Bài giảng Giáo dục công dân Lớp 7 Sách Cánh diều - Bài 2: Bảo tồn di sản văn hóa

B à i : 2 BẢO TỒN DI SẢN VĂN H Ó A 
Mở đầu 
Di sản văn hóa 
Quan họ 
Chèo 
Đội 1 
Đội 2 
AI NHANH HƠN AI 
Trong thời gian 5 phút , mỗi đội sẽ kể tên các di sản văn hóa mà mình biết 
Khám phá 
1. Khái niệm di sản văn hóa và một số loại di sản văn hóa của Việt Nam 
Hình 
Tên của di sản 
Đặc điểm chung 
1 
Ảnh 1: Chùa Một Cột 
Đây đều là những thành tựu về kiến trúc, văn hóa đã được hình từ xưa, mang ý nghĩa lịch sử và giá trị nhất định đối với từng dân tộc, vùng miền nói riêng và đối với đất nước nói chung. 
2 
Ảnh 2: Phố cổ Hội An 
3 
Ảnh 3: Thánh địa Mỹ Sơn 
4 
Ảnh 4: Đờn ca tài tử Nam Bộ 
5 
Ảnh 5: Trang phục dân tộc Tày 
 6 
Ảnh 6: Bài Chòi Hội An 
Em hãy cho biết tên của di sản gắn với từng hình ảnh trên và những đặc điểm chung của các hình ảnh đó . 
Di sản văn hoá là những sản phẩm vật chất, tinh thần có giá trị lịch sử, văn hoá, khoa học, được lưu truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác 
Khám phá 
2. Phân loại di sản văn hóa 
Em hãy chỉ ra sự khác biệt giữa các di sản văn hoá trong các sự kiện trên. 
Phân loại DSVH 
Di tích Cố đô Huế, khu di tích Mỹ Sơn 
Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên, Đờn ca tài tử Nam Bộ, hát Xoan - Phú Thọ 
Là những di sản văn hóa bằng kiến trúc , được xây dựng từ thời xưa có ý nghĩa lịch sử lâu dài . 
Là những sản phẩm tinh thần được lưu truyền qua truyền miệng , lễ hội ... thể hiện bản sắc văn hóa cộng đồng . 
Di sản văn hóa 
DSVH phi vật thể 
DSVH vật thể 
Di sản văn hoá phi vật thể là sản phẩm tinh thần gắn với cộng đồng hoặc cá nhân, vật thể và không gian văn hoá liên quan, có giá trị lịch sử, văn hoá, khoa học, thể hiện bản sắc của cộng đồng, không ngừng được tái tạo và được lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác bằng truyền miệng, truyền nghề, trình diễn và các hình thức khác. 
Di sản văn hoá vật thể là sản phẩm vật chất có giá trị lịch sử, văn hoá, khoa học, bao gồm di tích lịch sử - văn hoá, danh lam thắng cảnh, di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia,... 
Nội dung 
Di sản văn hóa 
Không phải là di sản văn hóa 
A 
X 
B 
X 
C 
X 
D 
X 
E 
X 
Luyện tập 
VẬN DỤNG 
Bài tập 1: Em hãy sưu tầm tranh ảnh, tư liệu có nội dung về các di sản văn hóa thế giới ở Việt Nam để xây dựng thành tập san trưng bày tại lớp 
B à i : 2 ( Tiết 2) 
BẢO TỒN DI SẢN VĂN H Ó A 
Mở đầu 
Em hãy tìm và hát những làn điệu mang đậm bản sắc văn hóa quê hương , dân tộc : quan họ , chèo , hát ru 
Khám phá 
Nhận biết một số loại hình di sản văn hóa 
Dựa vào thông tin trên , em hãy quan sát các hình ảnh dưới đây và cho biết di sản văn hoá nào là : Di tích lịch sử ; Danh lam thắng cảnh ; Di vật , cổ vật , bảo vật quốc gia ; Di sản văn hoá phi vật thể . Giải thích vì sao . 
