Bài giảng Ngữ Văn Lớp 7 Tập 2 - Bài 23: Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động

Tình huống 
 Đi học về, hai anh em Long và Hùng ùa vào nhà, vui mừng khoe với mẹ: 
 - Anh Long: Mẹ ơi, hôm nay thầy giáo khen con giỏi. 
 - Em Hùng: Mẹ ơi, hôm nay con được thầy giáo khen giỏi. 
Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động 
目 录 
I. Câu chủ động và câu bị động 
II. Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động 
III. Luyện tập 
Câu chủ động và câu bị động 
I. 
Xác định chủ ngữ của mỗi câu sau và cho biết ý nghĩa của những chủ ngữ đó khác nhau như thế nào? 
a/ Mọi người yêu mến em. 
b/ Em được mọi người yêu mến. 
a/ Mọi người // yêu mến em. 
	CN	 VN 
 CN (Chủ thể) 
Câu 
chủ 
động 
b/ Em // được mọi người yêu mến 
 CN	 VN 
Câu 
bị 
động 
thực hiện hành 
động (yêu mến) 
VN 
 CN 
(Đối tượng) 
Nhận hành động 
 (yêu mến) 
VN 
Chủ thể 
Đối tượng 
Chủ thể chủ động: Con gấu bắt con ong. 
 Đối tượng bị động: Con ong bị con gấu bắt . 
Hành động: 
Bắt 
Đối tượng 
Chủ thể 
Chủ thể chủ động: Con ong chích con gấu. 
 Đối tượng bị động: Con gấu bị con ong chích . 
Hành động: 
Chích 
双击输入替换内容双击输入替换内容 
GHI NHỚ 
Câu chủ động là câu có chủ ngữ chỉ người, vật thực hiện một hoạt động hướng vào người, vật khác (chỉ chủ thể của hoạt động) 
Câu bị động là câu có chủ ngữ chỉ người, vật được hoạt động của người, vật khác hướng vào (chỉ đối tượng của hoạt động) 
CN 
(người, vật) 
Người, vật khác 
thực hiện 
Chủ thể 
hành động 
Đối tượng 
CN 
(người, vật) 
Người, vật khác 
Được (bị) hành 
Đối tượng 
động hướng vào 
Chủ thể 
1. Con mèo bị con chó đánh. 
2. Con trâu bị em bé cưỡi. 
3. Con cá được ông lão thả xuống biển. 
Tham gia cấu tạo câu bị động thường có những từ nào đi kèm? 
Ví dụ 
CCĐ 
CBĐ 
1. Người lái đò đẩy thuyền ra xa. 
2. Nó bị tập thể phê bình. 
3. Bạn Huệ được nhiều người tin yêu. 
4. Người ta chuyển đá lên xe. 
X 
X 
X 
X 
Bài tập nhanh 
Nhìn hình đặt câu 
1 
2 
3 
GV đưa ra hình ảnh 
HS sẽ đặt câu chủ động và câu bị động 
Đúng 1 câu được 1 điểm 
CCĐ: Con chó đánh con mèo. 
CBĐ: Con mèo bị con chó đánh 
CCĐ: Em bé cưỡi con trâu. 
CBĐ: Con trâu bị em bé cưỡi. 
CCĐ: Ông lão thả con cá xuống biển . 
CBĐ: Con cá được ông lão thả xuống biển. 
Con thỏ bị con hổ rượt bắt Câu bị động 
Con chuột bị con chó đuổi Câu bị động 
Con hổ đang rượt bắt con thỏ Câu chủ động 
Con chó đang đuổi con chuột Câu chủ động 
Mục đích của việc chuyển đổi CCĐ thành CBĐ 
II. 
a. Mọi người yêu mến em. 
 b. 
 Em được mọi người yêu mến 
Chọn câu( a) hoặc (b ) để điền vào chỗ trống trong đoạn trích dưới đây? Vì sao em chọn như vậy? 
 - Thuỷ phải xa lớp ta, theo mẹ về quê ngoại. 
 Một tiếng “ồ” nổi lên kinh ngạc. Cả lớp sững sờ. Em tôi là chi đội trưởng, là “vua toán” của lớp từ mấy năm nay , tin này chắc làm cho bạn bè xao xuyến. 
 . Em tôi là chi đội trưởng, là “vua toán” của lớp từ mấy năm nay. Em được mọi người yêu mến , tin này chắc làm cho bạn bè xao xuyến. 
 Chọn câu “ Em được mọi người yêu mến” giúp cho việc liên kết các câu trong đoạn được tốt hơn. Câu đi trước đã nói về Thủy thông qua chủ ngữ “ Em tôi”. Vì vậy sẽ là hợp logic và dễ hiểu nếu câu sau tiếp tục nói về Thủy thông qua chủ ngữ “ Em”. 
	 Việc chuyển đổi CCĐ thành CBĐ ( và ngược lại ) ở mỗi đoạn văn nhằm liên kết các câu trong đoạn thành một mạch văn thống nhất. 
GHI NHỚ 
Luyện tập 
III. 
Tìm câu bị động trong các đoạn trích sau? Giải thích vì sao tác giả chọn cách viết như vậy? 
Thảo luận nhóm 
Người đầu tiên chịu ảnh hưởng thơ Pháp rất đậm là Thế Lữ. Những bài thơ có tiếng của Thế Lữ ra đời từ đầu năm 1933 đến 1934. Giữa lúc người thanh niên Việt Nam bấy giờ ngập trong quá khí đến tận cổ thì Thế Lữ đưa về cho họ cái hương vị phương xa. Tác giả “Mấy vần thơ” liền được tôn làm đương thời đệ nhất thi sĩ. 
Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm. 
Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm. 
  Chọn cách viết câu bị động là tránh lặp lại kiểu câu dùng ở phía trước và tạo sự liên kết giữa các câu 
Người đầu tiên chịu ảnh hưởng thơ Pháp rất đậm là Thế Lữ. Những bài thơ có tiếng của Thế Lữ ra đời từ đầu năm 1933 đến 1934. Giữa lúc người thanh niên Việt Nam bấy giờ ngập trong quá khí đến tận cổ thì Thế Lữ đưa về cho họ cái hương vị phương xa. Tác giả “Mấy vần thơ” liền được tôn làm đương thời đệ nhất thi sĩ. 
  Tạo sự liên kết tốt giữa các câu trong đoạn. 
nhà 
về 
tập 
Bài 
Viết đoạn văn (5- 7 câu) về chủ đề học tập, có dùng câu chủ động và bị động. 
- Học thuộc ghi nhớ 
Hướng dẫn tự học 
- Làm bài tập về nhà 
- Soạn bài: “Ý nghĩa văn chương” 
Cảm ơn các em!