Kế hoạch bài học Ngữ văn Lớp 7 - Tuần 20 đến 37 - Năm học 2014-2015 - Trường THCS Tân Đông

Tuaàn daïy: 20 - Tieát: 73 
Ngaøy daïy: 27/12/2014
TUÏC NGÖÕ VEÀ THIEÂN NHIEÂN
VAØ LAO ÑOÄNG SAÛN XUAÁT.
1. Muïc tieâu: Giuùp HS.
 1.1 Kieán thöùc: 
 - HS biết:
 + Hoạt động 3: Khái quát nội dung, nghệ thuật.
 - HS hiểu:
+ Hoạt động 1: Hieåu sô löôïc theá naøo laø tuïc ngöõ. 
 + Hoạt động 2:Hieåu nội dung tö töôûng, yù nghóa trieát lyù vaø hình thöùc nghệ thuật cuûa nhöõng caâu tuïc ngöõ trong baøi hoïc
	+ Hoạt động 3: Hiểu được nội dung nghệ thuật chủ yếu cuûa töïc ngöõ veà thieân nhieân vaø lao ñoäng saûn xuaát.
 1.2. Kó naêng:
 - Thực hiện được: Kó naêng ñoïc – hieåu, phaân tích caùc lôùp nghóa cuûa töïc ngöõ veà thieân nhieân vaø lao ñoäng saûn xuaát.
 - Thực hiện thành thạo: Vaän duïng ñöôïc ôû möùc ñoä nhaát ñònh moät soá caâu tuïc ngöõ veà thieân nhieân vaø lao ñoäng saûn xuaát vaøo ñôøi soáng.
 1.3. Thaùi ñoä: 
 - Thói quen: Tự học,sử dụng tục ngữ đúng.
 - Tính cách:Giaùo duïc HScó thái độ trân trọng những kinh nghiệm mà ông cha ta đã đúc kết được . 
 Hoïc sinh yeâu lao ñoäng saûn xuaát vaø quí troïng thaønh quaû lao ñoäng.
 Coù yù thöùc giöõ gìn vaø baûo veä moâi tröôøng. 
 Giaùo duïc kó naêng töï nhaän thöùc ñöôïc nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm veà thieân nhieân, lao ñoäng saûn xuaát.
 Giaùo duïc kó naêng ra quyeát ñònh.
2. Nội dung học tập:
 - Nội dung tö töôûng, yù nghóa trieát lyù vaø hình thöùc nghệ thuật cuûa nhöõng caâu tuïc ngöõ trong baøi hoïc. 
3. Chuaån bò: 
 - Gíao vieân: Maùy chieáu.
 - Hoïc sinh: Soạn bài theo câu hỏi SGK.
4. Tổ chức các hoạt động học tập:
 4.1. OÅn ñònh toå chöùc vaø kieåm dieän:
 - Lôùp 7A1: ........ 
 4.2. Kieåm tra mieäng: 
 Caâu 1: Haõy keå teân caùc theå loaïi vaên hoïc daân gian maø em ñaõ hoïc? Cho bieát ví duï sau thuoäc theå loaïi vaên hoïc daân gian naøo?
 - Hôõi coâ taùc nöôùc beân ñaøng,
 Sao coâ muùc aùnh traêng vaøng ñoå ñi.
 - Baàu ôi thöông laáy bí cuøng
 Tuy raèng khaùc gioáng nhöng chung moät giaøn.
 Caâu 2: Haõy cho bieát hoâm nay hoïc baøi gì? Noäi dung chính cuûa baøi laø gì?
 * Traû lôøi: 
 Caâu 1: Caùc theå loaïi vaên hoïc daân gian ñaõ hoïc:
Truyeän coå tích.
Truyeàn thuyeát.
Truyeän cöôøi.
Truyeän nguï ngoân.
Ca dao.
Caùc ví duï treân thuoäc theå loaïi ca dao.
 Caâu 2: Hoâm nay hoïc baøi Tuïc ngöõ veà thieân nhieân vaø lao ñoäng saûn xuaát.
 Noäi dung chính: Noäi dung, yù nghóa, ngheä thuaät cuûa caùc caâu tuïc ngöõ.
 4.3. Tiến trình bài học: 
Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS.
ND baøi hoïc
 * Giôùi thieäu baøi (2 phút)
* Tieát hoïc hoâm nay, chuùng ta tieáp tuïc tìm hieåu moät theå loaïi nöõa thuoäc vaên hoïc daân gian ñoù laø tuïc ngöõ. Ñeà taøi maø chuùng ta tìm hieåu ñaàu tieân ñoù laø ñeà taøi : veà thieân nhieân vaø lao ñoäng saûn xuaát. 
 Hoaït ñoäng 1: (6 phút)Ñoïc –hieåu chuù thích:
* Dựa vào chú thích * SGK / 3 em hãy cho biết tục ngữ là gì ?
- Tục ngữ là những câu nói ngắn gọn, ổn định , có vần , có nhịp điệu thể hiện những kinh ngiệm của nhân daân veà nhiều mặt , được nhân dân vận dụng vào đời sống , suy nghĩ , lời ăn tiếng nói hằng ngày .
* GV chốt lại .
* GV höôùng daãn HS ñoïc : Đọc tự nhiên , có vần , có nhịp - * * GV đọc mẫu một laàn.
- HS đọc lại – HS khaùc nhaän xeùt.
* GV nhaän xeùt, söûa chöõa.
- HS töï nêu một số từ khó – HS khaùc giải nghĩa.
* GV nhaän xeùt, söûa chöõa.
 Hoaït ñoäng 2: (22 phút) Phân tích
* Coù theå chia 8 caâu tuïc ngöõ trong baøi thaønh maáy nhoùm? Moãi nhoùm goàm nhöõng caâu naøo? Goïi teân töøng nhoùm ñoù?
- 2 nhoùm:
+ Nhoùm 1: caâu 1 – 4 : Nhöõng caâu tuïc ngöõ veà thieân nhieân.
+ Nhoùm 2: caâu 5 – 8: Nhöõng caâu tuïc ngöõ veà lao ñoäng saûn xuaát.
