Bài giảng Sinh học Khối 7 - Tiết 40+41: Chủ đề lớp bò sát

- KỂ TÊN CÁC LOÀI BÒ SÁT MÀ EM BIẾT? ( 2 phút)BẮT ĐẦUHẾT GIỜ TIẾT 40+41. CHỦ ĐỀ LỚP BÒ SÁTI. ĐỜI SỐNG :LỚP BÒ SÁTHãy nêu đặc điểm của thằn lằn bóng đuôi dài? -Đời sống (Nơi sống , thời gian hoạt động, thức ăn, tập tính) - Nhiệt độ cơ thể + Sống nơi khô ráo, thích phơi nắng ; + Thức ăn chủ yếu là sâu bọ ; + Có tập tính trú đông ; + Là động vật biến nhiệt. So saùnh ñaëc ñieåm ñôøi soáng cuûa thaèn laèn boùng ñuoâi daøi vôùi eách ñoàng Đời sốngThằn lằn bóngẾch đồngNơi sốngThời gian hoạt độngTập tínhTrú đôngLối sống Hô hấp Nhiệt độ cơ thểKhoâ raùoAÅm öôùt Ban ngaøy Chaäp toái hoaëc ban ñeâm Trong hoác ñaát khoâ raùo Trong hoác ñaát aåm beân vöïc nöôùcThöôøng phôi naéng Thöôøng ôû nôi toái , boùng raâm Bằng phổiBieán nhieätBằng phổi, qua lớp da ẩm Bieán nhieätThằn lằn là loài động vật biến nhiệt (máu lạnh), nhiệt độ của cơ thể sẽ tùy thuộc nhiệt độ môi trường. Khi nhiệt độ môi trường xuống thấp (đêm xuống), thân nhiệt nó sẽ bị giảm khiến hoạt động trao đổi chất bị suy yếu, nếu không tìm cách tăng nhiệt độ trở lại thì nó sẽ chết mất.Vì sao thằn lằn bóng đuôi dài thích phơi nắng?LỚP BÒ SÁT TIẾT 40+41. CHỦ ĐỀ LỚP BÒ SÁTI. ĐỜI SỐNG :- Ñôøi soáng : + Sống nơi khô ráo , thích phơi nắng ; + Thức ăn chủ yếu là sâu bọ; + Có tập tính trú đông; + Là động vật biến nhiệt. - Sinh saûn :Hãy trình bày đặc điểm sinh sản (hình thức thụ tinh, số lượng trứng và đặc điểm của trứng, sự phát triển) của thằn lằn bóng đuôi dài?Đặc điểm sinh sản của thằn lằn bóng đuôi dài:-Trứng được thụ tinh trong ống dẫn trứng ; -Thằn lằn cái đẻ từ 5 – 10 trứng vào các hốc đất khô ráo ;-Trứng có vỏ dai và nhiều noãn hoàng; -Thằn lằn mới nở biết đi tìm mồi (phát triển trực tiếp).LỚP BÒ SÁT TIẾT 40+41. CHỦ ĐỀ LỚP BÒ SÁTI. ĐỜI SỐNG :- Moâi tröôøng soáng : treân caïn .- Ñôøi soáng : + Sống nơi khô ráo , thích phơi nắng ; + Thức ăn chủ yếu là sâu bọ ; + Có tập tính trú đông ; + Là động vật biến nhiệt.- Sinh sản: +Thụ tinh trong , đẻ ít trứng ;+Phát triển trực tiếp ;+Trứng có vỏ dai , nhiều noãn hoàng.1. Thế nào là thụ tinh trong ?2. Trứng thằn lằn có vỏ dai, nhiều noãn hoàng có ý nghĩa gì đối với đời sống trên cạn?3. Đặc điểm sinh sản của thằn lằn bóng đuôi dài tiến hóa hơn ếch đồng ở điểm nào?THẢO LUẬN( 3phút)LỚP BÒ SÁT TIẾT 40+41. CHỦ ĐỀ LỚP BÒ SÁTI. ĐỜI SỐNG :- Moâi tröôøng soáng : treân caïn .Ñôøi soáng : + Sống nơi khô ráo , thích phơi nắng ; + Thức ăn chủ yếu là sâu bọ ; + Có tập tính trú đông ; + Là động vật biến nhiệt. - Sinh sản: II. CẤU TẠO NGOÀI VÀ DI CHUYỂN: + Thuï tinh trong , ñeû ít tröùng ; + Phaùt trieån tröïc tieáp ; + Tröùng coù voû dai , nhieàu noaõn hoaøng.LỚP BÒ SÁT TIẾT 40+41. CHỦ ĐỀ LỚP BÒ SÁTI. ĐỜI SỐNG :II. CẤU TẠO NGOÀI VÀ DI CHUYỂN:1.Cấu tạo ngoài :Quan sát cấu tạo ngoài của thằn lằn bóng đuôi