Bài giảng Sinh học Lớp 7 - Tiết 48: Bộ thú huyệt, bộ thú túi - Từ Lê Hồng Trúc

 Kiểm tra bài cũNêu đặc điểm cấu tạo của thỏ thích nghi với điều kiện sống? GIÁO VIÊN: TỪ LÊ HỒNG TRÚCCHỦ ĐỀ : SỰ ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ TIẾT 48. BỘ THÚ HUYỆT, BỘ THÚ TÚIGấu bắc cựcCá heoMèo bắt chuộtDơiKanguruVượnSư tửThú mỏ vịtChuột chũiNgựa LợnSĩcVoiTê giácThỏHươu cao cổĐại diện bộ thú túiĐại diện bộ thú huyệtĐại diện bộ DơiĐại diện bộ Cá voiĐại diện bộ ăn thịtĐại diện bộ Gặm nhấmĐại diện bộ ăn sâu bọĐại diện các bộ mĩng guốcĐại diện bộ linh trưởngI. ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚĐọc thơng tin SGK + quan sát hình ảnh nêu nhận xét của em về sự đa dạng của lớp thú? LỚP THÚ(Có lông mao, có tuyến sữa)Thú đẻ trứngThú đẻ conBộ thú huyệt : Thú mỏ vịtCon sơ sinh rất nhỏ được nuôi trong túi da ở bụng thú mẹCon sơ sinh phát triển bình thườngBộ thú túi: KanguruCác bộ thú còn lạiSơ đồ giới thiệu một số bộ thú quan trọngNgười ta phân chia lớp thú dựa trên đặc điểm cơ bản nào ? Dựa vào đặc điểm sinh sản, chia lớp thú thành 2 bộ: Bộ đẻ trứng và bộ đẻ conNgồi đặc điểm sinh sản người ta cịn phân bộ lớp thú dựa vào đặc điểm nào khác?  Dựa vào bợ răng, chi, bộ Ăn thịt,bộ Gặm nhấmbộ Guốc chẵn,bộ Guốc lẽTiết 48 - Bài 48 : ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ BỘ THÚ HUYỆT, BỘ THÚ TÚII. ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ+ Lớp thú cĩ số lượng lồi rất lớn, sống ở khắp nơi + Phân chia lớp thú dựa vào đặc điểm sinhsản, bộ răng, chi + Lớp thú rất đa dạng nhưng vẫn cĩ sự thống nhất vì chúng đều cĩ lơng mao và tuyến sữa. II. BỘ THÚ HUYỆTThú mỏ vịt MƠN SINH HỌCLỚP 7A7Người thực hiện:- Đỗ Nguyễn Hồng Vân.- Nguyễn Đức Bảo Vy.- Nguyễn Quỳnh Như. Bài 48: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚBỘ THÚ HUYỆT, BỘ THÚ TÚI I-BỘ THÚ HUYỆT- Đại diện là thú mỏ vịt.- Sống vừa ở nước ngọt,vừa ở cạn .- Đẻ trứng. - Thú cái cĩ tuyến sữa nhưng chưa cĩ vú.1. Thú mỏ vịt cĩ mỏ dẹp,bộ lơng rậm, mịn, khơng thấm nước, chân cĩ màng bơi.2. Trứng thú mỏ vịt nằm trong tổ làm bằng lá cây mục.3.Thú mỏ vịt con ép mỏ vào bụng thú mẹ cho sữa chảy ra. Sau đĩ chúng liếm lơng, lấy sữa vào mỏ.4.Thú mỏ vịt con bơi theo mẹ, uống sữa do thú mẹ tiết ra hịa lẫn trong nước.1. Thú mỏ vịt cĩ mỏ dẹp,bộ lơng rậm, mịn, khơng thấm nước, chân cĩ màng bơi.2. Trứng thú mỏ vịt nằm trong tổ làm bằng lá cây mục.3.Thú mỏ vịt con ép mỏ vào bụng thú mẹ cho sữa chảy ra. Sau đĩ chúng liếm lơng, lấy sữa vào mỏ.4.Thú mỏ vịt con bơi theo mẹ, uống sữa do thú mẹ tiết ra hịa lẫn trong nước.Cảm ơn các bạn đã lắng ngheĐọc thơng tin về đời sống và tập tính của thú mỏ vịtTrả lời câu hỏi sau: 1. Thú mỏ vịt cĩ đặc điểm cấu tạo nào phù hợp với đời sống ở dưới nước? 3. Con non của thú mỏ vịt cĩ đặc điểm gì ? 