Bài giảng Lịch sử Lớp 7 - Tiết 47, Bài 31: Kinh tế, văn hoá thế kì XVI-XVIII (Tiết 2)

Bài 31 - Tiết 47KINH TẾ, VĂN HÓA THẾ KỈ XVI-XVIII (Tiết 2)PHẬT THÍCH CA*Tôn giáo - Nho giáo vẫn được chính quyền phong kiến đề cao, nhưng mất dần vị trí độc tôn- Phật giáo, Đạo giáo được phục hồi. - Nhân dân vẫn giữ nếp sống văn hóa truyền thống, hình thức sinh hoạt văn hóa được thể hiện qua các lễ hội.KHỔNG TỬLÃO TỬĐạo giáoThâm nhập vào Việt Nam từ khoảng cuối thế kỷ IIPhật giáoDu nhập vào Việt Nam khoảng từ Thế kỷ III – thế kỷ II TCNNho giáoNho giáo được du nhập vào Việt Nam song song cùng chữ HánTHỜ CÚNG TỔ TIÊNTHỔI CƠM THIĐUA THUYỀNĐI CẦU KHỈ. LEO CỘT Múa rối nướcĐấu vậtĐi cà kheo------------------Rước kiệuMúa lânĐánh bóng chuyềnBiểu diễn trống đồngĐấu vậtCúng báiHình 53- Biểu diễn võ nghệ (tranh vẽ ở thế kỉ XVII) - NhiÔu ®iÒu phñ lÊy gi¸ g­ư¬ngNg­êi trong mét n­ưíc ph¶i thư­¬ng nhau cïng C©u ca dao trªn nãi lªn ®iÒu gì ? Em h·y kÓ thªm vµi c©u ca dao cã néi dung t­ư¬ng tù. C©u ca dao nãi lªn truyÒn thèng yªu thư¬ng, ®ïm bäc, chia sÎ cña nh©n d©n ta. ( Tuy t«n gi¸o, d©n téc cã thÓ kh¸c nhau ) - BÇu ¬i th­ư¬ng lÊy bÝ cïng Tuy r»ng kh¸c gièng như­ng chung mét giµn - Anh em nµo ph¶i ng­ưêi xaCïng chung b¸c mÑ mét nhµ cïng th©nThiªn chóa gi¸o xuÊt hiÖn vµo tõ TK XVII-XVIII.CHÚA GIÊ - SU- Đ¹o Thiªn Chóa kh«ng phï hîp víi c¸ch cai trÞ d©n cña chóa TrÞnh, chóa NguyÔn. Do vËy c¸c chóa ®· nhiÒu lÇn ngăn cÊm, nh­ng c¸c gi¸o sü vÉn tiÕp tôc tìm c¸ch ®Ó truyÒn ®¹o. Đ¹o Thiªn Chóa th©m nhËp vµo nư­íc ta b»ng con ®­ưêng nµo ? Do c¸c gi¸o sü phư¬ng T©y theo thuyÒn bu«n vµo truyÒn gi¸o ë nưíc ta.Vì sao Thiên Chúa Giáo bị cấm ? Nhµ thê Lín (Hµ Néi ) Nhµ thê ph¸t diÖm ( Ninh BÌnh )A-lêc-xăng đơ Rốt*Sự ra đời chữ Quốc ngữ- Do nhu cầu truyền đạo, các giáo sĩ phuơng Tây dùng chữ cái La –tinh ghi âm tiếng Việt. A-lêc-xăng đơ Rôt là một giáo sĩ người Pháp cùng một giáo sĩ Bồ Đào Nha đến Thanh Hoá. Nhân gặp Trịnh Tráng đi qua, họ đã biếu một đồng hồ và một quyển sách toán đẹp. Trịnh Tráng đã đưa họ về Thăng Long giảng đạo. Nhờ đó, A. đơ Rôt đã làm lễ rửa tội cho hàng ngàn người. Năm 1630 A. đơ Rôt bị trục xuất khỏi Đàng Ngoài.Năm 1640 ông được cử vào Đàng Trong nhưng sau 7 tháng bị chính quyền Nguyễn trục xuất, sau đó về Pháp. Năm 1651 A. đơ Rôt hoàn thành quyển Từ điển Việt- Bồ- Latinh, đánh dấu sự ra đời của chữ Quốc