Giáo án Địa lý Lớp 7 - Bài 17: Ô nhiễm môi trường đới ôn hòa

Trường:...................
Tổ:............................
Ngày: ........................
Họ và tên giáo viên:
 .............................
TÊN BÀI DẠY: Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG ĐỚI ÔN HÒA
Môn học/Hoạt động giáo dục: ĐỊA LÍ; Lớp: 7
Thời gian thực hiện: (1 tiết)
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
Yêu cầu cần đạt :
- Phân tích hiện trạng và giải thích nguyên nhân gây ra ô nhiễm nước và không khí ở đới ôn hòa, từ đó đề xuất những giải pháp nhằm hạn chế ô nhiễm môi trường ở đới ôn hòa
- Đánh giá được hậu quả của ô nhiễm môi trường không khí và nước gây ra cho thiên nhiên và con người không chỉ ở đới ôn hòa mà còn cả ở toàn thế giới.
2. Năng lực
* Năng lực chung
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: rèn luyện kĩ năng hoạt động nhóm, thu thập thông tin ngoài xã hội, thông tin thực tế
* Năng lực Địa Lí
- Năng lực tìm hiểu địa lí:
+ Kĩ năng tổng hợp, vận dụng các kiến thức liên môn vào giải quyết vấn đề
+ Kĩ năng phân tích thông tin từ ảnh địa lí, rèn luyện tư duy, tổng hợp.
+ Rèn luyện tốt khả năng tư duy logic, khả năng tái hiện những tri thức đã học để tìm kiến thức mới.
+ Kĩ năng tính toán và vẽ biểu đồ.
3. Phẩm chất
- Chăm chỉ: thái độ nghiêm túc học tập tốt tất cả các môn học, yêu thích, say mê tìm hiểu kiến thức của nhiều môn học qua các kênh thông tin khác nhau.
- Trách nhiệm: ủng hộ các biện pháp bảo vệ môi trường. Phản đối và không có những hành động tiêu cực làm ảnh hưởng xấu tới môi trường. Ủng hộ Nghị định thư Kyoto
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
- Máy tính
- Giáo án, phiếu học tập
- Tài liệu về thực trạng ô nhiễm môi trường đới ôn hòa, trên thế giới, Việt Nam. Tài liệu các nội dung kiến thức liên môn đến bài dạy.
- Đồ dùng học tập.
- Tìm hiểu về vấn đề ô nhiễm môi trường ở đới ôn hòa.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Hoạt động: Mở đầu
a) Mục đích:
- Gây hứng thú cho HS, tăng tính tập trung và định hướng nội dung hình thành kiến thức mới.
b) Nội dung:
c) Sản phẩm:
Hs trả lời được 2 câu hỏi
+ HS đặt tên cho bức hình. Nội dung: ô nhiễm môi trường
+ Hoa Kì là quốc gia phát triển nhất thế giới và cũng có lượng khí thải nhiều nhất.
d) Cách thực hiện:
- GV dẫn dắt vào bài bằng những câu hỏi sau: 
Câu 1: Quan sát bức hình sau và đặt tên cho bức hình? Từ đó dự đoán nội dung bài học ngày hôm nay?
Câu 2: Em có suy nghĩ gì khi quan sát những bức hình dưới đây về ô nhiễm môi trường của Hoa Kì? 
Một chiếc xe bị vứt đi nằm ở Vịnh Jamaica, New York năm 1973. Dù EPA có những quy định nghiêm ngặt về rác thải nhưng thời điểm đó, nhiều phương tiện vẫn bị vứt bỏ một cách bừa bãi. 
Những nhà máy thải khói lên trời trong những năm 1970, gây tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng. Nhà máy này chuyên đốt các loại ác quy đã qua sử dụng
Núi rác khổng lồ phía trước Tháp đôi Trung tâm Thương mại Thế giới, công trình bị khủng bố đánh sập ngày 11/9/2001.
Nước biển xung quanh nơi đặt Tượng nữ thần tự do nổi váng dầu.
- GV vào bài: Việc phát triển các ngành công nghiệp giúp Hoa Kì tạo ra khối lượng hàng hóa lớn, nhưng đồng nghĩa với việc đưa môi trường tự nhiên nhất là không khí và nước nơi đây đem ra đấu giá ngược bởi những lượng khí thải và rác thải chưa qua xử lí thải ra môi trường. Vậy theo em, Hoa Kì và các nước ở đới ôn hòa có nên ngừng việc xả thải ra môi trường tự nhiên không? Đề trả lời cho câu hỏi trên, cô và các em sẽ cùng nhau đi tìm hiểu nội dung bài hôm nay .