2. Tại sao thú mỏ vịt đẻ trứng giống lớp chim song lại xếp vào lớp thú? Trứng của Thú mỏ vịtCon non đang liếm sữa mẹCon non → trưởng thànhThú cái đẻ từ 2-3 trứng vào tổ bằng lá cây mục, trứng lớn bằng trứng chim sẻ được thú mẹ ấp khoảng 1 tuần thì nở thành thú mỏ vịt con trần trụi mà đã cĩ răng sữa, răng sữa sẽ mất đi khi thú đã lớnII. BỘ THÚ HUYỆT(đẻ trứng, nuơi con bằng sữa)Đại diện: Thú mỏ vịtĐặc điểm cấu tạo của thú mỏ vịt:- Cĩ lơng mao dày- Cĩ màng bơi- Đẻ trứng, nuơi con bằng sữa, chưa cĩ núm vúBÀI TẬPCâu 1: Hãy khoanh trịn vào chữ cái đầu câu trả lời đúng.1. Thú mỏ vịt được xếp vào lớp thú vì:	a. Cấu tạo thích nghi với đời sống ở nước	b. Nuơi con bằng sữa, cĩ lơng mao bao phủ	c. Bộ lơng dày, giữ nhiệt2. Đặc điểm của thú mỏ vịt thích nghi với mơi trường sống:	a. Đẻ trứng nhỏ	b. Chưa cĩ núm vú.	c. Chân cĩ màng bơi. III. BỘ THÚ TÚI.Cho biết tên con vật, chúng sống ở đâu?Kanguru cĩ cấu tạo như thế nào phù hợp với lối sống chạy nhảy trên đồng cỏ? Tại sao kanguru phải nuơi con trong túi ấp của thú mẹ?Mỗi lứa Kanguru đẻ 1 con, màu đỏ chưa cĩ mắt, tai. Con non rất nhỏ chỉ nặng 0,8 – 1g (bằng hạt đậu dài khoảng 3cm)Con non yếu khơng thể tự bú được sữa mẹ tại sao lại cĩ thể lớn lên được?KANGURUGẤU TÚITHÚ CĨ TÚI LƠNG VÀNGCHUỘT TÚISĩc túiChuột túiChuột đất túiChĩ sĩi túiKoala hay cịn gọi là Gấu túi- Từ mơi trường sống của Thú mỏ vịt và Kanguru theo em cần phải làm gì để bảo tồn và phát triển các lồi thú trên?- Chúng ta phải xây dựng các chương trình bảo tồn và tạo điều kiện thuận lợi cho chúng phát triển.+ Phơi khơng cĩ nhau, con non rất nhỏ, yếu, phải tiếp tục phát triển trong túi da ở bụng mẹ, thú mẹ cĩ núm vú. III.BỘ THÚ TÚI - Đặc điểm cấu tạo thú túi+ Chi sau dài khỏe, đuơi dài. - Đại diện: Kanguru- Tại sao Bộ Thú huyệt và Bộ Thú túi được xem là hai bộ thú bậc thấp?- Bộ Thú huyệt: đẻ trứng, thân nhiệt thấp và thay đổi, cĩ huyệt, thú cái cĩ tuyến sữa nhưng chưa cĩ núm vú.- Bộ Thú túi: phơi khơng cĩ nhau, con non rất yếu, phải tiếp tục phát triển trong túi da ở bụng mẹ. Sau hơn 1 năm nuơi thử nghiệm thành cơng, hiện tại đàn chuột túi Wallaby của anh Trần Nhữ Giáp (Giám đốc Cơng ty Cổ phần Đầu tư cơng viên Vườn Chim Việt) lên tới hơn chục con và chúng đang được nuơi dưỡng, chăm sĩc tại trang trại Vườn Chim Việt (xã Đơng Mỹ, huyện Thanh Trì, Hà Nội).Hãy chọn câu trả lời đúng hoặc sai trong các câu sauNỘI DUNGĐÚNGSAI1. Kanguru con chưa phát triển đầy đủ nên được nuơi trong túi da ở bụng thú mẹ.2. Kaguru là lồi thú duy nhất cĩ túi.3. Túi da (túi ấp) cĩ những điều kiện nuơi dưỡng và bảo vệ con non tốt nhất.4. Kaguru thích nghi với đời sống bơi lội dưới nước.ĐĐSSHãy điền từ thích hợp vào chỗ trống trong các câu sauThú mỏ vịt đẻ trứng nhưng được xếp vào lớp thú vì: thú mỏ vịt cĩ và cĩ . ., thú mỏ vịt con khơng thể bú sữa mẹ giống như chĩ con hay mèo con vì thú mẹ chưa cĩ tuyến sữabộ lơng maonúm vúBÀI TẬPTiết 48 - Bài 48: ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ BỘ THÚ HUYỆT, BỘ THÚ TÚIVì sao bộ thú huyệt và bộ thú túi lại xếp vào bộ thú bậc thấpGIÁO VIÊN: TỪ LÊ HỒNG TRÚCCHỦ ĐỀ : SỰ ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (t.t) TIẾT 49. BỘ DƠI, BỘ CÁ VOIIV. BỘ DƠI:Sống trên câySống trong hang động, kẽ đáSống trong láSống ở nhà hoang, chùaDơi thường sống ở đâu? Lối sống như thế nào?Quan sát hình 49.1, đọc thơng tin SGK trả lời câu hỏi:- Nêu đặc điểm cấu tạo ngồi của dơi thích nghi với đời sống bay? A- Cấu tạo ngồi của dơi1. Cánh tay; 2. Ống tay; 3. Bàn tay; 4. Ngĩn tayChi trước biến đổi thành cánh da, màng cánh rộng, thân ngắn, hẹp Cĩ cách bay thoăn thoắt, thay hướng đổi chiều linh hoạt. Chân yếu cĩ tư thế bám vào cành cây treo ngược cơ thể. Khi bay chân rời vật bám, tự buơng mình từ cao.- Cánh dơi khác cánh chim ở đặc điểm nào?- Tại sao dơi cĩ cánh, biết bay như chim nhưng lại được xếp vào lớp Thú? Mắt dơi khơng tinh, kiếm ăn về ban đêm tại sao khi bay dơi khơng va vào các chướng ngại vật? - Đặc điểm bộ răng của dơi thích nghi với chế độ ăn sâu bọ: Răng nhọn sắc dễ phá vở vỏ kitin của sâu bọ. - Đại diện: Dơi ăn quả và dơi ăn sâu bọ- Kiếm ăn về đêm- Đời sống bay: + Cĩ màng cánh rộng, thân ngắn và hẹp.+ Chân yếu.+ Khi bắt đầu bay chân rời vật bám, tự buơng mình từ cao.- Bộ răng nhọn.IV. BỘ DƠI:- Dơi cịn biểu hiện gần thú bậc thấp: Con non yếu, bán cầu não nhỏ, nhẵn.V. Bộ cá voi:- Cho biết tên các đại diện ở hình? chúng thường sống ở đâu?Cá heoCá nhà tángCá voi xanhQuan sát hình 49.2 và đọc chú thích : 1. Nêu các đặc điểm cấu tạo ngồi của Bộ cá voi cĩ thích nghi với đời sống ở nước?2. Cá voi di chuyển như thế nào?3. Cơ quan di chuyển cĩ cấu tạo như thế nào?V. Bộ cá voi:Cá voi xanh- Tại sao Bộ cá voi biết bơi như cá mà lại xếp vào lớp thú?Đẻ con, cĩ tuyến vú, nuơi con bằng sữa.Hơ hấp bằng phổi.Đời sống ở nước :- Cơ thể hình thoi, cổ ngắn khơng phân biệt với thân. - Lơng tiêu biến - Lớp mỡ dưới da rất dày - Chi trước biến thành chi bơi dạng bơi chèo.- Vây đuơi nằm ngang, bơi bằng cách uốn mình theo chiều dọc. V. Bộ cá voi: Thơng tin thêm Cá voi xanh- Đẻ con non khỏe, cĩ một đơi tuyến vú nằm trong túi ở mỗi bên háng.- Hơ hấp bằng phổi, phổi lớn cĩ nhiều phế nang nên cĩ thể lặn sâu.- Bán cầu não lớn, nhiều nếp nhăn, nhiều biểu hiện rất tinh khơn, thính giác tốt, thị giác và khứu giác kém. Nêu đặc điểm phân biệt cá heo và cá voiCá voiCá heoCá voi- Cĩ răng- Dài khoảng 1,5m- Cĩ mõm kéo dài trơng giống cái mỏ.- Khơng cĩ răng- Dài khoảng 33m nặng 160 tấn- Là lồi động vật lớn nhất thế giới- Cá voi sống theo đàn, đẻ mỗi lứa 1 con dài tới 7m, sau 2-3 năm mới lại đẻ, cá voi con bú mẹ khoảng 7 tháng, sau 3 năm mới trưởng thành-> Số lượng lồi ít, cần được bảo vệ.- Hiện nay cá voi gặp những trở ngại gì trong cuộc sống? Ơ nhiễm mơi trường Nạn săn bắt cá voi, cá heo- Em biết gì về lồi cá heo?