Bài giảng Ngữ Văn Lớp 7 - Tiết 13: Quá trình tạo lập văn bản

tiÕt 13 Qóa tr×nh t¹o lËp v¨n b¶nI. CÁC BƯỚC TẠO LẬP VĂN BẢN Tình huốngEm được nhà trường khen thưởng về thành tích học tập. Tan học em muốn về nhà để báo tin vui cho cha mẹ. Em sẽ kể cho mẹ nghe em đã cố gắng như thế nào để có được kết quả học tập tốt như hôm nay. Em tin rằng mẹ sẽ vui và tự hào về đứa con yêu quý của mẹTrong tình huống trên em xây dựng một văn bản nói hay viết?Nếu em chọn văn bản nói thì văn bản ấy nói về nội dung gì? Nói cho ai? Để làm gì? Tình huốngEm được nhà trường khen thưởng về thành tích học tập. Tan học em muốn về nhà để báo tin vui cho cha mẹ. Em sẽ kể cho mẹ nghe em đã cố gắng như thế nào để có được kết quả học tập tốt như hôm nay. Em tin rằng mẹ sẽ vui và tự hào về đứa con yêu quý của mẹ Nội dung: giải thích lí do đạt kết quả tốt trong học tập. Đối tượng: nói cho mẹ nghe Mục đích: để mẹ vui và tự hào về đứa con của mẹĐề 1Bạn em ham chơi điện tử nên bỏ bê việc học hành. Em hãy viết một bức thư khuyên nhủ bạn.ChatGameTình huốngĐề 2Vì đi trọ học xa nên bạn em rất nhớ nhà, ảnh hưởng tới kết quả học tập. Em hãy viết một bức thư động viên bạn.Tình huốngViết cho bạn, người bạn – ham chơiViết cho bạn, người bạn - nhớ nhà- Mục đíchViết để khuyên nhủ bạn từ bỏ đam mê xấu Viết để động viên bạn vượt qua nỗi nhớ, cố gắng học tốt- Nội dungViết về tác hại của trò chơi điện tửThông cảm, sẻ chia và động viên bạn nỗ lực học tập- Cách thứcPhân tích bảo ban bằng lí lẽTâm tình, thuyết phục bằng tình cảm- Đối tượngĐề 1Đề 2Định hướngBước 1: Định hướng văn bảnLí do viết thư: Lo lắng trước tình trạng đam mê điện tử của bạn.Mở bàiLí do viết thư: Thương nhớ bạn và lo lắng khi bạn không yên tâm học tập.Đề 1 Bố cụcĐề 2 Bước 2: Xây dựng bố cụcCảnh báo về tác hại của trò chơi điện tử:Lãng phí thời gian, sức lực, tiền bạcẢnh hưởng tới kết quả học tậpDễ bị tiêm nhiễm văn hoá không lành mạnh, ảnh hưởng tới quá trình hình thành nhân cách sau này.Thái độ của mọi người trước sự đam mê điện tử của bạn:Bố mẹ buồn rầuThầy cô thất vọngAnh (chị) lo lắngTrách nhiệm hiện tại của bản thân em:Tu dưỡng đạo đứcChăm lo học tậpTình yêu và sự hi vọng của gia đình dành cho bạn:Luôn yêu thương bạn.Mong muốn bạn học tốtHi vọng bạn sớm trưởng thành, độc lập.Giải pháp giúp bạn vơi nỗi nhớ nhà: viết thư, gọi điện, tranh thủ về thăm nhà, Thuyết phục bạn chuyển hoá nỗi nhớ thành động lực học tậpHăng say học tập sẽ át đi nỗi nhớHọc tập tốt là món quà tinh thần lớn tặng gia đìnhThân bàiĐề 1 Bố cụcĐề 2 Bước 2: Xây dựng bố cụcMong bạn từ bỏ đam mê điện tử để chăm lo học tập tốtKết bàiChúc bạn nghị lực hơn và có kết quả học tập tốtYêu cầu về hình thức: đúng chính tả, ngữ pháp, có tính liên kết và mạch lạc.Học sinh tự kiểm tra