Bài giảng Ngữ Văn Lớp 7 - Bài 1: Liên kết trong văn bản

Hếtgiờ12345678910cỏc em lớp 7A2,7A3LIấN KẾT TRONG VĂN BẢNLIấN KẾT VÀ PHƯƠNG TIỆN LIấN KẾT TRONG VĂN BẢN	Tớnh liờn kết trong văn bản a. Tỡm hiểu NL/17 Đọc đoạn văn và trả lời cỏc cõu hỏi thảo luận sau . “ Trưước mặt cô giáo , con đã thiếu lễ độ với mẹ. Việc nhưư thế không bao giờ con đưược tái phạm nữa. En-ri-cô của bố ạ!Sự hỗn láo của con nhưư một nhát dao đâm vào tim bố vậy! Bố nhớ, cách đây mấy năm , mẹ đã phải thức suốt đêm, cúi mình trên chiếc nôi trông chừng hơi thở hổn hển của con, quằn quại vì nỗi lo sợ, khóc nức nở khi nghĩ rằng có thể mất con!...Nhớ lại điều ấy, bố không thể nén đưược cơn tức giận đối với con. Hãy nghĩ xem, En-ri-cô à! Con mà lại xúc phạm đến mẹ con ưư? ưNgười mẹ sẵn sàng bỏ hết một năm hạnh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn, người mẹ có thể đi ăn xin để nuôi con, có thể hi sinh tính mạng để cứu sống con!” (Mẹ tôi)NL: Trưước mặt cô giáo , con đã thiếu lễ độ với mẹ. Bố nhớ, cách đây mấy năm , mẹ đã phải thức suốt đêm, cúi mình trên chiếc nôi trông chừng hơi thở hổn hển của con, quằn quại vì nỗi lo sợ, khóc nức nở khi nghĩ rằng có thể mất con! Hãy nghĩ xem, En-ri-cô à! Ngưười mẹ sẵn sàng bỏ hết một năm hạnh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn, người mẹ ưcó thể đi ăn xin để nuôi con, có thể hi sinh tính mạng để cứu sống con! Thôi, trong một thời gian con đừng hôn bố.Thảo luận nhúm(2’) Nếu En-ri-cụ chưa hiểu ý bố thỡ hóy cho biết vỡ lớ do nào trong cỏc lớ do kể dưới đõy:- Vỡ cú cõu văn chưa đỳng ngữ phỏp.- Vỡ cú cõu văn nội dung chưa thật rừ ràng.- Vỡ giữa cỏc cõu trong đoạn cũn thiếu sự nối kết.=>Đoạn văn trờn khụng thể hiểu rừ được vỡ cỏc sự việc rời rạc, cỏc cõu thiếu sự gắn kết về ý nghĩa.TLV: LIấN KẾT TRONG VĂN BẢNLIấN KẾT VÀ PHƯƠNG TIỆN LIấN KẾT TRONG VĂN BẢN	Tớnh liờn kết trong văn bản a. Tỡm hiểu vớ dụViết như VD là chưa thể hiểu được, vỡ giữa cỏc cõu chưa cú sự liờn kếtCỏc cõu cần cú sự gắn bú với nhau Liờn kết? Qua tỡm hiểu vớ dụ em hóy cho biết Liờn kết trong văn bản là gỡ? Liờn kết cú cần thiết khụng? Vỡ sao? (ghi nhớ 1. SGK/18)- Liờn kết là một trong những tớnh chất quan trọng nhất của vb làm cho vb trở nờn cú nghĩa, dễ hiểu.TLV: LIấN KẾT TRONG VĂN BẢNLIấN KẾT VÀ PHƯƠNG TIỆN LIấN KẾT TRONG VĂN BẢN	Tớnh liờn kết trong văn bảnPhương tiện liờn kết trong văn bản a. Tỡm hiểu vớ dụ- Đoạn văn 1. ? Đọc đoạn văn 1 và cho biết vỡ thiếu ý gỡ mà trở nờn khú hiểu? Hóy sửa lại đoạn văn đú để En-ri-co hiểu được ý của bố. 1. “ Trưước mặt cô giáo , con đã thiếu lễ độ với mẹ. Việc nhưư thế không bao giờ con đưược tái phạm nữa. En-ri-cô của bố ạ!Sự hỗn láo của con nhưư một nhát dao đâm vào tim bố vậy! Bố