Bài giảng Lịch sử 7 Sách Chân trời sáng tạo - Bài 17: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG 
Thế kỉ XIII, nhà nước phong kiến Mông Cổ được thành lập, tiến hành xâm lược nhiều nước ở khắp lục địa Á – Âu. Sự hung hãn đến mức người châu Âu thốt lên: “ Vó ngựa quân Mông Cổ đi đến đâu, ở đó cỏ không mọc được ”. Nước Đại Việt cũng không nằm ngoài con đường chinh phạt của họ. Vậy, quân dân Đại Việt đã chuẩn bị, tổ chức đánh giặc và thắng giặc như thế nào? Thắng lợi đó bắt nguồn từ những nguyên nhân nào và có ý nghĩa lịch sử ra sao? 
BÀI 17 
BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG _NGUYÊN . 
Lập được sơ đồ diễn biến chính của ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên 
Phân tích nguyên nhân thắng lợi, nêu được ý nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến chống quân Mông- Nguyên, nhận thức được sâu sắc tinh thần đoàn kết và quyết tâm chống giặc ngoại xâm của nhân dân Đại việt 
Đánh giá vai trò của các nhân vật lịch sử tiêu biểu 
MỤC TIÊU BÀI HỌC 
BÀI 1 7 
BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHÔNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG _NGUYÊN . 
Mục 1: Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ năm 1258 
Mục 2: Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên năm 1285 
Mục 3: Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên năm 1287 – 1288 
Mục 4. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử 
1. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ năm 1258 
Em hãy trình hày những hiểu biết của em về quân Mông Cổ? 
BÀI 1 7 
BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHÔNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG _NGUYÊN . 
a. Âm mưu xâm lược của Mông Cổ và sự chuẩn bị của vua tôi nhà Trần 
Chân dung Thành Cát Tư Hãn (Thiết Mộc Chân ) 
là người sáng lập ra đế quốc Mông Cổ 
Mông cổ 
Trung Quốc 
Liên Bang Nga 
Việt Nam 
Đầu thế kỉ XIII, nhà nước phong kiến Mông Cổ được thành lập. 
“- Quân Mông Cổ lớn lên trên yên ngựa, tự luyện tập chiến đấu, từ mùa xuân đến mùa đông, ngày ngày săn bắn, đó là cách sống của họ. 
Trăm quân kị quay vòng , có thể bọc được vạn người . Nghìn quân kị tản ra có thể dài tới trăm dặm , kẻ địch chia ra thì họ chia ra, kẻ địch hợp lại thì họ hợp lại nên kị đội là thế mạnh của họ. 
Đội quân lúc ẩn lúc hiện , đến thì như trời rơi xuống , đi thì nhanh như chớp giật . Họ mà thắng thì đuổi theo địch chém giết không để trốn thoát , họ mà thua thì chạy rất nhanh, đuổi theo không kịp”. 
Sự bành trướng của đế quốc Mông Cổ ở TK XIII 
Quân Mông Cổ với lực lượng mạnh và hiếu chiến đã tiến hành xâm lược và thống trị nhiều nước ở châu Á, châu Âu. “ không có một dòng suối, một con sông nào không tràn đầy nước mắt chúng ta, không còn một ngọn núi, một cánh đồng nào không bị quân Mông Cổ giày xéo ” Nhà thơ Ác- mê- ni (1210- 1290). 
Mông Cổ 
1257 
XEM VIDEO VÀ TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI SAU: 
Nhà Trần đã chuẩn bị chống quân Mông Cổ như thế nào? 
Âm mưu xâm lược và hành động của quân Mông Cổ? 
NỘI DUNG 
KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN MÔNG NGUYÊN (1258) 
ÂM MƯU XÂM LƯỢC 
HÀNH ĐỘNG 
- Vua Mông Cổ cho quân xâm lược Đại Việt để đánh lên phía Nam Trung Quốc, thực hiện kế hoạch gọng kìm tiêu diệt Nam Tống. 
- Năm 1257, vua Mông Cổ quyết định mở cuộc tấn công vào nước Nam Tống nhằm xâm chiếm toàn bộ Trung Quốc. 
Trước khi kéo quân vào xâm lược, tướng Mông Cổ cho sứ giả đưa thư để đe dọa và dụ hàng vua Trần 
CHUẨN BỊ CỦA NHÀ TRẦN 
- Vua Trần ban lệnh sắm sửa vũ khí, quân đội ngày đêm luyện tập. 
- Ba lần sứ giả Mông Cổ đến Thăng Long đều bị vua Trần ra lệnh bắt giam vào ngục. 
1. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ năm 1258 
Trình bày diễn biến cuộc kháng chiến chông quân Mông năm 1258? 
BÀI 1 7 
BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHÔNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG _NGUYÊN . 
a . Âm mưu xâm lược của Mông Cổ và sự chuẩn bị của vua tôi nhà Trần 
b, Diễn biến 
7/4/2023 
18 
XEM VIDEO VÀ ĐỌC THÔNG TIN SGK TRẢ LỜI HỆ THỐNG CÂU HỎI 5W1H 
Who 
Lãnh đạo: Vua Trần Thái Tông 
When 
 Diễn ra đầu tháng 1/1258 đến 29/1/1258 
Where 
Bình Lệ Nguyên; Đông Bộ Đầu 
Why 
Mông cổ tiến vào Đại Việt. 
