Bài giảng Ngữ Văn Lớp 7 - Tiết 43: Từ đồng âm

5/14/20212Từ đồng âmTiết 43 – Tiếng Việta. Con ngùa ®ang ®øng bçng lång lªn.b. Mua ®­îc con chim, b¹n t«i nhèt ngay vµo lång.- Lång (1): ChØ ho¹t ®éng cña con ngùa, cÊt cao vã lªn, víi mét søc m¹nh ®ét ngét do qu¸ ho¶ng sî, hµnh ®éng ph¶n øng qu¸ m¹nh rÊt khã kìm giữ, vïng lªn hoÆc ch¹y xông x¸o. - Lång (2): ChØ ®å vËt lµm b»ng tre, kim lo¹i dïng ®Ó nhèt chim , gà. -> Tõ thay thÕ: vät, phi, nh¶y ->Tõ thay thÕ: chuång, rä...®éng tõ.danh tõ Thảo luận nhóm bànThời gian 3pGiải thích nghĩa của từ “lồng” trong 2 ví dụ trên?Tìm từ đồng nghĩa với từ “lồng” để thay thế vào 2 ví dụ đó.Cho biết từ “lồng”thuộc từ loại nào?a. Con ngùa ®ang ®øng bçng lång lªn.b. Mua ®­îc con chim, b¹n t«i nhèt ngay vµo lång.®éng tõ. Giống: phát âm giống nhau. Khác: nghĩa khác nhau không liên quan đến nhau.danh tõ Từ lồng trong hai câu trêncó gì giống nhau và khác nhau?Giống nhau về âm thanh Khác nhau về nghĩaTừ đồng âmTrß ch¬i: nhanh tay nhanh m¾t Luật chơi: Có 8 hình ảnh trên màn hình, các nhóm phải nhanh chóng nhận biết các từ đồng âm ứng với các hình ảnh đó. Sau 3 phút, đội nào tìm được nhiều từ đồng âm đó sẽ thắng. KhÈu sóng - Hoa sóng L¸ cê – Cê vuaĐång tiÒn – T­îng ®ångHßn ®¸ - и bãng *Ghi nhớ 1/135Tõ ®ång ©m lµ những tõ gièng nhau vÒ ©m thanh nh­ng nghÜa kh¸c xa nhau, kh«ng liªn quan gì tíi nhau.®éng tõ.danh tõ Cái lồng – ngựa lồngBài tập 3Đặt câu với mỗi từ đồng âm sau: 1. Bàn (Danh Từ) – Bàn (Động Từ) 2. Sâu (Danh Từ) – Sâu (Tính Từ) 3. Năm (Danh Từ) – Năm (Số Từ) Họ ngồi vào bàn để bàn công việc.Mấy chú sâu con núp sâu trong đất. Lớp 6A năm ngoái có năm em đạt học sinh giỏi.Giải thích nghĩa của từ “chân” trong các ví dụ sau:a. C¸i ghÕ nµy ch©n bÞ g·y råi. (1)b. C¸c vËn ®éng viªn ®ang tËp trung d­íi ch©n nói. (2)c. Nam ®¸ bãng nªn bÞ ®au ch©n. (3)Chân ghếChân núiChân người bé phËn d­íi cïng cña c¬ thÓ ng­êi dïng ®Ó ®i, ®øng.=> ĐÒu chØ bé phËn d­íi cïng -> Từ nhiều nghĩabé phËn d­íi cïng cña ghÕ, dïng ®Ó ®ì c¸c vËt kh¸c (ch©n bµn, ch©n ghÕ )bé phËn d­íi cïng cña mét sè vËt, tiÕp gi¸p vµ b¸m chÆt víi mÆt nÒn (ch©n nói, ch©n t­êng )123Bạn Hương cho rằng từ chân là từ đồng âm, nhưng Hà lại cho rằng từ chân là từ nhiều nghĩa. Theo em Hà nói đúng hay Hương nói đúng? Vì sao?Phân biệt từ nhiều nghĩa với từ đồng âmTừ đồng âm - Nghĩa hoàn toàn khác nhau, không liên quan gì tới nhau.Từ nhiều nghĩa - Có một nét nghĩa chung giống nhau làm cơ sở để hiểu nghĩa của từ. Giống nhau: Âm thanh giống nhauKhác nhau:a. Con ngùa ®ang ®øng bçng lång lªn.b. Mua ®­îc con chim, b¹n t«i nhèt ngay vµo lång.®éng tõ.danh tõ Dựa vào mối quan hệ giữa từ “lồng” với các từ khác ở trong câu - Tức là dựa vào ngữ cảnh mà ta phân biệt được nghĩa của các từ lồng.Đem cá về kho.+Kho1 : Nơi tập trung cất giữ tài sản.Đặt câu : Các chú đem cá cất vào kho để mai xuất khẩu.+Kho2 : Cách chế biến thức ăn. Đặt câu : Mẹ tôi kho cá bằng nồi đất rất ngon.Khi giao tiếp phải chú ý đầy đủ đến ngữ cảnh để tránh hiểu sai nghĩa của từ hoặc dùng với nghĩa nước đôi do hiện tượng đồng âm.