Bài giảng Ngữ Văn Khối 7 - Tiết 99: Dùng cụm chủ - vị mở rộng câu (Tiếp)

Ôn lại kiến thức và bài tập tiết trước Dùng cụm C-V để mở rộng các thành phần trong câu:Chủ ngữVị ngữPhụ ngữ trong cụm danh từSơ đồ tư duyPhụ ngữ trong cụm động từPhụ ngữ trong cụm tính từKhái niệmCác trường hợp dùng cụm C-V để mở rộng câu: III. Luyện tập 1.Tìm cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong câu dưới đây. Cho biết trong mỗi câu cụm C-V làm thành phần gì ?a. Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn mới định được, người ta gặt mang về.b. Trung đội trưởng Bính khuôn mặt đầy đặn.c. Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, giở từng lớp lá sen, chúng ta thấy hiện ra từng lớp lá cốm, sạch sẽ và tinh khiết, không mảy may một chút bụi nào.d. Bỗng một bàn tay đập và khiến hắn giật mình. a. Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn mới định được, người ta gặt mang về. Cụm C-V làm vị ngữb. Trung đội trưởng Bính khuôn mặt đầy đặn. Cụm C-V làm định ngữCVVCC NV NC NV Nc. Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, giở từng lớp lá sen, chúng ta thấy hiện ra từng lớp lá cốm, sạch sẽ và tinh khiết, không mảy may một chút bụi nào.CV=> Cụm C-V làm trạng ngữVC=> Cụm C-V làm bổ ngữ (đảo C-V)C NV Nd. Bỗng một bàn tay đập vào vai khiến hắn giật mình.VC=> Cụm C-V làm chủ ngữC => Cụm C-V làm bổ ngữVC NV NTiết 99 : Dùng cụm chủ - vị mở rộng câu ( tiếp ) cva) Khí hậu nước ta ấm áp cho phép ta quanh năm trồng trọt, thu hoạch bốn mùa.cvCNVNĐTCó một cụm C – V làm chủ ngữ và một cụm C – V làm phụ ngữ cho động từ.PNb) Có kẻ nói từ khi các thi sĩ ca tụng cảnh núi non, hoa cỏ, núi non, hoa cỏ trông mới đẹp; từ khi có người lấy tiếng chim kêu, tiếng suối chảy làm đề ngâm vịnh,tiếng chim, tiếng suối nghe mới hay.CNVN 2VN 1 nói từ khi các thi sĩ ca tụng cảnh núi non, hoa cỏ, núi non,hoa cỏ trông mới đẹp;DTC1C2V1V2VN 1 từ khi có người lấy tiếng chim kêu, tiếng suối chảy làm đề ngâm vịnh, tiếng chim, tiếng suối nghe mới hayDTC3V3C4V4PNPNPNPNVN 2Các cụm C–V làm phụ ngữ cho danh từ.c)Thật đáng tiếc khi chúng ta thấy những tục lệ tốt đẹp ấy mất dần, và những thức quý của đất mình thay dần bằng những thức bóng bảy hào nháng và thô kệchbắt chước người ngoài .CNVN thấy những tục lệ tốt đẹp ấy mất dần, và những thức quý của đất mình thay dần bằng những thức bóng bảy hào nháng và thô kệch bắt chước người ngoài.ĐTC1V1C2V2Có hai cụm C – V làm phụ ngữ cho động từ thấyPNPN - Muốn xác định được cụm C – V làm thành phần trong câu trước hết phải xác định hai thành phần chính của câu là chủ ngữ ,vị ngữ và xác định các cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ trong câu. Tiếp theo, phân tích cấu tạo của các thành phần đó và kết luận cụm C - V đó thuộc thành phần nào. - Một câu có thể được mở rộng bằng một hoặc nhiều cụm C – V nối tiếp nhau. BÀI TẬP 2: Mỗi câu trong từng cặp câu dưới đây trình bày một ý riêng. Hãy gộp các câu cùng cặp thành một câu có cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ mà không thay đổi nghĩa chính của chúng.Chúng em học giỏi. Cha mẹ và thầy cô rất vui lòng.Nhà văn Hoài Thanh khẳng định: “Cái đẹp là cái có ích”.Tiếng Việt rất giàu thanh điệu. Điều đó khiến lời nói của người Việt Nam ta du dương, trầm bổng như một bản nhạc.d) Cách mạng tháng tám thành công. Từ đó, tiếng Việt có một bước phát triển mới, một số phận mới a) Chúng em học giỏi. Cha mẹ và thầy cô rất vui lòng.