Giáo án Toán Lớp 7 - Tiết 1,2, Bài 1: Hình hộp chữ nhật. Hình lập phương

Tuần 1 – Tiết 1,2 : 
BÀI 1 : HÌNH HỘP CHỮ NHẬT – HÌNH LẬP PHƯƠNG
(Thời gian thực hiện: 2 tiết)
I. Mục tiêu: cdcb26
1. Về kiến thức:
- Mô tả các yếu tố cơ bản như đỉnh, cạnh, góc, đường chéo của hình hộp và hình lập phương.
- Tích hợp toán học với cuộc sống: GD sức khỏe cho HS thông qua gói thuốc lá (hình hộp).
2. Về năng lực:
* Năng lực chung:
- Năng lực tự học: HS tự hoàn thành được các nhiệm vụ học tập chuẩn bị ở nhà và tại lớp.
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: HS phân công được nhiệm vụ trong nhóm, biết hỗ trợ nhau, trao đổi, thảo luận, thống nhất được ý kiến trong nhóm để hoàn thành nhiệm vụ.
* Năng lực đặc thù:
- Năng lực tư duy và lập luận toán học; giao tiếp toán học; mô hình hóa toán học: Giải quyết được các vấn đề gắn với thực tiễn như tính diện tích, thể tích
3. Về phẩm chất: Chăm chỉ, Trung thực, Trách nhiệm.
II. Thiết bị dạy học và học liệu:
- SGK, kế hoạch bài dạy, thước thẳng, bảng phụ, Tivi, mô hình.
III. Tiến trình dạy học:
1. Khởi động (5 phút)
a) Mục tiêu: GV giới thiệu và làm quen Hình học trực quan và các hình khối trong thực tiễn
b) Tổ chức thực hiện:
Nội dung, phương thức tổ chức
hoạt động học tập của học sinh
Dự kiến sản phẩm,
đánh giá kết quả hoạt động
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
- GV dẫn dắt, đặt vấn đề: Quan sát những đồ vật sau đây (hộp quà, các thùng giấy, khối vuông rubik, con xúc xắc, thùng chứa hàng) và cho biết những đồ vật đó có dạng hình gì.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS quan sát và chú ý lắng nghe, thảo luận nhóm đôi hoàn thành yêu cầu.
HS đã học ở lớp dưới, giúp HS dể nhận dạng hình lập phương và hình hộp chữ nhật.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học mới: “Để trả lời được câu hỏi Đây là những vật thật gần gủi trong đời sổng, liên quan với kiến thức củ giúp nhận dạng hình lập phương và hình hộp chữ nhật, cũng như hiểu rõ hơn hình lập phương và hình hộp chữ nhật chúng ta sẽ tìm hiểu trong bài ngày hôm nay”.
Hình hộp chữ nhật và hình lập phương
Bài 1: Hình hộp chữ nhật – Hình lập phương.
2. Hình thành kiến thức. (40 phút)
Hoạt động 1: Hình hộp chữ nhật
a) Mục tiêu: 
- Mô tả các yếu tố cơ bản như đỉnh, cạnh, góc, đường chéo của hình hộp
b) Tổ chức thực hiện:
Nội dung, phương thức tổ chức
hoạt động học tập của học sinh
Dự kiến sản phẩm
HĐKP1:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
- GV yêu cầu HS Hình nào dưới đây có sáu mặt đều là hình chữ nhật?
-Hãy cho biết hình hộp chữ nhật có bao nhiêu mặt, bao nhiêu đỉnh, bao nhiêu cạnh, bao nhiêu đường chéo và tại mỗi góc có bao nhiêu góc vuông?
- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm 2, thực hiện HĐKP1 viết các số vào vở.