* Thaûo luaän nhoùm: (5 phuùt)
- Nhoùm 1: Caâu 1,2.
- Nhoùm 2: Caâu 3,4.
- Nhoùm 3: Caâu 5,6.
- Nhoùm 4: Caâu 7,8.
* Phieáu thaûo luaän:
Caâu
YÙ nghóa
Ngheä thuaät
Kinh nghieäm vaø baøi hoïc
- Giaùo vieân goïi töøng nhoùm trình baøy.
* Caâu 1. Nhoùm 1 trình baøy.
- Goïi HS nhoùm khaùc nhaän xeùt.
- GV nhaän xeùt, choát yù.
* GV liên hệ: Em có nhận xét gì về độ dài thời gian ngày và đêm trong thời điểm hiện tại ? 
- Ban ngày ngắn ban đêm dài .
 * GV liên hệ: Nêu moät soá tröôøng hôïp coù theå aùp duïng kinh nghieäm neâu trong caâu tuïc ngö õ? 
- Vaän duïng vaøo chuyeän tính toaùn, saép xeáp coâng vieäc hoaëc giöõ gìn söùc khoeûù cho moãi ngöôøi trong muøa heø hoaëc muøa ñoâng.
* GV:Phaân tích theâm ñaëc ñieåm ngheä thuaät trong caâu 1? ( Về kết cấu , vần , phép đối , nhịp ) 
- Pheùp ñoái (ñoái xöùng vaø ñoái laäp) : ñeâm – ngaøy, thaùng naêm – thaùng möôøi, chöa – chöa, naèm – cöôøi, ñaõ – ñaõ, saùng – toái.
 - Phoùng ñaïi – cöôøng ñieäu – noùi quaù – thaäm xöng : chöa naèm ñaõ saùng, chöa cöôøi ñaõ toái
* Caâu 2: Nhoùm 1 trình baøy.
- Goïi HS nhoùm khaùc nhaän xeùt.
- GV nhaän xeùt, choát yù.
- Caâu tuïc ngöõ naøy coù giaù trò thöïc tieãn nhö theá naøo?
- Tìm moät soá caâu tuïc ngöõ khaùc coù noäi dung töông töï.
 VD: Traêng quaàng thì haïn, traêng taùn thì möa.
 *Nhoùm 2 trình baøy caâu 3
- Goïi HS nhoùm khaùc nhaän xeùt.
- GV nhaän xeùt, choát yù.
- Caâu tuïc ngöõ naøy coù giaù trò thöïc tieãn nhö theá naøo?
- Tìm moät soá caâu tuïc ngöõ khaùc coù noäi dung töông töï.
 Gioù heo may, chuoàn chuoàn bay thì baõo.	
 Caàu voøng, moùng cuït khoâng luït cuõng baõo.
*Nhoùm 2 trình baøy caâu 4
- Goïi HS nhoùm khaùc nhaän xeùt.
- GV nhaän xeùt, choát yù.
- Caâu tuïc ngöõ naøy coù giaù trò thöïc tieãn nhö theá naøo?
- Tìm moät soá caâu tuïc ngöõ khaùc coù noäi dung töông töï.
 + Thaùng baûy kieán ñaøn, ñaïi haøn, hoàng thuyû.
 + Kieán caùnh vôõ toå bay ra, baõo taùp möa sa tôùi gaàn.
 + Kieán ñen tha tröng leân cao
 Theá naøo cuõng coù möa raøo raát to.
* Những câu tục ngữ trên nói về kinh nghiệm gì của nhân dân ta ?
- Kinh nghieäm döï ñoaùn thôøi tieát.
* GV giáo dục: Những kinh nghiệm đó đã giúp ích được gì cho chúng ta trong cuộc sống ? 
- Dự đoán được thời tiết để chủ động trong công việc , chủ động phòng chống thiên tai , lũ lụt . bảo vệ tài sản.
- Haõy cho bieát côn baõo lôùn nhaát trong naêm 2013 laø gì? Xaûy ra ôû ñaâu vaø thieät haïi nhö theá naøo?( Lieân heä thöïc teá)
- Töø ngaøn xöa oâng cha ta ñaõ coù öôùc mô cheá ngöï thieân tai, öôùc mô ñoù theå hieän qua caâu chuyeän naøo?
-> Sôn Tinh, Thuyû Tinh.
*Nhoùm 3 trình baøy caâu 5
- Goïi HS nhoùm khaùc nhaän xeùt.
- GV nhaän xeùt, choát yù.
- Caâu tuïc ngöõ naøy coù giaù trò thöïc tieãn nhö theá naøo?
* GV giáo dục: Ngöôøi ta thöôøng söû duïng caâu tuïc ngöõ naøy trong tröôøng hôïp naøo? 
- Pheâ phaùn hieän töôïng laõng phí ñaát ñeà cao giaù trò cuûa ñaát.
- GV: Lieân heä giaù trò cuûa ñaát trong giai ñoaïn hieän nay.
Lieân heä caâu chuyeän Laõo noâng vaø caùc con.
* Giaûi nghóa caùc töø Haùn Vieät coù trong caâu tuïc ngöõ 6?
- Nhaát, nhò, tam: 1, 2, 3à thöù I, thöù II, thöù III.
- Canh: canh taùc; trì: ao; vieân: vöôøn töôïc.
- Ñieàn: ruoäng ñaát.
*Nhoùm 3 trình baøy caâu 6
- Goïi HS nhoùm khaùc nhaän xeùt.
- GV nhaän xeùt, choát yù.
* GV giáo dục: Giaù trò cuûa kinh nghieäm maø caâu tuïc ngöõ theå hieän? 
- Giuùp con ngöôøi bieát khai thaùc toát ñieàu kieän hoaøn caûnh töï nhieân ñeå taïo ra cuûa caûi vaät chaát.
*Nhoùm 4 trình baøy caâu 7
- Goïi HS nhoùm khaùc nhaän xeùt.
- GV nhaän xeùt, choát yù.
* GV giáo dục: Giaù trò cuûa kinh nghieäm maø caâu tuïc ngöõ theå hieän? 
* Caâu tuïc ngöõ naøy ñöôïc söû duïng ñeå laøm gì?
