Bài giảng Lịch sử Lớp 7 Sách Kết nối tri thức - Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên

ĐÀ NẴNG 
HẢI PHÒNG 
VINH 
HÀ NỘI 
TP HCM 
NHA TRANG 
CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI 
BÀI HỌC LỊCH SỬ 7 
NHIỆM VỤ: THEO DÕI ĐOẠN PHIM VÀ TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI SAU 
1. Video vừa xem nói về sự kiện nào? Diễn ra vào thời kì/ triều đại nào? 
2. Em trình bày một vài thông tin mà em biết về sự kiện ấy? 
BÀI 14. BA LẦN KHÁNG CHIẾN 
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG – NGUYÊN 
1. Cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ năm 1258 
2. Cuộc kháng chiến chống quân Nguyên năm 1285 
3. Cuộc kháng chiến chống quân Nguyên năm 1287 – 1288 
4. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến chống quân Mông - Nguyên 
1. Cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ năm 1258 
BÀI 14. BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG – NGUYÊN 
1.Dựa vào thông tin trong mục và lược đồ hình 1, hãy trình bày những nét chính của cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ năm 1258. 
2. Câu nói của Trần Thủ Độ trong tư liệu 1 thể hiện điều gì về tinh thần đánh giặc của quân dân nhà Trần ? 
S. Đà 
S. Nhị( S. Hồng) 
S. Chảy 
S. Cầu 
S. Cà Lồ 
S. Đuống 
S. Nhị( S. Hồng) 
Bình Lệ Nguyên 
Bạch Hạc 
Quy Hóa 
Phù Lỗ 
Đông Bộ Đầu 
Thiên Mạc 
THĂNG LONG 
Tháng1-1258 
Quân địch tiến quân 
Quân địch rút chạy 
Phòng tuyến của ta 
Quân ta rút lui 
Quân ta tiến công 
Quân ta truy kích 
Sông Thao 
LƯỢC ĐỒ CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN MÔNG CỔ ( 1258 ) 
S. Đà 
S. Nhị( S. Hồng) 
S. Chảy 
S. Cầu 
S. Cà Lồ 
S. Đuống 
S. Nhị( S. Hồng) 
Bình Lệ Nguyên 
Bạch Hạc 
Quy Hóa 
Phù Lỗ 
Đông Bộ Đầu 
Thiên Mạc 
THĂNG LONG 
29-1-1258 
Quân địch tiến quân 
Quân địch rút chạy 
Phòng tuyến của ta 
Quân ta rút lui 
Quân ta tiến công 
Quân ta truy kích 
LƯỢC ĐỒ CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN MÔNG CỔ ( 1258 ) 
1. Cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ năm 1258 
1.Dựa vào thông tin trong mục và lược đồ hình 1, hãy trình bày những nét chính của cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ năm 1258. 
2. Câu nói của Trần Thủ Độ trong tư liệu 1 thể hiện điều gì về tinh thần đánh giặc của quân dân nhà Trần ? 
-Tháng 1/1257, quân Mông Cổ do Ngột Lương Hợp Thai chỉ huy tiến đánh Đại Việt. 
-Vua Trần trực tiếp chỉ huy cuộc kháng chiến, đến vùng Bình Lệ Nguyên quân giặc bị chặn lại. 
-Để bảo toàn lực lượng, nhà Trần thực hiện kế sách “Vườn không, nhà trống ” 
 Giặc vào Thăng Long gặp nhiều khó khăn 
-Ngày 29/1/1258, nhà Trần mở cuộc phản công ở Đông Bộ Đầu 
 Cuộc kháng chiến thắng lợi. 
Câu nói của Trần Thủ Độ thể hiện: 
-Tinh thần đấu tranh kiên cường, bất khuất, quyết không khoan nhượng, không lùi bước trước kẻ thù xâm lược. 
- Sự dũng cảm, gan dạ, ý chí sắt đá và lòng tự tôn, tự chủ của dân tộc ta. 
1. Cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ năm 1258 
-Tháng 1/1257, quân Mông Cổ do Ngột Lương Hợp Thai chỉ huy tiến đánh Đại Việt. 
-Vua Trần trực tiếp chỉ huy cuộc kháng chiến, đến vùng Bình Lệ Nguyên quân giặc bị chặn lại. 
-Để bảo toàn lực lượng, nhà Trần thực hiện kế sách “Vườn không, nhà trống ”. 
 Giặc vào Thăng Long gặp nhiều khó khăn. 
-Ngày 29/1/1258, nhà Trần mở cuộc phản công ở Đông Bộ Đầu . 
 Cuộc kháng chiến thắng lợi. 
