Bài giảng Lịch sử Lớp 7 - Bài 16: Công cuộc xây dựng đất nước thời Trần (1226-1400)

TÌM MẬT MÃ 
TRÒ CH Ơ I POWERPOINT 
Lý Công Uẩn 
Lý Thần Tông 
Lý Thường Kiệt 
Lý Huệ Tông 
ĐẠI 
Vị vua đầu tiên của nhà Lý 
Bạch Đằng 
Như Nguyệt 
Sông Hồng 
Sông Thương 
VIỆT 
Đây là một phòng tuyến nổi tiếng thời nhà Lý 
. 
Thuận Thiên 
Huyền Trân 
 Chiêu Hoàng 
Ngọc Hân 
DƯỚI 
Vị vua cuối cùng của nhà Lý 
Trần Khánh Dư 
 Trần quốc Toản 
Trần Thủ Độ 
Trần Cảnh 
TRẦN 
Vị vua đầu tiên của nhà Trần ? 
PHIẾU HỌC TẬP THEO KĨ THUẬT “KWL”  Tên nội dung học: CÔNG CUỘC XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC THỜI TRẦN ( 1226-1400)  Tên học sinh: Lớp :  
K 
(Điều đã biết) 
W 
(Điều muốn biết) 
L 
(Điều học được) 
CHỦ ĐỀ : CÔNG CUỘC XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC THỜI TRẦN ( 1226-1400) 
I I . CÁC CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG NGOẠI 
 XÂM THỜI TRẦN 
 I. SỰ THÀNH LẬP NHÀ TRẦN VÀ SỰ CỦNG CỐ 
 CHẾ ĐỘ PHONG KIẾN TẬP QUYỀN 
 I II . TÌNH HÌNH KINH TẾ , VĂN HÓA THỜI TRẦN 
I. NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
I. NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
. 
Cuối thế kỉ XII tình hình nhà 
Lý như thế nào? 
1.1. Nhà Lý sụp đổ 
 Cuối thế kỉ XII, nhà Lý suy yếu, quan lại ăn chơi sa đọa, không chăm lo đời sống của nhân dân. 
“ Bấy giờ nhà vua vẫn cứ tiến hành mọi việc thổ mộc không ngừng, nghe nói ngoài kinh thành có giặc cướp, cũng giả vờ làm ngơ để bưng bít đi, chỉ ham thích của cải. Các bầy tôi (quan lại) đều bắt chước, tranh nhau bán quan buôn ngục, ngoài ra không còn nghĩ đến việc gì”. 
 (Khâm định Việt sử thông giám cương mục) 
Những việc làm trên của vua quan nhà Lý đã dẫn đến hậu quả gì? 
I. NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
1.1. Nhà Lý sụp đổ 
 Cuối thế kỉ XII, nhà Lý suy yếu, quan lại ăn chơi sa đọa, không chăm lo đời sống của nhân dân. 
-Thiên tai, mất mùa liên tiếp xảy ra. 
=> Đời sống nhân dân cực khổ. 
- Các thế lực phong kiến địa phương nổi dậy. 
Hình ảnh Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho Trần Cảnh 
Trước tình hình đó nhà Lý đã làm gì? 
I. NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
1.1. Nhà Lý sụp đổ 
 Cuối thế kỉ XII, nhà Lý suy yếu, quan lại ăn chơi sa đọa, không chăm lo đời sống của nhân dân. 
-Thiên tai, mất mùa liên tiếp xảy ra. 
=> Đời sống nhân dân cực khổ. 
- Các thế lực phong kiến địa phương nổi dậy. 
- Nhà Lý phải dựa vào thế lực họ Trần chống lại các thế lực nổi loạn. 
- Tháng 12 - 1226, Lý Chiêu Hoàng buộc phải nhường ngôi cho Trần Cảnh. 
 => Nhà Trần thành lập 
Em có suy nghĩ gì về việc nhà Trần lên thay thế nhà Lý? 
