Bài giảng Ngữ Văn Lớp 7 - Bài 20: Ôn tập Tinh thần yêu nước của nhân dân ta

ÔN TẬP VĂN BẢN:TINH THẦN YÊU NƯỚC CỦA NHÂN DÂN TA-HỒ CHÍ MINH-KHỞi ĐỘNG Nêu những hiểu biết của em về Chủ Tịch Hồ Chí Minh ? Em đã được học những bài thơ nào của Bác ? Hãy đọc một bài mà em thích ? - Hồ Chí Minh : (1890 – 1969) – Quê Nghệ An. Là vị lãnh tụ vĩ đại của cách mạng Việt Nam , là nhà thơ , nhà báo xuất chúng , một danh nhân văn hoá thế giới . - Những bài thơ của Bác : “Cảnh khuya” , “Rằm tháng giêng” I.Kiến thức cần nhớ: Người chiến sĩ cách mạng, anh hùng giải phóng dân tộc, là vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam. - Là nhà văn, nhà thơ lớn .- Là danh nhân văn hóa thế giới.Hồ Chí Minh (1890-1969)1. Tác giả: ÔN TẬP VĂN BẢN: TINH THẦN YÊU NƯỚC CỦA NHÂN DÂN TA2. Tác phẩma. Xuất xứ: Văn bản được trích trong bài Văn báo cáo chính trị của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại đại hội Đảng lần thứ 2 năm 1951.b. Thể loại -Văn nghị luậnc.Phương thức biểu đạt -Nghị luận chứng minh.* Boá cuïc: 3 phần Neâu vaán đề nghị luận: “Töø ñaàu lũ cöôùp nöôùc”=> Daân ta coù moät loøng noàng naøn yeâu nöôùc. Giải quyeát vaán ñeà: “Lòch sử ta loøng noàng naøn yeâu nöôùc” =>Chứng minh truyền thống yeâu nöôùc của nhân dân ta. Keát thuùc vaán ñeà: Coøn laïi => Đề ra nhiệm vụ của Đảng là khích lệ lòng yêu nước của mọi người.II-TÌM HIỂU VĂN BẢNNhận định chung về lòng yêu nướcDân ta có một lòng nồng nàn yêu “nước. Đó là một truyền thống qúy báu của ta”=> Luận điểm ngắn gọn, mang tính thuyết phục cao. Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta. Từ xưa đến nay,mỗi khi tổ quốc bị xâm lăng thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ , to lớn , nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn,nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước. -> Câu khẳng định, điệp từ, các động từ mạnh liên tiếp , so sánh sinh động , câu văn dài, giọng điệu hùng hồn .=> Gợi tả, khẳng định sức mạnh to lớn của lòng yêu nước , tạo khí thế mạnh mẽ cho lời văn , gây sự xúc động cho người nghe. 2/ Những biểu hiện của lòng yêu nước a/ Lòng yêu nước trong quá khứ Lịch sử ta đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân ta.Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng , Bà Triệu , Trần Hưng Đạo , Lê Lợi , Quang Trung Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc , vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng.Bà Trưng Bà Triệu Trần Hưng ĐạoLê Lợi Lịch sử ta đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân ta. Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng , Bà Triệu , Trần Hưng Đạo , Lê Lợi , Quang Trung Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc , vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng.=> Liệt kê những dẫn chứng tiêu biểu và sắp xếp theo trình tự thời gian, giọng điệu phấn chấn. Dấu chấm lửng gợi nhiều tấm gương khác nữa=> Niềm tự hào, biết ơn đối với lòng yêu nước của cha ông ta trong quá khứ Từ các cụ già đến các cháu kiều bào đồng bào miền ngược miền xuôi chiến sỹ công chức phụ nữ các bà mẹ nam nữ đồng bào điền chủ => Dẫn chứng tiêu biểu, toàn diện, giọng văn dồn dập, khẩn trương, cặp quan hệ từ, phép liệt kê, dấu chấm lửng =>Tinh thần yêu nước thể hiện và phát huy rộng khắp ở mọi lứa tuổi , mọi tầng lớp , mọi giai cấp. b/ Lòng yêu nước trong hiện tại Từ cụ già tóc bạc đến các cháu nhi đồngTừ kiều bào ở nước ngoài đến đồng bào ở vùng bị tạm chiếmChieán só ta ngoaøi mặt traänHaäu phöông vì tieàn tuyeánPhụ nữ giúp việc vận tảiNhiều hành động yêu nước khác nhau:Chịu đói, bám sát lấy giặc đặng tiêu diệt giặc.