Giáo án Mĩ thuật 7 - Bài 1: Thường thức mỹ thuật Sơ lược mỹ thuật thời Trần (1226-1400) - Huỳnh Văn Mậu

Bài 01: Thường thức mỹ thuật
SƠ LƯỢC MỸ THUẬT THỜI TRẦN (1226-1400)
I. Mục tiêu bài học:
- Qua bài học HS hiểu và nắm bắt được một số kiến thức chung về MT thời Trần.Thấy dược sự khác nhau giữa mĩ thuật thời trần với nền mĩ thuật của các thời kì trước đó.
- HS sẽ có nhận thức đúng đắn về truyền thống NT dân tộc, biết trân trọng và yêu quý vốn cổ của cha ông để lại.
II. Chuẩn bị:
1. Giáo viên:
- Tranh minh họa trong ĐDDH về một số công trình kiến trúc tác phẩm MT thời Trần
- Sưu tầm thêm một số tranh ảnh liên quan đến MT thời Trần đã in trong sách, báo, tạp chí.
2. Học sinh: 
- Sưu tầm tư liệu và hình ảnh về bài học .
3. Phương pháp dạy học:
 - Phương pháp trực quan.
 - Phương pháp vấn đáp.
- Phương pháp làm việc theo nhóm. 
III. Tiến trình dạy - học:
1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp.
2. Kiểm tra bài cũ: (2')
- Kiểm tra sự chuẩn bị đồ dùng học tập của HS.
3. Bài mới:
- Giới thiệu bài: (1')
 Việt Nam được biết đến là một trong những cái nôi của sự phát triển loài người, lịch sử dân tộc gắn liền với sự phát triển của lịch sử mĩ thuật dân tộc đó . Hãy cùng Trong chương trình môn lịch sử, các em dã dược làm quen với nền mĩ thuật của Thời Lý, thời kì đầu tiên khi xây dựng đất nước với những công trình kiến trúc có quy mô to lớn,.....
	Trong bài học hôm nay chúng ta sẽ cùng đi tìm hiểu vài nét về mĩ thuật thời Trần để thấy được sự khác nhau giữa mĩ thuật thời Trần với mĩ thuật thời Lý. 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS
NỘI DUNG 
HOẠT ĐỘNG 1:
Hướng dẫn HS tìm hiểu vài nét về b/cảnh xã hội.
- GV cho HS nhắc lại một số thành tựu của MT thời Lý, qua đó đánh giá MT thời Trần là sự nối tiếp của MT thời Lý.
- HS nhắc lại đặc điểm của MT thời Lý.
- GV trình bày một số điểm nổi bật về bối cảnh lịch sử thời Trần.
- HS thảo luận nhóm về cuộc đấu tranh chống quân xâm lược Nguyên Mông của quân và dân nhà Trần.
- HS trình bày kết quả thảo luận. Các nhóm khác góp ý, bổ sung thêm.
I. Vài nét về bối cảnh xã hội:
- Sau khi thay thế quyền lãnh đạo đất nước từ nhà Lý, nhà Trần đã có nhiều chính sách tiến bộ để củng cố và xây dựng đất nước. Với 3 lần chiến thắng quân Mông Nguyên đã thúc đẩy tinh thần dân tộc, đất nước giàu mạnh, tạo điều kiện cho nghệ thuật phát triển.
HOẠT ĐỘNG 2:
Hướng dẫn HS tìm hiểu vài nét về MT thời Trần.
* GV giới thiệu về nghệ thuật kiến trúc.
- Cho HS quan sát tranh ảnh và kể tên các loại hình nghệ thuật thời Trần.
- HS quan sát tranh ảnh.
- GV cho HS quan sát và nêu nhận xét một số công trình kiến trúc tiêu biểu.
- HS quan sát và nhận xét các công trình kiến trúc tiêu biểu.
- GV cho HS thảo luận nhóm về đặc điểm của hai loại hình nghệ thuật kiến trúc: Cung đình và Phật giáo.
