Bài giảng Ngữ Văn Khối 7 - Tiết 25: Bánh trôi nước (Hồ Xuân Hương)

BÁNH TRÔI NƯỚCHồ Xuân Hương Hồ Xuân Hương - Là nữ thi sĩ tài hoa và độc đáo nhất thời kì văn học trung đại Việt Nam. - Được mệnh danh là “Bà chúa thơ Nôm”. Bài thơ tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật độc đáo của Hồ Xuân Hương, được làm theo lối vịnh, phần lớn từ ngữ là chữ Nôm.BÁNH TRÔI NƯỚCHồ Xuân Hương Thân em vừa trắng lại vừa tròn Bảy nổi ba chìm với nước non Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn Mà em vẫn giữ tấm lòng son. - Bánh trôi nước: là loại bánh được làm bằng bột nếp, được nhào nặn và viên tròn, có nhân đường phèn màu đỏ bên trong, được luộc bằng cách bỏ vào nồi nước đun sôi, khi bánh nổi là chín. - Rắn: cứng- Nát: nhão Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật 2 phần: Hình ảnh bánh trôi nước Nhan sắc, thân phận và phẩm chất của người phụ nữ qua hình ảnh bánh trôi nước.1. Hình ảnh bánh trôi nước:- “Thân em”: bánh trôi tự giới thiệu về mình	+ Màu sắc: trắng	+ Hình dáng: tròn	+ Nhân: đỏ son	+ Cách nấu: luộc trong nước	+ Sống: chìm, chín: nổi	+ Chất lượng: ngon ngọt không thay đổi Bánh trôi là loại bánh vừa đẹp về hình thức vừa ngon đậm đà, hấp dẫn.2. Vẻ đẹp và thân phận người phụ nữ qua hình ảnh bánh trôi nước:- Hình thể: “vừa trắng vừa tròn” Vẻ đẹp tròn đầy, hoàn hảo Thân phận: + “Bảy nổi ba chìm” Lận đận, bấp bênh, vất vả, truân chuyên + “Rắn nát mặc dầu” Phụ thuộc và cam chịu- Phẩm chất: “vẫn giữ tấm lòng son” Son sắt, thủy chung Người phụ nữ mang vẻ đẹp hoàn hảo về hình thể và tâm hồn nhưng cuộc đời lại chịu nhiều nỗi bất hạnh.a. Hình dáng:Trắng, tròna. Hình thể:Thân emVừa trắngVừa trònTròn đầy Hoàn hảob. Kỹ thuật làm bánh:c. Phẩm chất: Nước, rắn, nát, chìm, nổi1.Bánh trôi nước2. Hình ảnh người phụ nữ Nhân đỏ son, ngon ngọt, không đổiTả thực bánh trôi nướcb. Thân phận:- Bảy nổi ba chìm Lận đận, bấp bênh- Rắn nát mặc dầuPhụ thuộc cam chịu, c. Chất lượng:- Vẫn giữ tấm lòng sonSon sắt, thủy chungVẻ đẹp tâm hồn nhân cách người phụ nữIV. Tổng kết:1. Nghệ thuật:- Nhân hóa, ẩn dụ, đảo ngữ Kết cấu chặt chẽ, độc đáo- Ngôn ngữ bình dị, trong sáng2. Nội dung: Bài thơ thể hiện thái độ vừa trân trọng với vẻ đẹp, phẩm chất trong trắng, sắt son của người phụ nữ vừa cảm thương cho số phận chìm nổi, lận đận và bị lệ thuộc của họ. Hãy tìm những câu ca dao bắt đầu bằng cụm từ “Thân em”?* Bài tập 1:	1. Thân em như hạt mưa sa	Hạt vào đài các hạt ra ruộng cày.2. Thân em như tấm lụa đào	Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai?	3. Thân em như giếng giữa đàng Người thanh rửa mặt, người phàm rửa chân.	4. Thân em như như hạt mưa rào	Hạt rơi xuống giếng, hạt vào vườn hoa.	5. Thân em như quế giữa rừng	Thơm tho ai biết ngát lừng ai hay.	6. Thân em như củ ấu củ gai	Nửa trong thì trắng, nửa ngoài thì đen.	7. Thân em như chẽn lúa đòng đòng	Phất phơ dưới ngọn nắng hồng ban mai.	...........................* Bài tập 2: CÂU HỎI THẢO LUẬN: Hãy cho biết mối liên quan giữa cảm xúc của bài thơ “Bánh trôi nước” với những câu hát than thân?Mối liên quan giữa cảm xúc của bài thơ “Bánh trôi nước” với những câu hát than thân là: Cảm xúc chung đều chỉ thân phận bấp bênh, chìm nổi của người phụ nữ. Họ không có quyền hạn gì, không làm chủ được cuộc đời mình mà hoàn toàn phụ thuộc vào xã hội phong kiến đầy rẫy bất công.BÁNH TRÔI NƯỚCHồ Xuân Hương Thân em vừa trắng lại vừa tròn Bảy nổi ba chìm với nước non Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn Mà em vẫn giữ tấm lòng son.