Bài giảng Ngữ Văn Lớp 7 - Tiết 64: Đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự - Nguyễn Thị Lư

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH ! Gi¸o viªn :Nguyễn Thị ThưNg÷ v¨n 9VB TỰ SỰSỰ VIỆCNHÂN VẬTTÌNH HUỐNGLỜI KỂLAI LỊCHNGOẠI HÌNHHÀNH ĐỘNGNGÔN NGỮĐối thoạiĐộcthoạiĐộcthoạinộitâmTiÕt 64: §èi tho¹i, ®éc tho¹i, ®éc tho¹i néi t©m trong v¨n b¶n tù sùI. T×m hiÓu yÕu tè ®èi tho¹i,®éc tho¹i, ®éc tho¹i néi t©m trong v¨n b¶n tù sùXÐt vÝ dô: §äc ®o¹n trÝch sau: Cã ng­êi hái: - Sao b¶o lµng Chî DÇu tinh thÇn l¾m c¬ mµ?... - Êy thÕ mµ b©y giê ®æ ®èn ra thÕ ®Êy! ¤ng Hai tr¶ tiÒn n­íc, ®øng dËy, chÌm chÑp miÖng, c­êi nh¹t mét tiÕng,v­¬n vai nãi to: - Hµ, n¾ng gím, vÒ nµo... «ng l·o vê vê ®øng l¶ng ra chç kh¸c, råi ®i th¼ng. TiÕng c­êi nãi x«n xao cña ®¸m ng­êi võa míi t¶n c­ lªn Êy vÉn dâi theo.¤ng nghe râ c¸i giäng chua lanh l¶nh cña ng­êi ®µn bµ cho con bó: - Cha mÑ tiªn s­ nhµ chóng nã! §ãi khæ ¨n c¾p ¨n trém b¾t ®­îc ng­êi ta cßn th­¬ng. C¸i gièng ViÖt gian b¸n n­íc th× cø cho mçi ®øa mét nh¸t! ¤ng Hai cói g»m mÆt xuèng mµ ®i. ¤ng tho¸ng nghÜ ®Õn mô chñ nhµ . VÒ ®Õn nhµ , «ng Hai n»m vËt ra gi­êng , mÊy ®øa trÎ thÊy bè h«m nay cã vÎ kh¸c, len lÐt ®­a nhau ra ®Çu nhµ ch¬i sËm ch¬i sôi víi nhau . Nh×n lò con, tñi th©n, n­íc m¾t «ng l·o cø giµn ra. Chóng nã còng lµ trÎ con lµng ViÖt gian ®¸y ­?. Chóng nã còng bÞ ng­êi ta rÎ róng h¾t hñi ®Êy ­? Khèn n¹n, b»ng Êy tuæi ®Çu... ¤ng l·o n¾m chÆt hai tay l¹i mµ rÝt lªn: - Chóng bay ¨n miÕng c¬m hay miÕng g× vµo måm mµ ®i lµm c¸i gièngViÖt gian b¸n n­íc ®Ó nhôc nh· thÕ nµy.Hình thứcCâu văn thể hiệnDấu hiệu nhận biếtTác dụngĐối thoạiĐộc thoạiĐộc thoại nội tâmTHẢO LUẬN: Thời gian: 2pHình thức: nhóm bànHình thứcCâu văn thể hiệnDấu hiệu nhận biếtTác dụngĐối thoạiĐộc thoạiĐộc thoại nội tâmSao bảo làng Chợ Dầu cơ mà ? . . . - Ấy thế mà ra thế !Hà , nắng gớm , về nào . . .Cha mẹ tiên sư một nhát.Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi ư ? Khốn nạn, bằng ấy tuổi đầu . . .+Có 2 lượt người qua lại+ Có 2 gạch đầu dòng ở 2 lượt lời.Tạo cho câu chuyện giống như cuộc sống thực, thể hiện thái độ căm giận của những người tản cư đối với dân làng chợ Dầu.- Có gạch đầu dòng trước lời nói.- Nói thành lời Có tác dụng khắc họa sâu sắc tâm trạng đau đớn, tủi hổ; lòng căm giận sâu sắc của ông Hai đối với những kẻ đang tâm theo giặc. - Không có gạch đầu dòng.