Bài giảng Vật Lý Lớp 7 - Bài 8: Gương cầu lõm - Trường THCS Võ Thị Sáu

Tieát 67Vật lýLớp 7A1TRƯỜNG THCS VÕ THỊ SÁUHoạt động khởi độngCâu 1. Gương cầu lồi được sử dụng để làm kính chiếu hậu (kính nhìn sau) gắn trên xe ôtô, môtô vì: A. Dễ chế tạo. B. Cho ảnh to và rõ. C. Vùng quan sát phía sau qua gương rộng. D. Cả 3 lí do trên.Câu 2. Điều nào sau đây không đúng khi nói về gương cầu lồi: A. Có tâm mặt cầu nằm phía sau mặt phản xạ. B. Có tâm mặt cầu nằm phía trước mặt phản xạ. C. Vật sáng qua gương luôn cho ảnh ảo. D. Chùm sáng phân kì chiếu đến gương, chùm sáng phản xạ từ gương cũng sẽ phân kì.Câu 3. Gương cầu lồi là: A. Mặt cầu phản xạ tốt ánh sáng, mặt phản xạ là mặt lồi. B. Mặt cầu phản xạ tốt ánh sáng, mặt phản xạ là mặt lõm. C. Mặt cầu lồi trong suốt. D. Mặt cầu lồi hấp thụ tốt ánh sáng.- Ngày xưa nhà Bác học vật Lý Ác-Si-Mét đã dùng chiếc gương hứng ánh sáng Mặt Trời đốt cháy các chiến thuyền của quân địch. Vậy chiếc gương đó có tên là gì và được cấu tạo như thế nào ? - Gương có mặt phản xạ là mặt trong của một phần hình cầu gọi là gương cầu lõm.I. Ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lõm:1. Thí nghiệm 1:Bố trí thí nghiệm như hình 8.1/sgk. Hãy quan sát ảnh của cây nến tạo bởi gương cầu lõm.- Đặt cây nến sát gương rồi di chuyển từ từ ra xa gương, cho đến khi không nhìn thấy ảnh đó nữa.CHIA LỚP THÀNH 4 NHÓM (Thời gian 5’)Trả lời câu hỏi C1/sgk-Trang 22Hình 8.1. Tiết 8 - Bài 8:GƯƠNG CẦU LÕMTrả lời: Ảnh của cây nến quan sát được trong gương cầu lõm là ảnh ảo. Ảnh cây nến trong gương cầu lõm thì lớn hơn vật.C1. Ảnh của cây nến quan sát được trong gương cầu lõm là ảnh gì ? Ảnh của cây nến trong gương cầu lõm thì lớn hơn hay nhỏ hơn ?Hình 8.1. C2. - Mô tả cách bố trí thí nghiệm. - So sánh ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lõm và ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng. Mô tả cách bố trí thí nghiệm.Ảnh bằng vậtẢnh lớn hơn vậtGương phẳngGương cầu lõm2. Thí nghiệm 2:3. Kết luận: Đặt một vật gần sát gương cầu lõm, nhìn vào gương thấy một ảnh không hứng được trên màn chắn và .. . .vật.ảolớn hơn *Chú ý: Chỉ quan sát được các vật ở gần, không quan sát được các vật ở xa. II. Sự phản xạ ánh sáng trên gương cầu lõm:1. Đối với chùm tia tới song song:a) Thí nghiệm:- Dùng đèn pin chiếu một chùm tia sáng song song đi là là trên một màn chắn, tới một gương cầu lõm.C3. Quan sát chùm tia phản xạ xem nó có đặc điểm gì ?* KÕt luËn:hội tụChiếu một chùm tia tới song song lên một gương cầu lõm, ta thu được một chùm tia phản xạ ...... tại một điểm ở trước gương.C4. Hình 8.3 là một thiết bị dùng gương cầu lõm hứng ánh sáng mặt trời để nung nóng vật. Hãy giải thích vì sao vật đó lại nóng lên.Trả lời: Mặt Trời ở rất xa Trái Đất nên chùm sáng từ Mặt Trời chiếu tới gương cầu lõm coi là chùm sáng song song. Do ánh sáng có nhiệt năng nên ở điểm hội tụ của chùm sáng có nhiệt độ cao, làm cho vật đặt ở đó nóng lên.phambayss.violet.vnĐiểm hội tụ ánh sángGương cầu lõm có tác dụng biến đổi một chùm tia tới song song thành một chùm tia phản xạ hội tụ vào một điểm.2. Đối với chùm tia tới phân kì:a) Thí nghiệm:Điều chỉnh đèn để tạo ra một chùm tia sáng phân kì xuất phát từ điểm S (ở gần gương) tới một gương cầu lõm (hình 8.4)C5. Bằng cách di chuyển đèn pin, hãy quan sát tìm vị trí của S để thu được chùm phản xạ là một chùm song song.SSChùm tia sáng phân kỳ xuất phát từ điểm S thích hợp tới gương cầu lõm*Tìm hiểu đèn pin:Bóng đènGương cầu lõmPha đènIII. Vận dụng:C6. Xoay pha đèn đến vị trí thích hợp để thu được chùm phản xạ song song từ pha đèn chiếu ra. Giải thích vì sao nhờ có pha đèn mà đèn pin có thể chiếu sáng đi xa mà vẫn sáng tỏ ?Trả lời: Khi xoay pha đèn đến vị trí thích hợp ta thu được chùm phản xạ song song, nên ánh sáng chiếu đi xa và sáng tỏ.C7. Muốn thu được chùm sáng hội tụ từ đèn ra thì phải xoay pha đèn để cho bóng đèn ra xa hay lại gần gương ?Trả lời: Ra xa gương.phambayss.violet.vn§Ìn gÇn l¹i gư­¬ng§Ìn ra xa g­ư¬ngỨng dụng thực tế của gương cầu lõm là: Nung nóng vật, trong y tế, làm gương trang điểm cho các diễn viên, làm các pha đèn (đèn pin, đèn ô tô), chế tạo kính thiên văn, ...Các nhà khoa học tin rằng họ có thể tạo ra một nguồn năng lượng hyđrô vô tận từ nước bằng sử dụng ánh sáng mặt trời. Các nhà khoa học thuộc trường đại học Colorado (Mỹ) sử dụng hàng loạt các tấm gương cầu lõm để tập trung ánh sáng mặt trời vào một tháp nước cao hàng chục mét. Tháp này sẽ được đốt nóng tới khoảng 1.3500C, đủ nóng để giải phóng hyđrô khỏi hơi nước với sự hỗ trợ của một hợp chất ôxít kim loại.Nhà máy sản xuất hyđrô từ nước nhờ ánh sáng mặt trời. Nhà máy sản xuất điện từ năng lượng Mặt trời Germasolar, đặt gần thành phố Seville (Tây Ban Nha), được thiết kế có thể hoạt động vào ban đêm. Nhà máy điện trị giá 260 triệu bảng này bao gồm một tháp với các bóng điện công suất lớn trên đỉnh và được bao quanh bởi 2.600 chiếc gương cầu lõm.Nhà máy năng lượng điện mặt trời hoạt động vào ban đêm đầu tiên trên thế giới. MỘT SỐ HÌNH ẢNH CÓ ỨNG DỤNG GƯƠNG CẦU LÕM Câu 1: Người ta dùng gương cầu lõm hứng ánh sáng Mặt Trời để nung nóng vật là dựa trên tính chất nào của gương cầu lõm?Tạo ra ảnh ảo lớn hơn vật.Biến chùm tia tới phân kì thành chùm tia phản xạ hội tụ.C. Biến đổi một chùm tia tới song song thành một chùm tia phản xạ hội tụD. Biến đổi một chùm tia tới phân kì thành một chùm tia phản xạ song song. Câu 2: Một chùm tia song song chiếu đến một gương, chùm phản xạ sẽ hội tụ tại một điểm và ngược lại, một chùm tia phân kì thích hợp chiếu đến gương sẽ cho chùm tia phản xạ song song. Gương ấy là loại gương nào? Gương phẳng B. Gương cầu lõm C. Gương cầu lồi D. Cả ba loại gương trên. Câu 3: Gương cầu lõm thường được ứng dụng :Làm chóa đèn pha xe ôtô, môtô đèn pin. B. Tập trung năng lượng mặt trời.C. Đèn chiếu dùng để khám bệnh tai, mũi, họng. D. Cả ba ứng dụng trên. Câu 4: Trong pha của đèn pin có một bộ phận dùng để biến đổi chùm tia phân kì thành chùm tia song song. Theo em đó là loại gương gì?Gương phẳng B. Gương cầu lồi C. Gương cầu lõm D. Cả ba loại trên. Câu 5: Một cây nến đang cháy đặt ngay trên trục chính cách gương cầu lõm một khoảng bằng nửa bán kính gương hỏi ảnh của cây nến nằm ở đâu?A. Trong gương B. Nằm ngay vị trí đặt vậ C. Là ảnh thật và nằm trước gươngD. Vì chùm tia phản xạ là một chùm song song nên ta không nhìn thấy ảnh của cây nến.CỦNG CỐ, LUYỆN TẬPHƯỚNG DẪN TỰ HỌC Ở NHÀ- Đọc phần “Có thể em chưa biết”- Xem lại bài 8 Gương cầu lõm và liên hệ thực tế.- Làm các bài tập trong sách bài tập.- Ôn tập từ bài 1 đến bài 8, - Chuẩn bị trước bài 9: “TỔNG KẾT CHƯƠNG I: QUANG HỌC”