việc thực hiện các bước 1, 2, 3. Sửa chữa các phần sai và bổ sung các phần thiếu.Bước 2: Xây dựng bố cụcBước 3: Diễn đạt các ý ghi trong bố cụcYêu cầu về nội dung: sát với bố cục, đầy đủ ý.Bước 4: Kiểm traĐề 1 Bố cụcĐề 2 Nhiệm vụCụ thể1Định hướng văn bảnVề đối tượng: Nói, viết cho ai ?Về mục đích: Để làm gì ?Về nội dung: Về cái gì ?Về cách thức: Như thế nào ?2Xây dựng bố cụcYêu cầu: rành mạch, hợp lí, đúng định hướng ở bước 13Diễn đạt các ý đã ghi trong bố cụcHình thức: Lời văn trong sáng, có tính liên kết và mạch lạc.Nội dung: chính xác, sát với bố cục.Bước 4Kiểm traViệc thực hiện các bước 1, 2, 3; sửa chữa những sai sót, bổ sung các ý còn thiếu.Ghi nhớ: Quá trình tạo lập văn bảnBài tập 2 (SGK trang 46): Bài viết của bạn không phù hợp vì bạn đã định hướng sai ở trong bước 1. Cụ thể như sau:Viết cho thầy côViết cho bạn bè- Mục đíchViết để tường thuật lại quá trình học tập của bản thân.Viết để truyền kinh nghiệm học tốt.- Nội dungBáo cáo thành tích học tập.Báo cáo kinh nghiệm học tập.- Cách thứcXưng hô thầy – em (con).Xưng hô bạn - mình- Đối tượngĐịnh hướng saiĐịnh hướng đúngYêu cầu định hướngII. LUYỆN TẬPBài tập 2 : Bài viết của bạn chưa phù hợpViết cho thầy côViết cho bạn bèMụcđíchViết để tường thuật lại quá trình học tập của bản thân.Viết để truyền kinh nghiệm học tốt.Nội dungBáo cáo thành tích học tập.Báo cáo kinh nghiệm học tập.CáchthứcXưng hô thầy – em (con).Xưng hô bạn - mìnhĐối tượngĐịnh hướng saiĐịnh hướng đúngYêu cầu định hướngII/ Luyện tập :Bài tập 3 : Cách trình bày dàn bài a/ Dàn bài là một cái sườn ( đề cương ) để người viết dựa vào đó tạo lập văn bản, chứ chưa phải là văn bản. Do đó, dàn bài chỉ cần ghi ý, không cần viết thành những câu hoàn chỉnh và liên kết chặt chẽ với nhau. b/ Các phần, các mục lớn nhỏ trong dàn bài được phân biệt với nhau qua một hệ thống kí hiệu nhất quán và việc trình bày các mục phải thống nhất, rõ ràng, rành mạch, hợp lí.Dàn bài đại cương : I/ Mở bài : II/ Thân bài : 1/ Ý lớn 1 : - Ý nhỏ 1 - Ý nhỏ 2 2/ Ý lớn 2 : - Ý nhỏ 1 - Ý nhỏ 2 III/ Kết bài : Bài tập 4 : Để viết bức thư phải thực hiện lần lượt 4 bước tạo lập văn bản.Bước 1: Định hướng chính xácViết cho bố- Mục đíchViết để xin lỗi bố- Nội dungThể hiện nỗi ân hận và xin được bố tha thứ- Cách thứcChân thành, hối lỗi.- Đối tượng Thân bài : - Ý lớn 1 : Bày tỏ sự ân hậnÂn hận vì đã nói lời thiếu lễ độÂn hận vì đã làm bố mẹ buồnÂn hận vì vi phạm đạo làm con - Ý lớn 2 : Xin được tha thứNhận lỗiTự đặt hình phạt cho bản thânXin bố tha thứKết bài : Lời hứa không tái phạmBước 2 : Tìm ý, Xây dựng bố cụcMở bài : Lí do viết thưBước 3 : Diễn đạt các ý thành bài văn.Bước 4 : Kiểm tra.CỦNG CỐ- Muốn tạo lập một văn bản, ta cần thực hiện mấy bước ?- Nêu các bước để tạo lập một văn bản.