Giáo án Lịch sử 7 - Chương trình cả năm - Năm học 2020-2021 - Nguyễn Xuân Ngọc Bích
TRUNG QUỐC THỜI PHONG KIẾN
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức
- Sự hình thành xã hội phong kiến ở Trung Quốc. Những triều đại phong kiến lớn ở TQuốc.
- Những thành tựu lớn về văn hóa, khoa học - kĩ thuật của Trung Quốc.
2. Tư tưởng
- Nhận thức được Trung Quốc là một quốc gia Phong kiến lớn ở Phương Đông.
- Là nước láng giềng vớiViệt Nam, ảnh hưởng không nhỏ tới quá trình lịch sử của Việt Nam.
3. Kĩ năng - Lập niên biểu các triều đại phong kiến Trung Quốc.
- Phân tích các chính sách xã hội của mỗi triều đại, từ đó rút ra bài học lịch sử.
II. CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên: - Bản đồ Trung Quốc thời phong kiến.
- Tranh ảnh một số công trình, lâu đài, lăng tẩm của Trung Quốc.
2. Học sinh: SGK, vở ghi, đọc bài trước
III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
1. Ổn định lớp: Kiểm tra sỉ số :
2. Bài mới: Là một quốc gia ra đời sớm và phát triển nhanh, Trung Quốc đã đạt được những thành tựu đáng kể trên nhiều lĩnh vực. Khác với các nước châu Âu, thời phong kiến ở Trung Quốc được bắt đầu sớm hơn và kết thúc muộn.
Ngày soạn: 5/09/2020 Tuần 1 Phần một: KHÁI QUÁT LỊCH SỬ THẾ GIỚI TRUNG ĐẠI Tiết 1: Bài 1: SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI PHONG KIẾN Ở CHÂU ÂU (Thời sơ – trung kì trung đại) I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Kiến thức: - Quá trình hình thành xã hội phong kiến ở châu Âu. - Hiểu khái niệm “lãnh địa phong kiến”, đặc trưng của kinh tế lãnh địa phong kiến. - Nguyên nhân xuất hiện thành thị Trung đại. Phân biệt sự khác nhau giữa nền kinh tế lãnh địa và nền kinh tế trong thành thị Trung đại. 2. Tư tưởng: Thấy được sự phát triển quy luật của xã hội loài người: chuyển từ xã hội Chiếm hữu nô lệ sang xã hội phong kiến. 3. Kĩ năng: - Biết xác định vị trí các quốc gia phong kiến Châu Âu trên bản đồ. - Biết vận dụng phương pháp so sánh, đối chiếu để thấy rõ sự chuyển biến từ xã hội Chiếm hữu nô lệ sang xã hội phong kiến. II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên: - Bản đồ Châu Âu thời phong kiến - Tranh ảnh mô tả hoạt động trong lãnh địa phong kiến và thành thị Trung Đại (SGK) 2. Học sinh: SGK & vở ghi . III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. Bài mới : Giới thiệu bài Lịch sử xh loài người đã phát triển liên tục qua nhiều giai đoạn. Học lịch sử lớp 6, chúng ta đã biết được nguồn gốc và sự phát triển của loài người nói chung và dân tộc VN nói riêng trong thời kì Cổ Đại, chúng ta sẽ học nối tiếp một thới kì mới: Thời kì trung đại. Hoạt động của thầy và trò Nội dung Hoạt động 1: hđ cá nhân HS: Quan sát bản đồ phong kiến Châu Âu ?Kể tên các quốc gia ở phương Tây thời Cổ đại? GV giảng: Từ TNK thứ I TCN các quốc gia Hi Lạp, Rô-ma cổ đại phát triển và tồn tại đến thế kỉ thứ V. Từ phương Bắc người Giéc-man tràn xuống tiêu diệt các quốc gia này. ? Kể tên các quốc gia phong kiến châu Âu được thành lập từ cuối TK V ? Đoạn 1/3sgk ? Cho biết nguyên nhân dẫn đến sự thành lập các quốc gia phong kiến châu Âu từ cuối TK V? => 3 hàng đầu đoạn 1/3 sgk ?Trên lãnh thổ Rô-ma, người Giéc-man đã làm gì? => Chiếm ruộng đất của chủ nô, đem chia cho nhau. - Phong cho các tướng lĩnh, quý tộc tước vị từ lớn đến nhỏ như: công tước, hầu tước, bá tước, tử tước, nam tước trên tước công còn có tước vương .Nhưng tước này chỉ phong cho anh, em và con cháu nhà vua mà thôi Từ "Quận công” nước ta chính là từ chỉ người được phong công tước . ? Những việc làm ấy đã tác động đến xã hội C.