dài,chú ý các đặc điểm sau: Da có đặc điểm gì ? Đặc điểm thân, đuôi ? Bàn chân( có bao nhiêu ngón,đặc điểm các ngón) ? Cổ, mắt, tai (màng nhĩ) có đặc điểm gì?Da khô có vảy sừngCổ dàiMàng nhĩ nằm trong hốc taiMắt có mi cử động, có nước mắtBàn chân có 5 ngón có vuốtThân dài, đuôi rất dàisttĐÆc ®iÓm cÊu t¹o ngoµiÝ nghÜa thÝch nghi1Da kh«, cã v¶y sõng bao bäc.2Cã cæ dµi.3M¾t cã mi cö ®éng, cã Nước m¾t.4Mµng nhÜ n»m trong mét hèc nhá bªn ®Çu5Th©n dµi, ®u«i rÊt dµi.6Bµn ch©n cã năm ngãn cã vuèt. Qua quan sát hình, hãy lựa chọn những câu trả lời thích hợp để điền vào bảng sau:B. Động lực chính của sự di chuyểnD. Bảo vệ mắt, có nước mắt để màng mắt không bị khôA. Tham gia di chuyển trên cạnE. Phát huy vai trò các giác quan nằm trên đầu, tạo điều kiện bắt mồi dễ dàngC. Bảo vệ màng nhĩ và hướng các dao động âm thanh vào màng nhĩG. Ngăn cản sự thoát hơi nước của cơ thểBảng đặc điểm cấu tạo ngoài của thằn lằn thích nghi với đời sống ở cạnSTTĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO NGOÀIÝ NGHĨA THÍCH NGHI1Da khô, có vảy sừng bao bọc.2Có cổ dài.3Mắt có mi cử động, có nước mắt.4Màng nhĩ nằm trong một hốc nhỏ bên đầu.5Thân dài, đuôi rất dài.6Bàn chân có năm ngón có vuốt.G. Ngăn cản sự thoát hơi nước của cơ thể.Những câu lựa chọn:Tham gia sự di chuyển trên cạn; B.Động lực chính của sự di chuyển C. Bảo vệ màng nhĩ và hướng các dao động âm thanh vào màng nhĩD. Bảo vệ mắt, có nước mắt để bảo vệ màng mắt không bị khôE. Phát huy vai trò các giác quan trên đầu, tạo điều kiện bắt mồi dể dàng; DỰA VÀO 6 ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO NGOÀI CỦA THẰN LẰN BÓNG NÊU Ở BẢNG TRÊN,HÃY SO SÁNH VỚI ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO NGOÀI CỦA ẾCH ĐỒNG ĐỂ THẤY THẰN LẰN BÓNG THÍCH NGHI HOÀN TOÀN VỚI ĐỜI SỐNG Ở CẠN.123456STTGiống nhauKhác nhauDa khô có vảy sừng bao bọcĐặc điểm cấu tạo ngoài của thằn lằnĐặc điểm cấu tạo ngoài của ếch so sánh với thằn lằnCó cổ dàiMắt có mí cử độngMàng nhĩ nằm trong hốc nhỏ bên đầuThân dài, đuôi rất dàiBàn chân có 5 ngón, ngón có vuốtẾCH ĐỒNG THẰN LẰN BÓNG ĐUÔI DÀIDa:Da:Cổ:Cổ:Mắt,tai:Mắt,tai:Thân,đuôi:Thân,đuôi:Chi:Chi: Dựa vào 6 đặc điểm cấu tạo ngoài của thằn lằn bóng nêu ở bảng trên,hãy so sánh với đặc điểm cấu tạo ngoài của ếch đồng để thấy thằn lằn bóng thích nghi hoàn toàn với đời sống ở cạn.Da trần,ẩm ướtDa khô,có vảy sừngcổ ngắn, đầu liền thândàiMắt có mi,tai có màng nhĩMắt có mi,tai có màng nhĩThân ngắn,không đuôiChi sau có màng bơiThân dài,đuôi rất dài5 ngón,có vuốt,không có màng dínhLỚP BÒ SÁT TIẾT 40+41. CHỦ ĐỀ LỚP BÒ SÁTI. ĐỜI SỐNG :II. CẤU TẠO NGOÀI VÀ DI CHUYỂN:1.Cấu tạo ngoài :Da khô có vảy sừng, cổ dài ; Mắt có mí cử động và có tuyến lệ ; Màng nhĩ nằm trong hốc tai ; Thân và đuôi dài, bốn chi ngắn và yếu, bàn chân 5 ngón có vuốt.LỚP BÒ SÁT TIẾT 40+41. CHỦ ĐỀ LỚP BÒ SÁTI. ĐỜI SỐNG :II. CẤU TẠO NGOÀI VÀ DI CHUYỂN:1.Cấu tạo ngoài :2. Di chuyển :2. Di chuyeån :Quan saùt H38.2, moâ taû caùch di chuyeån cuûa thaèn laèn.PHAÛITRAÙI Thaân uoán sang traùi, ñuoâi uoán sang phaûi.Chi tröôùc beân traùi, chi sau beân phaûi chuyển lên phía trước, khi đó vuoát coá ñònh vaøo ñaát.Tr¸i Caùc boä phaän naøo tham gia di chuyeån ?  