- GV có thể cho học sinh đếm các hình chữ nhật trong mỗi hình trên để trà lời câu hỏi
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:
HS theo dõi SGK, chú ý nghe, tiếp nhận kiến thức, hoàn thành các yêu cầu 
HS thảo luận nhóm 2.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận:
- Hoạt động nhóm 2: Giơ tay phát biểu, trình bày miệng. Các nhóm khác chú ý nghe, nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Kết luận, nhận định: 
GV tổng quát, nhận xét quá trình hoạt động của các nhóm HS, giúp HS ghi nhớ rằng hình hộp chữ nhật có 6 mặt là hình chữ nhật và các tính chất về đỉnh, cạnh, đường chéo, .
Thực hành 1:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
- GV cho HS HĐ cặp đôi hỏi đáp Thực hành 1.
- GV hướng dẫn học sinh quan sát hình hộp chữ nhật ABCD.EFGH (Hình 4) và thực hiện các yêu cầu sau:
Nêu các góc ở đinh F.
Nêu các đường chéo được vẽ trong hình.
Nêu các đường chéo chưa được vẽ trong hình.
- GV có thể cho HS làm bài tập nhóm nêu các góc ở các đỉnh khác.
- GV: quan sát và trợ giúp HS. 
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:
HS theo dõi SGK, chú ý nghe, tiếp nhận kiến thức, hoàn thành các yêu cầu. 
HS thảo luận nhóm 2.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận:
- Hoạt động nhóm 2: Giơ tay phát biểu, trình bày miệng. Các nhóm khác chú ý nghe, nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Kết luận, nhận định: 
GV tổng quát, nhận xét quá trình hoạt động của các nhóm HS, giúp HS giải quyết được vấn đề của bài toán.
Thực hành 2:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
Cho hình hộp chữ nhật ABCD.EFGH (Hình 4) có AD = 8 cm, DC = 5 cm. DH = 6.5 cm. Tìm độ dài các cạnh AB, FG. AE.
 Hoạt động nhóm 4.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:
HS theo dõi SGK, chú ý nghe, tiếp nhận kiến thức, hoàn thành các yêu cầu. 
HS thảo luận nhóm 2.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận:
- Hoạt động nhóm 4: Đại diện nhóm trả lời, trình bày miệng. Các nhóm khác chú ý nghe, nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Kết luận, nhận định: 
GV tổng quát, nhận xét quá trình hoạt động của các nhóm HS, giúp HS giải quyết được vấn đề của bài toán.
HĐKP1: 
Hình hộp chữ nhật (Hình 1b) có 6 mặt là hình chữ nhật. Hai mặt đảy (mặt 1 và mặt 2), và bốn mặt bên (mặt 3. mặt 4, mặt 5 và mặt 6).
Hình hộp chữ nhật ABCD MNPQ trong Hình 1 có 
- Tám đỉnh A, B, C, D, M. N, P, Q
- Mười hai cạnh: AB, BC, CD, AD, MN, NP, PQ, MQ, AM, BN, CP, DQ.
- Ba góc vuông ở mỗi đỉnh Chẳng han, 3 góc vuông ở đỉnh A: góc BAD, góc BAM, góc DAM
- Bốn đường chéo AP, BQ, CM, DN
Thực hành 1:
Các góc ở đỉnh F là: góc BFE, góc BFG, góc EFG
Các đường chéo được vẽ trong hình là: BH, AG, CE.
Đường chéo chưa được vẽ là: DF
Thực hành 2:
Có:
AB = DC = EF = HG, mà DC = 5 cm => AB = 5 cm
AD = BC = FG = EH, mà AD = 8 cm => FG = 8 cm
AE = FB = DH = CG, mà DH = 6,5 cm => AE = 6,5 cm
Hoạt động 2: Hình lập phương
a) Mục tiêu: 
- Mô tả các yếu tố cơ bản như đỉnh, cạnh, góc, đường chéo của hình lập phương.
- Tích hợp toán học với cuộc sống: GD sức khỏe cho HS thông qua gói thuốc lá (hình hộp).
b) Tổ chức thực hiện:
Nội dung, phương thức tổ chức
hoạt động học tập của học sinh
Dự kiến sản phẩm
HĐKP2:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
- GV đặt câu hỏi dẫn dắt, Vật nào sau đây có tất cả các mặt đều có dạng hình vuông?
- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm 2, hoàn thành HĐKP2.
-Hãy cho biết hình lập phương có bao nhiêu mặt, bao nhiêu đỉnh, bao nhiêu cạnh, bao nhiêu đường chéo và tại mỗi góc có bao nhiêu góc vuông?
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:
HS theo dõi SGK, chú ý nghe, tiếp nhận kiến thức, hoàn thành các yêu cầu 
HS thảo luận nhóm 2, hoàn thành HĐKP2.
HS trả lời
Bước 3: Báo cáo, thảo luận:
- Hoạt động nhóm 2: Giơ tay phát biểu, trình bày miệng. Các nhóm khác chú ý nghe, nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Kết luận, nhận định: 
GV tổng quát, nhận xét quá trình hoạt động của các nhóm HS, giúp HS ghi nhớ rằng hình lập phương có 6 mặt là hình vuông có các cạnh bằng nhau và các tính chất về đỉnh, cạnh, đường chéo, .
Thực hành 3:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
- GV cho HS HĐ cặp đôi hỏi đáp Thực hành 3.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:
HS theo dõi SGK, chú ý nghe, tiếp nhận kiến thức, hoàn thành các yêu cầu. 
HS thảo luận nhóm 2.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận:
- Hoạt động nhóm 2: Giơ tay phát biểu, trình bày miệng. Các nhóm khác chú ý nghe, nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Kết luận, nhận định: 
GV tổng quát, nhận xét quá trình hoạt động của các nhóm HS, giúp HS giải quyết được vấn đề của bài toán.
Vận dụng:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
Hoạt động cá nhân
- Tích hợp toán học với cuộc sống: 
+ Gói thuốc lá có dạng hình gì?
Nêu tác dụng của thuốc lá đối với sức khỏe của con người?
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:
HS theo dõi SGK, chú ý nghe, tiếp nhận kiến thức, hoàn thành các yêu cầu. 
Bước 3: Báo cáo, thảo luận:
- Trình bày miệng, giải thích, các bạn khác chú ý nghe, nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Kết luận, nhận định: 
GV tổng quát, nhận xét quá trình hoạt động của HS, giúp HS giải quyết được vấn đề của bài toán.
- GV có thể ghi điểm khá, giỏi cho HS trả lời đúng để khuyến khích học sinh (nếu cần)
HĐKP2:
Vật b có tất cả các mặt đều có dạng hình vuông.
Thực hành 3:
Vì hình lập phương có tất cả các cạnh bằng nhau, ta có: AB = BC = CD = AD = AA’ = BB’ = CC’ = DD’ = A’B’ = B’C’ = C’D’ = D’A’
Mà AB = 5 cm
=> BC = CC’ = 5cm
Các góc ở đỉnh C là: góc BCD, góc BCC’, góc DCC’
Các đường chéo chưa được vẽ là: AC’ , A’C
Vận dụng
Hình a gấp được thành hình lập phương. Vì 6 mặt của nó đều là hình vuông.
Hình b gấp được thành hình hộp chữ nhật Vì 6 mặt của nó là hình chữ nhật.
Hút thuốc lá có hại cho sức khỏe người hút thuốc và mọi người xung quanh.
3. Luyện tập ( 35phút)
a) Mục tiêu: Củng cố các kiến thức đã học như mô tả các yếu tố cơ bản như đỉnh, cạnh, góc, đường chéo của hình hộp và hình lập phương.
b) Tổ chức thực hiện:
Nội dung, phương thức tổ chức
hoạt động học tập của học sinh
Dự kiến sản phẩm
Bài 1/49 (SGK)
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:
HS theo dõi SGK, chú ý nghe, tiếp nhận kiến thức, hoàn thành các yêu cầu 
Bước 3: Báo cáo, thảo luận:
Giơ tay phát biểu, trình bày miệng. Các bạn khác chú ý nghe, nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Kết luận, nhận định: 
GV tổng quát, nhận xét quá trình hoạt động của các em HS. Cho điểm để khích lệ tinh thần. 