Âu ntn? => Bộ máy nhà nước chiếm hữu nô lệ sụp đổ, các tầng lớp mới xuất hiện. ? Những người thế nào được gọi là lãnh chúa pk? => vừa có ruộng đất, vừa có tước vị, có quyền, rất giàu. ? Nông nô do tầng lớp nào hình thành? => Nô lệ và nông dân. ? Quan hệ giữa Lãnh chúa và nông nô ở châu Âu ntn? => Gv kết luận : Nô lệ phụ thuộc hoàn toàn vào lãnh chúa, từ đó xã hội phong kiến hình thành. =>Tích hợp liên môn (Địa) Hoạt động 2: hđ cá nhân + nhóm - Gv cho đọc SGK - quan sát H/1 => Tích hợp liên môn (Địa + MT)) ? Em biết gì về các lãnh địa của các lãnh chúa pk? -Lãnh địa là vùng đất của lãnh chúa, vương quốc thu nhỏ. ?Quan hệ sx trong lãnh địa ntn? -Lãnh chúa bóc lột nông nô, sống sung sướng, xa hoa. -Nông nô nhận đất canh tác, nộp tô, thuế cho lãnh chúa. ?Nêu điểm đặc trưng của nền KT, chính trị trong lãnh địa phong kiến? -Tính tự cung, tự cấp => thời kì pk phân quyền (VI –XI) Câu hỏi thảo luận: ? Phân biệt sự khác nhau giữa xã hội Cổ Đại và xã hội pkiến? +Xh cổ đại: Chủ nô và nô lệ (là công cụ biết nói ). +XHPK: Lãnh chúa và nông nô (Nông nô phải nộp tô, thuế cho lãnh chúa ) Hoạt động 3: hđ cá nhân ?Nêu NN ra đời của các thành thị Trung đại? =>Đoạn 1 chữ lớn /5 sgk=> Tích hợp liên môn (môn MT) ? Đặc điểm của thành thị là gì? => + Là nơi giao lưu, trao đổi, tập trung dân cư ... ? Bộ mặt của thành thị là gì ? =>mô tả hình 2/5sgk ? Cư dân trong thành thị gồm những ai? họ làm những nghề gì? =>Thợ thủ công và thương nhân ? Thành thị ra đời có ý nghĩa gì? => Thúc đẩy sản xuất và buôn bán phát triển . Gv cho hs quan sát H/3 SGK 1. Sự hình thành XHPK ở Châu Âu: a. Hoàn cảnh lịch sử: - Cuối thế kỉ V, người Giec-man tiêu diệt các quốc gia cổ đại, lập nên nhiều vương quốc mới: Tây Gốt, Đông Gốt... b . Biến đổi trong xã hội: gồm 2 gc: -Tướng lĩnh, quý tộc được chia ruộng đất, phong tước gọi là các lãnh chúa pk. - Những nô lệ được giải phóng và nông dân không có ruộng đất, làm thuê phụ thuộc vào lãnh chúa gọi là nông nô. =>Xhpk châu Âu được hình thành. 2. Lãnh địa phong kiến: Là vùng đất rộng lớn do lãnh chúa làm chủ trong đó có lâu đài, thành quách. - Đời sống trong lãnh địa: + Lãnh chúa sống xa hoa, đầy đủ. + Nông nô: nhận đất canh tác của lãnh chúa và nộp nhiều tô, thuế. - Đặc điểm: kinh tế, chính trị độc lập mang tính tự cung tự cấp, không trao đổi với bên ngoài (đóng kín trong lãnh địa). 3. Sự xuất hiện các thành thị trung đại - Cuối thế kỉ XI, sản xuất phát triển, hàng hóa dư thừa được đem đi bán -> thị trấn ra đời => Thành thị trung đại xuất hiện. * Tổ chức: -Bộ mặt thành thị: phố xá, nhà cửa -Xuất hiện tầng lớp: Thợ thủ công và thương nhân . => Ý nghĩa: Thúc đẩy xhpk phát triển. 2. Củng cố:- XHPK ở Châu Âu được hình thành như thế nào? ? Ý nghĩa sự ra đời của Thành thị? ? Cho biết sự khác biệt giữa lãnh địa và lãnh chúa? + Lãnh địa là khu đất rộng trở thành vùng đất riêng của lãnh chúa- như 1 vương quốc thu nhỏ. + Lãnh chúa vừa có ruộng, vừa có tước vị. 3. Hướng dẫn về nhà: - Học bài & làm bài tập 1,2 SGK - Soạn bài 2 dựa vào gợi ý sgk. ? NN dẫn đến các cuộc phát kiến địa lí? ? Kể tên các cuộc phát kiến địa lí và kết quả của nó? Rút kinh nghiệm: ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Ngày soạn: 6/09/2020 Tuần 1 Tiết 2: Bài 2: SỰ SUY VONG CỦA CHẾ ĐỘ PHONG KIẾN VÀ SỰ HÌNH THÀNH CHỦ NGHĨA TƯ BẢN Ở CHÂU ÂU I. MỤC TIÊU BÀI HỌC: 1. Kiến thức: - Nguyên nhân và hệ quả của các cuộc phát kiến địa lí, một trong những nguyên tố quan trọng tạo tiền đề cho sự hình thành quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa. - Quá trình hình thành quan hệ sản xuất chủ nghĩa tư bản trong lòng xã hội phong kiến châu Âu. 2. Tư tưởng: - Thấy được tính tất yếu, tính quy luật của quá trình phát triển từ xã hội phong kiến lên xã hội tư bản chủ nghĩa ở châu Âu. - Mở rộng thị trường giao lưu buôn bán giữa các nước. 3. Kĩ năng: - Biết khai thác tranh ảnh lịch sử. - Bồi dưỡng kĩ năng quan sát bản đồ, chỉ các hướng đi trên biển của các nhà thám hiểm trong các cuộc phát kiến địa lí II. CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: - Bản đồ thế giới. - Tranh ảnh về các nhà phát kiến địa lí, tàu thuyền. 