How 
 Nhà Trần chủ Trương vườn không nhà trống, địch yếu, mổ cuộc phản công 
What 
Cuộc kháng chiến chống quân Nguyên năm 1258 
Ngột Lương Hợp Thai (1200-1271 ) là một chỉ huy quân sự kiệt xuất của quân đội Mông- Nguyên và là tướng chỉ huy quân Mông Cổ xâm lược Đại Việt lần thứ nhất vào năm 1258. Ông được xếp là công thần đứng hàng thứ 3 của nhà Nguyên. 
Sơ đồ diễn biến chính của cuộc kháng chiến chống quân Mông cổ năm 1258 
Đầu tháng 1/1258, Ngột Lương Hợp Thai chỉ huy 3 vạn quân Mông cổ tiến vào Đại Việt. 
Ngày 17/1/1258, vua Trần Thái Tông trực tiếp chỉ huy chặn giặc ở Bình Lệ Nguyên. Trận đánh diễn ra quyết liệt. Quân Trần chủ động rút lui để bảo toàn lực lượng. 
Nhà Trần quyết định rút khỏi Thăng Long, thực hiện kế sách “vườn không nhà trống”. 
Quân Mông Cổ chỉ chiếm được thành Thăng Long trống rỗng nên lâm vào tình thế khó khăn. 
Ngày 29/1/1258, quân Trần tổ chức tấn công lớn ở Đông Bộ Đầu. Quân Mông Cổ thua trận rút chạy. Cuộc kháng chiến kết thúc thắng lợi 
Vì sao quân Mông Cổ mạnh mà vẫn bị quân ta đánh bại? 
Quân Mông Cổ mạnh mà vẫn bị quân ta đánh bại vì: 
Tinh thần kiên quyết chống giặc của vua tôi nhà Trần. 
- Sự chỉ huy tài giỏi của vua Trần thể hiện qua cách đánh giặc đúng đắn, sáng tạo, biết chớp thời cơ. 
Em hãy nêu những sự kiện cụ thể biểu hiện tinh thần quyết tâm chống giặc của quân dân ta trong cuộc kháng chiến lần thứ nhất? 
Theo lệnh triều đình nhân dân Thăng Long thực hiện “ vườn không nhà trống” 
Trước thế giặc mạnh, vua Tr ầ n Thái Tông t ỏ ý lo l ắ ng và hỏi ý kiến Thái sư Tr ầ n Thủ Độ. Ồng khảng khái trả lời: " Đầu thẩn chưa rơi xuống đất, bệ hạ chớ có lo gì ". 
Câu nói của Trần Thủ Độ trong tư liệu 1 thể hiện điều gì về tinh thần đánh giặc của quân dân nhà Trần. 
Cách đánh giặc độc đáo của vua tôi nhà Trần trong cuộc kháng chiến năm 1258 được thể hiện như thế nào? 
Khi giặc mạnh 
Ta rút lui 
Dồn địch vào thế bị động 
“Vườn không nhà trống” 
Địch suy yếu 
Ta tổng tấn công 
7/4/2023 
GV NGUYỄN THỊ THANH TÂM 
27 
Các lần kháng chiến 
Thời gian tấn công của quân Mông 
Chủ trương kháng chiến của nhà Trần 
Những thắng lợi tiêu biểu 
Kết quả và ý nghĩa 
Lần thứ nhất 
Tháng 1/1258, 3 vạn quân Mông cổ tiến vào xâm lược nước ta 
Trước tiên tạm thời lui quân để bảo toàn lực lượng, triều đình rời khỏi Thăng Long. Dùng kế “vườn không nhà trống” 
Quân Trần mở cuộc phản công lớn ở Đông Bộ Đầu 
29/1/1258, Quân Mông Cổ rút khỏi Thăng Long về nước. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ kết thúc thắng lợi. 
Mục 1: Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ năm 1258 
BÀI 1 7 
BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHÔNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG _NGUYÊN . 
HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP 
TRÌNH BÀY DIỄN BIẾN CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN MÔNG CỔ TRÊN LƯỢC ĐỒ 
S. Đà 
S. Nhị( S. Hồng) 
S. Chảy 
S. Cầu 
S. Cà Lồ 
S. Đuống 
S. Nhị( S. Hồng) 
Bình Lệ Nguyên 
Bạch Hạc 
Qui Hóa 
Phù Lỗ 
Đông Bộ Đầu 
Thiên Mạc 
THĂNG LONG 
29-1-1258 
Quân địch tiến quân 
Quân địch rút chạy 
Phòng tuyến của ta 
Quân ta rút lui 
Quân ta tiến công 
Quân ta truy kích 
Tháng 1/1258 
LƯỢC ĐỒ C UỘ C KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN MÔNG NGUYÊN(1258 ) 
Sông Thao 
HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG 
Đánh giá vai trò của Trần Thủ Độ. ". 
 Trần Thủ Độ đóng vai trò quan trọng trong việc: 
+ Chuyển giao chính quyền từ nhà Lý sang tay nhà Trần. 
+ Cùng với vua Trần tổ chức và chỉ đạo cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ lần thứ nhất (1258). 
Mục 2: và mục 3 
DẶN DÒ