Bài giảng Ngữ Văn Khối 7 - Tiết 38: Hồi hương ngẫu thư (Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê)

TiÕt 38 HỒI HƯƠNG NGẪU THƯ(Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê) -H¹ Tri Ch­¬ng-*Tác giả: Hạ Tri Chương ( 659 - 744)- Quê: Vĩnh Hưng thuộc Việt Châu ( nay là tỉnh Chiết Giang - Trung Quốc)- Bản thân:+ Giỏi về văn từ, kiến thức uyên bác, tính tình phóng khoáng.+ Được người đương thời gọi là Ngô trung tứ sĩ (Bốn danh sĩ đất Ngô). - Cuộc đời: Trẻ từ giã quê hương ra đi để mưu tìm công danh. Làm quan ở kinh đô Trường An hơn 50 năm. Năm 85 tuổi mới trở về quê hương- Phong cách thơ: Nhẹ nhàng, thanh đạm, gợi cảm biểu lộ một trái tim hồn hậu, đáng yêu. - Hạ Tri Chương - Dịch nghĩa: Rời nhà từ lúc còn trẻ, già mới quay về, Giọng quê không đổi, nhưng tóc mai đã rụng. Trẻ con gặp mặt, không quen biết, Cười hỏi: Khách ở nơi nào đến? Phiên âm:Thiếu tiểu li gia, lão đại hồi,Hương âm vô cải , mấn mao tồi.Nhi đồng tương kiến , bất tương thức,Tiếu vấn:Khách tòng hà xứ lai? Dịch thơ: Khi đi trẻ, lúc về già Giọng quê vẫn thế, tóc đà khác bao Trẻ con nhìn lạ không chàoHỏi rằng : Khách ở chốn nào lại chơi (PHẠM SĨ VĨ dịch ) Trẻ đi ,già trở lại nhà,Giọng quê không đổi ,sương pha mái đầu. Gặp nhau mà chẳng biết nhauTrẻ cười hỏi: “Khách từ đâu đến làng ?” (TRẦN TRỌNG SAN dịch ) ( Hồi hương ngẫu thư) NGẪU NHIÊN VIẾT NHÂN BUỔI MỚI VỀ QUÊ* Nhan đề bài thơ: + Hồi: + Hương: + Ngẫu: + Thư: trở vềlàng, quê hươngtình cờ, ngẫu nhiênchép, viết, ghi lại Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê- “Ngẫu nhiên viết” chứ không phải tình cảm được bộc lộ một cách ngẫu nhiên. Phiên âm: Thiếu tiểu li gia, lão đại hồi, Hương âm vô cải , mấn mao tồi.Dịch nghĩa: Rời nhà từ lúc còn trẻ, già mới quay về, Giọng quê không đổi, nhưng tóc mai đã rụng.Phiên âm: Thiếu tiểu li gia, lão đại hồi, Hương âm vô cải , mấn mao tồi.Dịch nghĩa: Rời nhà từ lúc còn trẻ, già mới quay về, Giọng quê không đổi, nhưng tóc mai đã rụng.* Thiếu > < mấn mao tồiĐối từ, đối vế; đối ý, lời, ngữ pháp.Đối ý lẫn lời, đối ngữ pháp.Câu PTBĐCâu 1Câu 2MIÊU TẢTỰ SỰ BIỂU CẢM QUA MIÊU TẢ BIỂU CẢM QUA TỰ SỰXác định phương thức biểu đạt trong hai câu thơ đầu?Phiên âm Thiếu tiểu li gia, lão đại hồi, Hương âm vô cải, mấn mao tồi. Dịch nghĩa Rời nhà từ lúc còn trẻ, già mới quay về, Giọng quê không đổi, nhưng tóc mai đã rụng. Dịch thơ Khi đi trẻ, lúc về giàGiọng quê vẫn thế, tóc đà khác bao. ( Phạm Sĩ Vĩ dịch) Trẻ đi, già trở lại nhà,Giọng quê không đổi, sương pha mái đầu.