2. Học sinh: SGK & vở ghi, vở soạn III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: * Câu hỏi : XHPK châu Âu hình thành như thế nào? Đặc điểm kinh tế lãnh địa? 3. Bài mới: Các thành thị trung đại ra đời đã thúc đẩy sx phát triển, vì vậy yêu cầu về thị trường tiêu thụ được đặt ra, nền KT hàng hóa ptriển dẫn đến sự suy vong của cđpk và sự hình thành CNTB ở châu Âu. Bài học hôm nay có nội dung về các cuộc phát kiến địa lí –đây là nội dung có ý nghĩa hết sức to lớn về mặt lịch sử giao thương trên TG, diễn ra trong một gđ lịch sử quan trọng của sự phát triển CNTB, đánh dấu mở đầu quá trình toàn cầu hóa trong lịch sử nhân loại, có tác dụng lâu dài về nhiều mặt... Hoạt động của thầy và trò Nội dung Hoạt động 1: hđ cá nhân + thảo luận ? NN nào dẫn đến các cuộc phát kiến địa lí? Nội dung bài học ý 1 ? Các cuộc phát kiến địa lí được thực hiện nhờ vào những điều kiện nào? => ý 2 phần nội dung. ? Em hãy nhìn h.3 SGK/ 4, mô tả con tàu Caraven? =>Có nhiều buồm, to lớn, có bánh lái. (cuối trang/4) => Tích hợp liên môn (Địa + MT) Câu hỏi thảo luận: ? Em hãy thống kê các cuộc phát kiến địa lí lớn TK XV-XVI? Time Nhà phát kiến địa lí Những nơi họ đến 1487 B.Đi-a-xơ (người BĐN) Cực nam Châu Phi 1498 Va-xcô đơ Ga-ma (BĐN) Cực nam Châu Phi và cập bến Ca-li-cút ở phía tây nam Ấn Độ 1492 C. Cô-lô–bô (Italia) -Tìm ra Châu Mĩ 1519-1522 Ph.Ma-gien-la (BĐN) Đi vòng quanh Trái Đất =>xác định trên lược đề về các cuộc phát kiến địa lí. (minh họa hình 4/sgk). ?Các cuộc phát kiến địa lí thu được kết quả gì? =>Hs trả lời ? Các cuộc phát kiến địa lí có ý nghĩa gì? Thúc đẩy công thương nghiệp phát triển, mở rộng phạm vi buôn bán với thế giới => tạo tiền đề cho sự đời của CNTB ở châu Âu VD: Trước: Châu Âu Châu Âu Sau: Châu Âu Châu Á, Châu Mĩ, Châu Phi Chuyển ý : Các cuộc phát kiến địa lí đã giúp cho việc giao lưu kinh tế và văn hoá được đẩy mạnh. Quá trình tích luỹ tư bản cũng dần dần hình thành. Đó là quá trình tạo ra vốn ban đầu và những người làm thuê. Hoạt động 2: Hướng dẫn HS đọc thêm, không dạy ? Quý tộc và thương nhân châu Âu đã làm gì để có nguồn vốn ban đầu và đội ngũ nhân công? + Cướp bóc của cải, TN từ thuộc địa, cướp đoạt của nhau... + Buôn bán nô lệ da đen. + Đuổi nông nô ra khỏi lãnh địa à không có ruộng đất làm à làm thuê cho tư sản. ? Với nguồn vốn và nhân công có được quý tộc và thương nhân châu Âu đã làm gì? - Lập xưởng sản xuất quy mô lớn. - Lập các công ty thương mại. - Lập các đồn điền rộng lớn. ? Kinh tế chủ yếu của họ là gì? -Về kinh tế: Hình thức kinh doanh TB ? Sự ra đời của hình thức kinh doanh tư bản đã tác động đến xã hội phong kiến châu Âu ntn? =>Trong xhpk Châu Âu hình thành 2 giai cấp mới: TS và VS. ? Giai cấp tư sản và vô sản được hình thành từ những tầng lớp nào trong xhpk châu Âu? =>gcts: bao gồm quý tộc, thương nhân, chủ đồn điền Vô sản: Nông nô, nô lệ da đen. ?Tại sao quý tộc pkiến lại sử dụng nô lệ da đen trong sx? =>Sử dụng nô lệ da đen thu lợi nhiều hơn. ? Về chính trị, xã hội châu Âu tồn tại những mâu thuẫn nào ? HS: + Giai cấp tư sản >< với quý tộc phong kiến à đấu tranh chống phong kiến. + Tư sản bóc lột kiệt quệ vô sản GV kết luận : qhsxTBCN hình thành ngay trong lòng xã hội xhpk 1. Những cuộc phát kiến lớn về địa lí. * Nguyên nhân: - Do sản xuất phát triển, cần nguyên liệu, thị trường, vốn. - Do tiến bộ về kĩ thuật hàng hải: la bàn, kĩ thuật đóng tàu. - Các cuộc phát kiến địa lí tiêu biểu : +1487: Đi-a-xơ vòng quanh nam châu Phi. +1492:Cô-lôm-bô tìm ra châu Mĩ. +1498:Va-xcô đơ Ga-ma đến Ấn Độ. +1519-1522: Ma-gien-lan vòng quanh trái đất. *Kết quả: +Tìm ra