Khám phá 
Nhận biết một số loại hình di sản văn hóa 
H ì nh 
Loại h ì nh di sản 
Giải th í ch 
1 
Di t í ch lịch sử 
Đ â y l à di t í ch lịch sử được x â y dựng v à o năm 1070 dưới thời vua L ý Th á nh T ô ng, cho x â y dựng Văn Miếu thờ Khổng Tử, c á c vị hiền triết v à l à m nơi học tập của Ho à ng Th á i tử 
2 
Di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia 
đ â y l à một hiện vật được lưu truyền lại, c ó gi á trị lịch sử, văn ho á , khoa học. 
3 
Danh lam thắng cảnh - cảnh quan thi ê n nhi ê n 
Đ â y l à danh lam thắng cảnh - cảnh quan thi ê n nhi ê n c ó gi á trị thẩm mĩ, được UNESCO c ô ng nhận l à Di sản Thi ê n nhi ê n Thế giới. 
4 
Di sản văn h ó a phi vật thể. 
ừ thuở sơ khai tiếng cồng chi ê ng được xuất hiện trong tất cả c á c lễ hội trong năm từ lễ thổi tai cho trẻ sơ sinh đến lễ bỏ mả, lễ c ú ng m á ng nước, lễ mừng cơm mới, lễ đ ó ng cửa kho,... Cồng chi ê ng T â y Nguy ê n biểu hiện cho sự quyền lực v à gi à u c ó 
Khám phá 
3. Ý nghĩa của di sản văn hóa đối với con người và xã hội. 
Theo em, thông tin trên đã cho thấy di sản văn hoá có ý nghĩa như thế nào đổi với con người và xã hội? 
Ý nghĩa của di sản văn hóa đối với con người và xã hội 
Di sản văn hoá góp phần phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, làm phong phú kho tàng di sản văn hoá nhân loại. 
Di sản văn hoá là tài sản, niềm tự hào của dân tộc, thể hiện lịch sử, sự sáng tạo và bản sắc dân tộc trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, làm cơ sở cho thế hệ sau phát huy và phát triển. 
LUYỆN TẬP 
PHÂN LOẠI DI SẢN VĂN HÓA 
 Di tích lịch sử, văn hóa 
Danh lam thắng cảnh 
Di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia 
Di sản văn hóa phi vật thể 
Địa đạo Củ Chi (Thành phố Hồ Chí Minh) 
Khu du lịch Tràng An (Ninh Bình) 
Mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm (Bắc Giang) 
Nhã nhạc cung đình Huế, 
Hoàng Thành Thăng Long (Hà Nội) 
Bàu Trắng (Bình Thuận) 
Lễ hội đua thuyền đình Bình Thuỷ (An Giang), 
Động Phong Nha (Quảng Bình) 
Dân ca Quan họ Bắc Ninh, 
Truyện Kiều (Nguyễn Du), 
Nghề gốm Thanh Hà (Quảng Nam), 
 Lễ cấp sắc của người Dao Tiền (Phú Thọ), 
 Lễ hội Ada Koonh (Mừng lúa mới) của người Pa Kô 
Luyện tập 
a) Em kh ô ng đồng ý với những việc l à m tr ê n. 
Nếu bắt gặp những người đang viết vẽ l ê n c á c c ô ng tr ì nh di t í ch lịch sử, em sẽ khuy ê n 
Bởi v ì những h à nh động viết, vẽ bậy, khắc chữ l ê n tr ê n c á c c ô ng tr ì nh di t í ch lịch sử ch í nh l à h à nh vi ph á hoại, x â m hại đến c á c di t í ch lịch sử đ ó , g â y mất mĩ quan, l à m hư hại c ô ng tr ì nh. 
kh ô ng n ê n l à m như vậy, c ó rất nhiều c á ch kh á c để c ó thể ghi lại dấu ấn v à kỉ niệm khi đến tham quan di t í ch lịch sử như chụp ảnh, mua qu à lưu niệm,... thay v ì khắc chữ, viết, vẽ v ì l à m như thế l à đang g ó p phần ph á hoại, l à m hư tổn v à g â y mất cảnh quan ở khu du t í ch. 
