Bài giảng Ngữ Văn Khối 7 - Bài 7: Bánh trôi nước - Lê Kim Hồng

Chào mừng quý thầy côVeà döï giôø Ngöõ vaên Lôùp: 7/5 Naêm hoïc: 2020-2021Giáo viên giảng dạy: LÊ KIM HỒNGTrường THCS TÂN NHỰTTết Hàn thực với món bánh trôi bánh chay truyền thống là dịp để mọi người tưởng nhớ đến công ơn dưỡng dục của những người đã khuấtBánh trôi, bánh chayVăn bản : BÁNH TRÔI NƯỚC (Hồ Xuân Hương)I. Đọc - hiểu chú thícha. Tác giả: Hồ Xuân Hương Trình bày những hiểu biết của em về nhà thơ Hồ Xuân Hương?- Quê quán: Quỳnh Lưu – Nghệ An- Là nữ thi sĩ tài hoa và độc đáo nhất thời kì văn học trung đại Việt Nam. - Được mệnh danh là “Bà chúathơ Nôm”.1. Đọc2. Tìm hiểu chú thích Văn bản : BÁNH TRÔI NƯỚC (Hồ Xuân Hương) Thân em vừa trắng lại vừa tròn Bảy nổi ba chìm với nước non Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn Mà em vẫn giữ tấm lòng son.Một số tác phẩm của Hồ Xuân HươngI. Đọc -hiểu chú thícha. Tác giả: Hồ Xuân Hương Bài thơ được viết theo thể thơ nào? Vì sao?- Quê quán: Quỳnh Lưu – Nghệ An- Là nữ thi sĩ tài hoa và độc đáo nhất thời kỳ văn học trung đại Việt Nam. - Được mệnh danh là “Bà chúa thơ Nôm”.1. Đọc2. Tìm hiểu chú thích Văn bản : BÁNH TRÔI NƯỚC (Hồ Xuân Hương)b. Tác phẩm- Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luậtThân em vừa trắng lại vừa tròn Bảy nổi ba chìm với nước nonRắn nát mặc dầu tay kẻ nặnMà em vẫn giữ tấm lòng sonCách hợp vần: Gieo vần “on” ở tiếng cuối các câu 1, 2, 4Số câu: 4Số chữ trong câu: 7I. Đọc và tìm hiểu chú thích1. Đọc2. Tìm hiểu chú thích Văn bản : BÁNH TRÔI NƯỚC (Hồ Xuân Hương)Một thứ bánh làm từ bột nếp, được nhào nặn và viên tròn, có nhân đường phèn, được luộc chín bằng cách cho vào nước sôi.rắn là cứng, nát là nhão c. Từ khó- Bánh trôi nước: - Rắn nát: II. Đọc -hiểu văn bảnTheo em bài thơ có mấy nghĩa? Đó là những lớp nghĩa nào? 1. Hình ảnh bánh trôi nước Văn bản : BÁNH TRÔI NƯỚC (Hồ Xuân Hương)Thân em vừa trắng lại vừa tròn Bảy nổi ba chìm với nước nonRắn nát mặc dầu tay kẻ nặnMà em vẫn giữ tấm lòng son.Thân em vừa trắng lại vừa trònBảy nổi ba chìm với nước nonRắn nát mặc dầu tay kẻ nặn Mà em vẫn giữ tấm lòng son.Trong bài thơ, bánh trôi nước được miêu tả như thế nào? II. Đọc- hiểu văn bản:1. Hình ảnh bánh trôi nước- Hình dáng: tròn- Màu sắc : trắng- Có nhân bên trong : bằng đường phên, màu nâu đỏ.Tả thực bánh trôi nước: vừa đẹp về hình thức, vừa ngon.- Làm bánh khéo “rắn”, vụng “nát” nhưng chất lượng: ngon ngọt không thay đổi.- Cách nấu: luộc trong nước; sống: chìm, chín: nổiCách miêu tả bánh trôi nước có đúng thực tế không? Văn bản : BÁNH TRÔI NƯỚC (Hồ Xuân Hương)- Hình thức:Thân emVừa trắngVừa trònĐiệp từ “vừa”: vẻ đẹp đầy đặn, phúc hậu của người phụ nữ.- Phẩm chất:2. Vẻ đẹp và thân phận của người phụ nữ trong xã hội xưa- Thân phận: + Bảy nổi ba chìm Đảo thành ngữ, NT đối: liên tưởng tới cuộc đời lận đận, bấp bênh. + Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặnThân phận phụ thuộc, không được làm chủ cuộc đời mình Vẫn giữ tấm lòng sonSon sắt, thủy chung, nghĩa tình, cố gắng vươn lên chiến thắng hoàn cảnh.Hình ảnh bánh trôi nước ẩn dụ cho người phụ nữ trong xã hội phong kiến: đẹp cả hình thức, tâm hồn nhưng cuộc đời lại chịu nhiều bất hạnh.II. Đọc- hiểu văn bản * Nhoùm 1: Taùc giaû ñaõ mieâu taû veû ñeïp cuûa ngöôøi phuï nöõ trong xaõ hoäi cuõ qua nhöõng hình aûnh naøo, baèng bieän phaùp ngheä thuaät gì?