2. Hoạt động: Hình thành kiến thức mới
2.1. Hoạt động 1: Tìm hiểu về môi trường đới ôn hòa (20 phút)
a) Mục đích:
- Phân tích hiện trạng và giải thích nguyên nhân gây ra ô nhiễm nước và không khí ở đới ôn hòa.
- Đề xuất những giải pháp nhằm hạn chế ô nhiễm môi trường ở đới ôn hòa
- Chỉ ra được tầm ảnh hưởng của Nghị định Ki-ô-tô trong việc chung tay bảo vệ môi trường.
b) Nội dung:
c) Sản phẩm:
1. Ô nhiễm không khí:
- Hiện trạng: Bầu khí quyển bị ô nhiễm nặng nề.
- Nguyên nhân: Khói bụi từ các nhà máy và phương tiện giao thông thải vào khí quyển.
- Hậu quả:
+ Tạo nên những trận mưa axít, tăng hiệu ứng nhà kính, khiến cho Trái Đất nóng lên, khí hậu toàn cầu biến đổi, băng ở hai cực tan chảy, mực nước đại dương dâng cao, Khí thải còn làm thủng tầng ôzôn.
2. Ô nhiễm nước.
- Hiện trạng: Các nguồn nước bị ô nhiễm gồm: nước sông, nước biển, nước ngầm.
- Nguyên nhân :
+ Nước thải công nghiệp , tàu bè , sinh hoạt ..
+ Sự cố tàu chở dầu .
+ Dư lượng phân bón , thuốc hóa học trong nông nghiệp .
- Hậu quả :
+ Khan hiếm nước sạch
+ Chết sinh vật dưới nước
+ Gây bệnh ngoài da 
d) Cách thực hiện:
Nhiệm vụ 1: Giáo viên nêu vấn đề
Bước 1: GV cho HS quan sát 2 bức ảnh sau
Điểm giống nhau giữa 2 bức tranh là gì? 
Bước 2: GV tiếp tục cho HS quan sát những bức ảnh tiếp theo 
Những bức ảnh dưới đây phản ánh vấn đề nào đang diễn ra ở các nước đới ôn hòa?
Bước 3: HS suy nghĩ và trả lời các câu hỏi của GV
Nhiệm vụ 2: Phân tích hiện trạng, nguyên nhân, hậu quả và giải pháp nhằm hạn chế ô nhiễm không khí và nước ở đới ôn hòa.
Bước 1: GV chia lớp làm 4 nhóm
Nhóm 1,3: Tìm hiểu hiện trạng, nguyên nhân, hậu quả và giải pháp nhằm hạn chế ô nhiễm không khí ở đới ôn hòa.
Nhóm 2,4: Tìm hiểu hiện trạng, nguyên nhân, hậu quả và giải pháp nhằm hạn chế ô nhiễm nước ở đới ôn hòa.
( Lưu ý: các nhóm thể hiện nội dung bằng sơ đồ tư duy. Vẽ trên khổ giấy A2 giáo viên phát)
Bước 2: Các nhóm tiến hành thảo luận và hoàn thiện sản phẩm
Bước 3: GV chọn 2 nhóm đại diện lên trình bày. 2 nhóm còn lại đối chiếu, nhận xét và bổ sung cho nhóm bạn. 
GV sử dụng kĩ thuật 3 lần 3 yêu cầu nhóm nhận xét đưa ra 3 ý kiến về bài thuyết trình của nhóm bạn:
+ Nêu ra 3 điểm tốt trong bài thuyết trình của nhóm bạn.
+ Nêu ra 3 điểm chưa tốt trong bài thuyết trình của nhóm bạn.
+ Nêu ra 3 đề nghị/ đề xuất/ kiến nghị đến nhóm bạn. Hoặc 3 câu hỏi yêu cầu nhóm bạn cần làm rõ
Bước 4: GV chuẩn xác kiến thức bằng sơ đồ học sinh. GV vẽ nhanh lên bảng và yêu cầu HS vẽ lại vào vở theo sở thích của mình, song vẫn phải đảm bảo đúng và đủ nội dung.
Nhiệm vụ 3: GV cùng HS giải quyết câu hỏi phần khởi động và 1 số vấn đề các nhóm quan tâm
Câu 1: Như các em đã thấy, ô nhiễm môi trường đã khiến các nước ở đới ôn hòa phải nhận lại những hậu quả nặng nề. Vậy theo em, Hoa Kì và các nước ở đới ôn hòa có nên ngừng việc xả thải ra môi trường tự nhiên không?
