Bài giảng Ngữ Văn Lớp 7 - Tiết 68: Ôn tập Tiếng Việt - Nguyễn Thị Việt Hà

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo về dự giờMôn : Ngữ văn 7 Gi¸o viªn dạy : Nguyễn Thị Việt HàTiÕt 68: ¤n tËp tiÕng ViÖtTiÕt 68: ¤n tËp tiÕng ViÖtI. Néi dung kiÕn thøc:1. Tõ ghÐp2. Tõ l¸y3. §¹i tõ4. Quan hÖ tõ: 5. Tõ H¸n ViÖt:6. Tõ ®ång nghÜa 7. Tõ tr¸i nghÜa8. Tõ ®ång ©m9. Thµnh ng÷10. §iÖp ng÷11. Ch¬i ch÷ Tõ phøc Tõ ghÐp Tõ l¸y Tõ ghÐpchÝnh phô Tõ ghÐp ®¼ng lËp Tõ l¸y toµn bé Tõ l¸ybé phËn Tõ l¸y phô ©m ®Çu Tõ l¸yvÇn ¸o dµi QuÇn ¸oXanh xanhXanh xao L¸c ®¸c ¸o dµi QuÇn ¸o ¸o dµi QuÇn ¸o ¸o dµiXanh xanh QuÇn ¸o ¸o dµiXanh xaoXanh xanh QuÇn ¸o ¸o dµi ¸o dµi QuÇn ¸o ¸o dµiXanh xanh QuÇn ¸o ¸o dµiXanh xaoXanh xanhQuÇn ¸o ¸o dµi §¹i tõ§¹i tõ ®Ó trá Tráng­êi,sù vËtTrá sèl­îngHái vÒsèl­îng Hái vÒng­êi,sù vËtHái vÒho¹t ®éng, tÝnhchÊt Tráho¹t ®éng, tÝnhchÊt§¹i tõ ®Ó háiT«i, tao,tí, mµy, nã,hä bÊy, bÊy nhiªu. vËy, thÕ ai, g×, bao nhiªu, mÊy sao, thÕ nµoTiÕt 68: ¤n tËp tiÕng ViÖtI. Néi dung kiÕn thøc:1. Tõ ghÐp:2. Tõ l¸y:3. §¹i tõ: 4. Quan hÖ tõ: So s¸nh quan hÖ tõ víi danh tõ, ®éng tõ, tÝnh tõ. ý nghÜa vµ chøc n¨ng Danh tõ, ®éng tõ,tÝnh tõ Quan hÖ tõý nghÜa Chøc n¨ng TiÕt 68: ¤n tËp tiÕng ViÖt Danh tõ, ®éng tõ,tÝnh tõ Quan hÖ tõ Danh tõ, ®éng tõ,tÝnh tõ Quan hÖ tõý nghÜa Danh tõ, ®éng tõ,tÝnh tõ Quan hÖ tõý nghÜa Danh tõ, ®éng tõ,tÝnh tõ Quan hÖ tõLiªn kÕt c¸c thµnh phÇn cña côm tõ, cña c©u. BiÓu thÞ ý nghÜa quan hÖ.BiÓu thÞ ng­êi, sù vËt, ho¹t ®éng, tÝnh chÊt. Cã kh¶ n¨ng lµm thµnh phÇn cña côm tõ, cña c©uTiÕt 68: ¤n tËp tiÕng ViÖtI. Néi dung kiÕn thøc:1. Tõ ghÐp:2. Tõ l¸y:3. §¹i tõ: 4. Quan hÖ tõ:5. Tõ H¸n ViÖt:Gi¶i nghÜa c¸c yÕu tè H¸n ViÖt sau:1.b¹ch (b¹ch cÇu):2. b¸n (bøc t­îng b¸n th©n):3. c« (c« ®éc):4. c­ (c­ tró):5. cöu (cöu ch­¬ng):6. d¹ (d¹ h­¬ng, d¹ héi):7. ®¹i (®¹i lé, ®¹i th¾ng):8. ®iÒn (®iÒn chñ, ®iÒn c«ng):9. hµ (s¬n hµ):10. hËu (hËu vÖ):11. håi (håi h­¬ng, thu håi):12. h÷u (h÷u Ých): tr¾ng mét nöa mét m×nh c­ tró chÝn ®ªm to, lín n«ng s«ng sau vÒ cãTiÕt 68: ¤n tËp tiÕng ViÖtTiÕt 68: ¤n tËp tiÕng ViÖtI. Néi dung kiÕn thøc:1. Tõ ghÐp:2. Tõ l¸y:3. §¹i tõ: 4. Quan hÖ tõ:5. Tõ H¸n ViÖt:6. Tõ ®ång nghÜa:TiÕt 68: ¤n tËp tiÕng ViÖt  Tõ ®ång nghÜa lµ nh÷ng tõ cã nghÜa gièng nhau hoÆc gÇn gièng nhau. Mét tõ nhiÒu nghÜa cã thÓ thuéc vµo nhiÒu nhãm tõ ®ång nghÜa kh¸c nhau.Tõ ®ång nghÜa §ång nghÜa hoµn toµn §ång nghÜa kh«ng hoµn toµnKh«ng ph©n biÖts¾c th¸i vÒ nghÜa Ph©n biÖt s¾c th¸i vÒ nghÜaÔng mất năm nao, ngày độc lậpBuồm cao đỏ sóng bóng cờ saoBà về năm đói, làng treo lướiBiển động: Hòn Mê, giặc bắn vào (Tố Hữu)Mất: không còn sốngVề: không còn sốngChếtTránh lặp