VẬN DỤNG 
Bài tập 2: Em hãy cùng các bạn xây dựng kế hoạch chăm sóc di tích, danh lam thắng cảnh ở địa phương và thực hiện theo kế hoạch đã xây dựng 
B à i : 2 ( Tiết 3) 
BẢO TỒN DI SẢN VĂN H Ó A 
Mở  đầu 
Mở đầu 
Tìm hiểu loại hình nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ 
Một số di sản văn hoá như : 
Vịnh Hạ Long 
Quần thể danh thắng Tràng An 
Quần thể Di tích Cố đô Huế 
Nhã nhạc cung đình Huế 
Hát Xoan Phú Thọ 
Dân ca Quan họ Bắc Ninh 
Là một loại hình nghệ thuật dân gian đặc trưng của vùng đất Nam Bộ , đã gắn bó với đời sống của người dân Nam Bộ , từ những ngày đầu mở đất . Có một sức sống bền lâu , lan tỏa khắp các miền quê , thể hiện tâm hồn phóng khoáng , tình yêu quê hương đất nước , con người dân đất phương Nam. 
Khám phá 
4. Quy định cơ bản của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của các tổ chức, cá nhân trong việc bảo vệ di sản văn hóa 
1. Sở hữu hợp pháp di sản văn hoá ; 
2. Tham quan , nghiên cứu di sản văn hoá ; 
3. Tôn trọng , bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá ; 
4. Thông báo kip thời địa điểm phát hiện di vật , cổ vật , bảo vật quốc gia , di tích lịch sử – văn hoá , danh lam thắng cảnh ; giao nộp di vật , cổ vật , bảo vật quốc gia do mình tìm được cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền nơi gần nhất ; 
5. Ngăn chặn hoặc đề nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền ngăn chặn , xử lí kịp thời những hành vi phá hoại , chiếm đoạt , sử dụng trái phép di sản văn hoá . 
H ì nh ảnh 
H à nh động của c á c tổ chức, c á nh â n trong c á c h ì nh ảnh: 
H ì nh ảnh 1: 
 H à nh động chăm s ó c, dọn dẹp nghĩa trang thương binh, liệt sĩ, người c ó c ô ng với c á ch mạng l à một h à nh động g ó p phần v à o việc bảo vệ v à giữ g ì n di t í ch lịch sử. 
H ì nh ảnh 2: 
Việc tổ chức c á c lễ hội truyền thống tại địa phương đ ã g ó p phần bảo vệ, g ì n giữ, lan tỏa gi á trị của c á c di sản văn h ó a v à n â ng cao nhận thức của người d â n về việc bảo tồn di sản văn h ó a. 
H ì nh ảnh 3: 
H à nh vi sờ đầu r ù a ở Văn Miếu - Quốc Tử Gi á m l à một h à nh vi đ á ng l ê n á n, v ì n ó g ó p phần ph á hoại v à g â y ảnh hưởng xấu đến di t í ch lịch sử, di sản văn h ó a. 
H ì nh ảnh 4: 
H à nh vi xả r á c bừa b ã i ra di t í ch lịch sử, danh lam thắng cảnh l à h à nh vi x â m hại đến di sản văn h ó a, l à m ô nhiễm m ô i trường, hủy hoại cảnh quan của di sản văn h ó a. 
H ì nh ảnh 5: 
H à nh vi khắc chữ l ê n tượng đ à i, bức tượng l à h à nh vi x â m hại đến di sản văn h ó a, g ó p phần ph á hoại di t í ch lịch sử, g â y ảnh hưởng ngi ê m trọng đến việc bảo tồn cảnh quan. 
Tổ chức , cá nhân có các quyền và nghĩa vụ sau đây 
Luyện tập 
Xử lí tình huống thực tiễn 
Em sẽ khuyên bố rằng hãy mang cổ vật đó giao nộp cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết . Bởi vì nếu như giữ lại cổ vật đó trong nhà hoặc đem đi bán đều là hành vi vi phạm pháp luật . 
Luyện tập 
VẬN DỤNG 
Bài tập 3: Em hãy lập và thực hiện kế hoạch bảo vệ một di sản ở địa phương em theo bảng gợi ý sau :