Bài giảng Ngữ Văn Lớp 7 - Bài 19: Rút gọn câu

 *Ví dụ 1: Học ăn, học nói, học gói, học mở. (Tục ngữ) b. Chúng ta học ăn, học nói, học gói, học mở.CNVN*Hoạt động cặp đôi:(2p)-Nhiệm vụ 1: Tìm sự khác nhau ở ví dụ a,b?-Nhiệm vụ 2: Từ “chúng ta” đóng vai trò gì trong câu?-Nhiệm vụ 3: Từ sự phân tích sự khác nhau đó, em hãy cho biết câu a lược bỏ đi thành phần nào?=> Lược bỏ CN. * Những từ nhữ có thể làm chủ ngữ trong vi dụ a: tôi, anh, chúng em, họ, người ta, người Việt Nam...Chúng ta =>Ngụ ý là chỉ chung cho tất cả mọi người Ví dụ 2:a) Hai ba người đuổi theo nó. Rồi ba bốn người, sáu bảy người. (Nguyễn Công Hoan)-> Câu lược bỏ VN.- Khôi phục: Rồi ba bốn người, sáu bảy người đuổi theo nó. b) - Bao giờ cậu đi Hà Nội ? - Ngày mai. Câu lược bỏ cả CN và VN.- Khôi phục: Ngày mai, tớ đi Hà Nội VNCNVNCN=> Câu ngắn gọn hơn, thông tin nhanh hơn ,tránh lặp từ nhưng vẫn đảm bảo được thông tin truyền đạt.CNTR.N*Hoạt động nhóm 4HS:(3P)-Nhiệm vụ 1: Trong những câu in đậm, thành phần nào của câu được lược bỏ? Em hãy khôi phục lại thành phần đó?-Nhiệm vụ 2: Tại sao ta có thể lược bỏ được các thành phần trên? Trong các câu tục ngữ sau,câu nào là câu rút gọn? Những thành phần nào của câu được rút gọn? Rút gọn câu như vậy để làm gì?a/ Người ta là hoa đất.b/ Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.- Câu b là câu rút gọn chủ ngữ.- Có thể khôi phục: Chúng ta ăn quả nhớ kẻ trồng cây.- Câu b là một câu tục ngữ nêu một quy tắc ứng xử chung cho mọi người...BÀI TẬP NHANHCNVN> Có đủ chủ ngữ, vị ngữVN* Ví dụ:1) Sáng chủ nhật, trường em tổ chức cắm trại. Chạy loăng quăng. Nhảy dây. Chơi kéo co.2) - Mẹ ơi, hôm nay con được một điểm 10. - Con ngoan quá ! Bài nào được điểm 10 thế ? - Bài kiểm tra toán.* Hoạt động cá nhân: (1p)-Nhiệm Vụ : Những câu in đậm trong ví dụ 1, 2 thiếu thành phần nào? Có nên rút gọn câu như vậy không? Vì sao?* Ví dụ1: Sáng chủ nhật, trường em tổ chức cắm trại. Chạy loăng quăng. Nhảy dây. Chơi kéo co.Thiếu CN.VNVNVN- Sửa: ( ). Bạn chạy loăng quăng. Bạn chơi nhảy dây. Bạn chơi kéo co. > Câu khó hiểu, ý không đầy đủ. * Ví dụ 2: - Mẹ ơi, hôm nay con được một điểm 10. - Con ngoan quá ! Bài nào được điểm 10 thế ? - Bài kiểm tra toán. Câu rút gọn CN, VN Câu nói khiếm nhã, thiếu lễ phép với mẹ.Sửa: Con được điểm 10 bài kiểm tra toán ạ!BÀI TẬP NHANH Vì sao cậu bé và người khách trong câu chuyện dưới đây hiểu lầm nhau? Qua câu chuyện này, em rút ra được bài học gì về cách nói năng?MẤT RỒI Một người có việc đi xa, dặn con:Ở nhà có ai hỏi thì bảo bố cháu đi vắng nhé! Sợ con mải chơi quên mất, ông ta viết mấy câu vào giấy, đưa cho con, bảo:Có ai hỏi thì cứ đưa cái giấy này. Đứa con cầm giấy bỏ vào túi áo. Cả ngày chẳng thấy ai hỏi. Tối đến, nó thắp đèn, lấy giấy ra xem, chẳng may để giấy cháy mất. Hôm sau, có người khách lại chơi, hỏi: - Bố cháu có nhà không ? Thằng bé ngẩn ngơ hồi lâu, sực nhớ ra, sờ vào túi không thấy giấy, liền nói: - Mất rồi !Ông khách sửng sốt: - Mất bao giờ ? - Thưa...tối hôm qua. - Sao mà mất nhanh thế ? - Cháy ạ. Dùng câu rút gọn gây hiểu lầm, hiểu sai thông tin Nội dung bài học: I/ Thế nào là rút gọn câu:Khi nói hoặc viết,có thể lược bỏ một số thành phần của câu,tạo thành câu rút gọn.Việc lược bỏ một số thành phần câu thường nhằm những mục đích sau:- Làm cho câu gọn hơn,vừa thông tin được nhanh, vừa tránh lặp những từ ngữ đã xuất hiện trong câu trước đó;- Ngụ ý hành động, đặc điểm nói trong câu là của chung mọi người (lược bỏ chủ ngữ). II/ Cách dùng câu rút gọn:Khi rút gọn câu cần lưu ý:- Không làm cho người nghe, người đọc hiểu sai hoặc hiểu không đầy đủ nội dung câu nói;- Không biến câu nói thành một câu cộc lốc, khiếm nhã.TIẾT 79: CÂU RÚT GỌNIII/ Luyện tập: * Bài tập 2/sgk: Hãy tìm câu rút gọn trong 2 ví dụ dưới đây, cho biết vì sao trong thơ, ca dao thường có nhiều câu rút gọn như vậy? a, Bước tới Đèo Ngang , bóng xế tà , Cỏ cây chen đá , lá chen hoa. Lom khom dưới núi tiều vài chú , Lác đác bên sông chợ mấy nhà Nhớ nước đau lòng con quốc quốc Thương nhà mỏi miệng cái gia gia, Dừng chân đứng lại, trời, non, nước, Một mảnh tình riêng ta với ta. ( Bà Huyện Thanh Quan)b, Đồn rằng quan tướng có danh Cưỡi ngựa một mình chẳng phải vịn ai Ban khen rằng “ Ấy mới tài”,Ban cho cái áo với hai đồng tiền Đánh giặc thì chạy trước tiên Xông vào trận tiền , cởi khố giặc ra Giặc sợ , giặc chạy về nhà ,Trở về gọi mẹ mổ gà khao quân ( Ca dao )Trong thơ, ca dao thường gặp nhiều câu rút gọn bởi thơ, ca dao chuộng lối diễn đạt súc tích, vả lại số chữ trong một dòng rất hạn chếHướng dẫn học tập:-Học thuộc bài,làm bài tập vào vở-Về nhà làm các bài tập còn lại.-Xem bài “Đặc điểm của văn nghị luận”