Bài giảng Ngữ Văn Khối 7 - Tiết 62+63: Mùa xuân của tôi - Vũ Bằng

KIỂM TRA BÀI CŨ-Hãy cho biết vài nét về thể loại tùy bút?-Trong văn bản “Một thứ quà của lúa non : Cốm”, Thạch Lam cho rằng thưởng thức cốm phải thưởng thức như thế nào?tiÕt 62, 63 mïa xu©n cña t«iVũ Bằng1.Tác giả-Vũ Bằng (1913- 1984) sinh tại Hà Nội.-Là nhà văn, nhà báo sáng tác từ trước Cách mạng tháng Tám 1945.Năm 1954 vào Sài Gòn viết văn, làm báo, hoạt động cách mạng.-Sở trường: truyện ngắn, tùy bút, bút kí.2. T¸c phÈmTh¸ng m­êi mét-TrÝch cuèn “Th­¬ng nhí m­êi hai”.- Lµ ®o¹n ®Çu thiªn tuú bót Th¸ng giªng m¬ vÒ trăng non rÐt ngät, më ®Çu cho nçi th­¬ng nhí suèt m­êi hai th¸ng cña t¸c gi¶.- Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: 	T¸c phÈm ®­îc viÕt trong hoµn c¶nh ®Êt n­íc bÞ chia c¾t, t¸c gi¶ sèng trong vïng kiÓm so¸t cña Mü – nguþ, xa c¸ch quª h­¬ng ®Êt B¾c. Nhµ văn ®· göi vµo những trang s¸ch nçi niÒm th­¬ng nhí da diÕt vÒ quª h­¬ng, gia ®ình vµ lßng mong mái ®Êt n­íc hoµ bình thèng nhÊt. Những tình c¶m Êy ®­îc thÓ hiÖn qua nçi nhí mäi c¶nh s¾c thiªn nhiªn, phè x¸ vµ cuéc sèng hµng ngµy cña Hµ néi.2.Tác phẩm -Xuất xứ: +Trích từ thiên tùy bút “Tháng giêng mơ về trăng non và rét ngọt” trong tập tùy bút - bút kí “Thương nhớ mười hai”.+Sáng tác trong hoàn cảnh đất nước bị chia cắt,tác giả phải sống xa quê hương. -Thể loại: Tùy bút-Phương thức biểu đạt : biểu cảm xen miêu tả Bè côcTõ ®Çu ...mª luyÕn mïa xu©n.Tình c¶m cña con ng­êi ®èi víi mïa xu©n.TiÕp ...liªn hoan.C¶nh s¾c vµ kh«ng khÝ mïa xu©n Hµ néi vµ miÒn B¾c.Cßn l¹i.VÎ ®Ñp riªng cña mïa xu©n miÒn B¾c tõ sau ngµy r»m th¸ng riªng. Ba ®o¹n Tù nhiªn nh­ thÕ: ai còng chuéng mïa xu©n. Mµ th¸ng giªng lµ th¸ng ®Çu cña mïa xu©n, ng­êi ta cµng trìu mÕn, kh«ng cã gì l¹ hÕt. Ai b¶o ®­îc non ®õng th­¬ng n­íc, b­ím ®õng th­¬ng hoa, trăng ®õng th­¬ng giã; ai cÊm ®­îc trai th­¬ng g¸i, ai cÊm ®­îc mÑ yªu con; ai cÊm ®­îc c« g¸i cßn son nhí chång thì míi hÕt ®­îc ng­êi mª luyÕn mïa xu©n.1./ Cảm nhận về tình cảm của con người đối với mùa xuân - Tình cảm đối với mùa xuân là rất tự nhiên, bình thường. Ai cũng yêu chuộng mùa xuân-Nghệ thuật : Liệt kê, nhân hóa, điệp từ, điệp ngữ, điệp cấu trúc câu.-Khẳng định tình cảm yêu mến mùa xuân là tình cảm rất tự nhiên của con người.