-Không phát ra thành tiếng mà chỉ âm thầm diễn ra trong suy nghĩ tình cảm của ông Hai. Ông Hai tự hỏi chính mình diễn ra trong suy nghĩ và tình cảm của ông Hai. Thể hiện tâm trạng xót xa của ông khi nghĩ về những đứa con nhỏ bé, vô tội của mình sẽ bị mọi người xa lánh, hắt hủi §èi tho¹i§éc tho¹i§éc tho¹i néi t©m- Lµ cuéc trß chuyÖn gi÷a hai hoÆc nhiÒu ng­êi- Nãi mét m×nh, víi chÝnh m×nh (chØ cÇn mét ng­êi) thµnh lêi- Nãi mét m×nh kh«ng thµnh lêi-Cã g¹ch ®Çu dßng gi÷a lêi trao vµ lêi ®¸p- Câu văn: ®¬n gi¶n, ng¾n gänCã g¹ch ®Çu dßng- Câu văn : dµi dßng, phøc t¹pKh«ng cã g¹ch ®Çu dßng- Câu văn : dµi dßng, phøc t¹p.B¶ng so s¸nhTiết: 64 : ĐỐI THOẠI , ĐỘC THOẠI VÀ ĐỘC THOẠI NỘI TÂM TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ I/ Tìm hiểu yếu tố đối thoại độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự.1/ Đối thoại là hình thức đối đáp, trò chuyện giữa 2 hoặc nhiều người. Trong văn bản tự sự, đối thoại được thể hiện bằng các gạch đầu dòng ở đầu lời trao và lời đáp (mỗi lượt lời là một lần gạch đầu dòng). 2/ Độc thoại: Lời của 1 người nào đó nói với chính mình hoặc nói với ai đó trong tưởng tượng nói thành lời, phía trước câu nói có gạch đầu dòng. 3/Độc thoại nội tâm : Lời của một người nào đó nói với chính mình hoặc là nói với một ai đó trong tưởng tượng song không nói thành lời, không có gạch đầu dòng.- Làm cho câu chuyện có không khí như cuộc sống thật- Thể hiện nhân vật, đi sâu vào nội tâm, góp phần giúp chúng ta hiểu rõ tính cách nhân vật.- Câu chuyện sinh động.TiÕt 64: §èi tho¹i , ®éc tho¹i , ®éc tho¹i néi t©m 	trong v¨n b¶n tù sùT×m hiÓu yÕu tè ®èi tho¹i,®éc tho¹i, ®éc tho¹i néi t©m trong v¨n b¶n tù sù 1. XÐt vÝ dô: 2. KÕt luËn:* Bµi tËp :Chän c©u tr¶ lêi ®óng vµ ®ñ nhÊt1). Trong v¨n b¶n tù sù, ®èi tho¹i, ®éc tho¹i vµ ®éc tho¹i néi t©m lµ nh÷ng h×nh thøc ng«n ng÷ nµo?A. Ng«n ng÷ t¸c gi¶ B. Ng«n ng÷ nh©n vËtA. H×nh thøc ®èi tho¹i t¹o kh«ng khÝ ch©n thùc cho c©u chuyÖn, gãp phÇn thÓ hiÖn th¸i ®é vµ t×nh c¶m cña nh©n vËt .2). Trong v¨n b¶n tù sù ®èi tho¹i, ®éc tho¹i vµ ®éc tho¹i néi t©m cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo? B. H×nh thøc ®éc tho¹i, nhÊt lµ ®éc tho¹i néi t©m thÓ hiÖn ®­îc nh÷ng diÔn biÕn hÕt søc phøc t¹p vµ tinh tÕ trong thÕ giíi néi t©m cña nh©n vËt, gãp phÇn kh¾c häa tÝnh c¸ch vµ phÈm chÊt nh©n vËtC. §èi tho¹i, ®éc tho¹i, ®éc tho¹i néi t©m lµ nh÷ng h×nh thøc quan träng ®Ó thÓ hiÖn nh©n vËt, lµm cho c©u chuyÖn vµ h×nh ¶nh nh©n vËt hiÖn lªn ch©n thùc , sinh ®éng vµ râ nÐt h¬n.Nhãm 1 - T¹i sao nhµ v¨n kh«ng ®Ó «ng Hai nghÜ trong ®Çu (®éc tho¹i néi t©m) c©u: Chóng bay ...®i lµm c¸i gièng ViÖt gian b¸n n­íc ®Ó nhôc nh· thÕ nµy . Nhãm 2- ng­îc l¹i, t¹i sao kh«ng ®Ó «ng Hai nãi thµnh lêi víi m×nh (®éc tho¹i) hoÆc víi ai ®ã (®èi tho¹i ) nh÷ng suy nghÜ: Chóng nã còng lµ trÎ con lµng ViÖt gian ®Êy ­? ..., b»ng Êy tuæi ®Çu...Thời gian : 3pNhãm 1 - T¹i sao nhµ v¨n kh«ng ®Ó «ng Hai nghÜ trong ®Çu (®éc tho¹i néi t©m) c©u: Chóng bay ...®i lµm c¸i gièng ViÖt gian b¸n n­íc ®Ó nhôc nh· thÕ nµy . Nhãm 2- ng­îc l¹i, t¹i sao kh«ng ®Ó «ng Hai nãi thµnh lêi víi m×nh (®éc tho¹i) hoÆc víi ai ®ã (®èi tho¹i ) nh÷ng suy nghÜ: Chóng nã còng lµ trÎ con lµng ViÖt gian ®Êy ­? ..., b»ng Êy tuæi ®Çu...