ngữ theo mẫu tự Latinh.Giáo sĩ A-lêc-xăng đơ RôtTừ điển Việt – Bồ - LatinhabcdefgHijklmnoPqrstuvwxyzChữ La-tinhChữ Tiếng ViệtBªn, bâuB«ngPhó (phï)phócJµ, j­êngGi­êngKhìuKhængnghüaNghÖhuþenHuyÖn...Bảng chữ cái La-tinhCác giáo sĩ phương Tây dùng hình thức chữ viết sau để ghi âm tiếng Việt:Trích tiếng Việt- Ngữ âm và phong cách học NXB Đại học sư phạm, tr69.A-lêc-xăng đơ Rốt*Sự ra đời chữ Quốc ngữ- Do nhu cầu truyền đạo, các giáo sĩ phuơng Tây dùng chữ cái La –tinh ghi âm tiếng Việt. - Là chữ viết tiện lợi, khoa học, dễ hiểu, phổ biến.3.2: Văn học và nghệ thuật dân gian*Văn học - Thế kỉ XVI- XVII văn học chữ Hán vẫn chiếm ưu thế, văn học chữ Nôm phát triển mạnh hơn trước + Nội dung : Viết về hạnh phúc con người, tố cáo bất công xã hội, và bộ máy quan lại thối nát. +Tiêu biểu : Nguyễn Bỉnh Khiêm, Đào Duy Từ Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491–1585) Quê ở huyện Vĩnh Bảo, Hải Phòng. Năm 1535, ông đi thi và đậu Trạng nguyên. Vì ông đỗ Trạng nguyên và được phong tước Trình Tuyền hầu nên dân gian gọi ông là Trạng Trình. Một mai, một cuốc, một cần câuThơ thẩn dầu ai vui thú nào.Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻNgười khôn, người đến chốn lao xao.Thu ăn măng trúc, đông ăn giá,Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao(Trích bài thơ “Nhàn”)Chữ NômChữ HánChữ viết+ ThÓ lo¹i : TruyÖn N«m, TiÕu L©m, Th¬ lôc b¸t vµ Song thÊt lôc b¸t. + T¸c phÈm tiªu biÓu : Phan TrÇn, NhÞ Đé Mai, Th¹ch Sanh ( TruyÖn N«m ). TruyÖn Tr¹ng Quúnh. *Nghệ thuật dân gian - Múa trên dây, múa đèn, ảo thuật, điêu khắc... - Nghệ thuật sân khấu như: chèo, tuồng, hát ả đào...được phục hồi và phát triển. + Néi dung : Ph¶n ¸nh ®êi sèng lao ®éng, thÓ hiÖn tinh thÇn l¹c quan cña nh©n d©n, lªn ¸n kÎ gian nÞnh vµ ca ngîi tình yªu thư­¬ng con ngư­êi.Nghệ thuật tuồngNghệ thuật chèoHát ả đào* Điªu kh¾c : - Phong c¸ch d©n gian trong nghÖ thuËt ®iªu kh¾c në ré, thÓ hiÖn ë c¸c phï ®iªu gç ë c¸c ®ình chïa. - NÐt ch¹m træ ®¬n gi¶n mµ døt kho¸t. Hoa v¨n, h×nh ¶nh ®iªu kh¾cT­îng PhËt Bµ ngh×n m¾t ngh×n tayChùa Thiên Mụ (Thừa Thiên – Huế)CHÙA KEO – THÁI BÌNHChïa T©y Ph­ư¬ng – Hà NộiTượng Phật Bà Quan Âm nghìn mắt, nghìn tay ở chùa Bút Tháp (Bắc Ninh) Tượng do Trương Thọ Nam tạc vào năm 1656. Bố cục hết sức tinh khéo, diễn tả vẻ đẹp tự nhiên, mềm mại của người phụ nữ. Trên bức tượng, các cánh tay