lại từ “mất” mà dùng từ “về” ở câu sau để câu thơ không bị nhàm chán, ý câu thơ trở nên phong phú.TiÕt 68: ¤n tËp tiÕng ViÖtTiÕt 68: ¤n tËp tiÕng ViÖtI. Néi dung kiÕn thøc:1. Tõ ghÐp:2. Tõ l¸y:3. §¹i tõ: 4. Quan hÖ tõ:5. Tõ H¸n ViÖt:6. Tõ ®ång nghÜa:7. Tõ tr¸i nghÜa:Câu 3/ 193: Tìm một số từ đồng nghĩa và một số từ trái nghĩa với mỗi từ: bé (về mặt kích thước, khối lượng), thắng, chăm chỉ.Từ đồng nghĩaTừ ngữTừ trái nghĩabé	thắngchăm chỉnhỏto, lớnđượcthuasiêng nănglười biếngTiÕt 68: ¤n tËp tiÕng ViÖtTiÕt 68: ¤n tËp tiÕng ViÖtI. Néi dung kiÕn thøc:1. Tõ ghÐp:2. Tõ l¸y:3. §¹i tõ: 4. Quan hÖ tõ:5. Tõ H¸n ViÖt:6. Tõ ®ång nghÜa:7. Tõ tr¸i nghÜa:8. Tõ ®ång ©m:Phân biệt từ đồng âm với từ nhiều nghĩa:TừđồngâmTừnhiềunghĩa-Từ giống nhau về âm thanh;-Nghĩa khác xa nhau, không liên quan gì với nhau.Là từ mà các nghĩa của nó có một mối liên hệ ngữ nghĩa nhất định.Ví dụ: Ruồi đậu mâm xôi, mâm xôi đậu Kiến bò đĩa thịt, đĩa thịt bòVí dụ: chân(1) Bộ phận dưới cùng của cơ thể con người hay động vật, dùng để đi, đứng.(2) Bộ phận dưới cùng của một số đồ dùng, có tác dụng đỡ cho các bộ phận khác (chân bàn, chân giường)(3) Phần dưới cùng của một số vật, tiếp giáp và bám chặt với mặt nền (chân núi, chân tường)TiÕt 68: ¤n tËp tiÕng ViÖtI. Néi dung kiÕn thøc:1. Tõ ghÐp:2. Tõ l¸y:3. §¹i tõ: 4. Quan hÖ tõ:5. Tõ H¸n ViÖt:6. Tõ ®ång nghÜa:7. Tõ tr¸i nghÜa:8. Tõ ®ång ©m:9. Thµnh ng÷:Thành ngữ là loại cụm từ có cấu tạo cố định, biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh.Xác định thành ngữ trong câu và cho biết thành ngữ ấy giữ vai trò ngữ pháp gì trong câu? Mưa to gió lớnlàm gãy đổ cây./CNVN Thành ngữ có thể làm chủ ngữ, vị ngữ trong câu hay làm phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động từ, TiÕt 68: ¤n tËp tiÕng ViÖtBài tập 6/ 193: Tìm thành ngữ thuần Việt đồng nghĩa với mỗi thành ngữ Hán Việt sau:Thành ngữ Hán ViệtThành ngữ thuần ViệtBán tín bán nghiBách chiến bách thắngKim chi ngọc diệpKhẩu phật tâm xàTrăm trận trăm thắngNửa tin nửa ngờCành vàng lá ngọcMiệng nam mô bụng bồ dao gămTiÕt 68: ¤n tËp tiÕng ViÖtBài tập 7/ 194: Hãy thay thế những từ ngữ in đậm trong câu sau đây bằng những thành ngữ có ý nghĩa tương đương. -Bây giờ lão phải thẩn thơ giữa nơi đồng ruộng mênh mông và vắng lặng ngắm trăng suông, nhìn sương tỏa, nghe giun kêu dế khóc. -Bác sĩ bảo bệnh tình của anh ấy nặng lắm. Nhưng phải cố gắng đến cùng, may có chút hi vọng. -Thôi thì làm cha làm mẹ phải chịu trách nhiệm về hành động sai trái của con cái, tôi xin nhận lỗi với các bác vì đã không dạy bảo cháu đến nơi đến chốn. -Ông ta giàu có, nhiều tiền bạc, trong nhà không thiếu thứ gì mà rất