- Ñeå phoå bieán kinh nghieäm chaêm soùc caây luùa nöôùc.
* Nhöõng caâu tuïc ngöõ coù noäi dung töông töï:
- Moät löôïc taùt, moät baùt côm.
- Ngöôøi ñeïp vì luïa, luùa toát vì phaân.
- Khoâng nöôùc, khoâng phaân chuyeân caàn voâ ích.
- Ruoäng khoâng phaân nhö thaân khoâng cuûa.
*Nhoùm 4 trình baøy caâu 8
- Goïi HS nhoùm khaùc nhaän xeùt.
- GV nhaän xeùt, choát yù.
* GV giáo dục: Giaù trò cuûa kinh nghieäm maø caâu tuïc ngöõ theå hieän? 
	 * Hoaït ñoäng 3: (3 phuùt) Toång keát:
- HS tóm tắt nội dung , ngheä thuaät
- GV nhận xét
* HS đọc ghi nhớ SGK / 5
I. Ñoïc –hieåu chuù thích:
 1.Tục ngữ là gì ?
 Chú thích * SGK / 3
 2. Ñoïc vaø giải nghóa từ
II. Phân tích 
1. Tuïc ngöõ veà thieân nhieân:
 a. Caâu 1:
- Thaùng 5 ñeâm ngaén ngaøy daøi, thaùng 10 ñeâm daøi ngaøy ngaén.
- Nghệ thuật : Kết cấu ngắn gọn có 2 vế , vần lưng , đối vế , đối ngữ , đối từ 
 b. Caâu 2:
- Ngaøy naøo ñeâm tröôùc trôøi coù nhieàu sao, hoâm sau seõ naéng, trôøi ít sao seõ möa.
- Ngheä thuaät: Vaàn löng, pheùp ñoái.
 c. Caâu 3:
- Khi treân trôøi xuaát hieän raùng coù saéc vaøng maøu môû gaø töùc laø saép coù baõo.
- Ngheä thuaät: Vaàn löng, caâu tuïc ngöõ nhö moät lôøi nhaéc nhôõ.
 d. Caâu 4:
- Kieán boø nhieàu vaøo thaùng 7 laø ñieàm baùo saép coù luït.
* Ngheä thuaät: Vaàn löng, hai veá ñoái nhau veà aâm ñieäu.
2. Tuïc ngöõ veà lao ñoäng saûn xuaát:
 b. Caâu 5:
- Giaù trò cuûa ñaát ñai, ñất đai rất quý giá như vàng.
- Hình thöùc ngheä thuaät : so saùnh, phoùng ñaïi, ngaén goïn.
b.Caâu 6:
- Thöù töï veà nguoàn lôïi kinh teá cuûa caùc ngaønh ngheà.
- Ngheä thuaät : Caâu tuïc ngöõ coù ba veá cuøng moät keát caáu coù vaàn löng , vaàn chaân : vieân – ñieàn 
 c. Caâu 7.
- Thöù töï taàm quan troïng cuûa nöôùc, phaân boùn, söï caàn maãn, gioáng maù.
- Ngaén goïn, ñuû yù, coù nhòp ñieäu, coù vaàn.
d. Caâu 8.
- Khaúng ñònh taàm quan troïng cuûa thôøi vuï vaø cuûa ñaát ñai ñaõ ñöôïc khai phaù, chaêm boùn ñoái vôùi ngheà troàng troït.
- Ngheä thuaät: Ngaén goïn, haøm suùc
III. Tổng kết
 Ghi nhớ SGK/5
 4.4. Tổng kết.
 1. So saùnh söï khaùc nhau giöõa tuïc ngöõ vaø thaønh ngöõ?
 * Thaønh ngöõ:
+ Đơn vị tương đương như từ ( cụm từ cố định), coù chức năng định danh.
+ Chưa ñöôïc coi laø văn bản. 
 * Tục ngữ:
+ Caâu hoaøn chỉnh, diễn đạt trọn vẹn :một phaùn ñoaùn, một kết luận, một lời khuyeân.
+ Được coi như một văn bản đặc biệt, một 
thể thi ca nhỏ nhất.
2. Troø chôi:Ñuoåi hình baét chöõ.
 4.5. Höôùng daãn học tập:
 a. Ñoái vôùi baøi hoïc ởû tieát naøy: - Học thuộc 8 caâu tục ngữ, xem lại phần phaân tích.
 - Học thuộc nghi nhôù * SGK / 5.
 - Hoïc thuoäc khaùi nieäm tuïc ngöõ.
 - Tìm ñoïc một số caâu tục ngữ coù nội dung tương tự.
 - Taäp söû duïng moät vaøi caâu tuïc ngöõ trong baøi hoïc vaøo nhöõng tình huoáng giao tieáp khaùc nhau, vieát thaønh nhöõng ñoaïn ñoái thoaïi ngaén.
 b. Ñoái vôùi baøi hoïc ởû tieát tieáp theo: Chuẩn bị học tiết văn thơ Taây Ninh baøi Hương Đất
 - Tìm đọc taùc phẩm Hương Đất trong tập Văn thơ Tây Ninh
 - Thử phân tích bài thơ và tìm hiểu về tác giả Minh Hương 
5. Phụ lục:
 *********************************************
Tuaàn daïy: 20 - Tieát: 74
Ngaøy daïy: 27/12/2014
 VĂN THƠ TÂY NINH
HƯƠNG ĐẤT (Thu Höông)
 VỀ AN CƠ ( Xuân Phát)- Đọc thêm
1. Muïc tieâu: Giuùp HS.
 1.1 Kieán thöùc: 
 - HS biết:
+ Hoạt động 1: Vài nét về tác giả Thu Hương .
 - HS hiểu:
+ Hoạt động 2: Hieåu ñöôïc söï coá gaéng vaát vaû cuûa nhöõng con ngöôøi laøm vieäc ôû noâng tröôøng.
+ Hoạt động 3: Hiểu nội dung bài thơ “ Về An Cơ”
 1.2. Kó naêng:
 - Thực hiện được: Reøn kó naêng ñoïc, phaân tích thô.