xoè ra uyển chuyển như động tác múa và những bàn tay nhỏ sắp xếp như ánh hào quang toả ra xung quanh. Bức tượng là hình ảnh của bàn tay và khối óc, của lao động và trí tuệ, là biểu tượng của sức sống và sự vươn lên của con người.Tượng Phật bà nghìn mắt nghìn tayNGHỆ THUẬT ĐIÊU KHẮC DÂN GIANNGHỆ THUẬT ĐIÊU KHẮC DÂN GIANĐIÊU KHẮC TRÊN CÁC VÌ, KÈOCÁC VỊ LA HÁN CHÙA TÂY PHƯƠNGEm có nhận xét gì về tình hìnhvăn hóa ở các thế kỉ XVI – XVIII ?Trong các thế kỉ XVI-XVIII, nhân dân ta tiếp tục phát triển văn hóa, đạt nhiều thành tựu, nhất là văn hóa dân gianEM CÓ SUY NGHĨ GÌ VỀ VIỆC BẢO TỒN, PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DÂN TỘC TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY?CẦN PHẢI GIỮ GÌN, VÀ PHÁT HUY BẢN SẮC VĂN HÓA DÂN TỘCVăn hoá TK XVI- XVIIITôn giáoĐạo giáoThiên chúa giáoNho giáoPhật giáoTín ngưỡngTrò chơi dân gianLễ hộiSinh hoạt VHDGThờ AHDT, Người có côngThờ cúng tổ tiênThờ thành hoàng làng Chữ Quốc ngữTác dụng Hoàn cảnh ra đờiVăn họcVH Chữ HánKiến trúc VH dân gian VH Chữ Nôm Điêu khắc gỗSân khấuNghệ thuật dân gian1.Ở TK XVI – XVIII, hệ tư tưởng nào vẫn giữ địa vị thống trị trong xã hội nhưng không còn vai trò độc tôn?a, Phật giáo b,Nho giáo c, Đạo giáo d, Thiên chúa giáobCỦNG CỐBức tượng này được đặt ở chùa nào sau đây:a. Chùa Tây phươngb. Chùa Bút thápc. Chùa Dâud. Chùa KeobCỦNG CỐChùa gì? ở đâu?CHÙA THIÊN MỤ( HUẾ)Chùa gì? ở đâu?CHÙA THIÊN MỤ (HUẾ)Hình này là ai?A-lêc-xăng đơ RôtĐây là cái gì?Từ điển Việt – Bồ - La-tinhQua hai hình này, em hãy cho biết nói lên sự ra đời của cái gì?Sự ra đời của chữ Quốc ngữ4. Tác phẩm điêu khắc 18 vị la hán nằm ở chùa nào?a, Chùa Dâu b, Chùa Bút Thápc, Chùa Tây Phương d, Chùa Viên GiácCCỦNG CỐb6. Nét nổi bật của văn học giai đoạn TK XVI – XVIII là sự nở rộ của các tác phẩm văn thơ viết bằng chữ nào?a,Chữ Hán b, Chữ Nômc, Chữ Quốc ngữ CỦNG CỐHƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ *Bài cũ: Học bài theo vở ghi kết hợp đọc thêm trong SGK, nhớ được những thành tựu văn hóa.- Giảm tải CV 403-BGD(T4/2020) Mục 4: Các cuộc khởi nghĩa nông dân Đàng Ngoài thế kỉ XVIII( HS tự đọc và nghên cứu sgk nhớ được nguyên nhân bùng nổ, diễn biến, kết quả, ý nghĩa của các cuộc khởi nghĩa).* Bài mới: Xem trước mục 1,2 - Bài 32: Phong trào Tây Sơn, sưu tầm tư liệu về tiểu sử 3 anh em nhà Tây Sơn.Chúc các em chăm ngoan, học giỏi !