những vùng đất mới, những con đường mới, những tộc người mới. + Đem lại nguồn lợi khổng lồ cho quý tộc và thương nhân châu Âu. * Ý nghĩa: - Là cuộc CM về giao thông và tri thức. -Thúc đẩy công thương nghiệp phát triển 2. Sự hình thành CNTB ở châu Âu. Hướng dẫn HS đọc thêm, không dạy 4. Củng cố: - Kể tên các nhà phát kiến và tác động của các cuộc phát kiến đó đối với xã hội? - Điều kiện nào là quan trọng nhất dẫn đến sự hình thành CNTB ở châu Âu? =>Các nhà tư sản đã có nguồn vốn ban đầu và đội ngũ nhân công đông đảo. 5. Hướng dẫn về nhà: - Học bài & làm bài tập 1,2. Chuẩn bị bài 3 “Cuộc đấu tranh của giai cấp tư sản chống pk thời hậu kì trung đại ở châu Âu”: tìm hiểu: + NN, nội dung tư tưởng, ý nghĩa, tác động của Phong trào văn hóa phục Hưng, Ptrào cải cách tôn giáo. + NN, nội dung và của Rút kinh nghiệm: .......................................................................................................................................................................... Ngày soạn: 10/9/2020 Tuần 2 Tiết 3: Bài 3: CUỘC ĐẤU TRANH CỦA GIAI CẤP TƯ SẢN CHỐNG PHONG KIẾN THỜI HẬU KÌ TRUNG ĐẠI Ở CHÂU ÂU I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Kiến thức - Nguyên nhân xuất hiện va nội dung tư tưởng của phong trào văn hóa phục hưng. - Nguyên nhân dẫn tới phong trào văn hóa Phục hưng và cải cách tôn giáo tác động đến xã hội phong kiến lúc bấy giờ. 2. Tư tưởng - Nhận thức được sự phát triển hợp quy luật của xã hội loài người XHPK lạc hậu lỗi thời sụp đổ và thay vào đó là XHTB. - Phong trào văn hóa Phục hưng đã đem lại nhiều giá trị to lớn cho nền văn hóa nhân loại. 3. Kĩ năng Phân tích những mâu thuẫn xã hội để thấy được nguyên nhân sâu xa của cuộc đấu tranh của giai cấp tư sản chống phong Kiến. II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên - Bản đồ châu Âu. - Tranh ảnh về thời kì văn hóa Phục hưng. 2. Học sinh: SGK, vở ghi, đọc bài trước III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 1. Ổn định lớp: Kiểm tra sỉ số : 2. Kiểm tra bài cũ * Câu hỏi: Kể tên các cuộc Phát kiến địa lí tiêu biểu và hệ quả của nó tới xã hội châu Âu? 3. Bài mới: Ngay trong lòng xhpk, CNTB đã được hình thành, gcts ngày càng lớn mạnh, tuy nhiên họ lại không có địa vị xã hội thích hợp. Do đó giai cấp tư sản đã chống lại phong kiến trên nhiều lĩnh vực. Phong trào văn hóa Phục hưng là minh chứng cho cuộc đấu tranh của giai cấp tư sản chống phong kiến. Hoạt động của thầy và trò Nội dung Hoạt động 1: Hđ cá nhân ? Nnhân nào dẫn đến phong trào văn hóa Phục hưng? Sgk ? Chế độ phong kiến châu Âu tồn tại trong bao lâu? Đến thế kỉ XV nó bộc lộ những hạn chế nào? => Từ thế kỉ V đến thế kỉ XV (đến khoảng X thế kỉ) *GV: Trong suốt 1000 năm đêm trường trung cổ, cđpk đã kìm hãm sự phát triển của XH. Toàn XH chỉ có Trường học để đào tạo giáo sĩ. Những di sản VH cổ đại bị phá huỷ hoàn toàn, trừ nhà thờ và tu viện. Do đó gcts đấu tranh chống lại tư tưởng ràng buộc của phong kiến. ? Phục hưng là gì? => Khôi phục lại nền VH Hi Lạp và Rô Ma cổ đại. Sáng tạo nền VH mới của giai cấp TS. ? Do đó các giá trị di sản văn hóa chúng ta cần bảo vệ ntn? =>sgk ? Tại sao gcts lại chọn văn hóa làm cuộc mở đường cho đấu tranh chống phong kiến? =>Vì những giá trị văn hoá là tinh hoa nhân loại, việc khôi phục nó sẽ tác động, tập hợp được đông đảo nhân dân để chống lại pk. ? Kể tên một số nhà văn hóa tiêu biểu? =>Lê-ô-na đơ Vanh-xi (Họa sĩ, triết gia), Ra-bơ-le (Nhà văn; y học), Đề-cac-tơ ( toán học, triết học), Côpecníc (thiên văn), Sêch pia (kịch),... - GV giới thiệu tranh ảnh trong thời VH phục hưng ? Thành tựu nổi bật của ptrào văn hóa Phục hưng là gì? => + KHKT +Thành công trong lĩnh vực nghệ thuật + Phong phú về văn học Giới thiệu H6/SGK qua đó biết được tài năng của họa sĩ Lê –ô- na đơ Vanh -xi ? Qua những tác phẩm của mình các tác giả thời Phục hưng muốn nói điều gì? (=> ghi nội dung tư tưởng) => Phê phán XHPK và giáo hội. Đề cao giá trị con người. Mở đường cho sự ptriển của văn hoá nhân loại. - Gv kết luận . ? Em hãy nêu ý nghĩa phong trào văn hóa phục hưng? Ghi nội dung ý nghĩa Hoạt động 2: Hđ cá nhân ? Nnhân nào dẫn đến phong trào cải cách tôn giáo? => Giáo hội cản trở sự phát triển của gcts đang lên . ? Nêu nội dung tư tưởng cải cách của Luthơ và Can vanh? =>+ Phủ nhận vai trò của giáo hội. + Bãi bỏ lễ nghi phiền toái. + Quay về giáo lí Ki-Tô nguyên thuỷ *GV: Giai cấp pkiến châu Âu dựa vào giáo hội để thống trị nhân dân về mặt tinh thần, giáo hội có thế lực KT hùng hậu, nhiều ruộng đất => bóc lột nông dân như các lãnh chúa pkiến. Giáo hội còn ngăn cấm sự phát triển của khoa học. Mọi tư tưởng tiến bộ đều bị cấm đoán. ? Phong trào cải cách tôn giáo đã phát triển ntn? => Lan sang nhiều nước Tây Âu như Anh, Pháp, Thuỵ Sĩ... ? Hệ quả của Phong trào cải cách tôn giáo? =>phân thành 2 giáo phái: Đạo tin lành và đạo kitô giáo. + Tác động mạnh đến đấu tranh của tư sản chống pk. ? Qsát H. 7 M.Lu -Tho7sgk, tìm hiểu đôi nét về cuộc đời ông. =>GV kết luận 1. Phong trào văn hóa phục Hưng * Nguyên nhân: + Chế độ phong kiến kìm hãm sự phát triển của xã hội. + Giai cấp tư sản có thế lực về kinh tế nhưng không có địa vị xã hội. * Nội dung tư tưởng: + Phê phán XHPK và giáo hội. + Đề cao giá trị con người. * Ý nghĩa: + Phát động quần chúng đấu tranh chống lại xã hội phong kiến + Mở đường cho sự phát triển của văn hóa nhân loại. 2. Phong trào cải cách tôn giáo * Nguyên nhân: + Giáo hội bóc lột nhân dân. + Cản trở sự phát triển của xã hội * Nội dung: + Phủ nhận vai trò thống trị của giáo hội. + Bãi bỏ lễ nghi phiền toái. + Quay về giáo lí nguyên thủy * Tác động đến xã hội: + Góp phần thúc đẩy cho các cuộc khởi nghĩa nông dân. + Tôn giáo phân hóa thành 2 giáo phái: đạo tin lành và kitô giáo. 4. Củng cố - Giai cấp tư sản chống phong kiến trên những lĩnh vực nào? Tại sao lại có cuộc đấu tranh đó? - Ý nghĩa của phong trào văn hóa Phục hưng là gì ? - Phong trào cải cách tôn giáo tác động như thế nào đến xã hội châu Âu ? 5. Hướng dẫn về nhà - Học bài & làm bài tập 3,4 sgk - Soạn bài 4: Trung Quốc thời phong kiến, với câu hỏi: ? Tìm hiểu các chính sách cai trị của nhà Tần, Hán, Đường? Nxét chung về các chính sách đó? Rút kinh nghiệm: .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Ngày soạn: 11/9/2020 Tuần 2 Tiết 4: Bài 4: TRUNG QUỐC THỜI PHONG KIẾN I. MỤC TIÊU BÀI HỌC: 1. Kiến thức - Sự hình thành xã hội phong kiến ở Trung Quốc. Những triều đại phong kiến lớn ở TQuốc. - Những thành tựu lớn về văn hóa, khoa học - kĩ thuật của Trung Quốc. 2. Tư tưởng - Nhận thức được Trung Quốc là một quốc gia Phong kiến lớn ở Phương Đông. - Là nước láng giềng vớiViệt Nam, ảnh hưởng không nhỏ tới quá trình lịch sử của Việt Nam. 3. Kĩ năng - Lập niên biểu các triều đại phong kiến Trung Quốc. - Phân tích các chính sách xã hội của mỗi triều đại, từ đó rút ra bài học lịch sử. II. CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: - Bản đồ Trung Quốc thời phong kiến. - Tranh ảnh một số công trình, lâu đài, lăng tẩm của Trung Quốc. 2. Học sinh: SGK, vở ghi, đọc bài trước III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. Ổn định lớp: Kiểm tra sỉ số : 2. Bài mới: Là một quốc gia ra đời sớm và phát triển nhanh, Trung Quốc đã đạt được những thành tựu đáng kể trên nhiều lĩnh vực. Khác với các nước châu Âu, thời phong kiến ở Trung Quốc được bắt đầu sớm hơn và kết thúc muộn. Hoạt động của thầy và trò Nội dung Hoạt động 1: Hđ cá nhân ?Nhà nước đầu tiên của TQ ra đời từ thời gian nào? Các triều đại nào?