Bài giảng Ngữ Văn Lớp 7 - Tiết 78: Rút gọn câu (Chuẩn kiến thức)

NGỮ VĂN 7RÚT GỌN CÂUC©uS¸ng nay, tr­êng em tæ chøc ®i d· ngo¹i.Ch¬i nh¶y d©y, kÐo co,vµ mét sè trß ch¬i n÷a.Nã ®i ch¬i råi.Thµnh c©u hoµn chØnh kh«ng ?§· thµnh c©u hoµn chØnh.Ch­a thµnh c©u hoµn chØnhKIỂM TRA BÀI CŨTIẾT 78: RÚT GỌN CÂU1. Thế nào là rút gọn câu?a) Xét ví dụ:a) Học ăn, học nói, học gói, học mở.b) Chúng ta học ăn, học nói, học gói, học mở.- Câu (a) không có CN, câu (b) có CNCNVN? Tìm những từ ngữ có thể làm chủ ngữ trong câu (a)?- Thêm CN cho câu (a): chúng ta, người Việt Nam, chúng em ? Vì sao chủ ngữ trong câu (a) được lược bỏ?Chủ ngữ câu a bị lược bỏ vì đây là câu tục ngữ nên không nói riêng về một ai mà đưa ra lời khuyên chung cho tất cả người Việt Nam, lời nhắc nhở mang tính đạo lí truyền thống.? Cấu tạo của 2 câu trên có gì khác nhau?TIẾT 78: RÚT GỌN CÂUI. Thế nào là rút gọn câu?a) Xét ví dụ: (1) Hai ba người đuổi theo nó. Rồi ba bốn người, sáu bảy người. -> Thành phần được lược bỏ: Vị ngữ (đuổi theo nó). Vì tránh lặp từ ngữ đã xuất hiện trong câu đứng trước.b) Kết luận:* Ghi nhớ 1(sgk-15)-> Thành phần được lược bỏ: cả CN và VN (mình đi Hà Nội). Vì làm cho câu gọn hơn nhưng vẫn hiểu được-> Câu rút gọn.(2) - Bao giờ cậu đi Hà Nội? - Ngày mai.TIẾT 76: RÚT GỌN CÂU* BT nhanh : Tìm câu rút gọn trong đoạn trích, cho biết thành phần nào được rút gọn?a, Anh cứ hát. Hết sức hát. Gò ngực mà hát . Há miệng to mà hát . ( Nguyễn Công Hoan )Rút gọn CNb, Cuộc bắt nhái trời mưa đã vãn. Ai nấy ra về. Anh Duyện xách giỏ về trước. Thứ đến chị Duyện . ( Tô Hoài )Rút gọn VNRÚT GỌN CÂU2. Cách dùng câu rút gọna) Xét ví dụ: Sáng chủ nhật trường em tổ chức cắm trại . Sân trường thật đông vui . Chạy loăng quăng . Nhảy dây . Chơi kéo co.Thiếu CN-> Không phải câu rút gọn, câu sai ngữ pháp làm câu khó hiểu.- Mẹ ơi , hôm nay con được một điểm mười .- Con ngoan quá ! Bài nào được điểm mười thế?- Bài kiểm tra toán .-> Câu văn cộc lốc. Thêm “Thưa mẹ,... ạ!”Lưu ý khi rút gọn câu:Khhông làm cho người nghe, người đọc hiểu sai hoặc hiểu không đầy đủ nội dung câu nói;- Không biến câu nói thành một câu cộc lốc, khiếm nhã.TIẾT 78: RÚT GỌN CÂUII. Luyện tập? Trong các tục ngữ sau, câu nào là câu rút gọn? Những TƠ nào của câu được rút gọn? Rút gọn câu như vậy để làm gì?a) Người ta là hoa đất.b) Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.c) Nuôi lợn ăn cơm nằm, nuôi tằm ăn cơm đứng.d) Tấc đất tấc vàng.-> Câu đủ thành phần-> Câu rút gọn thành phần CN. Mục đích: câu gọn hơn và ngụ ý khuyên chung mọi người biết sống có đạo lí.-> Câu rút gọn thành phần CN.