Bài giảng Ngữ Văn Khối 7 - Tiết 54+55: Tiếng gà trưa - Trương Thị Phương Hoa

 CHÀO CÁC THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EMGV giảng dạy: Trương Thị Phương HoaNGỮ VĂN 7 Tiết 54 , 55 TIẾNG GÀ TRƯA THƠ : XUÂN QUỲNHI . Đọc – chú thích 1. Đọc 2. Chú thích a. Tác giảXuân Quỳnh- Là nhà thơ nữ xuất sắc trong nền thơ hiện đại Việt Nam- Thơ Xuân Quỳnh thường viết về những điều bình dị gần gũi với cuộc sống đời thường, biểu lộ những rung cảm khát khao của một trái tim phụ nữ chân thành, tha thiết và đằm thắm. - Nguyễn Thị Xuân Quỳnh (1942 - 1988), quê: Làng La Khê, ven thị xã Hà Đông, tỉnh Hà Tây.- Tác phẩm chính: Tơ tằm - chồi biếc, Hoa dọc chiến hào, Gió Lào cát trắng, Lời ru trên mặt đất, Sân ga chiều em đi - Các tác phẩm viết cho thiếu nhi: Bầu trời trong quả trứng, Chú gấu trong vòng đu quay, Mùa xuân trên cánh đồng, Vẫn có ông trăng khác b. Tác phẩm- Được viết trong thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống đế quốc Mĩ, in lần đầu trong tập thơ Hoa dọc chiến hào (1968)- Thể thơ:5 tiếngTIẾNG GÀ TRƯA (Xuân Quỳnh) II. Tìm hiểu văn bản1. THKQBố cục:3 phần- Phần 1: Từ đầu đến “Nghe gọi về tuổi thơ”: Tiếng gà trưa khơi nguồn cảm xúc.- Phần 2: Tiếp theo đến “ Đi qua nghe sột soạt”: Tiếng gà trưa gợi nhớ những kỉ niệm tuổi ấu thơ. - Phần 3: Phần còn lại: Tiếng gà trưa gợi nhiều suy ngẫm.TIẾNG GÀ TRƯA (Xuân Quỳnh)PTBĐ:BC+MT, TS* Mạch cảm xúc: Từ hiện tại => hồi tưởng quá khứ => quay về hiện tại* Nhân vật trữ tình: Người chiến sĩ.* Cảm hứng chủ đạo: Tình bà cháu2.Tìm hiểu chi tiếta. Tiếng gà trưa khơi gợi cảm xúcTrên đường hành quân xaDừng chân bên xóm nhỏ- Thời gian: buổi trưa- Không gian: bên xóm nhỏ, trên đường hành quân xa.Tiếng gà ai nhảy ổ:“Cục ... cục tác cục ta”- Âm thanh bình dị, thân thuộc- Gợi không khí làng quê thanh bình yên ả- Gợi niềm vui và những điều tốt lànhNgheThính giácbàn chân đỡ mỏigọi về tuổi thơ(thị giác)(xúc giác)(tâm hồn)xao động nắng trưa- Điệp ngữ, ẩn dụ (c.đổi cảm giác)- Nhấn mạnh, diễn tả tinh tế những diễn biến cảm xúc trong tâm hồn người chiến sĩ - Tâm hồn tinh tế, nhạy cảm ... - Thể hiện tình yêu gia đình, yêu quê hương tha thiết.8Trên đường hành quân xaDừng chân bên xóm nhỏTiếng gà ai nhảy ổ :“Cục ... cục tác cục ta”Nghe xao động nắng trưaNghe bàn chân đỡ mỏiNghe gọi về tuổi thơ Tiếng gà trưa Ổ rơm hồng những trứng Này con gà mái mơ Khắp mình hoa đốm trắng Này con gà mái vàng Lông óng như màu nắng Tiếng gà trưa Có tiếng bà vẫn mắng: - Gà đẻ mà mày nhìn Rồi sau này lang mặt! Cháu về lấy gương soi Lòng dại thơ lo lắng Tiếng gà trưaTay bà khum soi trứngDành từng quả chắt chiuCho con gà mái ấpCứ hàng năm hàng nămKhi gió mùa đông tớiBà lo đàn gà toiMong trời đừng sương muốiĐể cuối năm bán gàCháu được quần áo mới Ôi cái quần chéo go Ống rộng dài quét đất Ôi cái áo trúc bâu Đi qua nghe sột soạt. Tiếng gà trưaMang bao nhiêu hạnh phúcĐêm cháu về nằm mơGiấc ngủ hồng sắc trứngCháu chiến đấu hôm nayVì lòng yêu Tổ quốcVì xóm làng thân thuộcBà ơi, cũng vì bàVì tiếng gà cục tácỔ trứng hồng tuổi thơ.TIẾNG GÀ TRƯATHƠ HIỆN ĐẠI VIỆT NAM TIẾNG GÀ TRƯA (Xuân Quỳnh)2. Tìm hiểu chi tiếta) Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quêb) Tiếng gà trưa khơi gợi những kỷ niệm tuổi thơ10b) Tiếng gà trưa khơi gợi những kỉ niệm tuổi thơ:*Khổ 2* Kỉ niệm về ổ trứng, con gà mái mơ, mái vàng Tiếng gà trưa Ổ rơm hồng những trứng Này con gà mái mơ Khắp mình hoa đốm trắng Này con gà mái vàng Lông óng như màu nắng=> Hình ảnh ổ trứng hồng, đàn gà đẹp như tranh Đông Hồ=> Gợi vẻ đẹp tươi sáng đầm ấm, bình dị mang niềm vui, hạnh phúc của làng quê.-Đảo trật tự từ ( những trứng hồng) -Điệp lại từ “này -So sánh: lông óng như màu nắng- Liệt kê đối tượng, Miêu tả màu sắc, tính chất*Khổ 2Tiếng gà trưa Ổ rơm hồng những trứng Này con gà mái mơ Khắp mình hoa đốm trắng Này con gà mái vàng Lông óng như màu nắng11* Những kỉ niệm về bà: Tiếng gà trưa Có tiếng bà vẫn mắng: - Gà đẻ mà mày nhìn Rồi sau này lang mặt! Cháu về lấy gương soi Lòng dại thơ lo lắng Tiếng gà trưaTay bà khum soi trứngDành từng quả chắt chiuCho con gà mái ấpCứ hàng năm hàng nămKhi gió mùa đông tớiBà lo đàn gà toiMong trời đừng sương muốiĐể cuối năm bán gàCháu được quần áo mới Ôi cái quần chéo go Ống rộng dài quét đất Ôi cái áo trúc bâu Đi qua nghe sột soạt. → Lời bà mắng yêu→ Cách bà chăm chút, chắt chiu từng quả trứng→ Niềm cảm thán, vui của cháu→ Nỗi lo, cầu mong, của bà để cháu có quần áo mới-Điệp ngữ,liệt kê, từ ngữ biểu cảm, miêu tả, kể việc =>Gợi kỉ niệm: Lời trách mắng suồng sã, thân yêu, sự quan tâm, tình yêu của bà dành cho cháu, niềm vui trong sáng, hồn nhiên của cháu khi được mặc quần áo mới.=>Gợi về kỉ niệm tuổi thơ - Kỉ niệm đẹp đẽ, bình dị, hết sức chân thực về bà – người phụ nữ tảo tần, dành hết tình cảm yêu thương cho cháu. Cháu Biết ơn, yêu thương và kính trọng bà.12Tay bà khum soi trứngDành từng quả chắt chiuCho con gà mái ấp-> Người bà thôn quê chịu thương, chịu khó, tiết kiệm+ Cách bà chăm chút từng quả trứng:13+ Nỗi lo của bà:Cứ hàng năm hàng nămKhi gió mùa đông tớiBà lo đàn gà toiMong trời đừng sương muốiĐể cuối năm bán gàCháu được quần áo mới-> Nỗi lo vì niềm vui của cháu, nỗi lo giản dị mà chân thật Bà lo đàn gà sẽ chết khi sương muối xuất hiện =>Bà là người tần tảo, chịu thương chịu khó, thương yêu cháu, tiêu biểu cho người phụ nữ Việt Nam giàu lòng nhân hậu, giàu đức hi sinh.14Ôi cái quần chéo goỐng rộng dài quét đấtCái áo cánh trúc bâuĐi qua nghe sột soạt-> Niềm vui đơn sơ, giản dị+ Niềm vui của cháu:- Cháu mong muốn có được quần áo mới-> Lòng biết ơn bàÔisột soạtTiếng gà trưaSuy tư về hạnh phúcgợigợiTiếng gà trưaMang bao nhiêu hạnh phúcĐêm cháu về nằm mơGiấc ngủ hồng sắc trứngSuy tư về mục đích chiến đấuCháu chiến đấu hôm nayVì lòng yêu Tổ quốcVì xóm làng thân thuộcBà ơi, cũng vì bàVì tiếng gà cục tácỔ trứng hồng tuổi thơ. c) Tiếng gà trưa gợi những suy tư:Tiếng gà trưaMang bao nhiêu hạnh phúcĐêm cháu về nằm mơGiấc ngủ hồng sắc trứng→ Suy tư về những điều tốt lành và hạnh phúc.→ Niềm hạnh phúc của tuổi thơ - ổ trứng đi vào giấc mơ của cháu Giấc ngủ hồng : giấc mơ của sự hạnh phúc và thanh bìnhGiấc ngủ hồng 5/14/2021Cháu chiến đấu hôm nayVì lòng yêu Tổ quốcVì xóm làng thân thuộcBà ơi, cũng vì bàVì tiếng gà cục tácỔ trứng hồng tuổi thơVìVìVìvìTổ quốcxóm làngbàtiếng gà cục tác Ổ trứng hồng* Suy tư về mục đích chiến đấuTình yêu gia đình hòa quyện, gắn liền với tình yêu đất nước. Điệp từ “vì”→ Nhấn mạnh mục đích chiến đấu của cháu18III. GN1. Nghệ thuật- Thể thơ 5 chữ xen kẽ những câu thơ 3 chữ, sử dụng linh hoạt các biện pháp nghệ thuật.2. Nội dung - Những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ và tình bà cháu. Tình cảm gia đình làm sâu sắc hơn tình yêu quê hương đất nước* Ghi nhớ SGK/1513. ý nghĩa văn bản Những kỉ niệm tràn ngập yêu thương giúp người chiến sĩ thêm vững bước trên con đường hành quân ra trận. 195/14/2021Dặn dò- Học thuộc lòng hai khổ cuối bài thơ. - Học kĩ nội dung và nghệ thuật của bài thơ.- Viết đoạn văn cảm nhận về tình bà cháu được thể hiện trong bài thơ.- Soạn bài: Một thứ quà của lúa non: Cốm. 5/14/2021Cháu chiến đấu hôm nayVì lòng yêu Tổ quốcVì xóm làng thân thuộcBà ơi, cũng vì bàVì tiếng gà cục tácỔ trứng hồng tuổi thơVìVìVìvìTổ quốcxóm làngbàtiếng gà cục tác Ổ trứng hồng* Suy tư về mục đích chiến đấuTình yêu gia đình hòa quyện, gắn liền với tình yêu đất nước. Điệp từ “vì”→ Nhấn mạnh mục đích chiến đấu của cháu