( 2000 năm TCN, trải qua triều đại Hạ, Thương, Chu) *GV: Dùng lược đồ Trung Quốc (S: 9,5 triệu km2): Giới thiệu TQ xây dựng đất nước bên lưu vực sông Hoàng Hà với những thành tựu văn minh rực rỡ thời cổ. Cách đây khoảng 2000 năm TCN trên lưu vực hai con sông Hoàng Hà và Trường Giang đã hình thành một nhà nước - Trung Quốc. Vậy sau khi nhà nước TQ được hình thành. Tích hợp môi trường ? Thời Xuân Thu và Chiến Quốc về sx n2 có điểm gì tiến bộ? =>Công cụ bằng sắt ra đời ® kĩ thuật canh tác phát triển, diện tích mở rộng, năng suất tăng. ? Những biến đổi về mặt sx đã dẫn đến sự phân hóa xh ntn? =>Xhiện gc mới: địa chủ và tá điền (nông dân lĩnh canh). ? Thế nào được gọi là địa chủ? =>Là giai cấp thống trị trong xhpk, họ vốn là những quý tộc cũ và nông dân giàu có, có nhiều ruộng đất. ? Thế nào được gọi là nông dân tá điền? =>Nông dân bị mất ruộng, phải nhận ruộng của địa chủ và nộp địa tô. => Chính những thay đổi về sx và xã hội đã hình thành nên một quan hệ sản xuất mới - qhsx phong kiến. Hoạt động 2: nhóm/ cá nhân N1,2: ?Nhà Tần thi hành những chính sách nào (nội dung ghi)? Nhận xét chung về các chính sách đó? (Nhận xét: nhà Tần thi hành nhiều chính sách hà khắc, bắt nhân dân lao dịch.) ? Kể tên 1số công trình mà Tần Thuỷ Hoàng bắt nông dân xd? => Vạn lí trường thành, Cung A Phòng, lăng Li Sơn ? Em có nxét gì về những tượng gốm trong bức hình 8 ở sgk? => Rất cầu kì, giống người thật, số lượng lớn ® thể hiện uy quyền của Tần Thuỷ Hoàng. =>Tích hợp liên môn *GV: Chính sách tàn bạo, bắt nhân dân lao dịch nặng nề khiến cho nông dân nổi dậy lật đổ nhà Tần thành lập nhà Hán. N3,4: ?Nhà Hán thi hành những chính sách nào? Nhận xét chung về các chính sách đó? ? Em hãy so sánh Time tồn tại của nhà Tần và nhà Hán? Vì sao có sự chênh lệch đó? =>+ Nhà Tần 15 năm + Nhà Hán 426 năm Nhà Hán ban hành các chính sách phù hợp với lòng dân. Hoạt động 3: hđ cá nhân ?Cho biết chính sách cai trị của nhà Đường? =>Chính sách đối nội, đối ngoại. Đoạn 1/12sgk ?Nhận xét và so sánh các triều đại trước? => Dưới thời Đường, TQ trở thành quốc gia pk cường thịnh nhất Châu Á (Đất nước ổn định; bờ cõi mở rộng). 1. Sự hình thành xã hội phong kiến ở Trung Quốc * Những biến đổi trong sản xuất: - Công cụ bằng sắt. - Năng suất lao động tăng. - XH pk hình thành từ thế kỉ III (TCN), thời nhà Tần, gồm 2 gc: + Địa chủ: quan lại và nông dân giàu chiếm nhiều ruộng đất, có quyền lực. + Nông dân lĩnh canh (tá điền): mất ruộng đất, phải nhận ruộng của địa chủ và nộp địa tô. -> Xhpk Trung Quốc được xác lập. 2. Xã hội TQuốc thời Tần –Hán: a. Nhà Tần - Chia đất nước thành quận ,huyện - Cử quan lại đến cai trị. - Thống nhất cđộ đo lường, tiền tệ. - Gây chiến tranh xâm lược. b. Nhà Hán - Xóa bỏ chế độ hà khắc của pháp luật (thời Tần). - Giảm tô thuế, lao dịch - Chú trọng phát triển nông nghiệp. - Tiến hành chiến tranh xâm lược. * Tác dụng: Kinh tế phát triển, xã hội ổn định. 3. Sự thịnh vượng của Trung Quốc dưới thời nhà Đường: - Bộ máy nhà nước được củng cố (bs). - Mở khoa thi tuyển chọn nhân tài. -Giảm thuế, chia ruộng cho nông dân. - Gây chiến tranh xâm lược nước khác. =>Dưới thời Đường, TQ trở thành quốc gia pk cường thịnh nhất Châu Á. 3. Củng cố: - XHPK ở Trung Quốc được hình thành như thế nào? - Sự thịnh vượng của Trung Quốc biểu hiện ở những mặt nào dưới thời nhà Đường? 4. Hướng dẫn về nhà - Học bài –bài tập 1,2,3 SGK và chuẩn bị phần tiếp theo của bài dựa vào gợi ý sgk. ? Tìm hiểu các chính sách cai trị của nhà Tống- Nguyên, Minh -Thanh? Nxét chung về các chính sách đó? ? Tìm hiểu những thành tựu nổi bật về văn hoá, KHKT Trung Quốc thời phong kiến? Rút kinh nghiệm: .