Để bảo vệ mơi trường, bảo vệ Bộ cá voi chúng ta cần làm gì?Khơng xả rác, các chất độc hại xuống nước để bảo vệ mơi trường biển.Cấm săn bắt cá voi, cá heo trái phép. Tuyên truyền mọi người cùng bảo vệ mơi trường và các lồi cá voi. 1. Chọn những đặc điểm của dơi thích nghi với đời sống bay lượn:a. Răng nhọn, sắcc. Chi trước biến đổi thành cánh da rộngd. Sống ở hang động, kẽ đáe. Cánh phủ lơng mao thưa2. Chọn những đặc điểm của cá voi thích nghi với đời sống ở nước: Cơ thể hình thoi, cổ ngắn, lơng mao tiêu biếnThở bằng phổiChi trước biến thành cánh , lơng mao tiêu biếnChi trước dạng bơi chèoLớp mỡ dưới da rất dàyĐẻ con, nuơi con bằng sữaHÌNH ẢNH MỘT SỐ LOÀI THÚ SỐNG Ở BIỂNBị biểnGIÁO VIÊN: TỪ LÊ HỒNG TRÚCCHỦ ĐỀ: SỰ ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (t.t) TIẾT 50. BỘ ĂN SÂU BỌ, BỘ GẶM NHẤM, BỘ ĂN THỊT. VI. BỘ ĂN SÂU BỌ? Trình bày đặc điểm của bợ ăn sâu bọ? Bộ răng của bộ Ăn sâu bọ cĩ đặc điểm gì, thích nghi với đời sống của chúng?Bộ răng chuột chùTL: Các răng đều nhọnVI. BỘ ĂN SÂU BỌ Chân của bộ Ăn sâu bọ thích nghi với lối sống tìm mồi như thế nào? TL: Chân trước ngắn, bàn rộng, ngĩn to khỏe để đào hang.- Mõm kéo dài thành vịi, răng nhọn, cĩ đủ 3 loại răng, răng hàm cĩ 3 - 4 mấu nhọn.Chân trước ngắn, bàn rộng, ngĩn to khỏe để đào hang.Thị giác kếm phát triển, khứu giác phát triển- Đại diện: chuột chù, chuột chũi...VI. BỘ ĂN SÂU BỌ Em cĩ biếtChuột chù cịn cĩ tên gọi nào khác? Vì sao cĩ tên gọi như vậy? Chuột chù cịn cĩ tên gọi khác là chuột xạ. Chuột xạ cĩ mùi hơi rất đặc trưng. Mùi hơi này được tiết ra từ các tuyến da ở hai bên thân chuột đực. Nhưng đối với họ hàng nhà chuột chù, thì đây là “hương thơm” để chúng nhận ra nhau. Hương thơm này càng nồng nặc hơn về mùa sinh sản của chúng. Chuột chũi sống đào hang trong đất, bộ lơng dày mượt, tai mắt nhỏ, ẩn trong lơng. Trong khi đi, đuơi va chạm vào thành đường hầm nhờ những lơng xúc giác mọc trên đuơi mà con vật nhận biết được đường đi.VII. BỘ GẶM NHẤMChuột đồng: cĩ tấp tính đào hang chủ yếu bằng răng cửa ăn tạp, sống đànSĩc cĩ đuơi dài, xù giúp con vật giữ thăng bằng khi chuyền cành, đi ăn theo đàn hàng chục con, ăn quả, hạtBộ răng điển hình của bộ gặm nhấmBộ răng sĩc Bộ răng của bộ Gặm nhấm cĩ đặc điểm gì, thích nghi với đời sống gặm nhấm?TL: Răng cửa lớn sắc, luơn mọc dài, thiếu răng nanh (khoảng trớng hàm).VII. BỘ GẶM NHẤMMột số hình ảnh về bộ gặm nhấmChuột hải lyChuột nhảyChuột lang- Răng cửa lớn, sắc, luơn mọc dài, thiếu răng nanh.- Đại diện: Chuột đồng, sĩc, nhím VII. BỘ GẶM NHẤM Tại sao chuột nhà hay cắn phá những vật dụng khơng phải là thức ăn như bàn ghế, áo, quần, ...? Do răng cửa luơn mọc dài ra cho nên chúng phải gặm nhấm để mài mịn răng. Dùng thuốc diệt chuột, đặt bẫy diệt chuột Khơng tạo điều kiện cho chuột phát triển: sắp xếp đồ đạt gọn gàng, ngăn nắp ... Khơng tiêu diệt các loài thiên địch của chuợt. Làm như thế nào để hạn chế sự sinh sơi, nảy nở của chuột?BỘ THÚ HUYỆT, BỘ THÚ TÚI, BỘ DƠI, BỘ CÁ VOI, BỘ ĂN SÂU BỌ, BỘ GẶM NHẤM (Các em cần đọc và nắm rõ thơng tin của các bộ) - Đọc mục " Em cĩ biết“ - Tìm hiểu: bài 50 và 51HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