Bài giảng Ngữ Văn Lớp 7 - Tiết 78: Tục ngữ về thiên nhiên lao động sản xuất

TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN LAO ĐỘNG SẢN XUẤTTiết 78. Văn bản:I. Tìm hiểu chung 1. Khái niệm tục ngữChủ đề 21. Là những câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh, thể hiện những kinh nghiệm của nhân dân về mọi mặt tự nhiên, lao động, sản xuất, xã hội), được nhân dân vận dụng vào đời sống, suy nghĩ và lời ăn tiếng nói hằng ngày. Là một thể loại văn học dân gian- Hình thức: Là những câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh- Cách sử dụng: được nhân dân vận dụng vào đời sống, suy nghĩ và lời ăn tiếng nói hằng ngày. - Nội dung: thể hiện những kinh nghiệm của nhân dân về mọi mặt tự nhiên, lao động, sản xuất, xã hội), có nghĩa đen và nghĩa bóng.TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN LAO ĐỘNG SẢN XUẤTTiết 78. Văn bản:I. Tìm hiểu chung1. Khái niệm tục ngữChủ đề 21. Là những câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh, thể hiện những kinh nghiệm của nhân dân về mọi mặt tự nhiên, lao động, sản xuất, xã hội), được nhân dân vận dụng vào đời sống, suy nghĩ và lời ăn tiếng nói hằng ngày. Là một thể loại văn học dân gianEm hãy so sánh thành ngữ với tục ngữ?Thành ngữTục ngữ *Giống nhau: là đơn vị sẵn có trong ngôn ngữ, lời nói, dùng hình ảnh để diễn đạt, dùng cái đơn nhất để nói cái chung được sử dụng trong nhiều hoàn cảnh sống. *Khác nhau: - Đơn vị tương đương như (cụm từ cố định) có chức năng định danh- Chưa được coi là một văn bản hoàn chỉnh.- Một câu hoàn chỉnh, diễn đạt một ý trọn vẹn.- Đưa ra một đánh giá, nhận xét, một kinh nghiệm sống, một lời khuyên.- Được coi là một văn bản.TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN LAO ĐỘNG SẢN XUẤTTiết 78. Văn bản:I. Tìm hiểu chung1. Khái niệm tục ngữChủ đề 21. Là những câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh, thể hiện những kinh nghiệm của nhân dân về mọi mặt tự nhiên, lao động, sản xuất, xã hội), được nhân dân vận dụng vào đời sống, suy nghĩ và lời ăn tiếng nói hằng ngày. Là một thể loại văn học dân gian Em hãy so sánh tục ngữ với ca dao dân ca? Tục ngữCa dao dân ca- Câu nói thiên về duy lí- Diễn đạt kinh nghiệm về thế giới thiên nhiên, con người, xã hội.- Lời thơ, lời bài hát thiên về trữ tình biểu hiện thế giới nội tâm của con người.TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN LAO ĐỘNG SẢN XUẤTTiết 78. Văn bản:I. Tìm hiểu chung1. Khái niệm tục ngữChủ đề 21.2. Đọc và giải thích từ khó3. Cấu trúc- Kiểu văn bản: nghị luận ? Em hãy cho biết 8 câu tục có thể chia làm mấy nhóm? ? Em hãy chia nhóm và nêu nội dung của nhóm?2 nhóm: Tục ngữ về thiên nhiên (Câu 1, 2, 3, 4)Tục ngữ về lao động sản xuất (Câu 5, 6, 7, 8) Hai chủ đề này có liên quan đến nhau: vì thiên nhiên có liên quan đến sản xuất nhất là trồng trọt và chăn nuôi.4. Bố cục: 2 nhómII. Tìm hiểu nội dung (Phân tích). 1.Tục ngữ về thiên nhiênTỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN LAO ĐỘNG SẢN XUẤTTiết 78. Văn bản:I. Tìm hiểu chungChủ đề 21.II. Tìm hiểu nội dung (Phân tích)Câu 1.Đêm tháng năm chưa nằm đã sángNgày tháng mười chưa cười đã tối1. Tục ngữ về thiên nhiênTỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN LAO ĐỘNG SẢN XUẤTTiết 78. Văn bản:I. Tìm hiểu chungChủ đề 21.II. Tìm hiểu nội dung (Phân tích)Đêm tháng năm chưa nằm đã sángCâu 1.3/ 4Ngày tháng mười chưa cười đã tối; mười- cười. sáng > Tác dụng: Nhấn mạnh đặc điểm tháng nămngắn, ngày tháng mười cũng ngắn- Kinh nghiệm: biết được sự trái ngược nhau giữa đêm và ngày trong mùa hè và mùa đông - Ngắt nhịp: - Gieo vần: gieo ở giữa câu (vần lưng):năm- nằm - Nghệ thuật đối: đêm > Tác dụng:Nhấn mạnh sự khác biệt về mưa/ nắng. Đêm hôm trước trời có nhiều sao, ngày hôm sau nắng to. Đêm hôm trước ít sao, ngày hôm sau trời mưa.