Bài giảng Ngữ Văn Lớp 7 - Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu - Vũ Thị Kim Hoa

 Môn: NGỮ VĂN 7GV: VŨ THỊ KIM HOA PHÒNG GD & ĐT TP TBTRƯỜNG THCS ĐÔNG HÒACHÀO MỪNG CÁC EM HỌC SINH ĐẾN LỚP HỌCCâu 1: Tìm câu bị động trong những câu sau: A. Lan bị sốt. B. Mai được điểm mười. C. Người ta xây ngôi chùa ấy. D. Tôi được mẹ mua áo mới. Kiểm tra bài cũ1. Chóng em häc.2. Chóng em ®ang häc m«n ng÷ v¨n.3. Chóng em ®ang häc m«n ng÷ v¨n rÊt hÊp dÉn.CVNVVNVNCNCNCNCác phép biến đổi câuThêm, bớt thành phần câu.Chuyển đổi kiểu câuMở rộng câuRút gọn câu Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câuThêm trạng ngữ cho câuChuyển đổi câu chủ động thành câu bị động Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câuM«n: ng÷ v¨n 7bµi 25Tiết 102 Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câuI. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?1, Ví dụVăn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có.Em hãy xác định các thành phần nòng cốt ở câu trên? CN VNCụm DTCụm DTXác định các cụm danh từ trong câu văn trên?2, Nhận xét(Hoài Thanh)Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câuCấu tạo của các cụm danh từPhụ trướcTrung tâm (DT)Phụ sau nhữngtình cảmta không cóta sẵn cótình cảmnhữngI. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câuNhững tình cảm ta không cóNhững tình cảm ta sẵn cóPNTPNTDTTTPNSDTTTPNSEm hãy phân tích cấu tạo của cụm danh từ vừa tìm được?Em hãy phân tích cấu tạo của phụ ngữ sau?CCVV1, Ví dụ2, Nhận xétI. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?* Xét ví dụVăn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có [ ] (Hoài Thanh) Chủ ngữVị ngữCCụm danh từCụm danh từVVị ngữCV Cụm C-V được dùng làm phụ sau trong cụm danh từ.→ Mở rộng câu ở thành phần vị ngữTiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu Vậy em hiểu thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?* Ghi nhớ : Khi nói hoặc viết, có thể dụng những cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường, gọi là cụm chủ - vị ( cụm C – V ), làm thành phần của câu hoặc của cụm từ để mở rộng câu.1, Ví dụ2, Nhận xétCâu văn trên có 2 cụm DT.Hai cụm danh từ này có PNT là 1 từ, PNS là 1 cụm C-VCụm C-V đã được sử dụng làm thành phần của cụm từ để mở rộng câu. I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?2, Nhận xét1, Ví dụVăn chương gây cho ta những tình cảm.Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có.Trong hai cách diễn đạt trên, cách diễn đạt nào hay hơn?Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có.Vậy theo em dùng cụm chủ vị để mở rộng câu có tác dụng gì?Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?* Ghi nhớ : Khi nói hoặc viết, có thể dụng những cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường, gọi là cụm chủ - vị ( cụm C – V ), làm thành phần của câu hoặc của cụm từ để mở rộng câu.1, Ví dụ2, Nhận xét Dùng cụm C – V để mở rộng câu làm phong phú, chi tiết cách diễn đạt, tạo sự hấp dẫn trong lời nói, câu văn.Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câuI. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?Em hãy xác định cụm C – V làm định ngữ trong các câu sau:Căn phòng Hoàng đang ở rất đơn sơ.CĐN V CNVNNam đọc quyển sách tôi cho mượn.V CCNVNĐNTiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câuI. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu? Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câuII. Các trường hợp dùng cụm chủ vị để mở rộng câu.1, Ví dụa, Chị Ba đến khiến tôi thấy vui và vững tâm.b, Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.c, Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc cốm, cũng như trời sinh cốm nằm ấp ủ trong lá sen.d, Nói cho đúng thì phẩm giá của Tiếng Việt mới thật sự được xác định và đảm bảo từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công.Tìm các cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần của cụm từ trong câu trên? Cho biết cụm C-V đó làm thành phần gì?Chủ ngữVị ngữCVCVĐộng từ Cụm C – V làm chủ ngữ ; làm bổ ngữ cho động từ khiến.a. Chị Ba đến khiến tôi rất vui và vững tâm.2. Nhận xét: b. Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.Trạng ngữChủ ngữVị ngữCV Cụm C – V làm vị ngữ.c. Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc cốm, cũng như trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen.Chủ ngữVị ngữ Vị ngữ (Cụm động từ)(Cụm động từ) có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc cốm, cũng như trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen.Động từ trung tâmPhụ ngữ sauPhụ ngữ sau CVCV Cụm C – V làm phụ ngữ trong cụm động từ.I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu? Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câuII. Các trường hợp dùng cụm chủ vị để mở rộng câu.1, Ví dụb, Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.VCTNCNVN Cụm C-V làm vị ngữ2, Nhận xétI. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?d, Nói cho đúng thì phẩm giá của Tiếng Việt chỉ mới đươc xác Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câuII. Các trường hợp dùng cụm chủ vị để mở rộng câu. 1, Ví dụ2, Nhận xétđịnh và đảm bảo từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công.TNCNVCVN Cụm C-V làm định ngữI. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu? Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câuII. Các trường hợp dùng cụm chủ vị để mở rộng câu.Từ các ví dụ trên em hãy cho biết thành phần nào của câu được cấu tạo bởi 1 cụm C-V ? 1, Ví dụ2, Nhận xét* Ghi nhớ: Các thành phần của câu như: chủ ngữ, vị ngữ và các phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ đều có thể được cấu tạo từ 1 cụm C-VDùng cụm C – V để mở rộng thành phần câuPhụ ngữ trong cụm tính từChủ ngữPhụ ngữ trong cụm động từPhụ ngữ trong cụm danh từVị ngữI. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu? Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câuIII. Luyện tập.II. Các trường hợp dùng cụm chủ vị để mở rộng câu. 1,Tìm cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong câu dưới đây. Cho biết trong mỗi câu cụm C-V làm thành phần gì ?a, Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn mới định được, người ta gặt mang về.b, Trung đội trưởng Bính khuôn mặt đầy đặn.c, Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, giở từng lớp lá sen, chúng ta thấy hiện ra từng lớp lá cốm, sạch sẽ và tinh khiết, không mảy may một chút bụi nào.d, Bỗng một bàn tay đập và khiến hắn giật mình.I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu? Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câuII. Các trường hợp dùng cụm chủ vị để mở rộng câu.III. Luyện tập.a, Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn mới định được, người ta gặt mang về. Cụm C-V làm vị ngữb, Trung đội trưởng Bính khuôn mặt đầy đặn. Cụm C-V làm định ngữCVVCI. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câuII. Các trường hợp dùng cụm chủ vị để mở rộng câu.III. Luyện tập.c, Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, giở từng lớp lá sen, chúng ta thấy hiện ra từng lớp lá cốm, sạch sẽ và tinh khiết, không mảy may một chút bụi nào.CV Cụm C-V làm định ngữVCCụm C-V làm bổ ngữ (đảo C-V)I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câuIII. Luyện tập.II. Các trường hợp dùng cụm chủ vị để mở rộng câu.d, Bỗng một bàn tay đập vào vai khiến hắn giật mình.VC Cụm C-V làm chủ ngữCCụm C-V làm bổ ngữVThẢOLUẬN: Em hãy viết 1 đoạn văn(khoảng 4-5 câu), nội dung viết về cảnh đẹp thiên nhiên nước ta, trong đó có sử dụng cụm C-V để mở rộng câu. Hãy xác định cụm C-V đó.* Gợi ý: Cảnh sắc thiên nhiên đất nước ta là bức tranh phong phú, đa dạng. TRÒ CHƠI Phần thưởng của bạn là một tràng pháo tay Luật chơi : trong vòng 2 phút đặt câu có dùng cụm C-V để mở rộng điểm 10 BT bổ sung: Hãy xác định thành phần câu và cho biết các câu trên mở rộng thành phần nào? a. Chiếc bàn này chân đã gẫy. b. Cô giáo ốm là một tin buồn. c. Mẹ luôn hi vọng tôi sẽ thi đỗ cấp 3. d. Tôi rất thích con gấu Lan tặng. Chiếc bàn này chân đã gẫy. Cô giáo ốm là một tin buồn. Mẹ luôn hi vọng tôi sẽ thi đỗ cấp 3. Tôi rất thích con gấu Lan tặng.CNVNcvCNVNcvcvCNVNcvCNVNCụm C – V làm phụ ngữ cho danh từ.Cụm C – V làm phụ ngữ cho động từ.Cụm C – V làm chủ ngữ. Cụm C – V làm vị ngữ. Đ TD T- Học thuộc các ghi nhớ, vẽ sơ đồ tư duy bài học . - Vận dụng để làm các BT của bài “Dùng cụm C – V để mở rộng câu” tiếp theo Sgk T96, 97).- Soạn bài sau: “Tìm hiểu về phép lập luận giải thích”và “Cách làm bài văn lập luận giải thích”. Hướng dẫn học bàiCHÚC CÁC EM HỌC TỐT. CHÀO TẠM BIỆT CÁC EM