Bài 2/49(SGK):
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:
HS theo dõi SGK, chú ý nghe, tiếp nhận kiến thức, hoàn thành các yêu cầu. 
Bước 3: Báo cáo, thảo luận:
Giơ tay phát biểu, trình bày miệng. Các em khác chú ý nghe, nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Kết luận, nhận định: 
GV tổng quát, nhận xét quá trình hoạt động của các em HS, giúp HS giải quyết được vấn đề của bài toán.
- GV có thể ghi điểm khá, giỏi cho HS trả lời đúng để khuyến khích học sinh (nếu cần)
Bài 3/50(SGK):
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:
HS theo dõi SGK, chú ý nghe, tiếp nhận kiến thức, hoàn thành các yêu cầu. 
Bước 3: Báo cáo, thảo luận:
HS trả lời, trình bày miệng. Các bạn khác chú ý nghe, nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Kết luận, nhận định: 
-GV tổng quát, nhận xét quá trình hoạt động của các em HS, giúp HS giải quyết được vấn đề của bài toán.
- GV có thể ghi điểm khá, giỏi cho HS trả lời đúng để khuyến khích học sinh (nếu cần)
Bài 1 :
a) Các cạnh của hình hộp chữ nhật ABCD.EFGH là: AB; BC; CD; DA; AE; BF; CG; DH; EF; FG; GH; HE
Đường chéo của hình hộp chữ nhật ABCD.EFGH là: AG; BH; CE; DF
b) Các góc ở đỉnh B là: góc ABF; góc ABC ; góc CBF
Các góc ở đỉnh C là: góc BCD; góc DCG ; góc BCG
c) Những cạnh bằng nhau là:
AB = CD = EF = HG;
BC = AD = FG = EH;
AE = BF = CG = DH.
Bài 2:
a) Vì hình lập phương có tất cả các cạnh bằng nhau 
=> EF = FG = GH = HE = EM = HQ = FN = GP = MN = NP = PQ = QM.
Mà MN = 3 cm
=> EF = NF = 3 cm
b) Các đường chéo của hình lập phương là: EP; FQ; HN; GM.
Bài 3 :
 Hình a, b là hình hộp chữ nhật vì có 6 mặt đều là hình chữ nhật
Hình c là hình lập phương vì có 6 mặt đều là hình vuông
4. Vận dụng (10 phút)
a) Mục tiêu: Củng cố các kiến thức đã học và vận dụng kiến thức vào thực tiễn cuộc sống.
b) Tổ chức thực hiện:
Nội dung, phương thức tổ chức
hoạt động học tập của học sinh
Dự kiến sản phẩm
Bài 4/50(SGK):
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:
HS theo dõi SGK, chú ý nghe, tiếp nhận kiến thức, hoàn thành các yêu cầu. 
Bước 3: Báo cáo, thảo luận:
HS trả lời, trình bày miệng. Các bạn khác chú ý nghe, nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Kết luận, nhận định: 
-GV tổng quát, nhận xét quá trình hoạt động của các em HS, giúp HS giải quyết được vấn đề của bài toán.
- GV có thể ghi điểm khá, giỏi cho HS trả lời đúng để khuyến khích học sinh (nếu cần)
Bài 4.
- Tấm bìa ở Hình 13b có thể gấp được hình hộp chữ nhật ở Hình 13a. 
- Vì Hình hộp chữ nhật ở hình 13a có 6 mặt hình chữ nhật bao gồm: các mặt đối diện bằng nhau, kích thước các mặt là: 4 cm x 3 cm, 3 cm x 1 cm, 4 cm x 1 cm.
* Hướng dẫn về nhà
- Xem lại bài học (các kiến thức trọng tâm), làm lại các bài tập trong sgk vào vở BT.
- Mỗi HS làm một mô hình hình hộp chữ nhật có các kích thước như Hình 12a tr 50 sgk
- Làm thêm các BT trong SBT
- Xem và soạn trước ở nhà nội dung bài học tiếp theo là §2