- Cơ sở thực tế:Trời nhiều sao- ít mây- nắngTrời ít sao- nhiều mây- mưa Nhìn sao dự đoán thời tiết nắng hay mưa để chủ động trong công việc.1. Tục ngữ về thiên nhiên rút gọn câu- Nghệ thuật: TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN LAO ĐỘNG SẢN XUẤTTiết 78. Văn bản:I. Tìm hiểu chungChủ đề 21.II. Tìm hiểu nội dung (Phân tích)Câu 1. Tính toán thời gian sắp xếp công việc cho phù hợp đảm bảo về thời gian hiệu quả và giữ gìn sức khỏe Câu 2bão hàng năm- Hiện tượng: - Nghĩa của câu: Khi trên nền trời có màu vàngđậm giống màu của mỡ gà lúc ấy là lúc trời sắp có một cơn bão to ập đến phải nhanh chóng neo buộc nhà cửa Nhìn sao dự đoán thời tiết nắng hay mưa để chủ động trong công việc.Câu 3Ráng mỡ gà, có nhà thì giữ1. Tục ngữ về thiên nhiênTỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN LAO ĐỘNG SẢN XUẤTTiết 78. Văn bản:I. Tìm hiểu chungChủ đề 21.II. Tìm hiểu nội dung (Phân tích)Câu 1. Tính toán thời gian sắp xếp công việc cho phù hợp đảm bảo về thời gian hiệu quả và giữ gìn sức khỏeCâu 2bão hàng năm- Hiện tượng: - Kinh nghiệm: Khi trên nền trời có màu vàngđậm giống màu của mỡ gà lúc ấy là lúc trời sắp có một cơn bão to ập đến phải nhanh chóng neo buộc nhà cửa- Tác dụng: nhấn mạnh được vào nội dung chính, thông tin nhanh, dễ nhớ. Nhìn sao dự đoán thời tiết nắng hay mưa để chủ động trong công việc.Câu 3 Nếu diễn đạt đầy đủ thì câu tục ngữ là: “Khi chân trời xuất hiện sắc vàng màu mỡ gà thì phải coi giữ nhà”. Việc lược bớt một số thành phần câu có tác dụng gì?Dự đoán bão, chủ động giữ gìn nhà cửa hoa màuCâu 4Những câu tục ngữ tương tự: Sấm đằng tây mưa giây bão giật. Chuồn chuồn bay thấp thì mưa, bay cao thì nắng bay vừa thì râm.- Tháng bảy heo may chuồn chuồn bay cao thì bão.Ráng mỡ gà, có nhà thì giữ1. Tục ngữ về thiên nhiên- Gieo vần:Vần lưng: gà - nhàTỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN LAO ĐỘNG SẢN XUẤTTiết 78. Văn bản:I. Tìm hiểu văn bản Chủ đề 21.II. Tìm hiểu nội dung (Phân tích)Câu 1. Tính toán thời gian sắp xếp công việc cho phù hợp đảm bảo về thời gian hiệu quả và giữ gìn sức khỏeCâu 2 Nhìn sao dự đoán thời tiết nắng hay mưa để chủ động trong công việc.Câu 3Dự đoán bão, chủ động giữ gìn nhà cửa hoa màu- Nghĩa của câu : + Tháng 7 (âm lịch) mùa mưa + Kiến bò: hiện tượng kiến rời khỏi tổ theo từng đàn nối đuôi nhau Tháng bảy kiến bò, chỉ lo lại lụt- Kinh nghiệm: Trông kiến đoán lụt chủ độngphòng chống lũ lụt vào tháng 7 âm lịch.-> Quan sát tỉ mỉ thực tế gần gũi những biểu hiện nhỏ nhất trong tự nhiên từ đó rút ra những nhận xét chính xác1. Tục ngữ về thiên nhiên- Gieo vần:Vần lưng: bò - loTỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN LAO ĐỘNG SẢN XUẤTI. Tìm hiểu văn bản II. Tìm hiểu nội dung (Phân tích)Câu 5Đất quý như vàng. Khuyên con người không được lãng phí đất. - Nghĩa của câu : Tấc đất tấc vàng- Kinh nghiệm: 2. Tục ngữ về lao động sản xuất- Nhịp điệu:TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN LAO ĐỘNG SẢN XUẤTTiết: I. Tìm hiểu văn bản Chủ đềII. Tìm hiểu nội dung (Phân tích)Câu 8Trong trồng trọt cần đảm bảo 2 yếu tố thời vụ và đất đai, trong đó yếu tố thời vụ là quan trọng hàng đầu. - Nghĩa của câu : Nhất thì, nhì thục- Kinh nghiệm: 2. Tục ngữ về lao động sản xuất- Nhịp điệu:TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN LAO ĐỘNG SẢN XUẤTI. Đọc - hiểu chú thíchII. Tìm hiểu nội dung (Phân tích)1. Nghệ thuật - Sử dụng cách diễn đạt ngắn gọn, cô đúc.- Sử dụng kết cấu theo kiểu đối xứng, nhân quả, hiện tượng và ứng xử cần thiết.- Tạo vần, nhịp cho câu văn dễ nhớ, dễ vận dụng2. Ý nghĩa Câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất là những bài học kinh nghiệm quý giá của nhân dân ta. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ - Học thuộc 4 câu tục ngữ về thiên nhiên và nắm chắc nội dung các câu tục ngữ- Đọc và tìm hiểu tiếp 4 câu tục ngữ về lao động sản xuất theo câu hỏi đọc hiểu SGK/ 4.III. Tổng kết Xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em häc sinh !