- Nhịn ăn để ủng hộ bộ đội.- Khuyên chồng con tòng quân- Xung phong giúp việc vận tải.- Săn sóc yêu thương bộ đội.- Thi đua tăng gia sản xuất.- Quyên ruộng đất cho Chính phủ. Thủ pháp liệt kê hàng loạt dẫn chứng vừa cụ thể sắp xếp theo trình tự thời gian, vừa khái quá, vừa điển hình, các sự việc và con người được liên kết theo mô hình “từ đến ” Cách viết ấy đã làm sáng tỏ lòng nồng nàn yêu nước, tinh thần đoàn kết dân tộc và nhiệt tình tham gia kháng chiến cứu nước của nhân dân ta làvô cùng mạnh mẽ và phong phú, đa dạng .Nghệ thuật sử dụng và trình bày dẫn chứng trong đoạn này có gì đặc biệt ?c/ Nhiệm vụ của chúng ta Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi được trưng bày trong tủ kính , trong bình pha lê , rõ ràng dễ thấy . Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương , trong hòm. Bổn phận của chúng ta là làm cho những thứ của quý kín đáo ấy đều được đưa ra trưng bày . Nghĩa là phải ra sức giải thích , tuyên truyền , tổ chức , lãnh đạo , làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước , công việc kháng chiến. - Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quí.Nghệ thuật:Hình ảnh so sánh độc đáo dễ hiểu.Tác dụng: - Làm cho câu văn thêm sinh động độc đáo dễ hiểu - Đề cao tinh thần yêu nước của nhân dân ta+ Có khi được trưng bày... -> nhìn thấy.+ Có khi được cất giấu kín đáo...->không nhìn thấy. -> Câu rút gọn, điệp từ nhấn mạnh- > Các biểu hiện của lòng yêu nước -> đều đáng quí.Phải ra sức giải thích tuyên truyền...-> Câu khẳng định, diễn đạt lí lẽ –> Dễ hiểu, dễ đi vào lòng người.Cần phải thể hiện lòng yêu nước bằng những việc làm cụ thể *Nghệ thuật: So sánh sinh động, phép liệt kê, câu rút gọn, lời văn dễ hiểu , dễ nhớ, dễ thuyết phục người nghe.Tác dung: Lòng yêu nước là giá trị tinh thần cao quý của dân tộc , dân ta ai cũng có lòng yêu nước. Cần thể hiện lòng yêu nước bằng những việc làm cụ thể. III. Tổng kếtNghệ thuật: - Xây dựng luận điểm ngắn gọn, súc tích, lập luận chặt chẽ, dẫn chứng toàn diện, tiêu biểu, chọn lọc,... - Sử dụng từ ngữ gợi hình ảnh, phép liệt kê, so sánh đặc sắc, - Bài văn là một mẫu mực về lập luận, bố cục và cách dẫn chứng của thể văn nghị luận.* Ghi nhôù :(SGK/27).2. Ý nghĩa văn bản: Truyền thống yêu nước quý báu của nhân dân ta cần được phát huy trong hoàn cảnh lịch sử mới để xây dựng và bảo vệ đất nước.Câu 1: Văn bản Tinh thần yêu nước của nhân dân ta thuộc thể loại ?A. Tự sự B. Miêu tảC. Biểu cảm D. Nghị luậnCâu 2: Văn bản Tinh thần yêu nước của nhân dân ta được ra đời trong hoàn cảnh nào?Trong cuộc kháng chiến chống giặc Nguyên Mông.Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.Trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mĩ.IV. Luyện tậpCâu 3: Để chứng minh làm rõ tinh thần yêu nước của đồng bào ta ngày nay, tác giả đã nêu những biểu hiện của lòng yêu nước, đó là những biểu hiện nào?Tất cả mọi người đều có lòng yêu nướcB. Từ tiền tuyến đến hậu phương đều có hành động yêu nướcC. Mọi nghề nghiệp, mọi tầng lớp, mọi lứa tuổi đều thi đua yêu nước.D. Cả ba phương án trên..4. Vấn đề nghị luận của bài nằm ở câu nào? a. Câu mở đầu đoạn một. b. Câu mở đầu đoạn hai c. Câu mở đầu đoạn ba