2. Cuộc kháng chiến chống quân Nguyên năm 1285 
BÀI 14. BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG – NGUYÊN 
1. Khai thác tư liệu 2, 3, em hãy rút ra điểm chung về tinh thần chiến đấu của vua tôi nhà Trần . 
2. Trình bày tóm tắt những nét chính về diễn biến cuộc kháng chiến chống quân Mông Nguyên năm 1285 trên lược đồ. 
Tháng 1/1285, hơn 50 vạn quân Nguyên do Thoát Hoan chi huy xâm lược Đại Việt 
Nhà Trần lui về đóng quân ở Vạn Kiếp ( Chí Linh, Hải Dương). 
Nhà Trần thực hiện “vườn không nhà trống”, rút quân về Thiên Trường (Nam Định). 
Quân dân nhà Trần kiên cường chiến đấu phá vỡ kế hoạch hội quân với Thoát Hoan, làm hao tổn sinh lực địch 
Quân Nguyên rút về Thăng Long, bị quân dân nhà Trần tập kích liên tục 
Tháng 5/1285 Nhà Trần phản công giải Thăng Long. Quân giặc rút về nước. Cuộc kháng chiến thắng lợi.. 
2. Cuộc kháng chiến chống quân Nguyên năm 1285 
-Năm 1279, sau khi thôn tính toàn bộ Trung Quốc, nhà Nguyên ráo riết chuẩn bị xâm lược Đại Việt. 
-Vua Trần triêu tập hội nghị Bình Than, hội nghị Diên Hồng để bàn kế đánh giặc. Trần Hưng Đạo được cử làm tổng chỉ huy các lực lượng kháng chiến. 
-Tháng 1/1285, Thoát Hoan dẫn 50 vạn quân, T oa Đ ô dẫn 10 vạn quân tấn công Đại Việt. 
 N hà Trần thực hiện kế sách “vườn không nhà trống” 
-Tháng 5/1285, nhà Trần tổ chức phản công ở Tây Kết, Hàm Tử, Chương Dương, tiến về giải phóng kinh đô. Cuộc kháng chiến thắng lợi. 
3. Cuộc kháng chiến chống quân Nguyên năm 1287 – 1288 
BÀI 14. BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG – NGUYÊN 
Trình bày tóm tắt diễn biến chính của cuộc kháng chiến chống quân Nguyên năm 1287 – 1288 trên lược đồ. 
3. Cuộc kháng chiến chống quân Nguyên năm 1287 – 1288 
Tháng 12/1287 quân Nguyên tấn công Đại Việt lần 3 
Đường bộ: Thoát Hoan chỉ huy 
Đường thủy: Ô Mã Nhi chỉ huy 
 Tháng 1 /1288 Thoát Hoan chia 3 đạo tiến đánh Thăng Long 
Nhà trần thực hiện kế sách “Vườn không nhà trống” 
Quân giặc gặp khó khăn, quyết định rút về nước. 
Tháng 4/1288, Trần Hưng Đạo bố trí trận địa quyết chiến chiến lược trên sông Bạch Đằng 
Ô Mã Nhi chỉ huy 600 chiến thuyền 
Trương Văn Hổ và đoàn thuyền lương bị phục kích tiêu diệt 
S ơ đồ thời gian những diễn biến chính của cuộc kháng chiến chống quân Nguyên năm 1287-1288 
Quân giặc tháo chạy về nước 
Cuộc kháng chiến thắng lợi 
3. Cuộc kháng chiến chống quân Nguyên năm 1287 – 1288 
Dựa vào tư liệu 4 cho biết: Vì sao Trần Quốc Tuấn trả lời với vua Trần: “Năm nay đánh giặc nhàn”. 
Trong lần này, nhà Trần chủ động mai phục và tiêu diệt đoàn thuyền chở quân lương của giặc, đẩy chúng lâm vào tình thế khó khăn, thiếu thốn. 
Trần Quốc Tuấn chủ động xây dựng trận địa mai phục trên sông Bạch Đằng, tiêu diệt gọn lực lượng quân giặc, kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến. 
3. Cuộc kháng chiến chống quân Nguyên năm 1287 – 1288 
- Cuối năm 1287, quân Nguyên ồ ạt tiến vào nước ta. Quân dân nhà Trần chặn đường tiến quân của giặc đến Thăng Long. 
- Trần Khánh Dư chỉ huy quân phục kích đoàn thuyền lương của quân Nguyên giành thắng lợi tại Vân Đồn – Cửa Lục (Quảng Ninh). 
- Đầu năm 1288, quân Nguyên chiếm Thăng Long, nhưng trúng kế “vườn không nhà trống” của nhà Trần. 