* Nhoùm 2: Nhöõng hình aûnh naøo noùi leân thaân phaän cuûa hoï? Bieän phaùp ngheä thuaät söû duïng coù taùc duïng gì ?*Vẻ đẹp: Văn bản : BÁNH TRÔI NƯỚC (Hồ Xuân Hương)1Nêu cảm nghĩ của em về thân phận người phụ nữ trong xã hội xưa qua bài thơ Bánh trôi nước.2Theo em trong xã hội ngày nay vai trò của người phụ nữ được khẳng định như thế nào?BÀI TẬPNHÓM1Thân phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến sống lệ thuộc vào người khác: Tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử.2Ngày nay, phụ nữ được tôn trọng, có trí thức, năng động sáng tạo và thành đạt. Họ tự do, bình đẳng nhưng vẫn giữ được nét đẹp truyền thống.Văn bản : BÁNH TRÔI NƯỚC (Hồ Xuân Hương)Phó chủ tịch nước Nguyễn Thị DoanPCT Quốc hội Nguyễn Thị Kim NgânỦy viên Bộ chính trị BCHTU Đảng Tòng Thị PhóngQuế Trân - một nghệ sĩ tài năng - một người đại biểu của nhân dân được tin cậyPhó giáo sư Nguyễn Ngọc Lưu Ly Hoa hậu Ngô Phương LanCác Chi Đoàn nữ của trường THCS Tân NhựtThân em vừa trắng lại vừa trònBảy nổi ba chìm với nước nonRắn nát mặc dầu tay kẻ nặn Mà em vẫn giữ tấm lòng son.-Ẩn dụ, đảo thành ngữ, NT đối, điệp từ, quan hệ từ.-Kết cấu chặt chẽ, độc đáo.-Ngôn ngữ bình dị, dễ hiểu.II. Đọc- hiểu văn bản:3. Ghi nhớ:b. Nghệ thuật:Hãy khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ?a. Nội dung- Trân trọng, ngợi ca vẻ đẹp của người phụ nữ; cảm thông với số phận chìm nổi, bị lệ thuộc của họ.- Lên án chế độ phong kiến. Văn bản : BÁNH TRÔI NƯỚC (Hồ Xuân Hương)Bài thơ:Bánh trôi nướcVẻ đẹp, thân phận và phẩm chất củangười phụ nữMiêu tả bánh trôi nướcMàu trắng, viên trònRắn nát do người nặn khi luộc,chín thì nổi chưa chín thì chìmGiữa nhân bánh màu đỏẩn dụVẻ đẹp hoàn thiện: “Vừa lại vừa ”Thân phận “Bảy nổi, ba chìm”Phẩm chất trong trắng, son sắt, thủy chung, tình nghĩaVăn bản: 	BÁNH TRÔI NƯỚC	 (Hồ Xuân Hương)BÀI TẬP NHANHBài học đã cho em những hiểu biết nào về hình ảnh người phụ nữ? Em cần có những thái độ và cách cư xử nào với họ?VẬN DỤNGTìm tòi, mở rộng:	Hãy tìm và liên hệ một số tác phẩm thơ khác để thấy những số phận đắng cay của người phụ nữ nhưng ở họ vẫn có nhiều phẩm chất đáng quý và được trân trọng?MỜI TRẦU ( Hồ Xuân Hương)Quả cau nho nhỏ lá trầu hôi,Này của Xuân Hương mới quệt rồi.Có phải duyên nhau thì đỏ thắm,Đừng xanh như lá, bạc như vôi.Cảnh Làm Lẻ	Tác giả: Hồ Xuân HươngKẻ đắp chăn bông, kẻ lạnh lùng,Chém cha cái kiếp lấy chồng chung!Năm thì mười họa, nên chăng chớ,Một tháng đôi lần, có cũng không ...Cố đấm ăn xôi, xôi lại hỏng,Cầm bằng làm mướn, mướn không công.Thân này ví biết dường này nhỉ,Thà trước thôi đành ở vậy xong.THƯƠNG VỢ ( Trần Tế Xương)Quanh năm buôn bán ở mom sông,Nuôi đủ năm con với một chồng.Lặn lội thân cò khi quãng vắng,Eo sèo mặt nước buổi đò đông.Một duyên, hai nợ, âu đành phận,Năm nắng, mười mưa, dám quản công.Cha mẹ thói đời ăn ở bạc:Có chồng hờ hững cũng như không!1. Văn bản “Bánh trôi nước”:- Học thuộc bài thơ.- Nắm được nghệ thuật và ý nghĩa bài thơ.2. Chuẩn bị bài mới: “Quan hệ từ”.HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