Bài giảng môn Lịch sử Lớp 7 - Chương 3: Nước Đại Việt thời Trần (Thế kì XIII-XIV) - Phan Thị Linh

TRƯỜNG THCS THANH TRẠCHGIÁO VIÊN: PHAN THỊ LINHnhiÖt liÖt chµo mõng c¸c thÇy c« ®Õn dù giê sö líp 7CHỦ ĐỀ: NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN (T1)I/ SỰ THÀNH LẬP NHÀ TRẦN VÀ CỦNG CỐCHẾ ĐỘ PHONG KIẾN TẬP QUYỀNKIỂM TRA BÀI CŨ Quan sát một số hình ảnh sau đây, em hãy nhận xét về nghệ thuật thời Lý?Tượng Phật AdiđàChùa Một CộtVăn miếuVăn miếuHình rồngHình rồngNhận xét:- Nghệ thuật thời Lý phát triển đa dạng đặc biệt là các công trình kiến trúc và điêu khắc thể hiện trình độ tài năng của các nghệ nhân đương thời. Ngoài ra các loại hình nghệ thuật ca hát (hát chèo) được phổ biến, nhất là trong những ngày lễ hội - Phong cách nghệ thuật đa dạng, độc đáo và linh hoạt của nhân dân thời Lý đã đánh dấu sự ra đời của một nền văn hoá riêng biệt của dân tộc: Văn hoá Thăng Long.Triều Lý được thành lập từ năm 1009 trải qua 9 đời vua, tồn tại trong 215 năm:	- Lý Thái Tổ (1009-1028): 19 năm	- Lý Thái Tông (1028-1054): 27 năm	- Lý Thánh Tông (1054-1072) : 17 năm	- Lý Nhân Tông (1072-1127) : 56 năm	- Lý Thần Tông (1128-1138) : 10 năm	- Lý Anh Tông (1138-1175) : 37 năm	- Lý Cao Tông (1176-1210) : 35 năm	- Lý Huệ Tông (1211-1224): 14 năm	- Lý Chiêu Hoàng (1224-1225): 1 nămCHỦ ĐỀ: NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN (T1)I/ SỰ THÀNH LẬP NHÀ TRẦN VÀ CỦNG CỐCHẾ ĐỘ PHONG KIẾN TẬP QUYỀNBấy giờ nhà vua vẫn cứ tiến hành mọi việc thổ mộc không ngừng, nghe nói ngoài kinh thành có giặc cướp, cũng giả vờ làm ngơ để bưng bít đi, chỉ ham thích của cải. Các bầy tôi (quan lại) đều bắt chước, tranh nhau bán quan buôn ngục, ngoài ra không còn nghĩ đến việc gì”.(Khâm định Việt sử thông giám cương mục)Trần Cảnh khi mới lên 8 tuổi “có chú họ là Trần Thủ Độ làm Điện tiền chỉ huy sứ, nên được vào hầu trong cung. Chiêu Hoàng thấy vua (Trần Cảnh) thì ưa. Năm Ất Dậu mùa đông, tháng 12 (đầu năm1226), được Chiêu Hoàng nhường ngôi, lên ngôi Hoàng đế” (Đại Vệt sử kí toàn thư)Việc nhà Trần thay nhà Lý có thể nói là 1 sự kiện lịch sử đặc biệt. Trong lịch sử, việc thay thế 1 triều đại đều phải trải qua các cuộc đấu tranh. Nhưng ở thời Trần, mọi việc đều diễn ra dưới sự sắp đặt khôn khéo của Trần Thủ Độ nên rất êm ấm, nhẹ nhàng, hợp lý. Điều đó chứng tỏ Trần Thủ Độ là 1 nhà chính trị sáng suốt, tài ba và khôn ngoan.Có 2 ý kiến đánh giá về việc dựng lên nhà Trần của Trần Thủ Độ:	1. Trần Thủ Độ là một nhà chính trị mưu lược, tài ba. Ông đã lập ra triều Trần hợp với quy luật hưng vong để cứu nguy đất nước.	2. Trần Thủ Độ đã lợi dụng cơ hội làm một việc trái với đạo trời, trái với lòng người. Ông là người có công với nhà Trần nhưng lại có tội với nhà Lý.Lãnh thổ Đại Việt dưới thời Trần Đèo NgangĐảo Cồn CỏĐèo Hải VânThăng Long ---Thời Đinh Tiền LêĐèo ngang ---Thời Lý Đảo Cồn cỏ ------- Thời TrầnĐèo Hải VânNgày nayLÃNH THỔ ĐẠI VIỆT THẾ KỈ XIIIS¥ Ñå Bé M¸Y NHµ N¦íC THêI TRÇNSơ đồ bộ máy nhà nướcSơ đồ bộ máy hành chínhĐại thần văn(Họ Trần)Đại thần võ(Họ Trần)C¸c c¬ quanQuècSö viÖnTh¸iY viÖnT«n nh©nphñC¸c chức quanHµ ®ª søKhuyÕn n«ng søĐồn ®iÒn Sø12 lé( Ch¸nh, phã An phñ sø)Phñ( Tri phñ)Ch©u, huyÖn( Tri ch©u, tri huyÖn))X·( X· quan)VuaThái