keo kiệt, chẳng giúp đỡ ai.TiÕt 68: ¤n tËp tiÕng ViÖtTừ ngữ in đậm Thành ngữ tương đươngphải cố gắng đến cùngđồng ruộng mênh mông và vắng lặnglàm cha làm mẹ phải chịu trách nhiệm về hành động sai trái của con cáigiàu có, nhiều tiền bạc, trong nhà không thiếu thứ gìđồng không mông quạnhcòn nước còn tátcon dại cái manggiàu nứt đố đổ váchBài tập 7/ 194: Hãy thay thế những từ ngữ in đậm trong câu sau đây bằng những thành ngữ có ý nghĩa tương đương.TiÕt 68: ¤n tËp tiÕng ViÖtTiÕt 68: ¤n tËp tiÕng ViÖtI. Néi dung kiÕn thøc:1. Tõ ghÐp:2. Tõ l¸y:3. §¹i tõ: 4. Quan hÖ tõ:5. Tõ H¸n ViÖt:6. Tõ ®ång nghÜa:7. Tõ tr¸i nghÜa:8. Tõ ®ång ©m:9. Thµnh ng÷:10. §iÖp ng÷: Điệp ngữ là biện pháp lặp lại từ ngữ (hoặc cả một câu) để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh. §iÖp ng÷ nèi tiÕpVD: ChuyÖn kÓ tõ nçi nhí s©u xaTh­¬ng em, th­¬ng em, th­¬ng em biÕt mÊy.TiÕt 68: ¤n tËp tiÕng ViÖt 3 d¹ng ®iÖpng÷ §iÖp ng÷ c¸ch qu·ngVD: Tr¨ng lång cæ thô bãng lång hoa §iÖp ng÷ chuyÓn tiÕp VD: C¶nh khuya nh­ vÏ Ng­êi ch­a ngñ Ch­a ngñ v× lo nçi n­íc nhµ.TiÕt 68: ¤n tËp tiÕng ViÖtI. Néi dung kiÕn thøc:1. Tõ ghÐp:2. Tõ l¸y:3. §¹i tõ: 4. Quan hÖ tõ:5. Tõ H¸n ViÖt:6. Tõ ®ång nghÜa:7. Tõ tr¸i nghÜa:8. Tõ ®ång ©m:9. Thµnh ng÷:10. §iÖp ng÷:11. Ch¬i ch÷:Chơi chữ là lợi dụng đặc sắc về âm, về nghĩa của từ ngữ để tạo sắc thái dí dỏm, hài hước, làm câu văn hấp dẫn và thú vị. TiÕt 68: ¤n tËp tiÕng ViÖtTác giả đã sử dụng lối chơi chữ nào trong câu: “Cô Xuân đi chợ Hạ, mua cá thu về, chợ hãy còn đông.” A. Dùng từ đồng âm B.Dùng cặp từ trái nghĩa C.Dùng các từ cùng trường nghĩa D.Dùng lối nói lái Chơi chữ bằng cách dùng những từ chỉ tên người, tên địa danh, tên loại cá, tính từ chỉ tính chất của phiên chợ nhưng lại cùng trường nghĩa thời gian, gợi đến bốn mùa trong năm.AHãy giải câu đố sau và cho biết câu đố sử dụng lối chơi chữ nào? “Ngả lưng cho thế gian ngồiRồi ra mang tiếng con người bất trung.” A. Dùng từ đồng âm B.Dùng cặp từ trái nghĩa C.Dùng các từ cùng trường nghĩa D.Dùng lối nói lái Đó là cái phản (danh từ). Nhưng “phản” cũng là động từ. Động từ “phản” đồng nghĩa với “bất trung”. Đây là lối chơi chữ dựa vào hiện tượng đồng âm.ATiÕt 68: ¤n tËp tiÕng ViÖtHƯỚNG DẪN HỌC TẬP BÀI HỌC: ÔN TẬP PHẦN tiÕng viÖt Ôn lại các kiến thức về: - Từ ghép, từ láy. - Đại từ. - Quan hệ từ - Từ Hán Việt - Từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa, từ đồng âm - Thành ngữ - Các biện pháp tu từ: Điệp ngữ, Chơi chữ, Chuẩn bị bài:Ch­¬ng tr×nh ®Þa ph­¬ng phÇn tiÕng viÖtChúc quý thầy cô mạnh khỏe, hạnh phúc! Chúc các em học sinh chăm ngoan, học giỏi! Xin chân thành cảm ơn các thầy cô đã về dự giờ!