 - Thực hiện thành thạo: Đọc diễn cảm bài thơ.
 1.3.Thaùi ñoä:
	- Thói quen: Tự học, tìm hiểu văn học địa phương.
 - Tính cách:Giaùo duïc loøng yeâu lao ñoäng, yeâu nhöõng ngöôøi laøm vieäc vaát vaû cho HS.
 2. Nội dung học tập:
 - Söï coá gaéng vaát vaû cuûa nhöõng con ngöôøi laøm vieäc ôû noâng tröôøng.
 3. Chuaån bò: 
 - Gíao vieân: Sách Văn thơ Tây Ninh 
 - Hoïc sinh: Soạn bài theo gợi ý của giáo viên..
4. Tổ chức các hoạt động học tập:
 4.1. OÅn ñònh toå chöùc vaø kieåm dieän: 
 - Lôùp 7A1: ........ 
 - Lôùp 7A5: ........ 
 4.2. Kieåm tra mieäng: ( Thoâng qua )
 4.3. Tiến trình bài học: 
Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS.
ND baøi hoïc.
	 * Giôùi thieäu baøi môùi (1 phút)
* Tieát naøy chuùng ta seõ tìm hieåu baøi thô Höông ñaát vaø moät soá baøi ñoïc theâm.
 Hoaït ñoäng 1: (7 phút)Tìm hieåu tác giả-tác phẩm.
* Em hãy nêu những hiểu biết của em về tác giả Thu Hương và bài thơ Hương đất?	
- HS trình bày – GV bổ sung, chốt ý	
* GV treo bảng phụ ghi bài thơ lên bảng
* GV hướng dẫn giọng đọc: 
 - Từ đầu đến “ có như điều may rủi”: Đọc giọng tỏ ra băn khoăn, ray rứt, dồn dập.
 - Phần còn lại: Đọc giọng hồ hởi, ấm áp, đậm đà.
* GV đọc mẫu 1 đoạn – yêu cầu HS đọc tiếp.
* Nhận xét giọng đọc của từng HS.
* Em hãy xác định bố cục của bài thơ và nêu nội dung chính của từng phần?
- 2 phaàn:
+ Phaàn 1: Töø ñaàu may ruûi: ngaïc nhieân, baên khoaên, ray röùc veà 1 vaán ñeà ñaët ra chöa coù lôøi giaûi.
+ Phaàn 2: Coøn laïi: lôøi ñaùp hieåu, vui söôùng veà vaán ñeà ñaët ra ñaõ coù lôøi giaûi.
 *Hoaït ñoäng 2: (20phút)Phaân tích “Hương đất”.	
* Thảo luận nhóm: GV chia lớp thành 4 nhóm:
- Nhóm 1: Trong phần đầu của bài thơ có mấy câu hỏi? câu hỏi được đặt ra cho ai? Hỏi về điều gì? tình cảm nào được thể hiện trong những câu hỏi đó?
- Nhóm 2: Em có nhận xét gì về số tiếng và nhịp điệu của các dòng thơ? Từ đó cho thấy tâm trạng của tác giả như thế nào? Tại sao lại có tâm trang như vậy?
- Nhóm 3: Phần thơ thứ 2 tác giả nói với ai? Về ai? và nói gì? Tâm trạng của tác giả lúc này như thế nào?
- Nhóm 4: Em hiểu câu thơ “ Người nặng tình nên đất mới nồng hương” như thế nào?	
* Các nhóm thảo luận 5 phút.
* Đại diện nhóm trình bày – GV nhận xét, chốt ý.
* Neâu ND - NT baøi thô?
- HS nêu – GV nhận xét
*Hoaït ñoäng 3: (7phút)Phaân tích “Về An Cơ”.	
- HS đọc bài thơ.
- Nêu giá trị nội dung và nghệ thuật của bài.
I/ Đọc – tìm hiểu chú thích
 1. Tác giả-tác phẩm:
- Thu Höông teân thaät laø Leâ Thò Thu Höông sinh 1957 queâ ôû Hoaø Thaønh - Taây Ninh, laø phoùng vieân toaø soaïn baùo TN: Viết báo, viết văn và làm thơ; bài viết thường đăng báo Tây Ninh
- Baøi thô vieát trong chuyeán ñi thöïc teá leân noâng tröôøng mía Nöôùc Trong huyeän Taân Chaâu.
 2. Đọc – giải nghĩa từ.
 3. Bố cục: 2 phần
II. Phân tích:
1. Hương đất:
a. Phaàn 1:
- Coù 7 caâu ñeàu khoâng coù phaàn traû lôøi.
- “Coù phaûi töøng ñeâm” hoûi lieân tieáp doàn daäpàTaâm traïng khoâng yeân ổn, söï raïo röïc thao thöùc cuûa traùi tim yeâu thöông.
- “Ta muoán khoân taû”: haïnh phuùc, ñôùn ñau, noãi nieàm traên trôû, lo aâu.
 b. Phaàn 2:
- TG hieåu ñaát, hieåu caû mình.
- Söï yeân laëng suy nghó töø chuyeän ñaát môû ra chuyeän ngöôøi.
 c. Toång keát:
- Baøi thô nhaèm caûm thoâng vaø ca ngôïi moïi coá gaéng cuûa con ngöôøi ôû noâng tröôøng, noùi veà ñaát nhöng kì thöïc laø noùi veà con ngöôøi.
2. Về An Cơ:
- ND: Không có hình ảnh mới mẻ, giọng thơ thật thà chân thật bài thơ gợi lại cảm xúc, cảm phục chân thành đối với người đã vì nước, vì đất, vì người Tây Ninh mà quên mình.
 4.4. Tổng kết:
 * Viết một đoạn văn ngắn bày tỏ tình cảm của em đối với quê hương
 - HS viết – GV nhận xét.
 4.5. Höôùng daãn học tập:
 a. Ñoái vôùi baøi hoïc ởû tieát naøy: + Học thuộc bài thơ, xem lại nội dung phân tích.
 + Tìm hiểu về tác giả-tác phẩm.
 + Tìm thêm một số tác phẩm văn thơ Tây Ninh.
 b. Ñoái vôùi baøi hoïc ở tieát tiếp theo: Chuẩn bị bài Tục ngữ về con người và xã hội.
 + Đọc trước văn bản
 + Trả lời câu hỏi phần Đọc – hiểu văn bản SGK/14
5.Phụ lục:
 ************************
Tuaàn daïy: 20 - Tieát: 75,76
Ngaøy daïy: 30/12/2013
TÌM HIEÅU CHUNG VEÀ VAÊN NGHÒ LUAÄN
1. Muïc tieâu:
 1.1. Kieán thöùc:
 - HS biết: 
+ Hoạt động 2: Naém ñöôïc khaùi nieäm vaên baûn nghò luaän.
+ Hoạt động 3: Biết văn bản nghị luận, xác định bố cục và đặc điểm văn nghị luận.
 - HS hiểu: 
+ Hoạt động 1: Hieåu ñöôïc nhu caàu nghò luaän trong ñôøi soáng.
+ Hoạt động 2: Ñaëc ñieåm chung cuûa vaên nghò luaän.
 1.2. Kó naêng: 
- Thưc hiện được: Bước đầu tìm hiểu văn bản nghị luận. 
- Thực hiện thành thạo: Kó naêng nhaän bieát vaên baûn nghò luaän khi ñoïc saùch baùo, chuaån bò ñeå tieáp tuïc tìm hieåu saâu hôn, kó hôn veà vaên baûn quan troïng naøy.
 1.3. Thaùi ñoä:
 - Thói quen: Vaän duïng vaên nghò luaän vaøo cuoäc soáng.
 - Tính cách: Gíao duïc kó naêng suy nghó, pheâ phaùn vaø saùng taïo.
 Giaùo duïc kó naêng ra quyeát ñònh.
2. Nội dung học tập:
 - Khaùi nieäm vaên baûn nghò luaän vaø ñaëc ñieåm chung cuûa vaên nghò luaän.
3. Chuaån bò: 
 - Gíao vieân: Baûng phuï ghi baøi taäp trong SGK.
 - Hoïc sinh: Chuẩn bị bài theo câu hỏi SGK.
4. Tổ chức các hoạt động học tập:
 4.1. OÅn ñònh toå chöùc vaø kieåm dieän: 
 - Lôùp 7A1: ........ 
 - Lôùp 7A5: ........ 
 4.2. Kieåm tra mieäng: ( Thoâng qua )
 4.3. Tiến trình bài học: 
Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS.
ND baøi hoïc.
	 * Giôùi thieäu baøi môùi ( 1 phút) 
* Tieát hoïc hoâm nay chuùng ta tieáp tuïc tìm hieåu moät theå loaïi vaên nöõa. Ñoù laø vaên nghò luaän. Vôùi baøi ñaàu tieân “Tìm hieåu chung veà vaên nghò luaän” 
 Hoaït ñoäng 1: ( 15 phút) Nhu caàu nghò luaän 
* HS đọc các câu hỏi trên baûng phuï.
*Trong đời soáng em coù gaëp vaán ñeà vaø caâu hoûi nhö theá khoâng?	
- Thöôøng gaëp.
 ( Gíao duïc kó naêng suy nghó, pheâ phaùn vaø saùng taïo)
* Haõy neâu theâm caùc caâu hoûi vaø caùc vaán ñeà töông töï?	
 - Vì sao con chaùu phaûi hieáu thuaän vôùi oâng baø cha meï
 - Vì sao phaûi sieâng naêng, caàn maãm hoïc taäp?
 - Vì sao phaûi luoân tu boå vaø baûo veä ñeâ ñieàu?	 
 - Vì sao phaûi giöõ cho traùi ñaát xanh vaø saïch?	
* Gaëp caùc vaán ñeà vaø caâu hoûi loaïi ñoù em coù theå traû lôøi baèng caùc kieåu VB ñaõ hoïc nhö keå chuyeän, mieâu taû, bieåu caûm hay khoâng? haõy giaûi thích vì sao?
- Khoâng theå traû lôøi baèng caùc kieåu VB ñaõ hoïc nhö keå chuyeän, mieâu taû, bieåu caûm, vì caùc caâu hoûi ñoù phaûi duøng lí leõ keøm theo daãn chöùng xaùc ñaùng ñeå baøy toû 1 tö töôûng, 1 quan ñieåm naøo ñoù thaät roõ raøng, maïch laïc coù söùc thuyeát phuïc.
* Ñeå traû lôøi nhöõng caâu hoûi nhö theá haøng ngaøy treân baùo chí, qua ñaøi phaùt thanh, truyeàn hình, em thöôøng gaëp nhöõng kieåu VB naøo? Haõy keå teân 1 vaøi kieåu VB maø em bieát?
- Kieåu VB nghò luaän nhö caùc yù kieán neâu ra ñeå tranh luaän 1 vaán ñeà, caùc baøi xaõ luaän, caùc baøi phaùt bieåu yù kieán.
 Hoaït ñoäng 2:( 15 phút) Theá naøo laø VB nghò luaän?
* HS ñoïc VB choáng naïn thaát hoïc SGK/7.
* Baùc Hoà vieát naøy naøy nhaèm muïc ñích gì?	
- Baùc vieát baøi naøy ñeå keâu goïi, thuyeát phuïc nhaân daân choáng naïn thaát hoïc.
* Ñeå thöùc hieän muïc ñích aáy baøi vieát neâu ra nhöõng yù kieán naøo?
- Nhaân daân phaûi coù kieán thöùc môùi ñeå tham gia vaøo coâng vieäc xaây döïng ñaát nöôùcà Muoán vaäy phaûi bieát ñoïc, bieát vieát chöõ quoác ngöõ, truyeàn baù chöõ quoác ngöõ giuùp ñoàng baøo thoaùt khoûi caûnh muø chöõ. 
( Giaùo duïc kó naêng ra quyeát ñònh )
* Nhöõng yù kieán aáy ñöôïc dieãn ñaït thaønh nhöõng luaän ñieåm naøo? Tìm caùc caâu vaên mang luaän ñieåm?	 
* Ñeå yù kieán coù söùc thuyeát phuïc baøi vieát ñaõ neâu leân nhöõng lí leõ naøo? Haõy lieät keâ nhöõng lí leõ aáy?	
- HS thaûo luaän nhoùm 5’- Ñaïi dieän nhoùm trình baøy:
- 95% ngöôøi VN muø chöõ thì tieán boä laøm sao ñöôïc naâng cao daân trí.
- Ngöôøi bieát chöõ daïy cho ngöôøi chöa bieát chöõ.
- Nhöõng ngöôøi chöa bieát chöõ gaéng söùc hoïc cho bieát.	
- Tö töôûng, quan ñieåm: Baèng moïi caùch phaûi choáng laïi naïn thaát hoïc ñeå xaây döïng nöôùc nhaø giuùp cho ñaát nöôùc tieán boä phaùt trieån.
à Lí leõ, daãn chöùng thuyeát phuïc.
* Taùc giaû coù theå thöïc hieän muïc ñích cuûa mình baèng vaên keå chuyeän, mieâu taû, bieåu caûm ñöôïc khoâng? Vì sao?
- Khoâng, vì chæ coù vaên nghò luaän môùi coù theå baøy toû yù kieán, quan ñieåm, thaùi ñoä cuûa mình 1 caùch roõ raøng chính xaùc, coù söùc thuyeát phuïc, vaên keå chuyeän, mieâu taû, bieåu caûm khoâng coù ñöôïc nhöõng laäp luaän saéc beùn, thuyeát phuïc ñeå giaûi quyeát vaán ñeà trong thöùc teá ñôøi soáng nhö vaên nghò luaän.
* Trong dôøi soáng ta thöôøng gaëp vaên nghò luaän döôùi daïng naøo? Theá naøo laø vaên nghò luaän?
- HS traû lôøi, GV nhaän xeùt, choát yù.
* HS ñoïc ghi nhôù SGK/9.	
 Hoaït ñoäng 3: ( 36 phút) Höôùng daãn HS laøm bài tập.
* Goïi HS ñoïc và xác định yêu cầu BT1,2,3,4 sgk/9,10.	
* Thảo luận nhóm: GV treo baûng phuï, ghi caâu hoûi thaûo luaän nhoùm. ( 7 phút )
- Nhoùm 1: caâu a bài 1.	 
- Nhoùm 2: caâu b bài 1.
- Nhóm 3: Câu c bài 1.
- Nhóm 4: Bài tập 2.
- Nhóm 5: Bài tập 3.
- Nhóm 6: Bài tập 4.	
-> Ñaïi dieän nhoùm trình baøy.	 
* GV nhaän xeùt, söûa chöõa - HS söûa baøi taäp vaøo VBT
I. Nhu caàu nghò luaän:
- Theo em, nhö theá naøo laø soáng ñeïp
à Vaán ñeà caàn giaûi quyeát: baøn baïc ñeå tìm ra haønh ñoäng ñuùng ñaén taïo neân loái soáng ñeïp.
- Treû em huùt thuoác laù laø toát hay xaáu hay lôïi hay haïi?
à Duøng lí leõ, daãn chöùng ñeå thuyeát phuïc ngöôøi ñoïc, ngöôøi nghe veà taùc haïi cuûa thuoác laù.
èTrong ñôøi soáng ta thöôøng gaëp vaên nghò luaän döôùi daïng caùc yù kieán neâu ra.
II. Theá naøo laø VB nghò luaän?
 * Vaên baûn “Choáng naïn thaát hoïc”.
- Luaän ñieåm: Moïi ngöôøi VN phaûi hieåu bieát quyeàn lôïi boån phaän cuûa mình, phaûi coùp kieán thöùc môùi ñeå tham gia vaøo coâng vieäc xaây döïng nöôùc nhaø.
* Ghi nhôù: SGK/9
III. Luyện tập
* Bài tập 1:
a/ Đây là một văn bản nghị luận vì: Vấn đề nêu ra để bàn luận và giải quyết là một vấn đề xã hội. Tác giả đã sử dụng khá nhiều lí lẻ, lập luận và dẫn chứng để trình bày và bảo vệ quan điểm của mình.
b/ Ý kiến: Cần phân biệt thói quen tốt và khắc phục thói quen xấu.
Câu văn thể hiện: “ Có thói quen ”
+ “ Có người biết ”
+ “ Thói quen thành tệ nạn .”
+ “ Tạo được ”
Lí lẻ và dẫn chứng: Những biểu hiện trong cuộc sống hằng ngày.
c/ Bài nghị luận đúng với vấn đề trong thực tế.
- Tán thành vì những ý kiến tác giả nêu ra đều đúng đắn và cụ thể.
* Bài tập 2:
- Bố cục có 3 phần:
+ Mở bài: Nêu vấn đề thói quen và thói quen tốt.
+ Thân bài: Tác hại của thói quen xấu và việc cần thiết phải loại bỏ thói quen xấu.
+ Kết bài: Kêu gọi mọi người loại bỏ thói quen xấu, tự điều chỉnh mình để tọa ra nếp sống đẹp, văn minh cho xã hội.
* Bài tập 4:
Mặc dù có sử dụng tự sự nhưng văn bản trên vẫn là văn bản nghị luận. Kể chuyện “ Hai biển hồ “ là để bàn luận về hai cách sống: Cách sống chỉ biết giữ cho riêng mình và cách sống biết sẻ chia cùng mọi người. Hình ảnh hai biển hồ mang ý nghĩa tượng trưng cho hai cách sống đối lập nhau ấy.
 4.4. Tổng kết.
* Nhắc lại đặc điể chung của văn nghị luận?
- Văn nghị luận là văn bản được viết ra nhằm xác lập cho người đọc , người nghe một tư tưởng, quan điểm rõ rang, có lí lẻ, dẫn chứng thuyết phục.
* Em hãy trình bày miệng ý kiến của em về vấn đề môi trường trong thời đại ngày nay?
- HS tự trình bày-GV nhận xét, tóm ý.
 4. 5. Höôùng daãn học tập:
 a. Ñoái vôùi baøi hoïc ở tieát naøy: + Xem lại nội dung bài học.
 + Học thuộc hai ghi nhớ sgk/9.
 + Làm bài tập 3 phần luyện tập sgk/10.
 + Tập viết một đoạn văn trình bày ý kiến của mình về một vấn đề nào đó.
 b. Ñoái vôùi baøi hoïc ở tieát tieáp theo: Chuẩn bị bài Đặc điểm của văn bản nghị luận.
 + Đọc nội dung và trả lời câu hỏi phần I SGK/18,19	
 + Xem trước bài tập 1 phần luyện tập sgk/20 
5. Phụ lục:
Tuaàn daïy: 21-Tieát: 77
Ngaøy daïy:06/01/2014
TUÏC NGÖÕ VEÀ CON NGÖÔØI VAØ XAÕ HOÄI.
1. Muïc tieâu: Giuùp HS.
 1. 1. Kieán thöùc: 
 - HS biết:
+ Hoạt động 1: Cách đọc một số bài tục ngữ, biết nghĩa của các từ khó.
- HS hiểu:
+ Hoạt động 2:Hieåu nội dung, yù nghóa vaø một soá hình thöùc dieãn ñaït cuûa nhöõng caâu tuïc ngöõ veà con ngöôøi và xã hội. 
+ Hoạt động 3: Nội dung khái quát của tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất.
 1.2. Kó naêng: 
 - Thực hiện được: Reøn kó naêng ñoïc – hieåu, phaân tích caùc lôùp nghóa cuûa nhöõng caâu tuïc ngữ về con ngöôøi vaø xaõ hoäiõ.
	- Thực hiện thành thạo:
 + Kó naêng cuûng coá, boå sung theâm hieåu bieát veà tuïc ngöõ.
+ Kó naêng vaän duïng ôû möùc ñoä nhaát ñònh tuïc ngöõ veà con ngöôøi vaø xaõ hoäi trong ñôøi soáng.
 1.3. Thaùi ñoä:
 - Thói quen: Giữ gìn phẩm chất và lối sống tốt, trân trọng giá trị của con người.
 - Tính cách: Giaùo duïc kó naêng töï nhaän thöùc ñöôïc nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm veà con ngöôøi vaø xaõ hoäi. Giaùo duïc kó naêng ra quyeát ñònh.
2. Nội dung học tập:
 - Nội dung tö töôûng, yù nghóa trieát lyù vaø hình thöùc nghệ thuật cuûa nhöõng caâu tuïc ngöõ trong baøi hoïc. 
3. Chuaån bò: 
 - Gíao vieân: Bảng phụ ghi các câu tục ngữ.
 - Hoïc sinh: Soạn bài theo câu hỏi SGK.
4. Tổ chức các hoạt động học tập:
 4.1. OÅn ñònh toå chöùc vaø kieåm dieän: ( GV kiểm tra só soá HS treân lôùp )
 - Lôùp 7A1: ........ 
 - Lôùp 7A5: ........ 
 4.2. Kieåm tra mieäng: 
 1. Tục ngữ là gì? Ñoïc thuoäc 8 caâu tuïc ngöõ veà thieân nhieân vaø lao ñoäng saûn xuaát? Phaân tích noäi dung, ngheä thuaät cuûa moät caâu tuïc ngöõ maø em thích ? (8 ñ) 
 - Laø nhöõng caâu noùi daân gian ngaén goïn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh, đúc kết những bài học của nhân dân về:
 + Quy luật của thiên nhiên.
 + Kinh nghiệm lao động sản xuất
 + Kinh nghiệm về con người và xã hội. ( 2ñ )
 - Hoïc sinh ñoïc ñuùng chính xaùc. ( 2ñ )
 - HS chọn 1 câu tục ngữ và phân tích:
 VD: “ Ñeâm thaùng naêm chöa naèm ñaõ saùng
 Ngaøy thaùng möôøi chöa cöôøi ñaõ toái”
 + Thaùng 5 ( Aâm lòch ) ñeâm ngaén , ngaøy daøi, Thaùng 10 ( AÂL) deâm daøi , ngaøy ngaén
=> Caàn phaûi tranh thuû coâng vieäc tieát kieäm thôøi gian. ( 2ñ )
 + Hình thöùc ngheä thuaät : ( 2ñ )
 - Pheùp ñoái (ñoái xöùng vaø ñoái laäp) : ñeâm – ngaøy, thaùng naêm – thaùng möôøi, chöa – chöa, naèm – cöôøi, ñaõ – ñaõ, saùng – toái.
 - Nói quá: Chöa naèm ñaõ saùng, chöa cöôøi ñaõ toái
 2. Tieát hoïc hoâm nay chuùng ta hoïc baøi gì? Caùc noäi dung chính trong baøi laø gì? ( 2ñ )
 - Hoïc baøi : Tuïc ngöõ veà con ngöôøi vaø xaõ hoäi.
 - Noäi dung: + Tìm hiểu những bài học kinh nghiệm về con người và xã hội
 + Tìm hiểu đặc điểm hình thức của những câu tục ngữ về con người và xã hội.
 4.3. Tiến trình bài học: 
Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS
ND baøi hoïc.
	* Giới thiệu baøi:
* Sau khi hoïc vaên baûn Tuïc ngöõ veà thieân nhieân vaø lao ñoäng saûn xuaát, em coù nhaän xeùt gì veà tuïc ngö?õ
- HS tự bộc lộ.
* GV dieãn giaûng: Tục ngữ là những lời vàng ý ngọc, là sự kết tinh kinh nghiệm, trí tuệ của nhân dân qua bao đời. Ngoaøi nhöõng kinh nghieäm veà lao ñoäng saûn xuaát , tục ngöõ còn laø kho baùu nhöõng kinh nghieäm daân gian veà con ngöôøi vaø xaõ hoäi. Döôùi hình thöùc nhöõng nhaän xeùt , lôøi khuyeân nhuû , tuïc ngöõ truyeàn ñaït raát nhieàu baøi hoïc boå ích , voâ giaù trong caùch nhìn nhaän giaù trò con ngöôøi , trong caùch hoïc caùch soáng vaø caùch öùng xöû haèng ngaøy.
 Hoaït ñoäng 1: (5 phút) Ñoïc –tìm hiểu chú thích:
* GV ñoïc, höôùng daãn HS ñoïc: Ñọc roõ raøng, chậm, chú ý vần , nhịp điệu. 
* GVgoïi HS ñoïc – HS khaùc nhaän xeùt.
* GV nhaän xeùt, söûa chöõa.
* Yeâu caàu HS neâu töø khoù vaø môøi HS khaùc giaûi nghóa.
- HS giaûi nghóa moäi soá töø khoù.
* GV choát yù.	 
	Hoaït ñoäng 2: (24 phút)Phaân tích VB	 
* Goïi HS ñoïc caâu 1 .
* Trong câu 1 từ “ mặt người” và từ “ mặt của” có nghĩa là gì?
- Mặt người: Chỉ con người.
- Mặt của: Chỉ của cải.
* Từ “mặt” còn chỉ sự hiện diện ( có mặt ). Vậy câu tục ngữ có nghĩa gì?
- Sự hiện diện của một con người bằng sự hiện diện của mười thứ của cải.
* Như vậy, người xưa có quan niệm như thế nào về giá trị con người so với của cải?	
* GV liên hệ - giáo dục: Em coù ñoàng tình vôùi nhaän xeùt naøy cuûa ngöôøi xöa khoâng? Vì sao?	
- Con ngöôøi laø nhaân toá quyeát ñònh moïi vieäc. Ngöôøi laøm ra cuûa chöù cuûa khoâng laøm ra ngöôøi.	
* Caâu tuïc ngöõ naøy ñaõ söû duïng nhöõng bieän phaùp ngheä thuaät naøo?Chỉ ra caùc bieän phaùp ngheä thuaät ñoù? 
- Hoán dụ ( mặt người chỉ con người ), so sánh ( Một mặt người bằng mười mặt của ), nhân hóa ( mặt của ), đối lập ( một – mười )
* Caùc bieän phaùp ngheä thuaät ñoù coù taùc duïng, yù nghóa gì?
* GV liên hệ : Em coøn bieát caâu tuïc ngöõ naøo nöõa ñeà cao giaù trò cuûa con ngöôøi?
- Ngöôùi ta laø hoa ñaát.
- Ngöôøi soáng ñoáng vaøng.
* Theo em, kinh nghiệm nào của dân gian được đúc kết trong câu tục ngữ này?
- Con người là thứ của cải vô cùng quý giá. Con người tạo ra của cải chứ không của cải tạo ra con người
* GV liên hệ - giáo dục HS: Từ kinh nghiệm sống này, em rút ra được bài học gì? Caâu tuïc ngöõ naøy ñöôïc vaän duïng trong hoaøn caûnh naøo cuûa ñôøi soáng?
- Bài học:
 + Yêu quý, tôn trọng, bảo vệ con người.
 + Không để của cải che lấp con người.
- Hòan cảnh vận dụng:
 + Pheâ phaùn nhöõng tröôøng hôïp coi cuûa hôn ngöôøi.
 +An uûi ñoäng vieân nhöõng tröôøng hôïp nhaân daân cho laø cuûa ñi thay ngöôøi.
 + Noùi veà trieát lí soáng cuûa nhaân daân ñaët con ngöôøi leân treân moïi thöù cuûa caûi
 + Quan nieäm veà vieäc sinh ñeû tröôùc ñaây: muoán ñeû nhieàu con. 
 ( GV chuyển ý )
* Goïi HS ñoïc caâu 2.	
*Em hieåu nhö theá naøo veà caùc töø raêng, toùc, goùc trong caâu tuïc ngöõ naøy?
- Raêng: nuï cöôøi, lôøi noùi 
- Toùc: khuoân maët 
- Goùc: moät maët quan troïng cuûa con ngöôøi, caû veà hình daùng laãn tính caùch.
* Em hãy giải nghĩa câu tục ngữ?
* GV giáo dục: Em rút ra được bài học gì từ câu tục ngữ?
- HS trình bày – GV nhận xét.
* HS ñoïc caâu 3 .	
* Các từ đoùi , raùch , saïch, thôm coù theå ñöôïc hieåu laø gì?
- Ñoùi, raùch: Söï khoù khaên thieáu thoán veà vaät chaát.
- Saïch, thôm: Söï trong saïch, cao caû cuûa ñaïo ñöùc, nhaân caùch con ngöôøi.
* Hình thöùc caâu tuïc ngöõ coù gì ñaëc bieät so vôùi caùc caâu treân?Tác dụng của hình thức này là gì?
- Hai veá ñoái nhau, ñoái trong moãi veá(ñoùi – saïch > <raùch - thôm)
- Tác dụng: Nhấn mạnh sự trong sạch, cao cả.
* Câu tục ngữ còn sử dụng biện pháp nghệ thuật nào?
- Dùng từ có nhiều nghĩa ( đói, raùch chỉ söï khoù khaên thieáu thoán veà vaät chaát,saïch, thôm chỉ söï trong saïch, cao caû cuûa ñaïo ñöùc, nhaân caùch con ngöôøi.
* Töø ñoù, em hieåu nhaân daân ta muoán noùi gì thoâng qua caâu tuïc ngöõ?
- Duø ngheøo khoå thieáu thoán vaãn phaûi soáng trong saïch, khoâng vì ngheøo khoå maø laøm ñieàu xaáu xa, toäi loãi.
* Như vậy, kinh nghiệm mà câu tục ngữ thể hiện có giá trị như thế nào trong cuộc sống?
- Khuyên con người dù trong bất kì hoàn cảnh nào cũng phải giữ gìn phẩm chất trong sạch, phải có lòng tự trọng.
* GV liên hệ: Trong dân gian cò có câu tục nào gần nghĩa với câu tục ngữ này?
- Chết vinh còn hơn sống đục.
* Goïi HS ñoïc caâu 4.	
* Caâu tuïc ngöõ naøy muoán khuyeân nhuõ chuùng ta ñieàu gì?	 - Hoïc caùi gì cuõng phaûi hoïc keå caû nhöõng caùi nhoû beù nhaát.
à Hoïc