+ Phân tích: Sẽ có 2 luồng trái chiều. Đồng ý xả thải và ngừng xả thải
+ GV chọn ra 2 bạn đứng lên tranh luận và phản biện ý kiến của mình.
GV rút ra kết luận: Để phát triển toàn diện nền kinh tế 1 cách bền vững, các nước ở đới ôn hòa trước hết phải xem xét, xử lí chất thải trước khi thải ra môi trường. Để làm được việc này bên cạnh việc thực hiện thì quy trình giám sát và đưa ra những chế tài đã được các nước đới ôn hòa thực hiện thông qua việc kí kết nghị định Ki-ô-tô nhằm cắt giảm lượng khí thải ở các quốc gia.
Câu 2: Hoàn thành bài tập số 2/ SGK – trang 58.
Bước 1: GV giao nhiệm vụ
GV phát phiếu học tập đến từng HS.
GV yêu cầu HS hoàn thiện phiếu học tập đã giao
+ GV hướng dẫn HS cách vẽ biểu đồ cột ( Lưu ý: Học sinh đã được học cách vẽ biểu đồ cột ở bộ môn Toán nên GV không nên mất nhiều thời gian ở khâu này)
+ GV hướng dẫn HS cách tính tổng lượng khí thải.
Bước 2: HS nhận nhiệm vụ và tiến hành làm.
PHIẾU HỌC TẬP
Điền vào dấu trị số tương ứng trên biểu đồ.
Vẽ biểu đồ hình cột thể hiện lượng khí thải của Hoa Kì và PAháp.
Tính tổng lượng khí thải của Hoa Kì và Pháp năm 2000
Lượng khí thải Hoa Kì = X ... = ...(tấn/năm)
 = . (tỉ tấn/năm)
Lượng khí thải Pháp = X ... = ...(tấn/năm)
 = . (tỉ tấn/năm)
Bước 3: GV bốc thăm que bảng tên và gọi ngẫu nhiên 1 bài của HS lên chấm điểm. GV sử dụng máy chiếu vật thể chiếu bài của HS để cả lớp quan sát, nhận xét.
Câu 3: Quan sát bức hình, cho biết quốc gia nào không kí kết Nghị định Kyoto? Đứng trên phương diện quốc gia đó, theo em vì sao quốc gia này không thỏa hiệp trước Nghị định?
Câu 4: Giải thích thuật ngữ “Thủy triều đen” và “Thủy triều đỏ”?
Thủy triều đen: Do tàu chở dầu bị đắm và nước thải công nghiệp gây ô nhiễm vùng biển.
Thủy triều đỏ: Do nước sinh hoạt, phân bón hóa học từ các con sông đổ xuống biển, tạo điều kiện thuận lợi cho loài tảo biển phát triển nhanh nên ta thấy cả 1 vùng màu đỏ.
2.2. Hoạt động 2: Liên hệ tình hình ô nhiễm tại VN (10 phút)
a) Mục đích:
- Đánh giá được hậu quả của ô nhiễm môi trường không khí và nước gây ra cho thiên nhiên và con người không chỉ ở đới ôn hòa mà còn cả ở toàn thế giới.
b) Nội dung:
c) Sản phẩm:
d) Cách thực hiện:
Bước 1: GV cùng HS chia sẻ thông tin bằng việc trả lời các câu hỏi sau
Câu 1: Em có suy nghĩ gì khi đọc 2 bài báo dưới đây? 
Câu 2: Nếu em là Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, em sẽ làm gì khi chứng kiến những sai phạm trong khâu xử lí chất thải ra môi trường ở Việt Nam?
Câu 3: Là HS trường . Em nhận thấy mình cần phải làm gì để Bảo vệ môi trường sống quanh em?
Bước 2: HS suy nghĩ và trả lời các câu hỏi của GV.
Bước 3: GV thu thập đóng góp từ học sinh và yêu cầu HS về nhà viết thư giả định mình là các loài sinh vật dưới đại dương nói về số phận của mình trước những sự thay đổi môi trường sống mà chúng không mong muốn.
Câu hỏi: Nghị định Ki-ô-tô ra đời nhằm mục đích gì?
3. Hoạt động: Luyện tập (5 phút)
a) Mục đích: Củng cố kiến thức, phát triển năng lực hợp tác
b) Nội dung:
c) Sản phẩm:
d) Cách thực hiện:
Bước 1: GV chia nhóm, đưa ra thể lệ trò chơi.