Th­ượng HoàngTHẢO LUẬN NHÓM So với bộ máy nhà nước thời Lý, thời Trần có gì giống và khác? Nhận xét?Vua(Thái Th­ượng Hoàng)Đại thần văn(Họ Trần)Đại thần võ(Họ trần)Các cơ quanCác cơ quanQuốc sửViệnThái yViệnTôn nhân phủHà đê SứKhuyếnnông SứĐồn điền sứ12 lộ(Chánh, phó An phủ sứ)Phủ(Tri phủ)Châu, huyện(Tri châu tri huyện)Xã(Xã quan)24 lé, phñ(Tri phñ, tri ch©u)HuyÖnH­ương, X·S¥ Ñå Bé M¸Y NHµ N¦íC THêI TRÇNS¥ Ñå Bé M¸Y NHµ N¦íC THêI lýVuaQuan đại thầnQuan vănQuan võNhà LýNhà TrầnKhác nhau- VuaCác chức quan quan trọng do người thân cận nắm giữ.- Cả nước chia làm 24 lộ Thực hiện chế độ Thái thượng hoàng. Các chức quan đại thần do người họ Trần nắm giữ. Đặt thêm một số cơ quan và chức quan để trông coi sản xuất.Cả nước chia làm 12 lộ. Giống nhau- Đều tổ chức theo chế độ quân chủ trung ương tập quyền (Mọi quyền hành nằm trong tay vua). - Giúp việc có các quan đại thần, quan văn, quan võ.Nhận xét: Bộ máy nhà Trần hoàn chỉnh, chặt chẽ hơn nhà Lý; nhà Trần quan tâm tới nhiều mặt của đất nước, năng lực quản lý của nhà Trần được nâng cao chứng tỏ chế độ phong kiến tập quyền nhà Trần được củng cố hơn nhà Lý.Chuông ở điện Long TrìVua đi thăm các địa phương Từ cuối TK XII - đầu TK XIII, nhà Lý bước vào thời kì suy yếu, không đủ năng lực quản lí đất nước, xã hội rối loạn, đời sống nhân dân cực khổ. Trong bối cảnh đó, nhà Trần thay thế nhà Lý quản lí đất nước là cần thiết đối với quốc gia, xã hội Đại Việt bấy giờ.- Bằng nhiều biện pháp tích cực, nhà Trần đã củng cố được chế độ quân chủ trung ương tập quyền, tăng cường pháp luật; nhờ vậy quốc gia Đại Việt thời Trần đã có bước phát triển mới về nhiều mặt : quân đội, kinh tế Lời kếtHOÀN THÀNH SƠ ĐỒ TƯ DUY Moät cheá ñoä ñaëc bieät chæ coù ôû trieàu nhaø Traàn :a. Cheá ñoä laäp Thaùi töû sôùm.b. Cheá ñoä Thaùi thöôïng hoaøng.c. Cheá ñoä laäp nhieàu hoaøng haäu.2. Ñieàn vaøo choã troáng:Boä luaät thaønh vaên ñaàu tieân cuûa nöôùc ta laø . ñöôïc vieát döôùi thôøi Ñeán thôøi Traàn, ban haønh boä luaät môùi goïi laø ..So vôùi phaùp luaät thôøi Lyù, phaùp luaät thôøi Traàn ..Boä hình thöLyùQuoác trieàucöôøng vaø hoaøn thieän hôn.hình luaätÑöôïc taêngBài Tập1. Chọn đáp án đúng nhấtnÂrTÁhnÀUÊCHNẢVẦGRONLRNIIYIHTCỆÝHTRÒ CHƠI ĐOÁN Ô CHỮ1. Vị vua đầu tiên của nhà Trần là ai?2. Vị vua cuối cùng của nhà Lý là ai? 3. Cơ quan nào chuyên việc chữa bệnh trong cung vua?4. Người đặt nền móng cho sự ra đời chính thức của họ Trần là ai ?5. Thời Trần ban hành bộ luật nào? 6. Tên một chức quan đứng đầu châu. THẦNỦĐỘTHIRICHINIHUỀQUỐCTẬUlVHẨMTNIỆTTUNẦ̀RTẦHNHL7. Tên một cơ quan chuyên xét xử các vụ kiệnHHƯỚNG DẪN VỀ NHÀ Học bài. Xem bài mới: Phần II/ Nhà Trần xây dựng quân đội và phát triển kinh tế ( SGK/ 52).Nhận xét: Bộ máy nhà Trần hoàn chỉnh, chặt chẽ hơn nhà Lý. Điều này chứng tỏ nhà Trần quan tâm tới nhiều mặt của đất nước. Năng lực quản lý của nhà Trần được nâng cao chứng tỏ chế độ phong kiến tập quyền nhà Trần được củng cố hơn nhà Lý.+ Giống nhau : Đều tổ chức theo chế độ quân chủ chuyên chế trung ương tập quyền+ Khác nhau : - Nhà Trần thực hiện chế độ Thái Thượng Hoàng - Các chức quan đại thần đều do người họ Trần năm giữ - Đặt thêm một số chức quan và cơ quan chuyên tráchXIN CÁM ƠN QUÝ THẦY CÔ