Trần Thủ Độ (1194 - 1264) là người có công sáng lập ra triều Trần, được vua phong làm Quốc thượng phụ rồi Thái sư. Bằng tài năng, uy tín của mình, ông đã củng cố nước Việt vững mạnh cả về chính trị, kinh tế, quân sự... Ông có vai trò rất quan trọng trong thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Nguyên Mông lần thứ nhất (1258), lưu danh với câu nói bất hủ: "Đầu tôi chưa rơi xuống đất, xin bệ ha đừng lo". 
Trần Thủ Độ (1194 - 1264) 
I. NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
1. 1. Nhà Lý sụp đổ 
- Tháng 12 - 1226, Lý Chiêu Hoàng buộc phải nhường ngôi cho Trần Cảnh. 
 => Nhà Trần thành lập 
Sau khi lên nắm quyền nhà Trần đã làm gì? 
Dẹp yên rối loạn, xây dựng bộ máy nhà nước . 
II . Tình hình chính trị 
TRIỀU NGÔ ĐÓNG ĐÔ Ở CỔ LOA 
 Cổ Loa 
 TRIỀU ĐINH TIỀN LÊ ĐÓNG ĐÔ Ở HOA LƯ 
Hoa Lư 
Thăng Long 
 TRIỀU LÝ (1009 – 1225 ) ĐÓNG ĐÔ Ở THĂNG LONG 
TRIỀU TRẦN ( 1226 – 1400 ) ĐÓNG ĐÔ Ở THĂNG LONG. 
Thăng Long 
 --- 
Thời Đinh- Tiền Lê 
Đèo Ngang 
( Quảng Bình – Hà Tĩnh) 
 --- 
Thời Lý 
Đảo Cồn Cỏ 
(Quảng Trị) 
 ------- 
Thời Trần 
Đèo Hải Vân 
(TT Huế - TP Đà Nẵng) 
Ngày nay 
LÃNH THỔ ĐẠI VIỆT THẾ KỈ XIII 
THẢO LUẬN NHÓM : ( 5 phút) 
Em hãy vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước thời Trần? 
Vua 
(Thái Thượng Hoàng) 
Quan văn 
( Họ Trần) 
Quan võ 
( Họ Trần ) 
Các cơ quan 
Các chức quan 
12 lộ 
(Chánh, phó an phủ sứ) 
SƠ ĐỒ BỘ MÁY NHÀ NƯỚC THỜI TRẦN 
Cấp triều đình 
Đơn vị hành chính cấp cơ sở 
Hà đê sứ 
Đồn điền sứ 
Châu, huyện 
(Tri châu, Tri huyện) 
Phủ 
( Tri phủ ) 
Xã 
(Xã quan ) 
Các đơn vị hành chính trung gian 
Quốc sử viện 
Thái y viện 
Tôn nhân phủ 
Khuyến nông sứ 
Xã 
(Xã quan) 
Vua 
(Thái Thượng Hoàng ) 
Quan văn 
( Nhà Trần ) 
Quan v õ 
( Nhà Trần ) 
C ác cơ quan 
Các cơ quan 
Quốc sử viện 
Thái 
y 
viện 
Tôn nhân phủ 
Hà đê sứ 
Khuyến nông sứ 
Đồn điền sứ 
12 lộ 
Chánh phó an phủ sứ 
Phủ 
(Tri phủ) 
Châu, huyện 
(Tri châu, chi huyện) 
Vua 
Quan v ăn 
Quan võ 
24 l ộ , ph ủ 
(Tri ph ủ , tri ch âu ) 
Huyện 
Hương, Xã 
SƠ ĐỒ BỘ MÁY NHÀ NƯỚC THỜI TRẦN 
SƠ ĐỒ BỘ MÁY NHÀ NƯỚC THỜI LÝ 
?So với bộ máy nhà nước thời Lý, thời Trần có gì giống và khác? Nhận xét? 
Giống nhau : Đều tổ chức theo chế độ quân chủ trung ương tập quyền . Giúp việc cho vua là các quan đại thần, quan văn,võ 
Nhà Lý 
Nhà Trần 
Khác nhau 
Các chức quan quan trọng do người thân cận nắm giữ. 
- Cả nước chia làm 24 lộ 
 Thực hiện chế độ Thái thượng hoàng. ( vua cha cùng với vua con cai quản đất nước) 
 Các chức quan đại thần do người họ Trần nắm giữ. 