- Mục đích: câu gọn hơn, thông tin rõ được điều muốn nói về sự vất vả của người nuôi lợn, chăn tằm.-> Câu rút gọn thành phần CNMục đích: câu gọn hơn và khẳng định sự quý giá của đất.Vd:(Chúng ta nên nhớ rằng) tấc đất tấc vàng.TIẾT 78: RÚT GỌN CÂU? Tìm câu rút gọn, khôi phục thành phần câu được rút gọn?a, Bước tới Đèo Ngang , bóng xế tà , Cỏ cây chen đá , lá chen hoa., Lom khom dưới núi tiều vài chú , Lác đác bên sông chợ mấy nhà Nhớ nước đau lòng con quốc quốc Thương nhà mỏi miệng cái gia gia, Dừng chân đứng lại , trời , non , nước, Một mảnh tình riêng ta với ta. ( Bà Huyện Thanh Quan)-> (Tôi,ta) bước tới Đèo Ngang thì bóng đã xế tà,(Tôi,ta) dừng chân đứng lại chỉ thấy trời và non, nước,II. Luyện tậpHẾT GIỜ? Tìm câu rút gọn, khôi phục thành phần câu được rút gọn. Vì sao trong thơ có nhiều câu rút gọn như vậy ?b, Đồn rằng quan tướng có danh Cưỡi ngựa một mình chẳng phải vịn ai Ban khen rằng “ Ấy mới tài” ,Ban cho cái áo với hai đồng tiền Đánh giặc thì chạy trước tiên Xông vào trận tiền, cởi khố giặc ra Giặc sợ, giặc chạy về nhà ,Trở về gọi mẹ mổ gà khao quân ( Ca dao )-Trong thơ ,ca dao thường gặp nhiều câu rút gọn vì: thơ, ca dao chuộng lối diễn đạt súc tích, ngắn gọn, mặt khác số chữ trong thơ, ca dao rất hạn chế..TIẾT 78: RÚT GỌN CÂU3. Bài 3 (17)- Bài tập 3: Đọc câu chuyện và cho biết vì sao cậu bé và người khách hiểu lầm nhau? Em rút ra bài học gì về cách nói năng?- Cậu bé và người khách hiểu lầm nhau vì khi trả lời cậu bé đã dùng 3 câu rút gọn: + Mất rồi! + Thưa tối hôm qua + Cháy ạ.-> Lược bỏ thành phần CNPhải cẩn thận khi dùng câu rút gọn, nếu dùng không đúng chỗ sẽ gây nên sựhiểu lầmTIẾT 78: RÚT GỌN CÂUI. Bài học1. Thế nào là rút gọn câu?a) Xét ví dụ: sgk- 14b) Kết luận:* Ghi nhớ 1(sgk-15)2. Cách dùng câu rút gọna) Xét ví dụ: sgk-15b) Kết luận: * Ghi nhớ 2 (sgk-16)II. Luyện tập1. Bài 1 (16)2. Bài 2 (16)3. Bài 3 (17)- Cậu bé và người khách hiểu lầm nhau vì khi trả lời cậu bé đã dùng 3 câu rút gọn: + Mất rồi! + Thưa tối hôm qua + Cháy ạ.-> Lược bỏ thành phần CN4. Bài tập 4:- Bài tập : Viết đoạn hội thoại về chủ đề môi trường có sử dụng câu rút gọn . * Gợi ý : ( Có thể trao đổi về công việc lao động vệ sinh sân trường hoặc bàn nhau làm thế nào để sử dụng bao bì ni – lông hợp lí )Cách dùng c©u rót gän cña anh chµng phµm ¨n ®Òu cã t¸c dông g©y c­êi vµ phª ph¸n, v× rót gän ®Õn møc kh«ng hiÓu ®­îc vµ rÊt th« lç.5. Bài tập 5: Viết đoạn hội thoại ..HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ HỌC THUỘC GHI NHỚ LÀM BÀI TẬP 5- SOẠN BÀI: TINH THẦN YÊU NƯỚC CỦA NHÂN DÂN TACHÚC CÁC EM HỌC TỐT!