nhớ, cách đây mấy năm , mẹ đã phải thức suốt đêm, cúi mình trên chiếc nôi trông chừng hơi thở hổn hển của con, quằn quại vì nỗi lo sợ, khóc nức nở khi nghĩ rằng có thể mất con!...Nhớ lại điều ấy, bố không thể nén đưược cơn tức giận đối với con. Hãy nghĩ xem, En-ri-cô à! Con mà lại xúc phạm đến mẹ con ưư?Ngưười mẹ sẵn sàng bỏ hết một năm hạnh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn, ngưười mẹ có thể đi ăn xin để nuôi con, có thể hi sinh tính mạng để cứu sống con!” (Mẹ tôi) NL Trưước mặt cô giáo , con đã thiếu lễ độ với mẹ. Bố nhớ, cách đây mấy năm , mẹ đã phải thức suốt đêm, cúi mình trên chiếc nôi trông chừng hơi thở hổn hển của con, quằn quại vì nỗi lo sợ, khóc nức nở khi nghĩ rằng có thể mất con! Hãy nghĩ xem, En-ri-cô à! Ngưười mẹ sẵn sàng bỏ hết một năm hạnh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn, ngưười mẹ có thể đi ăn xin để nuôi con, có thể hi sinh tính mạng để cứu sống con! Thôi, trong một thời gian con đừng hôn bố.TLV: LIấN KẾT TRONG VĂN BẢNLIấN KẾT VÀ PHƯƠNG TIỆN LIấN KẾT TRONG VĂN BẢN	Tớnh liờn kết trong văn bảnPhương tiện liờn kết trong văn bản a. Tỡm hiểu vớ dụ- Đoạn văn 1. cần bổ sung ý Để En-ri-co hiểu được ý của bố cần bổ sung ý sau Việc nhưư thế không bao giờ con đưược tái phạm nữa. En-ri-cô của bố ạ!Sự hỗn láo của con nhưư một nhát dao đâm vào tim bố vậy! Đọc cỏc cõu văn sau và chỉ ra sự thiếu liờn kết của chỳng? Hóy sửa lại thành một đoạn văn cú nghĩaTiết 4. TLV: LIấN KẾT TRONG VĂN BẢNLIấN KẾT VÀ PHƯƠNG TIỆN LIấN KẾT TRONG VĂN BẢN	Tớnh liờn kết trong văn bảnPhương tiện liờn kết trong văn bản a. Tỡm hiểu vớ dụĐoạn văn 1. cần bổ sung ýĐoạn văn 2. Đọc cỏc cõu văn sau và chỉ ra sự thiếu liờn kết của chỳng? Hóy sửa lại thành một đoạn văn cú nghĩaMột ngày kia, còn xa lắm, ngày đó con sẽ biết thế nào là không ngủ được. Còn bây giờ giấc ngủ đến với con dễ dàng nhưư uống một li sữa, ăn một cái kẹo .Gưương mặt thanh thoát của con tựa nghiêng trên gối mềm, đôi môi hé mở và thỉnh thoảng chúm lại nhưư đang mút kẹo. (Cổng trường mở ra)NL. Một ngày kia, còn xa lắm, ngày đó con sẽ biết thế nào là không ngủ đưược(1). Giấc ngủ đến với con dễ dàng nhưư uống một li sữa, ăn một cái kẹo(2).Gưương mặt thanh thoát của đứa trẻ tựa nghiêng trên gối mềm, đôi môi hé mở và thỉnh thoảng chúm lại nhưư đang mút kẹo(3).TLV: LIấN KẾT TRONG VĂN BẢNLIấN KẾT VÀ PHƯƠNG TIỆN LIấN KẾT TRONG VĂN BẢN	Tớnh liờn kết trong văn bảnPhương tiện liờn kết trong văn bản a. Tỡm hiểu vớ dụĐoạn văn 1. cần bổ sung ýĐoạn văn 2. cần bổ sung cụm từ và sửa lại thành một đoạn văn cú nghĩa như sauGiữa cõu 1 và 2 cần thờm tờ kết nối “Cũn bõy giờ”Giữa cõu 1,2 và 3 dựng từ “ đứa trẻ” là đối tượng khụng đồng nhất, nờn thay từ “đứa