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Ngày soạn: 19/9/2020 Tuần 3 Tiết 5: Bài 4: TRUNG QUỐC THỜI PHONG KIẾN (Tiếp theo) I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Kiến thức - Sự hình thành xã hội phong kiến ở Trung Quốc. - Những triều đại phong kiến lớn ở Trung Quốc. - Những thành tựu lớn về văn hóa, khoa học - kĩ thuật của Trung Quốc 2. Tư tưởng - Nhận thức được Trung Quốc là một quốc gia Phong kiến lớn ở Phương Đông. - Là nước láng giềng với Việt Nam, ảnh hưởng không nhỏ tới quá trình lịch sử của Việt Nam. 3. Kĩ năng - Lập niên biểu các triều đại phong kiến Trung Quốc. - Phân tích các chính sách xã hội của mỗi triều đại, từ đó rút ra bài học lịch sử. II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên: - Bản đồ Trung Quốc thời phong kiến. -Tranh ảnh một số công trình, lâu đài, lăng tẩm của Trung Quốc. 2. Học sinh: Sgk, vở ghi, soạn bài trước III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: * Câu hỏi: Trình bày những nét chính trong chính sách đối nội và đối ngoại của nhà Đường. Tác dụng của các chính sách đó? 3. Bài mới Sau khi phát triển đến độ cực thịnh dưới thời nhà Đường, Trung Quốc lại lâm vào tình trạng chia cắt suốt hơn nửa thế kỉ (từ năm 907 đến năm 960). Nhà Tống thành lập năm 160, Trung Quốc thống nhất và tiếp tục phát triển, tuy không mạnh mẽ như trước... Hoạt động của thầy và trò Nội dung Hoạt động 1: hđ cá nhân ?Em hãy nhận xét xã hội Trung Quốc cuối thời Đường? => Loạn lạc và chia cắt-ngũ đại, thập nước ® nhà Tống thống nhất Trung Quốc ? Nhà Tống thi hành những chính sách gì? =>sgk ? Những chính sách đó có tác dụng gì? => Ổn định đời sống nhân dân sau nhiều năm chiến tranh lưu lạc ? Nhà Nguyên ở Trung Quốc được thành lập ntn? => Vua Mông Cổ là Hốt Tất Liệt diệt nhà Tống, lập nên nhà Nguyên ở Trung Quốc. ? Nhà Nguyên đã thi hành những chính sách gì? => Thực hiện chính sách phân biệt đối xử dân tộc. ? Sự phân biệt đối xử giữa người Mông Cổ và người Hán được biểu hiện như thế nào? =>Người Mông Cổ có địa vị cao, hưởng đặc quyền. - Người Hán bị cấm đoán đủ thứ: cấm mang vũ khí, thậm chí cả việc họp chợ, ra đường vào ban đêm ? Hậu quả của những chính sách đó? =>nhân dân nổi dậy khắp nơi. Hoạt động 2: hđ cá nhân ? Trình bày những diễn biến chính trị của Trung Quốc từ sau thời Nguyên đến cuối thời Thanh? => Năm 1368, nhà Nguyên bị lật đổ, nhà Minh thống trị. Sau đó Lí Tự Thành lật đổ nhà Minh. Quân Mãn Thanh từ phương Bắc tràn xuống lập nên nhà Thanh. ? XH TQ cuối thời Minh và nhà Thanh có gì thay đổi? => XHPK lâm vào tình trạng suy thoái + Vua quan ăn chơi sa đọa. + Nông dân, thợ thủ công phải nộp tô thuế nặng, phải đi lao dịch, đi phu. ? Mầm mống KT TBCN biểu hiện ở những điểm nào? => - Xuất hiện nhiều xưởng dệt lớn, làm đồ sứ... có sự chuyên môn hoá cao, thuê nhiều nhân công. - Buôn bán với nước ngoài được mở rộng. Hoạt động 3 : hđ cá nhân ?Trình bày những thành tựu nổi bật về văn hoá Trung Quốc thời phong kiến? => Đạt được nhiều thành tựu rực rỡ trên nhiều lĩnh vực: Văn học, sử học, nghệ thuật điêu khắc, hội họa. ?Kể tên một số tác phẩm Văn học nổi tiếng mà em biết? => "Tây du ký", "Tam quốc diễn nghĩa" ? Qua H.10, em có nhận xét gì về trình độ sx đồ gốm? => trình độ cao, trang trí tinh xảo, nét vẽ điêu luyện... ? Em hãy kể tên một số công trình kiến trúc lớn? Em có nhận xét gì về Cố Cung H.9? - Cố cung, Vạn lí trường thành, khu lăng tẩm của các vị vua. - Đồ sộ, rộng lớn, kiên cố, đẹp mắt, hài hoà... ? Trình bày hiểu biết của em về KHKT ở Trung Quốc? => - Có nhiều phát minh: - Đặt nền móng cho nghề đóng tàu, khai mỏ, luyện kim... =>Tích hợp liên môn. 4.Trung Quốc Thời Tống –Nguyên a. Thời Tống - Miễn giảm thuế, sưu dịch - Mở mang thuỷ lợi. - Phát triển thủ công nghiệp - Có nhiều phát minh: La bàn, thuốc súng, giấy viết, kĩ thuật đóng tàu. b. Thời Nguyên -Nhà Nguyên thi hành chính sách phân biệt đối xử với người Hán. 5. Trung Quốc thời Minh – Thanh + Thủ công