- GV chia lớp thành 2 nhóm.
- Hình thức trò chơi: Trò chơi Giải cứu muôn loài
- GV chia đội bằng quân bài. Những học sinh có quân bài chẵn về 1 đội, quân bài lẻ về 1 đội.
- GV phổ biến thể lệ trò chơi.
+ Chia lớp làm 2 đội, đặt tên cho từng đội.
+ Có 4 loài động vật đang cần được giải cứu. Để giải cứu các loài động vật, các nhóm phải trả lời các câu hỏi. Mỗi nhóm trả lời đúng sẽ nhận được 1 mặt cười/ 1 câu hỏi, đồng nghĩa sẽ giải cứu được các loài. Nhóm nào thu thập được nhiều mặt cười nhất nhóm đó sẽ giành chiến thắng.
+ Nhóm chiến thắng sẽ nhận được phần thưởng: quyền được gợi ý của giáo viên về các bước làm sản phẩm thân thiện với môi trường.
+ Nhóm thua: Phải trả lời câu hỏi phụ của giáo viên để nhận được quyền gia hạn thêm 1 ngày nộp sản phẩm.
Bước 2: Tiến hành chơi.
Hải cẩu mắc kẹt vào một chiếc hộp nhựa.
Câu hỏi: Kể tên các nguyên nhân gây ô nhiễm không khí ở đới ôn hòa?
Con rùa này đã lớn lên với một miếng nhựa mắc kẹt vào người. Cơ thể rùa bị biến dạng vĩnh viễn chỉ vì những thứ con người thải ra.
Con chim có lẽ đã chết tức tưởi vì ăn phải quá nhiều rác thải nhựa của con người.
Câu hỏi: Hậu quả do ô nhiễm không khí ở đới ôn hòa gây ra?
Chim cánh cụt toàn thân ngấm dầu.
Câu hỏi: Nguyên nhân tạo ra “thủy triều đen”?
Thông điệp: Chúng ta không thể cứu sống tất cả những động vật xinh đẹp này nếu không giảm thải chất thải từ hôm nay.
Bước 3: GV nhận xét các đội chơi. 
Trao quà cho đội chiến thắng: GV gợi ý về các bước làm sản phẩm thân thiện với môi trường.
Phạt đội thua: đội thua phải trả lời được câu hỏi sau
Em hãy cho biết điểm khác nhau giữa 2 chai Lavie sau. Từ đó cho biết thông điệp nhà sản xuất muốn gửi đến người tiêu dùng là gì?
4. Hoạt động: Vận dụng
a) Mục đích: Từ những kiến thức đã được học, học sinh vận dụng để giải quyết một số bài tập
b) Nội dung:
c) Sản phẩm:
d) Cách thực hiện:
Nhiệm vụ 1: Vận dụng kiến thức vừa học để giải quyết các câu hỏi ở mức độ nâng cao thể hiện tư duy địa lí.
Bước 1: GV nêu vấn đề cần nghiên cứu.
Có ý kiến cho rằng “Nền kinh tế càng phát triển thì đồng nghĩa với việc tỉ lệ thuận với sự ô nhiễm môi trường” . Em có đồng ý với nhận định trên không?
Bước 2: HS hoạt động cá nhân để trả lời.
Bước 3: GV gọi 2 HS, trong đó 1 học sinh đồng ý và 1 học sinh phản đối để lên trình bày phản biệt của mình.
Bước 4: GV dựa vào 2 bức hình sau để giải thích
Singapore – đất nước sạch Nhất thế giới
Hoa Kì – Quốc gia có lượng khí thải cao nhất thế giới
Nhiệm vụ 2: GV hướng dẫn HS tạo sản phẩm ở nhà
Bước 1: GV giao nhiệm vụ cho từng đội ( Thời hạn nộp sản phẩm: 1 tuần)
Đội chiến thắng: Tái chế sử dụng các sản phẩm bằng nhựa để tạo ra mô hình học tập môn địa lí. Có bài thuyết minh sản phẩm.
Đội thua: Thiết kế Poster bảo vệ Môi trường để hưởng ứng Ngày lễ môi trường trong trường học. Có bài thuyết minh sản phẩm.
Nhóm thiết kế Poster được phép thiết kế trên các công cụ thiết kế ảnh hoặc vẽ tranh song phải đảm bảo đúng chủ đề, nội dung và hình thức thể hiện.
Bước 2: Các nhóm nhận nhiệm vụ và báo cáo kết quả thực hiện cho GV.