trẻ” bằng từ “con” TLV: LIấN KẾT TRONG VĂN BẢNLIấN KẾT VÀ PHƯƠNG TIỆN LIấN KẾT TRONG VĂN BẢN	Tớnh liờn kết trong văn bảnPhương tiện liờn kết trong văn bảnTỡm hiểu vớ dụghi nhớ 2 SGK/18) Qua tỡm hiểu vd em hóy cho biết một vb cú tớnh liờn kết trước hết phải cú điều kiện gỡ - Để văn bản có tính liên kết, ngưười viết (người nói) phải làm cho nội dung câu, các đoạn thống nhất và gắn bó chặt chẽ với nhau; Cựng với điều kiện đú cỏc cõu trong vb phải sử dụng cỏc phương tiện gỡ? - Đồng thời, phải biết kết nối các câu, các đoạn đó bằng những phưương diện ngôn ngữ (từ, câu ) thích hợp.II. LUYỆN TẬP.1. Bài tập 1. (SGK/18) Bài tập 1/18: Sắp xếp những câu văn dưưới đây theo một thứ tự hợp lí để tạo thành một đoạn văn có tính liên kết chặt chẽ.1. Bài tập 1/18: Sắp xếp những câu văn dưưới đây theo một thứ tự hợp lí để tạo thành một đoạn văn có tính liên kết chặt chẽ.(1)Một quan chức của thành phố đã kết thúc buổi lễ phát thưưởng nhưư sau:(2)Và ông đưưa tay chỉ về phía các thầy giáo, cô giáo ngồi trên các hành lang .(3)Các thầy, các cô đều đứng dậy vẫy mũ, vẫy khăn đáp lại, tất cả đều xúc động về sự biểu lộ lòng yêu mến ấy của học sinh.(4)” Ra khỏi đây, các con ạ, các con không quên gửi lời chào và lòng biết ơn đến những ngưười vì các con mà không quản bao mệt nhọc, những ngưười đã hiến cả trí thông minh và lòng dũng cảm cho các con, những ngưười sống và chết vì các con, và họ đây này!”(5)Nghe lời kêu gọi cảm động, đáp ứng đúng những tình cảm của mình, tất cả học sinh đều đứng dậy, dang tay về phía các thầy , các cô. 1. Bài tập 1/18:1-4-2-5-3(1)Một quan chức của thành phố đã kết thúc buổi lễ phát thưưởng nhưư sau:4)” Ra khỏi đây, các con ạ, các con không quên gửi lời chào và lòng biết ơn đến những ngưười vì các con mà không quản bao mệt nhọc, những ngưười đã hiến cả trí thông minh và lòng dũng cảm cho các con, những ngưười sống và chết vì các con, và họ đây này!” (2)Và ông đưưa tay chỉ về phía các thầy giáo, cô giáo ngồi trên các hành lang .(5)Nghe lời kêu gọi cảm động, đáp ứng đúng những tình cảm của mình, tất cả học sinh đều đứng dậy, dang tay về phía các thầy , các cô. (3)Các thầy, các cô đều đứng dậy vẫy mũ, vẫy khăn đáp lại, tất cả đều xúc động về sự biểu lộ lòng yêu mến ấy của học sinh.-> Liên kết về nội dung: các câu trong đoạn phải đưược sắp xếp theo một trình tự hợp lí.Bài tập 2:/19Các câu đã có tính liên kết chưưa? vì sao? Hãy chỉ ra phương tiện ngôn ngữ đưược dùng để liên kết trong đoạn? (1)Tôi nhớ đến mẹ tôi “lúc ngưười còn sống tôi lên mưười”. (2) Mẹ tôi âu yếm dắt tay tôi đi trên con đưường dài và hẹp. (3) Sáng nay, lúc cô giáo đến thăm, tôi nói với mẹ có nhỡ thốt ra một lời thiếu lễ độ. (4) Còn chiều nay, mẹ hiền từ của tôi cho tôi đi dạo chơi với anh con trai lớn của bác gác cổng.Bài tập 2:/19Các câu đã có tính liên kết chưưa? vì sao? Hãy chỉ ra phương tiện ngôn ngữ đưược dùng để liên kết trong đoạn? (1)Tôi nhớ đến mẹ tôi “lúc ngưười còn sống tôi lên mười”. (2) Mẹ tôi âu yếm dắt tay tôi đi trên con đưường dài và hẹp. (3) Sáng nay, lúc cô giáo đến thăm, tôi nói với mẹ có nhỡ thốt ra một lời thiếu lễ độ. (4) Còn chiều nay, mẹ hiền từ của tôi cho tôi đi dạo chơi với anh con trai lớn của bác gác cổng.=> Đoạn văn chỉ có liên kết hình thức mà chưưa có sự liên kết về nội dung, ý nghĩa.Bài tập 3/19 Điền từ ngữ thích hợp vào chỗ trống Bà ơi! Cháu thưường về đây, ra vưườn, đứng dưưới gốc na, gốc ổi mong tìm lại hình bóng của ......... và nhớ lại ngày nào...... trồng cây,...... chạy lon ton bên bà. ..... bảo khi nào cây có quả...... sẽ dành quả to nhất, ngon nhất cho....... , nhưng cháu lại bảo quả to nhất, ngon nhất phải để phần bà. ...... bà ôm cháu vào lòng , hôn cháu một cái thật kêu. (Theo Nguyễn Thu Thủy Tiên, Những bức thưư đoạt giải UPU)bàThế làbàcháuBàbàcháuBài thờm: Sắp xếp cỏc cõu văn theo thứ tự hợp lý tạo đoạn văn cú tớnh liờn kếtVà “ Cổng trường mở ra” cũng chớnh là những kỉ niệm của tỏc giả Lớ Lan viết về những kỉ niệm của mỡnhvề tuổi thơ, lần đầu tiờn được cắp sỏch tới trường qua lời kể với đứa con cũng sắp đi học của mỡnh.(1)Cú lẽ, ai cũng cú một thời như vậy.(2) Mỗi người chỳng ta ai cũng cú những kỉ niệm về thời thơ ấu, lần đầu tiờn được cắp sỏch đi tới trường với biết bao nhiờu sự ngỡ ngàng và rụt rố. (3) Là khi lần đầu tiờn được mặc bộ đồng phục đẹp, túc được tết gọn gàng để đi cựng mẹ tới trường- nơi đầu tiờn dạy chỳng ta cỏch trưởng thành và làm những người cụng dõn tốt. (4)Bài thờm: Sắp xếp cỏc cõu văn theo thứ tự hợp lý tạo đoạn văn cú tớnh liờn kếtMỗi người chỳng ta ai cũng cú những kỉ niệm về thời thơ ấu, lần đầu tiờn được cắp sỏch đi tới trường với biết bao nhiờu sự ngỡ ngàng và rụt rố. (3) Cú lẽ, ai cũng cú một thời như vậy.(2) Là khi lần đầu tiờn được mặc bộ đồng phục đẹp, túc được tết gọn gàng để đi cựng mẹ tới trường- nơi đầu tiờn dạy chỳng ta cỏch trưởng thành và làm những người cụng dõn tốt. (4)Và “ Cổng trường mở ra” cũng chớnh là những kỉ niệm của tỏc giả Lớ Lan viết về những kỉ niệm của mỡnhvề tuổi thơ, lần đầu tiờn được cắp sỏch tới trường qua lời kể với đứa con cũng sắp đi học của mỡnh.(1)Hướng dẫn học và làm bài ở nhà+ Học thuộc nội dung ghi nhớ bài học.+ Viết đoạn văn khoảng 5 đến 7 câu theo chủ đề về tình mẹ con ( chỉ ra tính liên kết về nội dung và từ ngữ làm phưương tiện ngôn ngữ trong đoạn văn đó.)+ Soạn bài “ Cuộc chia tay của những con búp bê”+ Đọc văn bản và trả lời các câu hỏi trong SGK.