- HS thảo luận nhóm nhận xét về đặc điểm của 2 loại hình kiến trúc: Cung đình và Phật giáo.
- GV giới thiệu sơ bộ về lịch sử ra đời của nghệ thuật kiến trúc chùa làng.
- HS quan sát và nhận xét về kiến trúc chùa làng.
* GV giới thiệu về nghệ thuật điêu khắc và chạm khắc trang trí.
- GV giới thiệu về nghệ thuật tạc tượng tròn. 
- GV giới thiệu về nghệ thuật chạm khắc trang trí. Cho HS xem tranh một số tác phẩm tiêu biểu.
- GV giới thiệu về hình tượng con Rồng thời Trần. Cho HS so sánh Rồng thời Trần và thời Lý.
* GV giới thiệu về nghệ thuật gốm.
- Cho HS quan sát tranh ảnh về đồ gốm thời Trần.
- HS xem tranh về đồ gốm thời Trần.
- Cho HS nhận xét đặc điểm và nêu sự giống và khác nhau giữa gốm thời Trần và thời Lý.
- Học sinh nêu nhận xét của mình về đặc điểm của đồ gốm. So sánh giữa gốm thời Lý và gốm thời Trần.
- HS quan sát giáo viên giới thiệu về tượng tròn.
- HS quan sát giáo viên giới thiệu về chạm khắc trang trí.
- HS quan sát tranh ảnh và phát biểu cảm nhận.
- Quan sát hình Rồng và so sánh giữa Rồng thời Trần và Rồng thời Lý
II. Vài nét về mỹ thuật thời Trần:
1. Kiến trúc:
a) Kiến trúc cung đình: Ngoài việc tu bổ lại kinh thành Thăng Long, nhà Trần còn cho xây dựng nhiều khu cung điện (Thiên Trường – Nam Định) và lăng mộ (An Sinh – Quảng Ninh).
b) Kiến trúc Phật giáo: Giai đoạn này nhiều ngôi chùa với quy mô lớn được xây dựng ở nhiều nơi. Ngoài ra kiến trúc chùa làng cũng rất phát triển.
2. Điêu khắc và chạm khắc trang trí:
- Tượng Phật và tượng thú vật được tạc nhiều dùng để thờ phụng. Chạm khắc trang trí cho những công trình kiến trúc, chạm khắc gỗ, đá đạt đến sự tinh xảo và hoàn mỹ. Rồng thời Trần có cách tạo hình mập mạp hơn so với Rồng thời Lý.
3. Đồ gốm:
- Gốm thời Trần so với gốm thời Lý có đáng thô, dày và nặng hơn. Nét vẽ phóng khoáng, họa tiết trang trí thường là hoa sen, hoa cúc 
HOẠT ĐỘNG 3:
GV giới thiệu đặc điểm của MT thời Trần.
- Cho HS thảo luận tóm tắt lại đặc điểm chính của các loại hình nghệ thuật. Qua đó rút ra đặc điểm chính của MT thời Trần.
- Học sinh thảo luận nhóm tóm tắt lại đặc điểm chính của các công trình mỹ thuật và rút ra đặc điểm của mỹ thuật thời Trần.
III. Đặc điểm của mỹ thuật thời Trần:
- Mỹ thuật thời Trần mang dáng dấp chắc khỏe, phóng khoáng, cách tạo hình mập mạp và giàu tính dân tộc.
4. Củng cố:
 Đánh giá kết quả học tập.
- GV cho HS nhắc lại kiến thức đã học.
- Học sinh nhắc lại những kiến thức đã học.
- Cho HS quan sát tác phẩm và phát biểu cảm nhận. 
- Học sinh quan sát các tác phẩm MT thời Trần và phát biểu cảm nghĩ và trách nhiệm của mình đối với các tác phẩm ấy.
5. Dặn dò:
- Bài tập về nhà: Học sinh về nhà học bài theo câu hỏi trong SGK sưu tầm tranh ảnh về mỹ thuật thời Trần
- Chuẩn bị bài mới: Đọc trước bài mới “Một số công trình mĩ thuật thời Trần 1226 – 1400”