*Ghi nhớ 2/136Bµi ca dao sau ®· sö dông những tõ ®ång ©m nµo? Bà già đi chợ Cầu Đông,Bói xem một quẻ lấy chồng lợi chăng? Thầy bói xem quẻ nói rằng:Lợi thì có lợi nhưng răng không còn. (Ca dao) - Lợi 1: Lợi ích , trái với hại- Lợi 2, 3: Bộ phận bao quanh răng ở khoang miệng Chú ý: Sử dụng từ đồng âm trong ca dao, câu đố, tục ngữ để chơi chữ, nhằm mục đích dí dỏm, đùa vui. Bµi tËp 4: Anh chµng trong c©u chuyÖn d­íi ®©y ®· sö dông biÖn ph¸p gì ®Ó kh«ng tr¶ l¹i c¸i v¹c cho ng­êi hµng xãm? NÕu em lµ viªn quan xö kiÖn em sÏ lµm thÕ nµo ®Ó ph©n râ ph¶i tr¸i? Ngµy x­a cã anh chµng m­în cña hµng xãm mét c¸i v¹c ®ång. Ýt l©u sau, anh ta tr¶ cho ng­êi hµng xãm hai con cß, nãi lµ v¹c ®· bÞ mÊt nªn ®Òn hai con cß nµy. Ng­êi hµng xãm ®i kiÖn. Quan gäi hai ng­êi ®Õn xö. Ng­êi hµng xãm th­a: “BÈm quan, con cho h¾n m­în v¹c, h¾n kh«ng tr¶.” Anh chµng nãi: “BÈm quan, con ®· ®Òn cho anh ta cß.” - Nh­ng v¹c cña con lµ v¹c thËt. - DÔ cß cña t«i lµ cß gi¶ ®Êy pháng? – Anh chµng tr¶ lêi. - BÈm quan, v¹c cña con lµ v¹c ®ång. - DÔ cß cña t«i lµ cß nhµ ®Êy pháng?CON VẠCCÁI VẠC ĐỒNG ViÕt ®o¹n văn( tõ 5- 7 c©u) cã sö dông tõ ®ång ©m với chủ đề về bảo vệ môi trườngGợi ý: - Hình thức: + Đoạn văn ngắn ( 5 - 7 câu) + Phương thức biểu đạt: Biểu cảm + Có sử dụng từ đồng âm Nội dung: + Nói về môi trường + Có thể sử dụng những cặp từ đồng âm sau: đất nước – nguồn nước, môi trường- trường học Học sinh phải có nhiệm vụ bảo vệ môi trường của trường học. Những buổi lao động tập thể là dịp để học sinh góp công sức làm sạch lớp , đẹp trường. Tham gia trồng cây xanh bóng mát, chăm sóc bảo vệ bồn hoa, cây cảnh trong trường học là thiết thực tạo nên cảnh quan đẹp để học tập và vui chơi. Học sinh không được bẻ cây xanh, giày xéo lên thảm cỏ, hái hoa trong trường góp phần xây dựng trường học thân thiện , học sinh tích cực . Thu Thu (tiÒn)(Mïa) thuCaoCao (thÊp)Cao (trăn)Ba (Con )ba baBa (m¸)Bài ca nhà tranh bị gió thu pháTháng tám thu cao , gió thét già,Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta.Tranh bay sang sông rải khắp bờ Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa,Mảnh thấp quay lộn vào mương sa.Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức,Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật,Cắp tranh đi tuốt vào lũy tre Môi khô miệng cháy gào chẳng được, Quay về, chống gậy lòng ấm ức!Tranh(Nhà )tranhTranh (giành)Bài tập 2: a) Tìm các nghĩa khác nhau của danh từ cổ và giải thích mối liên quan giữa các nghĩa đóCổ 1: ( nghĩa gốc) bộ phận nối liền thân và đầu của người, động vật.Cổ 2: bộ phận nối liền cánh tay và bàn tayCổ 3: bộ phận nối liền giữa thân và miệng cổ chai. b) Tìm từ đồng âm với danh từ cổ và cho biết nghĩa của từ đóCổ 1: bộ phận của cơ thể người Cổ 2: cổ kính, cổ xưa, xưa cũ ( ví dụ: Nó chơi đồ cổ) vật thuộc về một thời xa xưa trong lịch sửCổ 3: cổ động, cổ vũ động viênCổ 4: cứng cổ nói không ngheCổ 5: bị cứng cổ ( bệnh bị trúng gió làm cho cổ cứng lại)Hướng dẫn về nhà:Nắm khái niệm cách sử dụng từ đồng âm,làm bài tập trong sách giáo khoa.- Tìm từ đồng âm trong thơ văn.- Soạn bài: Cảnh khuya và rằm Tháng Giêng+ Đọc và trả lời các câu hỏi phần đọc hiểu văn bản.+ Tìm hiểu tư liệu về Hồ Chí Minh.Xin chân thành cảm ơn