 Đặt thêm một số cơ quan và chức quan để trông coi sản xuất. 
- Cả nước chia làm 12 lộ. 
Nhận xét : Bộ máy nhà Trần hoàn chỉnh, chặt chẽ hơn nhà Lý. Điều này chứng tỏ nhà Trần quan tâm tới nhiều lĩnh vực của đất nước. Năng lực quản lý của nhà Trần được nâng cao. 
I. NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
1.1. Nhà Lý sụp đổ 
- Tháng 12 - 1226, Lý Chiêu Hoàng buộc phải nhường ngôi cho Trần Cảnh. 
 => Nhà Trần thành lập 
2. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ 
2.1. Luật pháp thời Trần 
 Ban hành“Quốc triều hình luật”. 
Hãy kể tên bộ luật ban hành dưới thời Trần ? 
Nội dung bộ luật Hình Thư: 
+Bảo vệ vua và cung điện 
+ Bảo vệ của công và tài sản của nhân dân 
+ Nghiêm cấm giết mổ trâu bò 
+ Bảo vệ sản xuất nông nghiệp 
Nội dung luật Hồng Đức Luật Hồng Đức đã đưa ra nhiều điều luật, quy phạm cụ thể nhằm tạo ra môi trường, thể chế, để những quyền cơ bản của con người được tôn trọng và bảo vệ. Thứ hai, trong bộ Luật Hồng Đức, có nhiều điều luật với nhiều quy định cụ thể đã chứng tỏ nhân phẩm và nhiều quyền tự do khác của con người được thừa nhận, tôn trọng và bảo vệ. Thứ ba, mọi người đều có quyền được sống, được chăm sóc, được bảo vệ. 
THẢO LUẬN NHÓM : ( 3 phút) 
Em hãy so sánh điểm giống và khác nhau giữa luật pháp thời Trần và thời L ý? 
Hết giờ 
Giống nhau: 
- Đều quy định chặt chẽ việc bảo vệ vua và cung điện 
 Xem trọng việc bảo vệ của công và tài sản của nhân dân 
Cấm giết mổ trâu, bò, bảo vệ sản xuất nông nghiệp. 
- Xử phạt nghiêm khắc những kẻ phạm tội. 
Nhà Lý 
Nhà Trần 
Khác nhau 
 - Chưa xác nhận rõ và bảo vệ quyền tư hữu tài sản của nhân dân 
 Chưa quy định cụ thể việc mua bán ruộng đất. 
- Chưa có cơ quan xét xử kiện cáo 
- Xác nhận rõ và bảo vệ quyền tư hữu tài sản của nhân dân 
 Quy định cụ thể việc mua bán ruộng đất. 
- Có cơ quan xét xử kiện cáo- Thẩm hình viện 
Nhận xét : N hà Trần rất quan tâm đến Pháp luật 
Các hình thức xử phạt của Đại Việt thế kỉ XIII 
Chuông ở điện 
Long Trì 
Vua đi thăm các địa phương 
Nhà Lý 
Nhà Trần 
Theo em nếu một đất nước không có luật pháp điều gì sẽ sảy ra?. 
Chúng ta cần làm gì để xây dựng một xã hội văn minh, công bằng? 
Luyện tập 
A. phát triển 
B. rất phát triển 
C. tiến bộ 
D. suy yếu 
Câu 1. Cuối thế kỉ XII, nhà Lý ngày càng 
A. chế độ tư bản chủ nghĩa 
B. Chế độ quân chủ lập hiến 
D. chế độ dân chủ cộng hòa 
C. chế độ quân chủ trung ương tập quyền 
Câu 2 . Bộ máy quan lại thời Trần được tổ chức theo 
D. Hình Thư 
B. Gia Long 
C. Luật dân sự 
A. Quốc triều hình luật 
Câu 3. Th ời Trần ban hành bộ luật 
A. Quốc Sử viện 
B. T ôn nhân phủ 
C. Thái y viện 
D. Thẩm hình viện 
Câu 4. C ơ quan chuyên xét xử các vụ kiện dưới thời Trần là 
Nhiệm vụ về nhà: 
Học bài 
Xem trước tình hình kinh tế, văn hóa, xã hội