(Trần Trọng San dịch )- DÞch ch­a s¸t nghÜa:mấn mao tồiPhiên âm: Nhi đồng tương kiến , bất tương thức, Tiếu vấn:Khách tòng hà xứ lai?Dịch nghĩa: Trẻ con gặp mặt, không quen biết, Cười hỏi: Khách ở nơi nào đến? Tình huống khá bất ngờ nào đã xảy ra khi nhà thơ vừa đặt chân đến làng?Sự xuất hiện của trẻ con cùng tiếng cười, câu hỏi hồn nhiên của các em tác động đến tác giả như thế nào?NHÓM 1: Tại sao tác giả là người của quê hương mà đám trẻ con lại coi là khách?NHÓM 2: Vì sao từ “khách” lại được nhiều nhà nghiên cứu cho rằng là từ quan trọng nhất (nhãn tự) tỏa sáng tinh thần toàn bài?Phiên âmNhi đồng tương kiến, bất tương thứcTiếu vấn: Khách tòng hà xứ lai?Dịch nghĩaTrẻ con gặp mặt, không quen biết,Cười hỏi: Khách ở nơi nào đến?Dịch thơTrẻ con nhìn lạ không chào Hỏi rằng: Khách ở chốn nào lại chơi? ( Phạm Sĩ Vĩ dịch )Gặp nhau mà chẳng biết nhau Trẻ cười hỏi: Khách từ đâu đến làng? (Trần Trọng San dịch)- bỏ mất đối tượng-nhi đồng,-Dịch chưa sát nghĩa từ “bất tương thức”,- bỏ mất động từ “cười”III. Tæng kÕt:	1. NghÖ thuËt: 	 - Tõ ng÷ méc m¹c gi¶n dÞ.	 - Sö dông phÐp ®èi.	 - Giäng ®iÖu võa kh¸ch quan, hãm hØnh, võa ngËm ngïi.	2. Néi dung:Bµi th¬ thÓ hiÖn t×nh yªu th¾m thiÕt cña t¸c gi¶ víi quª h­¬ng. 3. Ghi nhí: Bµi th¬ biÓu hiÖn mét c¸ch ch©n thùc mµ s©u s¾c, hãm hØnh mµ ngËm ngïi t×nh yªu quª h­¬ng th¾m thiÕt cña mét ng­êi sèng xa quª l©u ngµy, trong kho¶nh kh¾c võa míi ®Æt ch©n trë vÒ quª cò. Luyện tập: So s¸nh ®iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau vÒ chñ ®Ò vµ ph­¬ng thøc biÓu ®¹t cña hai bµi th¬: “TÜnh d¹ tø” vµ “Håi h­¬ng ngÉu th­”.* Gièng nhau:- Chñ ®Ò: t×nh yªu quª h­¬ng s©u nÆng .- Ph­¬ng thøc biÓu ®¹t: biÓu c¶m .*Kh¸c nhau- C¸ch thøc thÓ hiÖn chñ ®Ò : + Bµi “TÜnh d¹ tø”: tõ n¬i xa nghÜ vÒ quª h­¬ng. + Bµi “Håi h­¬ng ngÉu th­”: tõ quª h­¬ng nghÜ vÒ quª h­¬ng .- Ph­¬ng thøc biÓu c¶m : + Bµi “TÜnh d¹ tø”: biÓu c¶m trùc tiÕp . + Bµi “ Håi h­¬ng ngÉu th­”: biÓu c¶m gi¸n tiÕp . Bài tậpC©u 1: Bµi th¬ “Håi h­¬ng ngÉu th­” ®­îc t¸c gi¶ viÕt trong hoµn c¶nh nµo? A. Míi rêi quª ra ®i B. Xa nhµ xa quª ®· l©u C. Xa quª rÊt l©u nay míi trë vÒ D. Sèng ë ngay quª nhµ C©u 2: T©m tr¹ng cña t¸c gi¶ trong bµi th¬ lµ g×? A. Vui mõng, h¸o høc khi trë vÒ quª B. Buån th­¬ng tr­íc c¶nh quª h­¬ng nhiÒu ®æi thay C. §au ®ín, luyÕn tiÕc khi ph¶i xa chèn kinh thµnh D. NgËm ngïi, hÉng hôt khi trë thµnh kh¸ch l¹ gi÷a quª h­¬ng Hồi hương ngẫu thư kì nhị	-Hạ Tri Chương-	Phiên âm:	Li biệt gia hương tuế nguyệt đa	Cận lai nhân sự bán tiêu ma	Duy hữu môn tiền Kính Hồ thủy	Xuân phong bất cải cựu thời ba.	Dịch thơ:	Trải bao năm tháng xa quê	Chuyện đời điểm lại nửa bề tiêu vong	Chỉ còn trước cửa hồ trong	Gió xuân không xóa những vòng sóng xưa.	Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê (Bài 2)1-Năm tháng xa nhà chắc đã lâuBạn bè mất nửa, nửa về đâu Hồ Gương trước cửa lung linh nước Gió chẳng làm thay gợn sóng sầu2-Quê nhà xa cách tháng nămBạn bè thưa thớt biệt tăm phương trờiMặt Hồ Gương trước ngõ soiGió xuân chắc chẳng đổi đời sóng xưa Hải Đà H­íng dÉn vÒ nhµ:	- Häc thuéc lßng bµi th¬.	- ViÕt ®o¹n v¨n ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ quª h­¬ng.	- So¹n bµi: “Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸” (§ç Phñ).C¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em häc sinh