Bài giảng Ngữ Văn Lớp 7 - Tiết 78: Rút gọn câu (Bản đẹp)

Tiết 78:Rút gọn câuI ) Thế nào là rút gọn câu* Ví dụ:a) Học ăn, học nói, học gói, học mở. (Tục ngữ)b) Chúng ta học ăn, học nói, học gói, học mở.VNVNCN Ta thÊy :C©u (a) kh«ng cã chñ ng÷.C©u (b) cã chñ ng÷. ? Nªu c¸ch ch÷a c©u aI ) ThÕ nµo lµ rót gän c©u 	Tr¶ lêi C©u a cã thÓ thªm chñ ng÷.VÝ dô : Ng­ười ViÖt Nam; Chóng ta; Chóng em. 2. Nªu c¸ch ch÷a c©u aI ) ThÕ nµo lµ rót gän c©uI ) ThÕ nµo lµ rót gän c©u3. V× sao c©u a ng­ười ta l¹i l­ược bá chñ ng÷ ?I ) ThÕ nµo lµ rót gän c©uTr¶ lêi : Chủ ngữ câu a bị lược bỏ vì đây là câu tục ngữ khuyên chung cho tất cả người Việt Nam, lời nhắc nhở mang tính đạo lí truyền thống.a) Hai ba người đuổi theo nó. 	Rồi ba bốn người, sáu bảy người. (Nguyễn Công Hoan)b) - Bao giờ cậu đi Hà Nội ? 	- Ngày mai.I ) ThÕ nµo lµ rót gän c©uVNCNVNVNCNTrạng ngữ- Câu a lược bỏ vị ngữ.- Câu b: lược bỏ cả chủ ngữ và vị ngữ. Vì sao ở câu a lại lược bỏ chủ ngữ? Vì để tránh lặp câu trước. I ) ThÕ nµo lµ rót gän c©uGhi nhớ: SGK C©u hái phô: C©u rót gän lµ c©u :ChØ cã thÓ v¾ng chñ ng÷.ChØ cã thÓ v¾ng vÞ ng÷.ChØ cã thÓ v¾ng c¸c thµnh phÇn phô.Cã thÓ v¾ng c¶ chñ ng÷ vµ vÞ ng÷.II ) Cách dùng câu rút gọn1. Nh÷ng c©u in ®Ëm d­ưới ®©y thiÕu thµnh phÇn nµo ? Cã nªn rót gän c©u như­ vËy kh«ng ? V× sao ? S¸ng chñ nhËt, tr­ường em tæ chøc ®i c¾m tr¹i. S©n tr­ường thËt ®«ng vui. Ch¹y lo¨ng qu¨ng. Nh¶y d©y. Ch¬i kÐo co. * Nhận xétCâu thiếu chủ ngữ . Không nên rút gọn câu như vậy. Gây khó hiểu, hiểu sai, hiểu không đầy đủ nghĩa.II ) Cách dùng câu rút gọn2. Cần thêm những từ ngữ nào vào câu rút gọn (in đậm) dưới đây để thể hiện thái độ lễ phép? - Mẹ ơi, hôm nay con được một điểm 10. - Con ngoan quá! Bài nào được điểm 10 thế ? - Bài kiểm tra toán.II ) Cách dùng câu rút gọn* Nhận xét- Sử dụng câu rút gọn trên Thể hiện thái độ không lễ phép, câu trả lời cộc lốc, khiếm nhã.CÇn thªm như­ sau : Thưa mẹ, con được điểm 10 bài kiểm tra toán ạ .II ) Cách dùng câu rút gọnChúng ta cần rút ra điều gì khi sử dụng câu rút gọn ? * Cần chú ý :- Không làm cho người nghe, người đọc hiểu sai hoặc hiểu không đầy đủ nội dung câu nói;- Không biến câu nói của mình thành một câu cộc lốc, khiếm nhã.II ) Cách dùng câu rút gọnGhi nhớ : SGK* Bài tập phụ : Đâu là câu rút gọn trả lời cho câu hỏi “Hàng ngày, cậu dành thời gian cho việc gì nhiều nhất ?”.Hằng ngày mình dành nhiều thời gian để đọc sách.Đọc sách là việc mình dành nhiều thời gian nhất.Tất nhiên là đọc sách rồi !Mình đọc sách.Đ.III ) Luyện tập( B.t 1/ SGK tr 16) Các câu rút gọn là :- Câu b: rút gọn chủ ngữ.- Câu c: rút gọn chủ ngữ.- Câu d: rút gọn nòng cốt câu. Để cho câu gọn hơn, tránh lặp từ ngữ.2. Tìm câu rút gọn, khôi phục thành phần.a. (Tôi) bước tới Đèo Ngang ( rút gọn chủ ngữ)(Thấy) cỏ cây chen (Thấy ) lom khom dưới núi (Thấy ) lác đác bên sông (Tôi) nhớ nước đau lòng .(Tôi ) thương nhà .b. ( Người ta) đồn rằng (Vua) ban khen (Quan tướng) đánh giặc ..(Quan tướng) trở về gọi mẹ .* Trong thơ ca hay sử dụng câu rút gọn vì nó phù hợp với sự cô đọng, súc tích, ngắn gọn của thể loại thơ, sự gieo vần luật của thơ.III ) Luyện tập3. ( B/t 3 / SGK tr. 17) Trả lời : Cậu bé và người khách trong truyện đã hiểu lầm nhau bởi vì khi trả lời người khách, em bé dùng ba câu rút gọn khiến người khách hiểu sai : Trong cả ba câu rút gọn, chủ ngữ là tờ giấy, nhưng ông khách hiểu nhầm là bố cậu bé. Phải cẩn thận khi dùng câu rút gọn, vì nếu dùng câu rút gọn không đúng có thể gây ra hiểu lầm.III ) Luyện tập4. (B/t 4 / SGK tr. 18) Trong câu chuyện, việc dùng các câu rút gọn của anh chàng phàm ăn đều có tác dụng gây cười và phê phán, vì rút gọn đến mức không hiểu được và rất thô lỗ.III ) Luyện tập1. Câu nào trong các câu sau đây là câu rút gọn ?A. Ai cũng phải học đi đôi với hành.B. Anh trai tôi học luôn đi đôi với hành.C. Học phải đi đôi với hành.D. Rất nhiều người học đi đôi với hành.C.Luyện tập bổ sung2. Khi ngụ ý để hành động, đặc điểm nào nói trong câu là của chung mọi người, chúng ta sẽ lược bỏ thành phần nào:A. Chủ ngữB. Vị ngữ.C. Trạng ngữ.D. Bổ ngữA.Luyện tập bổ sung3. Điền từ vào dấu cho phù hợp”: Trong ta thường gặp nhiều câu rút gọn.	- văn xuôi	- truyện cổ dân gian	- truyện ngắn, bút kí	- văn vần (thơ, ca dao)Luyện tập bổ sung văn vần (thơ, ca dao)