Bài giảng Ngữ Văn Lớp 7 - Tiết 101: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu

1KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔVÀ CÁC EM HỌC SINHKiểm tra bài cũ 1. Nêu các cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. 2. Chuyển đổi câu chủ động sau đây thành 2 câu bị động tương ứng. Cầu thủ Quang Hải chuyền bóng vào khu vực cầu môn. Đáp án: Có 2 cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. 2. Chuyển từ (hoặc cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu, đồng thời lược bỏ hoặc biến từ (hoặc cụm từ) chỉ chủ thể của hoạt động thành một bộ phận không bắt buộc phải có trong câu. 1. Chuyển từ (hoặc cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu và thêm các từ bị hay được vào sau các từ (cụm từ) ấy. Cầu thủ Quang Hải chuyền bóng vào khu vực cầu môn. - Bóng được cầu thủ Quang Hải chuyền vào khu vực cầu môn. - Bóng chuyền vào khu vực cầu môn. Tuần 27– Tiết 101DÙNG CỤM CHỦ-VỊĐỂ MỞ RỘNG CÂUI/ Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?1. Ví dụ: Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có[ ]. (Hoài Thanh)những tình cảm ta không cónhững tình cảm ta sẵn cóCụm danh từCụm danh từ* CÊu t¹o cña c¸c côm danh tõta không cóta sẵn cóCVVC2 Cụm từ ở phần phụ sau có thể coi là cụm C -V.I/ Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?Phần trướcP.t.tâmPhần saunhữngtình cảmta không cónhữngtình cảmta sẵn cóDÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂUI. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?1. Ví dụ:2. Nhận xét:Khi nói hoặc viết, có thể dùng những cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường, gọi là cụm chủ - vị (cụm C-V), làm thành phần của câu hoặc của cụm từ để mở rộng câu.DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂUII. Các trường hợp dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu1. Ví dụ:a. Chị Ba đến khiến tôi rất vui và vững tâm.b. Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.c. Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc cốm, cũng như trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen.d. Nói cho đúng thì phẩm giá của tiếng Việt chỉ mới thật sự được xác định và đảm bảo từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công.Tìm cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong câu?Cho biết trong mỗi câu cụm C-V làm thành phần gì?Chủ ngữVị ngữCVCVĐT Cụm C – V làm chủ ngữ và phụ ngữ trong cụm động từ.a. Chị Ba đến khiến tôi rất vui và vững tâm.DÙNG CỤM CHỦ VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂUPNb. Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.Chủ ngữVị ngữTrạng ngữCV Cụm C – V làm vị ngữ để mở rộng câu.c. Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc cốm, cũng như trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen.Chủ ngữVị ngữ Vị ngữ (Cụm động từ)(Cụm động từ) DÙNG CỤM CHỦ VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂUCVBN 1ĐTVCBN 2 Cụm C – V làm phụ ngữ trong cụm động từ.d. Nói cho đúng thì phẩm giá của Tiếng Việt chỉ mới thực sự được xác định và đảm bảo từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công.Chủ ngữVị ngữPNVị ngữCVDT Cụm C - V làm phụ ngữ trong cụm danh từ. DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂUII. Các trường hợp dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu1. Ví dụ: 2. Nhận xét :GHI NHỚ:Các thành phần câu như chủ ngữ, vị ngữ và các phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ đều có thể được cấu tạo bằng cụm C - V.Bài tập bổ sung Tìm cụm C – V mở rộng trong các câu sau và cho biết cụm C – V ấy làm thành phần gì của câu hay cụm từ. Nó cười khiến cả nhà cười theo. CNVNCVCVĐT => Cụm C – V làm chủ ngữ và phụ ngữ trong cụm động từ. Ngôi nhà này ngói rất tươi.CNVNCV => Cụm C – V làm vị ngữ Khái niệm Dùng cụm chủ – vị để mở rộng câu là dùng những cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường (cụm C – V) để làm thành phần câu hoặc thành phần của cụm từ. Các thành phần câu như trạng ngữ, chủ ngữ, vị ngữ và các phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ đều có thể được cấu tạo bằng cụm C – V.Các trường hợpDùng cụm C – V để mở rộng câuDÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂUIII. Luyện tập => Cụm C – V làm phụ ngữ trong cụm danh từ. a/ Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn mới định được,người ta gặt mang về. TNCNVNCVb/ Trung đội trưởng Bính khuôn mặt đầy đặn.VNCNCV => Cụm C – V làm vị ngữ. c. Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, giở từng lớp lá sen,chúng ta thấy hiện ra từng lá cốm, sạch sẽ và tinh khiết,không có mảy may một chút bụi nào. //CNVN/C1V1C2V2/_ Cụm C1 – V1 làm thành phần phụ ngữ trong cụm danhtừ. _ Cụm C2 – V2 làm thành phần phụ ngữ trong cụm động từ. VNCNCV d/ Bỗng một bàn tay đập vào vai khiến hắn giật mình. CV => Cụm C – V làm chủ ngữ và phụ ngữ trong cụm động từ. Viết một đoạn văn ngắn khoảng từ 3- 5 câu, chủ đề học tập, trong đó có dùng cụm chủ vị để mở rộng câu và cho biết cụm chủ vị đó làm thành phần gì.Câu 1	Thêm lựa chọn sau vào chỗ trống để được 1 câu có cụm C- V mở rộng trong câu sau: “ Tôi đang chép lại bài thơ ..............”. a. anh thích hay đọc mới làm thích nhất a. anh thíchCâu 2Cụm chủ- vị mở rộng được in đậm trong câu văn :“Xe này máy còn tốt lắm.” làm thành phần gì trong câu?A. Phụ ngữ. C. Phụ ngữ và chủ ngữ.B. Chủ ngữ. D. Vị ngữ D.Câu 3Câu: “ Con mèo chạy làm đổ lọ hoa” có cụm chủ - vị mở rộng làm chủ ngữ đúng hay sai?A. Đúng. B. Sai. A.Câu 4	Câu :“ Tôi học giỏi khiến cha mẹ vui lòng.” có dùng mấy cụm chủ- vị để mở rộng câu?	A. Một cụm chủ- vị. C. Hai cụm chủ- vị.	B. Ba cụm chủ- vị. D. Bốn cụm chủ- vị.C.Hướng dẫn học tập- Đối với bài học tiết này: + Học thuộc các ghi nhớ SGK/68,69. + Làm bài tập còn lại SGK/69. + Tìm câu mở rộng có cụm chủ-vị ở những văn bản đã học. + Viết hoàn chỉnh đoạn văn với chủ đề học tập trong đó có cụm chủ vị mở rộng thành phần: chủ ngữ, vị ngữ và phụ ngữ.- Đối với bài học tiết tiếp theo: Chuẩn bị bài “ Dùng cụm chủ-vị để mở rộng câu (tt)” . Yêu cầu: + Chuù yù caùc baøi taäp 1, 2, 3 SGK/ 96. + Tìm hiểu tác dụng của cụm chủ - vị để mở rộng câu.Cảm ơn quý thầy cô và các em!