=> Chúng em học giỏi làm cho cha mẹ và thầy cô rất vui lòng.* Ta chỉ cần bỏ dấu chấm và thêm từ “làm cho” giữa 2 câu là đượcb) Nhà văn Hoài Thanh khẳng định: “Cái đẹp là cái có ích”. => Nhà văn Hoài Thanh khẳng định rằng cái đẹp là cái có ích. *Ta chỉ cần bỏ dấu hai chấm, dấu ngoặc kép chấm và thêm từ “rằng” là đượcc) Tiếng Việt rất giàu thanh điệu. Điều đó khiến lời nói của người Việt Nam ta du dương, trầm bổng như một bản nhạc.=> Tiếng Việt rất giàu thanh điệu khiến lời nói của người Việt Nam ta du dương, trầm bổng như một bản nhạc.* Ta chỉ cần bỏ dấu chấm và cụm từ “Điều đó” là được. d) Cách mạng tháng Tám thành công. Từ đó, tiếng Việt có một bước phát triển mới, một số phận mới. => Cách mạng tháng Tám thành công đã khiến cho tiếng Việt có một bước phát triển mới, một số phận mới. * Ta chỉ cần bỏ dấu chấm và thay cụm từ “từ đó” bằng cụm từ “đã khiến cho” là được BÀI TẬP 3: Gộp mỗi cặp câu hoặc vế câu in đậm dưới đây thành một câu có cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ. (Khi gộp có thể thêm hoặc bớt những từ cần thiết nhưng không làm thay đổi nghĩa chính của các câu và vế câu ấy) a) Anh em hoà thuận, hai thân vui vầy. (Ca dao) b) Đây là cảnh rừng thông. Ngày ngày biết bao người qua lại. Nhưng bao nhiêu người qua lại cũng chỉ mải suy tính xem rừng này mỗi năm lấy được bao nhiêu nhựa thông, bao nhiêu củi thông. Đến lúc có người nhìn cảnh chỉ vì mến cảnh và biết quên mình trong cảnh, từ lúc ấy mới có văn thơ. 	(Hoài Thanh)c) Hàng loạt vở kịch như “Tay người đàn bà”, “Giác ngộ”, “Bên kia sông Đuống”, ra đời. Sự ra đời của các vở kịch ấy đã sưởi ấm cho ánh đèn sân khấu ở khắp mọi miền đất nước.a) Anh em hoà thuận, hai thân vui vầy.=> Anh em hoà thuận khiến hai thân vui vầy.* Ta bỏ dấu phẩy và thêm từ “khiến” vào chỗ dấu phẩy là đươcb) Đây là cảnh rừng thông. Ngày ngày biết bao người qua lại. Nhưng bao nhiêu người qua lại cũng chỉ mải suy tính xem rừng này mỗi năm lấy được bao nhiêu nhựa thông, bao nhiêu củi thông. Đến lúc có người nhìn cảnh chỉ vì mến cảnh và biết quên mình trong cảnh, từ lúc ấy mới có văn thơ.=> Đây là cảnh rừng thông ngày ngày biết bao người qua lại. Nhưng bao nhiêu người qua lại cũng chỉ mải suy tính xem rừng này mỗi năm lấy được bao nhiêu nhựa thông, bao nhiêu củi thông. Đến lúc có người nhìn cảnh chỉ vì mến cảnh và biết quên mình trong cảnh, từ lúc ấy mới có văn thơ.* Ta chỉ cần bỏ dấu chấm cuối câu thứ nhất là đượcc) Hàng loạt vở kịch như “Tay người đàn bà”,”Giác ngộ”, “Bên kia sông Đuống”, ra đời. Sự ra đời của các vở kịch ấy đã sưởi ấm cho ánh đèn sân khấu ở khắp mọi miền đất nước.=> Hàng loạt vở kịch như “Tay người đàn bà”,”Giác ngộ”, “Bên kia sông Đuống”, ra đời đã sưởi ấm cho ánh đèn sân khấu ở khắp mọi miền đất nước.* Ta bỏ dấu chấm cuối câu thứ nhất với cụm từ “Sự ra đời ấy” là đượcBài thuyết trình đến đây là kết thúc. Tạm biệt và hẹn gặp lại