Bài giảng Ngữ Văn Lớp 7 - Tiết 78, Bài 19: Rút gọn câu (Chuẩn kiến thức)

NGỮ VĂN 7RÚT GỌN CÂU1. Nối :CâuSáng nay, trường em tổ chức đi dã ngoại.Chơi nhảy dây, kéo co,và một số trò chơi nữa.Nó đi chơi rồi.Thành câu hoàn chỉnh không ?Đã thành câu hoàn chỉnh.Chưa thành câu hoàn chỉnhKIỂM TRA BÀI CŨ2.Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong 3 câu sau :Hòn Đất nổi lên Hòn Me và Hòn Sóc, gối đầu lên xóm. CN VN 	 VN b) Mưa ngớt hạt, rồi dần dần tạnh hẳn. CN VN 	 VN	 Trời mưa to quỏ . CN VNTIẾT 78: RÚT GỌN CÂUI. Tỡm hiểu chung1. Thế nào là rỳt gọn cõu?a) Xột vớ dụ:a) Học ăn, học núi, học gúi, học mở.b) Chỳng ta học ăn, học núi, học gúi, học mở.- Cõu (a) khụng cú CN, cõu (b) cú CNCNVN? Tỡm những từ ngữ cú thể làm chủ ngữ trong cõu (a)?- Thờm CN cho cõu (a): chỳng ta, người Việt Nam, chỳng em ? Vỡ sao chủ ngữ trong cõu (a) được lược bỏ?Chủ ngữ cõu a bị lược bỏ vỡ đõy là cõu tục ngữ nờn khụng núi riờng về một ai mà đưa ra lời khuyờn chung cho tất cả người Việt Nam, lời nhắc nhở mang tớnh đạo lớ truyền thống.? Cấu tạo của 2 cõu trờn cú gỡ khỏc nhau?TIẾT 78: RÚT GỌN CÂUI. Bài học1. Thế nào là rỳt gọn cõu?a) Xột vớ dụ: ? Trong những cõu in đậm dưới đõy, thành phần nào của cõu được lược bỏ? Vỡ sao?a) Hai ba người đuổi theo nú. Rồi ba bốn người, sỏu bảy người. (Nguyễn Cụng Hoan)-> Thành phần được lược bỏ: Vị ngữ (đuổi theo nú). Vỡ trỏnh lặp từ ngữ đó xuất hiện trong cõu đứng trước.b) Kết luận:* Ghi nhớ 1(sgk-15)-> Thành phần được lược bỏ: cả CN và VN (mỡnh đi Hà Nội). Vỡ làm cho cõu gọn hơn nhưng vẫn hiểu được-> Cõu rỳt gọn.b) - Bao giờ cậu đi Hà Nội? - Ngày mai.? Qua vớ dụ, em hiểu thế nào là rỳt gọn cõu? Rỳt gọn cõu nhằm mục đớch gỡ?- Cõu a: rỳt gọn vị ngữ(đuổi theo nú)- Cõu b: rỳt gọn cả CN và VN=>Lược bỏ như vậy làm cho cõu ngắn gọn hơn nhưng vẫn hiểu đượcTIẾT 78: RÚT GỌN CÂUI. Bài học1. Thế nào là rỳt gọn cõu?a) Xột vớ dụ: sgk- 14b) Kết luận:* Ghi nhớ 1(sgk-15)* BT nhanh : Tỡm cõu rỳt gọn trong đoạn trớch, cho biết thành phần nào được rỳt gọn?a, Anh cứ hỏt. Hết sức hỏt. Gũ ngực mà hỏt . Hỏ miệng to mà hỏt . ( Nguyễn Cụng Hoan )Rỳt gọn CNb, Cuộc bắt nhỏi trời mưa đó vón. Ai nấy ra về. Anh Duyện xỏch giỏ về trước. Thứ đến chị Duyện . ( Tụ Hoài )Rỳt gọn VNTIẾT 78: RÚT GỌN CÂUI. Bài học1. Thế nào là rỳt gọn cõu?a) Xột vớ dụ: b) Kết luận:* Ghi nhớ 1(sgk-15)2. Cỏch dựng cõu rỳt gọna) Xột vớ dụ: ? Những cõu in đậm sau thiếu thành phần nào ? Cú nờn rỳt gọn như vậy khụng ? Vỡ sao ? Sỏng chủ nhật trường em tổ chức cắm trại . Sõn trường thật đụng vui . Chạy loăng quăng . Nhảy dõy . Chơi kộo co.Thiếu