=>Tác giả nâng niu và trân trọng, thương nhớ, thủy chung với mùa xuân: mùa tình yêu, hạnh phúc và tuổi trẻ, đất trời và lòng người.2/ Cảm nhận về cảnh sắc, không khí mùa xuân Bắc ViệtMùa xuân của tôi - mùa xuân Bắc Việt, mùa xuân của Hà Nội - là mùa xuân có mưa riêu riêu, gió lành lạnh, có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, có tiếng trống chèo vọng lại từ những thôn xóm xa xa, có câu hát huê tình của cô gái đẹp như thơ mộng .Nhang trầm, đèn nến, và nhất là bầu không khí gia đình đoàn tụ êm đềm, trên kính dưới nhừng, trước những bàn thờ Thánh, bàn thờ tổ tiên .Cảnh sắc : mưa riêu riêu, gió lành lạnhKhông khí : + tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, tiếng trống chèo, câu hát huê tình của những cô gái đẹp . + bầu không khí gia đình đoàn tụ Cảnh sắc thiên nhiên riêng biệt, mang đặc trưng của mùa xuân Hà Nội, đất Bắc.-Miêu tả cảnh sinh hoạt gia đình đầm ấm, yêu thương thắm thiết ; truyền thống tưởng nhớ tổ tiên ông bà thể hiện sự tôn kính.-Bầu không khí gia đình: đoàn tụ, êm ấm .-Nghi lễ thờ cúng tổ tiên: bàn thờ, đèn nến, hương trầm -So sánh để diễn tả sinh động sức sống của mùa xuân, khơi dậy tình yêu cuộc sống.-Nhựa sống ở trong người căng lên như máu căng lên trong lộc của loài nai, như mầm non của cây cối, nằm êm mãi không chịu được phải chồi ra..-Tim người ta dường như cũng trẻ hơn ra, đập mạnh hơn -Trong lòng thì cảm như có không biết bao nhiêu là hoa mới nở, bướm ra ràng mở hội liên hoan.2/ Cảm nhận chung về cảnh sắc, không khí mùa xuân Bắc Việt-> Lòng yêu cuộc sống, sự nhạy cảm giao hòa trước thiên nhiên và tình yêu quê hương da diết của tác giả .Giọng điệu: bằng giọng điệu vừa sôi nổi vừa tha thiết, với ngôn ngữ mềm mại, trau chuốt, giàu chất trữ tình, so sánh độc đáo góp phần quan trọng tạo nên sức truyền cảm của đoạn văn.3.Cảnh sắc mùa xuân sau rằm tháng giêngTrước Rằm tháng giêng- đào tươi, nhuỵ phong- cỏ mướt xanh- trời nồm- mưa phùn- nền trời đùng đục như màu pha lê mờ- thịt mỡ, dưa hành- màn điều trên bàn thờ, chưa hoá vàng- còn các trò vui Tết Sau ngày rằm tháng Giêng- đào hơi phai, nhuỵ còn phong- cỏ nức mùi hương man mác- trời hết nồm- mưa xuân- vệt xanh tươi, trời trong trong, ánh sáng hồng hông rung động, ong bay..- thịt thăn, lá tía tô, canh trứng cua...- màn điều đã cất, hoá vàng - các trò vui đã mãn, cuộc sống thường nhật-Cuộc sống êm đềm thường nhật trở lại. Tác giả bộc lộ sự quan sát và cảm nhận tinh tế nhạy cảm, ngòi bút tài hoa và tình yêu quê hương, đất nước sâu đậm, thái độ biết tôn trọng sự sống và biết tận hưởng vẻ đẹp của sự sống.1.Nghệ thuật Sử dụng hình ảnh so sánh mới mẽ, lời văn giàu hình ảnh và nhịp điệu, kết hợp các phương thức biểu đạt linh họat.1.Nghệ thuật: Sử dụng hình ảnh so sánh mới mẽ, lời văn giàu hình ảnh và nhịp điệu, kết hợp các phương thức biểu đạt linh họat.