- Nhà Trần quyết định tổ chức phản công, bố trí trận địa mai phục tại vùng cửa sông Bạch Đằng dưới sự chỉ huy trực tiếp của Trần Quốc Tuấn. 
- Trận Bạch Đằng đại thắng. Cánh quân bộ trên đường rút lui cũng bị quân dân nhà Trần đánh cho tan tác. Cuộc kháng chiến chống quân Nguyên năm 1287 – 1288 kết thúc thắng lợi. 
4. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến chống quân Mông - Nguyên 
BÀI 14. BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG – NGUYÊN 
1/ Phân tích những nguyên nhân dẫn đến thắng lợi của quân dân nhà Trần trong ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông- Nguyên (thế kỉ XIII) 
2/ Nêu ý nghĩa lịch sử của ba lần nhà Trần kháng chiến chống quân xâm lược Mông-Nguyên 
a.Nguyên nhân thắng lợi 
- Do truyền thống yêu nước, tinh thần chiến đấu dũng cảm của quân dân Việt Nam 
- Do tinh thần đoàn kết của quý tộc, tướng lĩnh nhà Trần và các tầng lớp nhân dân. 
- Vai trò lãnh đạo, tài chỉ huy của các vua, quan nhà Trần . 
4. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến chống quân Mông - Nguyên 
2/ Nêu ý nghĩa lịch sử của ba lần nhà Trần kháng chiến chống quân xâm lược Mông-Nguyên 
b.Ý nghĩa lịch sử: 
- Đập tan tham vọng, ý chí xâm lược Đại Việt của quân Mông – Nguyên, bảo vệ vững chắc nền độc lập dân tộc. 
- Để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu: chăm lo sức dân, xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc, nghệ thuật quân sự,... 
- Góp phần làm suy yếu đế chế Mông – Nguyên. 
U 
Q 
N 
Ầ 
N 
Ả 
Đ 
Ô 
N 
G 
B 
Ộ 
Đ 
Ầ 
U 
O 
T 
O 
T 
R 
Ầ 
N 
H 
Ư 
Ạ 
Đ 
G 
N 
C 
Ố 
U 
Q 
N 
Ầ 
R 
T 
A 
G 
N 
Ồ 
H 
N 
Ê 
I 
D 
T 
N 
A 
Ô 
Đ 
A 
O 
T 
B 
Ì 
N 
H 
T 
H 
R 
H 
Ĩ 
S 
G 
G 
N 
Ị 
C 
H 
T 
Ư 
Ớ 
N 
K 
H 
I 
Ả 
HÀNG DỌC 
CÂU 8 
CÂU 7 
CÂU 6 
CÂU 5 
CÂU 4 
CÂU 3 
CÂU 2 
CÂU 1 
NƠI NHÀ TRẦN TỔ CHỨC PHẢN CÔNG NĂM 1258 
NGƯỜI LẬP NHIỀU CÔNG LỚN TRONG CUỘC 
KHÁNG CHIẾN CHỐNG NGUYÊN - MÔNG 
BÓP NÁT QUẢ CAM TRONG TAY VÌ KHÔNG ĐƯỢC 
DỰ BÀN KẾ SÁCH ĐÁNH GIẶC 
NƠI DIỄN RA HỘI NGHỊ CỦA CÁC 
BÔ LÃO DO VUA TRẦN TRIỆU TẬP 
TÊN CỦA TƯỚNG GIẶC BỊ CHÉM ĐẦU Ở TRẬN 
TÂY KẾT (LẦN THỨ 2) 
NƠI DIỄN RA HỘI NGHỊ CỦA CÁC VƯƠNG HẦU QUÝ TỘC TRẦN 
NHẰM BÀN KẾ ĐÁNH GIẶC 
TRẦN HƯNG ĐẠO ĐÃ SOẠN THẢO BÀI NẦY 
NHẰM KHƠI DẬY LÒNG YÊU NƯỚC CỦA QUÂN SĨ. 
NGOÀI TRẦN HƯNG ĐẠO ,CÒN CÓ MỘT VỊ TƯỚNG HỌ TRẦN 
KHÁC CŨNG CÓ NHIỀU CÔNG LỚN TRONG KHÁNG CHIẾN 
CHỐNG QUÂN MÔNG - NGUYÊN 
B 
Ạ 
C 
H 
Đ 
Ằ 
N 
G 
VẬN DỤNG 
N hiệm vụ học tập 
Dựa vào kiến thức vừa học hãy hoàn thành bài tập 3 trong SGK/73 
CẢM ƠN CÁC EM! 
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT!