Giáo án Vật lý 7 - Tuần 20 - Năm học 2020-2021 - Vũ Minh Hải

Ngày soạn: 11/01/2021
Ngày dạy: 19/01/2021 
Tuần 20- Tiết 20
CHƯƠNG III : ĐIỆN HỌC
Bài 17 : SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH (TT)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức, kỹ năng, thái độ:
 * Kiến thức: Mô tả một hiện tượng hoặc một thí nghiệm chứng tỏ vật nhiễm điện do cọ xát
Biết có hai loại điện tích là điện tích dương và điện tích âm, hai điện tích cùng dấu thì đẩy nhau, trái dấu thì hút nhau.
-Nêu được cấu tạo nguyên tử gồm: hạt nhân mang điện tích dương và các êlectrôn mang điện tích âm quay xung quanh hạt nhân, nguyên tử trung hoà về điện.
-Biết vật mang điện tích âm thừa êlectrôn, vật mang điện tích dương thiếu êlectrôn.
 * Kĩ năng: Giải thích được một số hiện tượng nhiễm điện do cọ xát trong thực tế. Làm thí nghiệm về nhiễm điện do cọ xát. 
 * Thái độ: Nghiêm túc trong các thí nghiệm . Trung thực, hợp tác trong hoạt động nhóm. 
2. Năng lực có thể hình thành và phát triển cho học sinh:
 Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo, hợp tác.
II. CHUẨN BỊ VỀ TÀI LIỆU VÀ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
Giáo viên: Một giá treo,thước nhựa,quả cầu bấc,tấm pin nhựa,bút thử điện.
Tranh phóng to mô hình đơn giản của nguyên tử (tr 51).-Bảng phụ ghi sẵn nội dung
 2.Học sinh: Mỗi nhóm học sinh : Một thước nhựa dẹp các vụn giấy,mảnh vải,mảnh pin nhựa, vụn ni lông, quả cầu nhựa xốp,thanh thủy tinh,mảnh ni lông.
-Hai mảnh nilon kích thước khoảng 70mm x 12mm hoặc một mảnh 70mm x 250mm.
-1 bút chì gỗ hoặc đũa nhựa + 1 kẹp nhựa.
-1 mảnh len hoặc dạ cỡ 150mm x 150mm, 1 mảnh lụa cỡ 150mm x 150mm.
-1 thanh thuỷ tinh hữu cơ kích thước (5 x 10 x 200)mm.
-2 đũa nhựa có lỗ hổng ở giữa kích thước φ 10, dài 20mm + 1 mũi nhọn đặt trên đế nhựa.
III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG HỌC CỦA HỌC SINH:
1. Hoạt động dẫn dắt vào bài 
a/ Kiểm tra bài cũ ( 5 phút)
GV :Có thể làm cho một vật nhiễm điện bằng cách nào? Vật nhiễm điện có tính chất gì? Làm bài tập 17.2 sbt/36
Hs trả lời 	
GV: Nhận xét và cho điểm
b/ Dẫn dắt vào bài ( 2 phút)
-GV: Ở tiết học trước ta đã biết có thể làm cho các vật nhiễm điện bằng cách cọ xát. Các vật nhiễm điện có thể hút được các vật nhẹ khác.
Vậy nếu 2 vật nhiễm điện để gần nhau chúng có khả năng tương tác với nhau như thế nào? Tiết học hôm nay chúng ta cùng tìm câu trả lời cho câu hỏi này.
2. Hoạt động hình thành kiến thức:
a/Hoạt động 3: Làm thí nghiệm tạo hai vật nhiễm điện cùng loại và 
tìm hiểu lực tác dụng giữa chúng ( 10 phút )
 µMục tiêu: HS biết được hai vật nhiễm điện cùng loại thì sẽ đẩy nhau
 µCách tiến hành hoạt động:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY – TRÒ
NỘI DUNG CẦN ĐẠT
Yêu cầu học sinh đọc thí nghiệm 1:
Gọi 1, 2 HS nêu cách tiến hành thí nghiệm.
GV: Yêu cầu các nhóm làm thí nghiệm và nêu hiện tượng xảy ra với 2 tấm ni lông.
HS: Đại diện nhóm lên nhận xét hiện tượng xẫy ra.
Hai mảnh ni lông khi cọ xát vào mảnh len thì nó sẽ nhiễm điện giống nhau hay khác nhau? Vsao?
Với hai vật giống nhau khác hiện tượng có như vậy không ?
Yêu cầu HS tiến hành thí nghiệm H18.2 .
 Khi chưa cọ xát các em đưa hai thanh nhựa đến gần thì có hiện tượng gì xảy ra?
 Khi cọ xát ở đầu thước nhựa và đưa lại gần thì có hiện tượng gì xảy ra?
Nếu hai vật nhiễm điện khác nhau chúng hút nhau hay đẩy nhau, chúng ta cùng tiến hành thí nghiệm để kiểm tra điều này. 
HS:Tiến hành th/ng và đưa ra nhận xét.
B. HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH:
I.Hai loại điện tích. 
Thí nghiệm 1: (SGK)
+ Trước khi cọ xát hai mảnh ni lông không có hiện tượng gì.
+ Sau khi cọ xát hai mảnh ni lông đẩy nhau.
 =>Hai vật giống nhau cùng là ni lông cọ xát vào một vật do đó hai mảnh ni lông phải nhiễm điện giống nhau. 
Hai thanh nhựa cùng cọ xát vào mảnh vải khô -> đẩy nhau.
 Nhận xét: Hai vật giống nhau được cọ xát như nhau thì mang điện tích cùng loại và được đặc cùng nhau thì chúng đẩy nhau.
b/Hoạt động 4: Thí nghiệm 2. Phát hiện 2 vật nhiễm điện hút nhau và 
mang điện tích khác loại (8phút)
 µMục tiêu: HS biết được hai vật nhiễm điện khác loại thì hút nhau.
 µCách tiến hành hoạt động:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY – TRÒ
NỘI DUNG CẦN ĐẠT
Yêu cầu học sinh tiến hành thí nghiệm.
Lưu ý:Học sinh tiến hành theo các bước.
Vì sao các em biết thanh thủy tinh và thước nhựa nhiễm điện khác loại?
Yêu cầu học sinh hoàn thành kết luận
Thông báo về quy ước điện tích.
Yêu cầu HS vận dụng trả lời C1-Thảo luận nhóm trả lời
Thí nghiệm 2: (SGK)
Nhận xét: Thanh nhựa sẩm màu và thanh thủy tinh khi cọ xát thì chúng hút nhau do chúng mang điện tích khác loại.
 *Kết luận: Có hai loại điện tích. Các vật mang điện tích cùng loại thì đẩy nhau, mang điện tích khác loại thì hút nhau.
-Có hai loại điện tích: Điện tích dương (+) và điện tích âm (-).
-C1: Cọ xát mảnh vải và thanh nhựa mảnh vải và thanh nhựa đều nhiễm điện.
+Chúng hút nhau → mảnh vải và thanh nhựa nhiễm điện khác loại.
+ Mảnh vải mang điện tích (+) → thước nhựa mang điện tích (-).
c/Hoạt động 5: Tìm hiểu sơ lược về cấu tạo nguyên tử (8phút)
 µMục tiêu: HS biết nêu được cấu tạo của nguyên tử
 µCách tiến hành hoạt động:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY – TRÒ
NỘI DUNG CẦN ĐẠT
-GV treo tranh vẽ mô hình đơn giản của nguyên tử hình 18.4.
-Yêu cầu HS đọc phần II (SGK tr 51)
-HS d?c ph?n II,
-Hãy trình bày sơ lược về cấu tạo của nguyên tử trên mô hình nguyên tử- nhận biết kí hiệu hạt nhân và êlect rôn, đếm số dấu (+) ở hạt nhân và số dấu (-) ở các êlectrôn để nhận biết nguyên tử trung hoà về điện-GV sửa chữa sai nếu cần.
-1 HS lên bảng kết hợp với hình vẽ nêu sơ lược về cấu tạo của nguyên tử trên mô hình cấu tạo nguyên tử: Nhận biết được kí hiệu hạt nhân, êlectôn.
-GV thông báo thêm nguyên tử có kích thước vô cùng nhỏ bé, nếu xếp sát nhau thành một hàng dài 1 mm có khoảng 10 triệu nguyên tử.
 -HS lắng nghe
-GV chốt lại nội dung
-HS ghi vào vở
II. Sơ lược cấu tạo nguyên tử: 
Nguyên tử gồm hạt nhân mang điện tích dương và các êlectrôn mang điện tích âm chuyển động xung quanh hạt nhân 
3. Hoạt động luyện tập: ( củng cố kiến thức) ( 3 phút)
µMục tiêu: HS hệ thống lại được nội dung kiến thức đã học
 µCách tiến hành hoạt động:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY – TRÒ
NỘI DUNG CẦN ĐẠT
GV: cho hs đọc phần ghi nhớ
HS: đọc phần ghi nhớ theo yêu cầu của gv
Có hai loại điện tích. Các vật mang điện tích cùng loại thì đẩy nhau, mang điện tích khác loại thì hút nhau.
-Có hai loại điện tích: Điện tích dương (+) và điện tích âm (-).
Nguyên tử gồm hạt nhân mang điện tích dương và các êlectrôn mang điện tích âm chuyển động xung quanh hạt nhân
4. Hoạt động vận dụng: ( 6phút)
µMục tiêu: HS vận dụng nội dung kiến thức đã học để trả lời các câu hỏi
µCách tiến hành hoạt động:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY – TRÒ
NỘI DUNG CẦN ĐẠT
-GV hướng dẫn HS vận dụng trả lời C2, C3,C4.
-Khi nào một vật nhiễm điện âm, nhiễm điện dương?
III. Vận dụng:	
C2: Trước khi cọ xát, thước nhựa và miếng vải đều có điện tích dương và điện tích âm vì chúng đều có cấu tạo từ các nguyên tử. Trong nguyên tử: Hạt nhân mang điện tích dương, êlectron mang điện tích âm.
C3: Trước khi cọ xát, các vật chưa nhiễm điện → không hút mẩu giấy nhỏ.
C4: học sinh hoạt động nhóm trả lời
Sau khi cọ xát:
+Mảnh vải mất êlectrôn → nhiễm điện dương.
+Thước nhựa nhận thêm êlectrôn → mang điện tích âm.
-Một vật nhiễm điện âm nếu nhận thêm êlectrôn, nhiễm điện dương nếu mất bớt êlectrôn.
5. Hoạt động tìm tòi, mở rộng: ( 3 phút)
µMục tiêu: HS hiểu thêm về các điện tích và chuẩn bị bài ở nhà tốt hơn.
µCách tiến hành hoạt động:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY – TRÒ
NỘI DUNG CẦN ĐẠT
- Cho hs đọc phần “có thể em chưa biết” về nhà làm bài tập ở SBT.
- Chuẩn bị bài học mới: bài 19 
làm bài tập 18.1 ->18.13 ở SBT.
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
 .
 .
 .
Hòa Thành, ngày 16 tháng 01 năm 2021
KÝ DUYỆT TUẦN 20
VŨ MINH HẢI