-Cảnh sắc thiên nhiên, không khí mùa xuân ở Hà Nội và miền Bắc nước ta được cám nhận, tái hiện trong nỗi nhớ thương da diết.-Biểu lộ chân thực và cụ thể tình yêu quê hương, đất nước, lòng yêu cuộc sống và tâm hồn tinh tế, nhạy cảm.2. Nội dungBÕn Nhµ RångB­u ®iÖn trung t©m TP Sµi GßnSµi Gßn t«i yªuH­íng dÉn ®äc thªm Minh H­¬ng1. Taùc giaû : Minh Höông queâ ôû Quaûng Nam, soáng ôû Saøi Goøn treân 50 naêm, coù nhieàu taùc phaåm vieát veà Saøi Goøn .2. Taùc phaåm : vieát thaùng 12- 1990. Ñaây laø baøi vieát môû ñaàu taäp tuyø buùt - buùt kí“ Nhôù Saøi Goøn”C©u 1: Bè côc văn b¶n? Đo¹n1: Ên t­îng chung vÒ Sµi Gßn Đo¹n 2: C¶m nhËn vÒ phong c¸ch ng­êi Sµi Gßn Đo¹n 3: Kh¼ng ®Þnh tình yªu cña t¸c gi¶ víi Sµi GßnH­íng dÉn tim hiÓu văn b¶nC©u2: Lßng yªu mÕn cña t¸c gi¶ víi Sµi Gßn qua sù c¶m nhËn vÒ thiªn nhiªn, cuéc sèng n¬i Êy?a.C¶m nhËn vÒ thiªn nhiªn, cuéc sèng:*Thiªn nhiªn: -N¾ng sím ngät ngµo -ChiÒu léng giã nhí th­¬ng -M­a bÊt ngê -Thêi tiÕt ui ui buån b·...trong v¾t-> C¶m nhËn b»ng nhiÒu gi¸c quan, s/d tõ ngữ gîi t¶, phÐp so s¸nh, Èn dô chuyÓn ®æi c¶m gi¸c->Mang nÐt ®Æc tr­ng cña thµnh phè nhiÖt ®íi, cã nhiÒu ®iÒu thó vÞ, bÊt ngê. C©u2: Lßng yªu mÕn cña t¸c gi¶ víi Sµi Gßn qua sù c¶m nhËn vÒ thiªn nhiªn, cuéc sèng n¬i Êy?a.C¶m nhËn vÒ thiªn nhiªn, cuéc sèng:*Thiªn nhiªn:* Cuéc sèng: -Đªm khuya: th­a thít tiÕng ån -Giê cao ®iÓm: n¸o ®éng, dËp d×u xe cé -S¸ng: tÜnh lÆng, m¸t dÞu, thanh s¹ch-> Quan s¸t ë nhiÒu thêi ®iÓm, s/d tõ l¸y, tÝnh tõ...-> NhÞp ®iÖu cuéc sèng ®a d¹ng, nhiÒu vÎ. IC©u2: Lßng yªu mÕn cña t¸c gi¶ víi Sµi Gßn qua sù c¶m nhËn vÒ thiªn nhiªn, cuéc sèng n¬i Êy?a.C¶m nhËn vÒ thiªn nhiªn, cuéc sèng:b. Tinh c¶m cña t¸c gi¶: -T«i yªu: -da diÕt - n¾ng ngät ngµo - thêi tiÕt tr¸i chøng - ®ªm khuya - phè ph­êng - buæi s¸ng-> BiÓu c¶m trùc tiÕp, ®iÖp ng÷, liÖt kª...-> Tinh c¶m d¹t dµo, tha thiÕt, g¾n bã. C©u3: NÐt næi bËt trong phong c¸ch ng­êi Sµi Gßn vµ tinh c¶m cña t¸c gi¶? *Phong c¸ch ng­êi Sµi Gßn:*Tinh c¶m cña t¸c gi¶:-BiÓu c¶m gi¸n tiÕp->Tinh c¶m yªu mÕn, tr©n träng, g¾n bã víi Sµi GßnC©u 4: Em c¶m nhËn ®­îc ®iÒu g× míi vµ s©u s¾c vÒ Sµi Gßn vµ t×nh c¶m cña t¸c gi¶?*Sµi Gßn: - §« thÞ trÎ, nhiÒu vÎ ®Ñp -Con ng­êi:- nhiÒu ®øc tÝnh tèt ®Ñp*Tinh c¶m cña t¸c gi¶: yªu mÕn, ch©n tinh, nång hËu* Ghi nhớ: SGK/173Nêu sự giống nhau và khác nhau của mùa xuân hai miền Nam-Bắc?* H­íng dÉn vÒ nhµ N¾m ®­îc néi dung vµ nghÖ thuËt cña văn bản. ViÕt mét ®o¹n văn diÔn t¶ c¶m xóc cña em vÒ mïa xu©n quª h­¬ng em.Chuẩn bị bài: ôn tập kiểm tra học kì I”