d. Câu mở đầu phần kết luậna5. Bài văn đề cập đến sắc thái nào của tình yêu nước? a. Luôn luôn sôi nổi, mạnh mẽ. b. Luôn tiềm tàng, kín đáo c . Luôn biểu lộ rõ ràng, đầy đủ. d. Khi tiềm tàng kín đáo; lúc lại biểu lộ rõ ràng, đầy đủ.dCâu 6: Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi : “ Tinh thần yêu nước cũng giống như các thứ của quý. Có khi được bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm. Bổn phận của chúng ta là làm cho những thứ kín đáo ấy được đưa ra trưng bày. Nghĩa là phải ra sức giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến”Câu 1. Nêu xuất xứ của đoạn trích trên?Câu 2. Nêu phương thức biểu đạt và nội dung chính của đoạn trích trên?Câu 3 . Xác định các câu rút gọn có trong đoạn trích trên? Nêu tên thành phần được rút gọn? Khôi phục thành phần bị rút gọn?Câu 4:Tìm biện pháp nghệ thuật tiêu biểu và nêu tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó?Câu 5: Qua đoạn tích trên, em có nhận xét gì về tác giả và bài học rút ra cho bản thânCâu 6. Từ văn bản có chứa đoạn trích trên, hãy viết đoạn văn (từ 6-8 câu) nêu suy nghĩ của em về tinh thần yêu nước của thế hệ trẻ ngày nay, trong đó có sử dung câu đặc biêt. Gạch chân câu đặc biệt và nêu tác dụng của câu đặc biệt đó?1. - Xuất xứ: Trích : “ Tinh thần yêu nước của nhân dân ta” - Tác giả : Hồ Chí MinhTrích trong báo cáo chính trị của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Đại hội Đảng lần thứ II. Tháng 2/ 19512. - Phương thức biểu đạt : Nghị luận - Nội dung chính của đoạn trích trên: Đề ra nhiệm vụ của Đảng là khích lệ lòng yêu nước của mọi người.3. Câu rút gọn:+ Có khi được bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. + Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm. + Nghĩa là phải ra sức giải thích, tuyên truyền,tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến.- Nêu đúng thành phần rút gọn: chủ ngữ.- Khôi phục thành phần rút gọnCâu 4 Nghệ thuật : So sánh , phép liệt kê, câu rút gọn, Tác dụng:- Lời văn sinh động, dễ hiểu , dễ nhớ, dễ thuyết phục người nghe.- Lòng yêu nước là giá trị tinh thần cao quý của dân tộc , dân ta ai cũng có lòng yêu nước. Cần thể hiện lòng yêu nước bằng những việc làm cụ thể.Câu 5:*Thái độ của tác giả: Lòng yêu nước nồng nàn.- Tự hào,ngợi ca , biết ơn tinh thần yêu nước của các bậc tiền bối.- Khơi gợi lòng yêu nước của dân tộc .* Bài học cho bản thân:- Học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Bác kính yêu.-.......Câu 7: Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi : “ Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta. Từ xưa đến nay,mỗi khi tổ quốc bị xâm lăng thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ , to lớn , nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn,nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước. thống quý báu của ta.Câu 1. Nêu xuất xứ của đoạn trích trên?Câu 2. Nêu phương thức biểu đạt và nội dung chính của đoạn trích trên?Câu 3 . Xác định các biện pháp nghệ thuật có trong đoạn trích trên? Nêu tác dụng của các biên pháp nghệ thuật tiêu biểu?Câu 4: Qua đoạn tích trên, em có nhận xét gì về tác giả và bài học rút ra cho bản thânCâu 5.. Từ văn bản có chứa đoạn trích trên, hãy viết đoạn văn (từ 6-8 câu) nêu suy nghĩ của em về tinh thần yêu nước của thế hệ trẻ ngày nay, trong đó có sử dung câu đặc biêt. Gạch chân câu đặc biệt và nêu tác dụng của câu đặc biệt đó?