CNLưu ý : Đõy là những cõu sai ngữ phỏp , khụng phải cõu rỳt gọn , thiếu CN , làm cõu khụng rừ ý diễn đạt- Cõu 1: Thiếu CN-> Khụng phải cõu rỳt gọn, cõu sai ngữ phỏp làm cõu khú hiểu.TIẾT 78: RÚT GỌN CÂUI. Bài học1. Thế nào là rỳt gọn cõu?a) Xột vớ dụ: sgk- 14b) Kết luận:* Ghi nhớ 1(sgk-15)2. Cỏch dựng cõu rỳt gọna) Xột vớ dụ: sgk-15- Cõu 1: Thiếu CN-> Khụng phải cõu rỳt gọn, cõu sai ngữ phỏp làm cõu khú hiểu.- Mẹ ơi , hụm nay con được một điểm mười .- Con ngoan quỏ ! Bài nào được điểm mười thế?- Bài kiểm tra toỏn .Nhận xột cõu trả lời của người con với mẹ ? Theo em, phải trả lời thế nào để thể hiện là người con ngoan? - Cõu 2: Thờm “Thưa mẹ,... ạ!”b) Kết luận: * Ghi nhớ 2 (sgk-16)? Qua vớ dụ trờn, hóy cho biết: Khi rỳt gọn cõu cần chỳ ý điều gỡ?II. Luyện tập1. Bài 1 (16)Khi rỳt gọn cõu ,cần chỳ ý:Khụng làm cho người nghe, người đọc hiểu sai hoặc hiểu khụng đầy đủ nội dung cõu núi;- Khụng biến cõu núi thành một cõu cộc lốc, khiếm nhó.TIẾT 78: RÚT GỌN CÂUI. Bài học1. Thế nào là rỳt gọn cõu?a) Xột vớ dụ: sgk- 14b) Kết luận:* Ghi nhớ 1(sgk-15)2. Cỏch dựng cõu rỳt gọna) Xột vớ dụ: sgk-15b) Kết luận: * Ghi nhớ 2 (sgk-16)II. Luyện tập1. Bài 1 (16)? Trong cỏc tục ngữ sau, cõu nào là cõu rỳt gọn? Những thành phần nào của cõu được rỳt gọn? Rỳt gọn cõu như vậy để làm gỡ?a) Người ta là hoa đất.b) Ăn quả nhớ kẻ trồng cõy.c) Nuụi lợn ăn cơm nằm, nuụi tằm ăn cơm đứng.d) Tấc đất tấc vàng.-> Cõu đủ thành phần-> Cõu rỳt gọn thành phần CN. - Mục đớch: cõu gọn hơn và ngụ ý khuyờn chung mọi người biết sống cú đạo lớ.-> Cõu rỳt gọn thành phần CN.- Mục đớch: cõu gọn hơn, thụng tin rừ được điều muốn núi về sự vất vả của người nuụi lợn, chăn tằm.-> Cõu rỳt gọn thành phần CNMục đớch: cõu gọn hơn và khẳng định sự quý giỏ của đất.Vd:(Chỳng ta nờn nhớ rằng) tấc đất tấc vàng.-Cõu a:Cõu đủ thành phần-Cõu b: Rỳt gọn CN-Cõu c: Rỳt gọn CN-Cõu d: Rỳt gọn CN=>Mục đớch: Làm cho cõu ngắn gọn hơnTIẾT 78: RÚT GỌN CÂUI. Bài học1. Thế nào là rỳt gọn cõu?a) Xột vớ dụ: sgk- 14b) Kết luận:* Ghi nhớ 1(sgk-15)2. Cỏch dựng cõu rỳt gọna) Xột vớ dụ: sgk-15b) Kết luận: * Ghi nhớ 2 (sgk-16)II. Luyện tập1. Bài 1 (16)2. Bài 2 (16)? Tỡm cõu rỳt gọn, khụi phục thành phần cõu được rỳt gọn?a, Bước tới Đốo Ngang , búng xế tà , Cỏ cõy chen đỏ , lỏ chen hoa., Lom khom dưới nỳi tiều vài chỳ , Lỏc đỏc bờn sụng chợ mấy nhà Nhớ nước đau lũng con quốc quốc Thương nhà mỏi miệng cỏi gia gia, Dừng chõn đứng lại , trời , non , nước, Một mảnh tỡnh riờng ta với ta. ( Bà Huyện Thanh Quan)-> (Tụi,ta) bước tới Đốo Ngang thỡ búng đó xế tà,(Tụi,ta) dừng chõn đứng lại chỉ thấy trời và non, nước,Thời gian thảo luận : 3 phỳtTHẢO LUẬN NHểMHẾT GIỜ? Tỡm cõu rỳt gọn, khụi phục thành phần cõu được rỳt gọn. Vỡ sao trong thơ cú nhiều cõu rỳt gọn như vậy ?b, Đồn rằng quan tướng cú danh Cưỡi ngựa một mỡnh chẳng phải vịn ai Ban khen rằng “ Ấy mới tài” ,Ban cho cỏi ỏo với hai đồng tiền Đỏnh giặc thỡ chạy trước tiờn Xụng vào trận tiền, cởi khố giặc ra Giặc sợ, giặc chạy về nhà ,Trở về gọi mẹ mổ gà khao quõn ( Ca dao )-Trong thơ ,ca dao thường gặp nhiều cõu rỳt gọn vỡ: thơ, ca dao chuộng lối diễn đạt sỳc tớch, ngắn gọn, mặt khỏc số chữ trong thơ, ca dao rất hạn chế..TIẾT 78: RÚT GỌN CÂUI. Bài học1. Thế nào là rỳt gọn cõu?a) Xột vớ dụ: sgk- 14b) Kết luận:* Ghi nhớ 1(sgk-15)2. Cỏch dựng cõu rỳt gọna) Xột vớ dụ: sgk-15b) Kết luận: * Ghi nhớ 2 (sgk-16)II. Luyện tập1. Bài 1 (16)2. Bài 2 (16)3. Bài 3 (17)- Bài tập 3: Đọc cõu chuyện và cho biết vỡ sao cậu bộ và người khỏch hiểu lầm nhau? Em rỳt ra bài học gỡ về cỏch núi năng?- Cậu bộ và người khỏch hiểu lầm nhau vỡ khi trả lời cậu bộ đó dựng 3 cõu rỳt gọn: + Mất rồi! + Thưa tối hụm qua + Chỏy ạ.-> Lược bỏ thành phần CNPhải cẩn thận khi dựng cõu rỳt gọn, nếu dựng khụng đỳng chỗ sẽ gõy nờn sựhiểu lầmTIẾT 78: RÚT GỌN CÂUI. Bài học1. Thế nào là rỳt gọn cõu?a) Xột vớ dụ: sgk- 14b) Kết luận:* Ghi nhớ 1(sgk-15)2. Cỏch dựng cõu rỳt gọna) Xột vớ dụ: sgk-15b) Kết luận: * Ghi nhớ 2 (sgk-16)II. Luyện tập1. Bài 1 (16)2. Bài 2 (16)3. Bài 3 (17)- Cậu bộ và người khỏch hiểu lầm nhau vỡ khi trả lời cậu bộ đó dựng 3 cõu rỳt gọn: + Mất rồi! + Thưa tối hụm qua + Chỏy ạ.-> Lược bỏ thành phần CN4. Bài tập 4:- Bài tập : Viết đoạn hội thoại về chủ đề mụi trường cú sử dụng cõu rỳt gọn . * Gợi ý : ( Cú thể trao đổi về cụng việc lao động vệ sinh sõn trường hoặc bàn nhau làm thế nào để sử dụng bao bỡ ni – lụng hợp lớ )Cỏch dựng câu rút gọn của anh chàng phàm ăn đều có tác dụng gây cười và phê phán, vì rút gọn đến mức không hiểu được và rất thô lỗ.5. Bài tập 5: Viết đoạn hội thoại .. Bài tập phụ : 1. Đâu là câu rút gọn trả lời cho câu hỏi “Hàng ngày, cậu dành thời gian cho việc gì nhiều nhất ?”.Hằng ngày mình dành nhiều thời gian để đọc sách.Đọc sách là việc mình dành nhiều thời gian nhất.Tất nhiên là mỡnh đọc sách rồi !Mình đọc sách.D.2. Câu nào trong các câu sau đây là câu rút gọn ?Ai cũng phải học đi đôi với hành.Anh trai tôi học luôn đi đôi với hành.Học phải đi đôi với hành.Rất nhiều người học đi đôi với hành.C.HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ HỌC THUỘC GHI NHỚ LÀM BÀI TẬP 5- SOẠN BÀI: TINH THẦN YấU NƯỚC CỦA NHÂN DÂN TACHÚC CÁC EM HỌC TỐT!