Bài giảng Ngữ Văn Khối 7 - Tiết 23: Bánh trôi nước - Hồ Xuân Hương

Tiết 23:Bánh trôi nướcHồ Xuân HươngVăn bảnI. Tìm hiểu chung:1. Tác giả:- Quê quán: Quỳnh Lưu – Nghệ An.- Là nữ thi sĩ tài hoa và độc đáo.- Được mệnh danh là “Bà chúa thơ Nôm”.Hồ Xuân HươngMột số tác phẩm thơ Hồ Xuân Hương2. Văn bản- Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt- Phương thức biểu đạt: Biểu cảm + Miêu tảCó hai lớp nghĩaNghĩa thực (nghĩa đen): Tả bánh trôi nướcNghĩa ẩn dụ (nghĩa bóng): nói về thân phận, phẩm chất của người phụ nữ trong xã hội xưa.BÁNH TRÔI NƯỚCII. Tìm hiểu chi tiết?Hãy cho biết hình dáng của bánh trôi nước được miêu tả như thế nào qua hai câu thơ đầu?1Màu sắc: TrắngHình dáng: TrònNhân: VàngCách nấu: LuộcSống thì chìm, chín thì nổiBánh trôi nước vừa đẹp về hình thức vừa ngon đậm đà, hấp dẫn.?Trong tác phẩm, tác giả có phải chỉ nói về cái bánh trôi nước hay là còn muốn nói đến một hình ảnh khác?Hình thể: “vừa trắng vừa tròn” Vẻ đẹp tròn đầy, hoàn hảoThân phận: “Bảy nổi ba chìm” Lận đận, bấp bênh, vất vả, truân chuyên, phụ thuộc và cam chịu nhưng phẩm chất son sắc thủy chung.Vẻ đẹp và thân phận người phụ nữ1Nêu cảm nghĩ của em về thân phận người phụ nữ trong xã hội xưa qua bài thơ Bánh trôi nước.2Theo em trong xã hội ngày nay vai trò của người phụ nữ được khẳng định như thế nào?Câu hỏimở rộng1Thân phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến sống lệ thuộc vào người khác: Tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử.2Ngày nay, phụ nữ được tôn trọng, có trí thức, năng động sáng tạo và thành đạt. Họ tự do, bình đẳng nhưng vẫn giữ được nét đẹp truyền thống.Bà Tòng Thị Phóng - Ủy viên Bộ chính trị BCHTƯBà Đặng Thị Ngọc ThịnhQuyền Chủ tịch nước CHXHCN Việt NamBà Nguyễn Thị Kim NgânChủ tịch Quốc hộiIII. Tổng kết:1. Nghệ thuật:- Ẩn dụ, đảo thành ngữ, nghệ thuật đối, điệp từ, quan hệ từ.- Kết cấu chặt chẽ, độc đáo.- Ngôn ngữ bình dị, dễ hiểu.- Trân trọng, ngợi ca vẻ đẹp của người phụ nữ; cảm thông với số phận chìm nổi, bị lệ thuộc của họ.- Lên án chế độ phong kiến.2. Ý nghĩa văn bản:Bài thơ:Bánh trôi nướcVẻ đẹp, thân phận và phẩm chấtngười phụ nữMiêu tả bánh trôi nướcMàu trắng, viên trònRắn nát do người nặn khi luộc, chín thì nổi chưa chín thì chìmNhân bánh màu vàngẩn dụVẻ đẹp hoàn thiện: “Vừa lại vừa ”Thân phận “Bảy nổi, ba chìm”Phẩm chất trong trắng, son sắt, thủy chung, tình nghĩaSƠ ĐỒ BÀI HỌCIV. Luyện tậpBÀI TẬP NHANH1. Những biện pháp nghệ thuật đặc sắc được sử dụng trong bài thơ bánh trôi nước?AHình ảnh ẩn dụ, so sánh, nhân hóa, thành ngữ, phép đốiB Sử dụng thể thơ thất ngôn tứ tuyệt, hình ảnh ẩn dụ, nhân hóa, thành ngữ, dùng nhiều từ Hán ViệtCSử dụng thể thơ thất ngôn tứ tuyệt, ngôn ngữ thơ bình dị hình ảnh ẩn dụ, nhân hóa, thành ngữ, phép đối, cách nói trong ca daoBÀI TẬP NHANH2. Vì sao bánh trôi nước lại được nhiều người ca ngợi?AMiêu tả chân thật nhưng rất sinh động hình ảnh chiếc bánh trôi.BBài thơ tả thực chiếc bánh trôi, thông qua đó vừa thể hiện vẻ đẹp hình thể và tấm lòng nhân hậu cao đẹp của người phụ nữ, vừa cảm thông cho số phận chìm nổi của họ.CThể hiện sâu sắc vẻ đẹp về hình thể và tấm lòng nhân hậu, son sắc, thủy chung của người phụ nữ. Hãy tìm những câu ca dao bắt đầu bằng cụm từ “Thân em”? Thân em như trái bần trôi,Gió dập sóng dồi biết tấp vào đâu.191. Thân em như hạt mưa sa	Hạt vào đài các hạt ra ruộng cày. 2. Thân em như tấm lụa đào	 Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai? 3. Thân em như giếng giữa đàng Người thanh rửa mặt, người phàm rửa chân. 4. Thân em như quế giữa rừng	Thơm tho ai biết ngát lừng ai hay. 20- Cảm xúc chung đều chỉ thân phận bấp bênh, chìm nổi của người phụ nữ. Họ không có quyền hạn gì, không làm chủ được cuộc đời mình mà hoàn toàn phụ thuộc vào xã hội trọng nam khinh nữ đầy rẫy bất công. Tiếng nói phản kháng, tố cáo xã hội phong kiến.? Hãy cho biết mối tương quan giữa cảm xúc của bài thơ “Bánh trôi nước” với những câu hát than thân?Học thuộc bài thơ: “ Bánh trôi nước”.Nắm nghệ thuật, nội dung của bài thơ.Hoàn chỉnh sơ đồ tư duy.DẶN DÒ* Học:* Soạn:“ Qua Đèo Ngang” - Xác định và nêu đặc điểm của thể thơ - Nhận xét cảnh tượng đèo Ngang? - Cảm nhận tâm trạng của tác giả?