nghiệp phát triển + Mầm mống KT TBCN xuất hiện: nhiều xưởng dệt, gốm chuyên môn hóa... + Buôn bán với nước ngoài được mở rộng: ĐNÁ, Ấn Độ, Ba Tư... 6. Văn hoá, KHKT Trung Quốc thời phong kiến: a.Văn hoá - Tư tưởng: Nho giáo thành hệ tư tưởng và đạo đức của giai cấp pk. - Văn học, sử học: rất phát triển. - Nghệ thuật: hội hoạ, điêu khắc, kiến trúc đều ở trình độ cao. b. Khoa học – kĩ thuật - “Tứ đại phát minh”: la bàn, thuốc súng, nghề in, giấy viết. - Kỹ thuật đóng tàu, luyện kim, khai thác dầu mỏ có đóng góp lớn với nhân loại 4. Củng cố: -Trình bày những thay đổi của XHPK Trung Quốc cuối thời Minh - Thanh? -Văn hoá, khoa học – kĩ thuật Trung Quốc thời phong kiến có những thành tựu gì? 5. Hướng dẫn về nhà: - Học bài-bài tập 5,6 - Soạn bài 5: “Ấn Độ thời phong kiến” dựa vào gợi ý sau: ? Ấn độ phát triển như thế nào dưới thời đại của vương triều Gup-tar? ? Chính sách cai trị của người Thổ Nhĩ Kỳ đối với người Ấn? ? Chính sách cai trị của người Mông Cổ đối với người Ấn? ? Văn hóa Ấn Độ thời pk đạt những thành tựu gì? Rút kinh nghiệm: .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Ngày soạn: 20/9/2020 Tuần 4 Tiết 6: Bài 5 : ẤN ĐỘ THỜI PHONG KIẾN I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Kiến thức - Các giai đoạn lớn của lịch sử Ấn Độ từ thời cổ đại đến giữa thế kỉ XIX. - Những chính sách cai trị của các vương triều v sự phát triển thịnh đạt của Ấn Độ thời pk. - Một số thành tựu của văn hoá Ấn Độ thời cổ, trung đại. 2. Tư tưởng - Lịch sử Ấn Độ thởi phong kiến gắn sự hưng thịnh, ly hợp dân tộc với đấu tranh tôn giáo. - Ấn Độ là một trong những trung tâm của văn minh nhân loại, có ảnh hưởng sâu rộng văn hoá của ĐNÁ. 3. Kĩ năng: Bồi dưỡng kĩ năng quan sát bản đồ II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên - Bản đồ Ấn Độ thời phong kiến. - Một số tranh ảnh về các công trình văn hoá của Ấn Độ. 2. Học sinh: Sgk, vở ghi, soạn bài trước III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: ? Sự suy yếu của xã hội phong kiến Trung Quốc cuối thời Minh – Thanh được biểu hiện ntn? 3. Bài mới : Ấn Độ – Một trong những trung tâm văn hoá lớn nhất của nhân loại cũng được hình thành từ rất sớm. Với một bề dày lịch sử và những thành tựu văn hóa vĩ đại. Ấn Độ đã có những đóng góp lớn lao trong lịch sử nhân loại... Hoạt động của thầy và trò Nội dung Mục 1 : giảm tải. Hoạt động 1 : hđ nhóm/ cá nhân Nhóm 1,2: Ấn độ phát triển như thế nào dưới thời đại của vương triều Gup-tar? Nhóm 3: Chính sách cai trị của người Thổ Nhĩ Kỳ đối với người Ấn? Nhóm 4: Chính sách cai trị của người Mông Cổ đối với người Ấn? ? Vương triều Gupta ra đời vào thời gian nào? ? Sự phát triển của vương triều Gupta thể hiện ở những mặt nào? =>Nội dung ghi bài. ? Sự sụp đổ của vương triều Gupta diễn ra thế nào? => Đầu thế kỷ IV vương triều Gúp-ta bị diệt vong ? Người Hồi giáo đã thi hành những chính sách gì? => Chiếm đoạt ruộng đất, cấm đạo Hinđu. ? Vương triều Đêli cấm đạo trong bao lâu? => Từ TK XII - XVI, bị người Mông Cổ tấn công ® lật đổ lập nên vương triều Môgôn. ? Vương triều Đê-li tồn tại trong bao lâu? => Từ thế kỷ XII-XVI, người Mông Cổ tấn công. ? Vua A-cơ-ba đã áp dụng những chính sách gì để cai trị Ấn Độ? =>sgk - GV giới thiệu về vua Acơba (nhân dân Ấn Độ tặng danh hiệu này thể hiện sự tôn kính) (hoàng đế chalar lodin Mohamet Acơba –theo đạo hồi; vợ ông là hoàng hậu chodar-theo đạo Hin đu) *GV: Giữa TK XIX, Ấn Độ trở thành thuộc địa của Anh. Hoạt động 2: hđ cá nhân ? Chữ viết đầu tiên được nguời ấn Độ sáng tạo là loại chữ gì? dùng để làm gì? => Chữ Phạn ® sáng tác văn học, thơ ca sử thi, các bộ kinh. Chữ Phạn là nguồn gốc của chử Hinđu. ? Kể tên các tác phẩm văn
Tài liệu đính kèm:
- giao_an_lich_su_7_chuong_trinh_ca_nam_nam_hoc_2020_2021_nguy.doc