- NÕu kh«ng ®Ó «ng nãi thµnh lêi mµ chØ nghÜ trong ®Çu (®éc tho¹i) c©u: Chóng bay ... nhôc nh· thÕ nµy” sÏ kh«ng thÓ hiÖn ®­îc sù c¨m giËn ®Õn phÉn uÊt cña «ng víi bän ViÖt gian, h¬n n÷a nh­ vËy còng kh«ng phï hîp víi tÝnh c¸ch béc trùc cña «ng. - NÕu ®Ó «ng nãi thµnh lêi nh÷ng suy nghÜ : Chóng nã còng lµ trÎ con... b»ng Êy tuæi ®Çu sÏ kh«ng diÔn t¶ ®­îc nçi ®au xãt, sù gi»ng xÐ, day døt ©m thÇm cña «ng Hai khi nghe tin lµng theo giÆc. H¬n n÷a trong t×nh huèng nµy , víi «ng ,®ã lµ ®iÒu nhôc nh·, bÏ bµng, lµ ®iÒu b¶n th©n «ng khã cã thÓ thõa nhËn víi chÝnh m×nh nªn kh«ng thÓ nãi thµnh lêi , cµng kh«ng thÓ nãi víi ng­êi kh¸c. * L­u ý: Sö dông yÕu tè ®èi tho¹i, ®éc tho¹i, ®éc tho¹i néi t©m ph¶i phï hîp víi t×nh huèng truyÖn , hoµn c¶nh vµ tÝnh c¸ch nh©n vËt. Khi cÇn diÔn t¶ nh÷ng t©m sù kÝn ®¸o ch©n thùc cña nh©n vËt ,cã thÓ dïng ng«n ng÷ ®éc tho¹i . Song ®Ó thÓ hiÖn nh÷ng tr¨n trë , day døt , nh÷ng tr¹ng th¸i phøc t¹p, tinh tÕ nhÊt cña ®êi sèng t©m hån nh©n vËt th× th­êng ph¶i cÇn ®Õn h×nh thøc ®éc tho¹i néi t©m.TiÕt 64: §èi tho¹i , ®éc tho¹i , ®éc tho¹i néi t©m 	trong v¨n b¶n tù sùI. T×m hiÓu yÕu tè ®èi tho¹i,®éc tho¹i, ®éc tho¹i néi t©m trong v¨n b¶n tù sùII. LuyÖn tËp:Bµi tËp 1:- Lêi bµ Hai - Nµy thÇy nã ¹. - Lêi «ng Hai- G×? - ... - BiÕt råi.!Víi h×nh thøc ®èi tho¹i trªn , t¸c gi¶ ®· lµm næi bËt t©m tr¹ng,ch¸n ch­êng, buån b· , ®au khæ vµ thÊt väng cña «ng Hai trong c¸i ®ªm nghe tin lµng m×nh theo giÆc .	- ThÇy nã ngñ råi µ?- T«i thÊy ng­êi ta ®ån ... .... Viết một đoạn văn kể chuyện theo đề tài tự chọn, trong đó sử dụng cả hình thức đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm .Bài tập số 2/178	 Bµi tËp 2 H«m nay Nga kh«ng ®i häc. T«i kh«ng biÕt ®· cã chuyÖn g× xÈy ra. Tan häc, t«i liÒn ghÐ qua nhµ Nga ®Ó t×m hiÓu lÝ do. T«i ®Õn vµ gÆp Nga, thÊy m¾t Nga ®ang s­ng hóp lªn. T«i liÒn hái: _ Sao cËu kh«ng ®i häc? Cã chuyÖn g× x¶y ra víi cËu vËy? Nga ®¸p trong n­íc m¾t: _ Bè mÑ tí s¾p li dÞ nhau. Nghe vËy, t«i ®éng viªn an ñi Nga råi vÒ kÎo mÑ ®îi. Trªn ®­êng vÒ nhµ, t«i võa ®i võa nghÜ, téi nghiÖp c¸i Nga qu¸! B©y giê chÞ em nã sÏ sèng nh­ thÕ nµo nhØ? Cã khi nµo hai chÞ em Nga sÏ bÞ chia nhau ra gièng nh­ Thµnh vµ Thuû trong “ Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª” kh«ng? Cµng nghÜ, t«i l¹i cµng thÊy th­¬ng cho chÞ em Nga.Tù d­ng t«i thèt lªn:  _ Téi nghiÖp chÞ em Nga qu¸!H­íng dÉn häc bµi ë nhµ:N¾m c¸c kh¸i niÖm ®èi tho¹i, ®éc tho¹i, ®éc tho¹i néi t©m.Lµm bµi tËp 2 (SGK)So¹n bµi LuyÖn nãi, tù sù kÕt hîp víi nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m.D·y 1: ChuÈn bÞ bµi tËp 1D·y 2: ChuÈn bÞ bµi tËp 2D·y 3: ChuÈn bÞ bµi tËp 3Xin ch©n thµnh c¶m ¬n quý thÇy c« ®· ®Õn dù