Thaân vaø ñuoâi boø saùt ñaát, uoán mình lieân tuïcAB-Thaân uoán sang phaûi, ñuoâi uoán sang traùi.-Chi tröôùc beân phaûi, chi sau beân traùi chuyển lên phía trước.khi đó vuoát coá ñònh vaøo ñaát.- Cho bieát ñoäng löïc chính cuûa söï di chuyeån ? Thaân, ñuoâi, 4 chi.Thằn lằn bóng di chuyển được nhờ sự phối hợp của các yếu tố nào ?- Thaân vaø ñuoâi tì vaøo ñaát cöû ñoäng uoán lieân tuïc, phoái hôïp vôùi caùc chi giuùp cô theå tieán leân. LỚP BÒ SÁT TIẾT 40+41. CHỦ ĐỀ LỚP BÒ SÁTI. ĐỜI SỐNG :II. CẤU TẠO NGOÀI VÀ DI CHUYỂN:1.Cấu tạo ngoài :2. Di chuyển :Khi di chuyển thân và đuôi tì vào đất cử động uốn liên tục, phối hợp với các chi giúp cơ thể tiến lên .THẰN LẰN BÓNG ĐUÔI DÀIĐỜI SỐNG - Ñôøi soáng : soáng nôi khoâ raùo ,thích phôi naéng , aên saâu boï , coù taäp tính truù ñoâng , laø ñoäng vaät bieán nhieät.- Moâi tröôøng soáng :treân caïn. - Sinh saûn : thuï tinh trong , ñeû ít tröùng, phaùt trieån tröïc tieáp . tröùng coù voû dai , nhieàu noaõn hoaøng.CẤU TẠO NGOÀI VÀ DI CHUYỂN1.Cấu tạo ngoài:Da khô có vảy sừng, cổ dài, Mắt có mí cử động và có tuyến lệ, Màng nhỉ nằm trong hốc tai, Thân và đuôi dài, bốn chi ngắn và yếu, bàn chân 5 ngón có vuốt.2. Di chuyển : Thân và đuôi tì vào đất cử động uốn liên tục, phối hợp với các chi giúp cơ thể tiến lên .*Hãy chọn những mục tương ứng của cột A ứng với cột B trong bảng. CỘT ACỘT B Da khô có vảy sừng bao bọc. Đầu có cổ dài. Mắt có mi cử động được Màng nhĩ nằm ở hốc nhỏ bên đầu. Bàn chân 5 ngón có vuốt. Tham gia sự di chuyển trên cạn. Bảo vệ mắt, có nước mắt để màng mắt không bị khô. Ngăn cản sự thoát hơi nước. Phát huy được các giác quan, tạo điều kiện bắt mồi dễ dàng. Bảo vệ màng nhĩ, hướng âm thanh vào màng nhĩ. F. Tham gia sự di chuyển dưới nướcTr¶ lêi : 1 , 2 , 3 , 4 , 5..........CDBEAĐẶC ĐIỂM CỦA THẰN LẰN BÓNG ĐUÔI DÀI KHÁC VỚI ẾCH ĐỒNG LÀ : A. Mắt có mi cử động. B Tai có màng nhĩ. C. Da khô có vảy sừng bao bọc. D. Phát triển trực tiếp không qua biến thái. E. Trứng có vỏ dai nhiều noãn hoàng. G. Ý A , B , C là ý đúng.H. Ý C, D , E là ý đúng.Tại sao người ta nói thằn lằn bóng đuôi dài là con vật có ích?Khi gặp nguy hiểm thằn lằn chạy rất nhanh về nơi trú ẩn, tạm náu một thời gian rồi lặng lẽ bò trong lớp cỏ hay trong cây đi nơi khác. Thằn lằn cũng dễ dàng tự cắt đuôi để chạy khi bị bắt và ở chỗ cắt sẽ mọc đuôi mới.Em có biếtHƯỚNG DẪN TỰ HỌC*Học bài.*Đọc :Em có biết.*Xem trước bài : Cấu tạo trong của thằn lằn.* Ôn lại bài: Cấu tạo trong của ếch đồng.