Bài giảng Ngữ Văn Khối 7 - Tiết 97: Ý nghĩa văn chương - Hoài Thanh

Kiểm tra bài cũ: Trong văn bản Đức tính giản dị của Bác Hồ, tác giả Phạm Văn Đồng đã đưa ra những luận cứ nào để chứng minh cho sự giản dị của Bác? Hãy thể hiện những luận cứ đó trên bản đồ tư duy. Tiết 97: Ý nghĩa văn chươngHoài ThanhI. Tìm hiểu chung: 1/ Tác giả: - Hoài Thanh ( 1909-1982)- Quê: Nghi Xuân- Nghi Lộc- Nghệ An.- Là nhà phê bình văn học xuất sắc.- Năm 2000 được nhà nước truy tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về VHNT.- Tác phẩm nổi tiếng: Thi nhân Việt Nam.2/ Tác phẩm:- Viết năm 1936, in trong sách Văn chương và hành động.Cái chính, cái quan trọng, không thể thiếu.2/ Tác phẩm:a/ Đọc- Nghĩa của từ- Cốt yếu:b/ Kiểu văn bản:- Nghị luận văn chương.c/ Vấn đề nghị luận:- Văn chương có ý nghĩa của nó đối với con ngươì.- Muôn hình vạn trạng:Rất phong phú, nhiều hình thức, hình ảnh, trạng thái, tâm trạng khác nhau.d/ Bố cục:II. Tìm hiểu văn bản:1/ Nguồn gốc văn chương:“ Người ta kể chuyện đời xưa, một nhà thi sĩ Ấn Độ trông thấy một con chim bị thương rơi xuống bên chân mình. Thi sĩ thương hại quá, khóc nức lên, quả tim cùng hoà nhịp với sự run rẩy của con chim sắp chết. Tiếng khóc ấy, dịp đau thương ấy chính là nguồn gốc của thi ca. Câu chuyện có lẽ chỉ là một câu chuyện hoang đường, song không phải không có ý nghĩa. Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lòng thương người và rộng ra thương cả muôn vật, muôn loài. (...)”Thảo luận nhóm:(2 phút)Câu hỏi: Có ý kiến cho rằng: “Quan niệm của Hoài Thanh về nguồn gốc văn chương như vậy là đủ nhưng chưa chính xác”. Em có đồng ý với ý kiến trên không? Vì sao? Trâu ơi, ta bảo trâu này.Trâu ra ngoài ruộng, trâu cày với ta.Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống. Nhất canh trì, nhị canh viên, tam canh điền. Cày đồng đang buổi ban trưa Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày. Văn chương bắt nguồn từ cuộc sống lao động.O du kÝch (Tè H÷u)-> Văn chương bắt nguồn từ thực tế đấu tranh bảo vệ Tổ quốc, chống giặc ngoại xâm. Thánh Gióng-> Văn chương bắt nguồn từ đời sống văn hoá, lễ hội, trò chơi...2/ Nhiệm vụ của văn chương:“ Văn chương sẽ là hình dung của sự sống muôn hình vạn trạng. Chẳng những thế, văn chương còn sáng tạo ra sự sống.(...)”-> Văn chương ghi lại cuộc sống lao động.-> Văn chương ghi lại cuộc sống chiến đấu. Văn chương ghi lại văn hóa, lễ hội, trò chơi, giải trí...Truyện “Thạch Sanh”Truyện “ Cây bút thần” Phản ánh ước mơ công lý, cải tạo hiện thực xã hội, sự công bằng cho người lao động của người xưa.VËy th×, hoÆc h×nh dung sù sèng, hoÆc s¸ng t¹o ra sù sèng, nguån gèc cña v¨n ch­¬ng ®Òu lµ t×nh c¶m, lµ lßng vÞ tha. Vµ v× thÕ, c«ng dông cña v¨n ch­¬ng còng lµ gióp cho t×nh c¶m vµ gîi lßng vÞ tha.[ . ] V¨n ch­¬ng g©y cho ta nh÷ng t×nh c¶m ta kh«ng cã, luyÖn nh÷ng t×nh c¶m ta s¼n cã; cuéc ®êi phï phiÕm vµ chËt hÑp cña c¸ nh©n v× v¨n ch­¬ng mµ trë nªn th©m trÇm vµ réng r·i ®Õn tr¨m ngh×n lÇn. Cã kÎ nãi tõ khi c¸c thi sÜ ca tông c¶nh nói non, hoa cá, nói non, hoa cá tr«ng míi ®Ñp; tõ khi cã ng­êi lÊy tiÕng chim kªu, tiÕng suèi ch¶y lµm ®Ò ng©m vÞnh, tiÕng chim, tiÕng suèi nghe míi hay. Lêi Êy t­ëng kh«ng cã g× lµ qu¸ ®¸ng. 3. Công dụng của văn chương[ ] Nếu trong pho lịch sử loài người xóa các thi nhân, văn nhân và đồng thời trong tâm linh loài người xóa hết những dấu vết họ còn lưu lại thì cái cảnh tượng nghèo nàn sẽ đến bậc nào!...=> Đời sống tinh thần nhân loại nếu thiếu văn chương sẽ rất nghèo nàn.III. Tổng kết1. Nghệ thuật:- Lập luận chặt chẽ, vừa có lí lẽ, vừa có cảm xúc và hình ảnh.2. Nội dungNguồn gốc cốt yếu của văn chương là tình cảm, là lòng vị tha. Văn chương là hình ảnh của sự sống muôn hình vạn trạng và sáng tạo ra sự sống, gây những tình cảm không có, luyện những tình cảm sẵn có. Đời sống tinh thần nhân loại nếu thiếu văn chương sẽ rất nghèo nàn.1. Học thuộc và nắm chắc phần ghi nhớ SKG trang 63.2. Làm phần luyện tập và đọc bài đọc thêm SGK trang 63-64.3. Tiếp tục tìm dẫn chứng làm sáng tỏ các luận điểm của bài văn.4. Viết một đoạn văn ngắn trình bày suy nghĩ của em về sự cần thiết của văn chương 5. Chuẩn bị bài “chuyển câu chủ động thành câu bị động”.HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