Giáo án Đại số Lớp 7 - Chương II: Hàm số và đồ thị - Năm học 2020-2021
I. Mục tiêu
1. Kiến thức:
-Học sinh được làm một số bài toán cơ bản về đại lượng tỉ lệ thuận và x chia tỉ lệ
2. Kĩ năng:
-Có kĩ năng thực hiện đúng, nhanh
3. Thái độ:
- Học sinh yêu thích môn học
II.Phương pháp:
- Hoạt động nhóm.
- Luyện tập thực hành.
- Đặt và giải quyết vấn đề.
- Thuyết trình đàm thoại.
III.Chuẩn bị của thầy và trò.
1. Thầy : SGK, bảng phụ, phấn mầu.
2. Trò : SGK, bảng nhóm, thước kẻ.
IV.Tiến trình lên lớp:
1. Ổn định tổ chức: (1’)
2. Kiểm tra: (5’)
Định nghĩa hai đại lượng tỉ lệ thuận?
Chữa bài tập 4 SBT/43
Cho biết x tỉ lệ thuận với y theo hệ số tỉ lệ 0,8 và y tỉ lệ thuận với z theo hệ số tỉ lệ 5. Hãy chứng tỏ x tỉ lệ thuận với z và tìm hệ số tỉ lệ.
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo án Đại số Lớp 7 - Chương II: Hàm số và đồ thị - Năm học 2020-2021", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Tuần 12 Ngày soạn: 29/10/2020 Tiết 23 Ngày dạy: 31/10/2020 Ch¬ng II HÀM SỐ VÀ ĐỒ THỊ §1 Đại lượng tỉ lệ thuận I. Mục tiêu 1. Kiến thức: BiÕt ®îc c«ng thøc biÓu diÔn mèi liªn hÖ gi÷a hai ®¹i lîng tØ lÖ thuËn. HiÓu ®îc c¸c tÝnh chÊt cña hai ®¹i lîng tØ lÖ thuËn. 2. Kĩ năng: NhËn biÕt ®îc hai d¹i lîng cã tØ lÖ thuËn hay kh«ng.. BiÕt c¸ch t×m hÖ sè tØ lÖ khi biÕt mét cÆp gi¸ trÞ t¬ng øng cña hai ®¹i lîng tØ lÖ thuËn t×m gi¸ trÞ cña mét ®¹i lîng ki biÕt hÖ sè tØ lÖ vµ gi¸ trÞ t¬ng øng cña ®¹i lîng kia. 3. Thái độ CÈn thËn trong tÝnh to¸n vµ nghiªm tóc trong häc tËp II.Phương pháp: - Hoạt động nhóm. - Luyện tập thực hành. - Đặt và giải quyết vấn đề. - Thuyết trình đàm thoại. III.Chuẩn bị của thầy và trò. 1. Thầy : SGK, bảng phụ, phấn mầu. 2. Trò : SGK, bảng nhóm, thước kẻ. IV.Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định tổ chức: (1’) 2. Kiểm tra: §· kiÓm tra mét tiÕt 3.Bài mới: Tg Hoạt động của thầy và trò Nội dung 20’ 15’ Hoạt động 1 Định nghĩa. *GV : Yêu cầu học sinh làm ?1. Hãy viết các công thức tính: a, Quãng đường đi được s (km) theo thời gian t (h) của một chuyển động đều với vận tốc 15km/h. b, Khối lượng m (kg) theo thể tích V (m3) của thanh kim loại đồng chất có khối lượng riêng D (kg/m3). ( Chú ý: D là hằng số khác 0). *HS : Thực hiện. *GV : Cho biết đặc điểm giống nhau của các công thức trên ?. *HS : Trả lời. *GV : Nhận xét và khẳng định : Nếu đại lượng y liên ệ với đại lượng x theo công thức: y = kx ( với k là hừng số khác 0) thì ta nói y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ k. *HS : Chú ý nghe giảng và ghi bài. *GV : Yêu cầu học sinh làm ?2. Cho biết y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ k = . Hỏi x tỉ lệ thuận với y theo hệ số tỉ lệ nào ?. *HS : Thực hiện. *GV : Nhận xét. - Khi đại lượng y tỉ lệ thuận với đại lượng x thì đại lượng x có tỉ lệ thuận với đại lượng y không ?. - Nếu đại lượng y tỉ lệ thuận với đại lượng x theo hệ số k (khác 0) thì đại lượng x sẽ tỉ lệ thuận với đại lượng y theo hệ số tỉ lệ nào ?. *HS : Trả lời. *GV : Nhận xét và khẳng định : -Khi đại lượng y tỉ lệ thuận với đại lượng x thì đại lượng x cũng tỉ lệ thuận với đại lượng y và ta nói hai đại lượng này tỉ lệ thuận với nhau -Nếu đại lượng y tỉ lệ thuận với đại lượng x theo hệ số k (khác 0) thì đại lượng x sẽ tỉ lệ thuận với đại lượng y theo hệ số tỉ lệ *HS : Chú ý nghe giảng và ghi bài. *GV : Yêu cầu học sinh làm ?3. Ở hình 9 (sgk – trang 52). Mỗi con khủng long ở cột a, b, c, d, nặng bao nhiêu tấn nếu biết rằng con khủng long ở cột a nặng 10 tấn và chiều cao các cột được cho bảng sau: Cột a b c d Chiều cao(mm) 10 8 50 30 *HS : Thực hiện. *GV : Nhận xét. Hoạt động 2 : Tính chất. *GV : Yêu cầu học sinh làm ?4. Cho biết hai đại lượng y và x tỉ lệ thuận với nhau: x x1 = 3 x2 =4 x3 =5 x4 =6 y y1 = 6 y2 = ? y3 = ? y4 = ? a, Hãy xác định hệ số tỉ lệ của y đối với x; b, Thay mỗi dấu “?” trong bảng trên bằng một số thích hợp; c, Có nhận xét gì về tỉ số giữa hai giá trị tương ứng của x và y. *HS : Thực hiện. *GV : Nhận xét. - Nếu hai đại lượng tỉ lệ thuận với nhau thì: Tỉ số của chúng có thay đổi không ?. Tỉ số hai giá trị bất kì của hai đại lượng này có bằng tỉ số hai giá trị tương ứng của đại lượng kia không ?. *HS : Thực hiện. *GV : Nhận xét và khẳng định : Nếu hai đại lượng tỉ lệ thuận với nhau thì: - Tỉ số của chúng có thay đổi không đổi. - Tỉ số hai giá trị bất kì của hai đại lượng này bằng tỉ số hai giá trị tương ứng của đại lượng kia . *HS : Chú ý nghe giảng và ghi bài. 1. Định nghĩa. ?1. Các công thức tính: a, Công thức tính quãng đường. s = v.t = 15.t ( km ) b, Công thức tính khối lượng. m = V.D ( kg ) *Nhận xét. Các công thức trên đều có điểm giống nhau là: Đại lượng này bằng đại lượng kia nhân với một số khác 0. * Định nghĩa: Nếu đại lượng y liên hệ với đại lượng x theo công thức: y = kx ( với k là hừng số khác 0) thì ta nói y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ k. ?2. Cho biết y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ k = . Thì x tỉ lệ thuận với y theo hệ số tỉ lệ k’ = *Chú ý: - Khi đại lượng y tỉ lệ thuận với đại lượng x thì đại lượng x cũng tỉ lệ thuận với đại lượng y và ta nói hai đại lượng này tỉ lệ thuận với nhau. - Nếu đại lượng y tỉ lệ thuận với đại lượng x theo hệ số k (khác 0) thì đại lượng x sẽ tỉ lệ thuận với đại lượng y theo hệ số tỉ lệ ?3. Cột a b c d Chiều cao (mm) 10 8 5 30 Khối lượng ( tấn) 10 8 50 30 2. Tính chất. ?4. a, Hệ số tỉ lệ của y đối với x: k = 2. b, x x1 = 3 x2 =4 x3 =5 x4 =6 y y1 = 6 y2= 8 y3=10 y4=12 c, * Kết luận: Nếu hai đại lượng tỉ lệ thuận với nhau thì: - Tỉ số của chúng có thay đổi không đổi. - Tỉ số hai giá trị bất kì của hai đại lượng này bằng tỉ số hai giá trị tương ứng của đại lượng kia . 4. Củng cố: (7’) Bµi tËp 1: a.hÖ sè tØ lÖ k cña y ®èi víi x lµ == b y= x c. x=9 y= .9=6 x=15 y= .15=10 5. Hướng dẫn dặn dò về nhà : (2’) - Häc thuéc ®Þnh nghÜa, tÝnh chÊt cña ®¹i îng tØ lÖ thuËn - Bµi tËp3,4 - §äc tríc bµi “ mét sè bµi to¸n vÒ ®¹i lîng tØ lÖ thuËn” V. Rút kinh nghiệm: .......... Tuần 12 Ngày soạn: 29/10/2020 Tiết 24 Ngày dạy: 02/11/2020 §2 Một số bài toán về đại lượng tỉ lệ thuận. I. Mục tiêu 1. Kiến thức: -Häc sinh ®îc lµm mét sè bµi to¸n c¬ b¶n vÒ ®¹i lîng tØ lÖ thuËn vµ x chia tØ lÖ 2. Kĩ năng: -Cã kÜ n¨ng thùc hiÖn ®óng, nhanh 3. Thái độ: - Häc sinh yªu thÝch m«n häc II.Phương pháp: - Hoạt động nhóm. - Luyện tập thực hành. - Đặt và giải quyết vấn đề. - Thuyết trình đàm thoại. III.Chuẩn bị của thầy và trò. 1. Thầy : SGK, bảng phụ, phấn mầu. 2. Trò : SGK, bảng nhóm, thước kẻ. IV.Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định tổ chức: (1’) 2. Kiểm tra: (5’) §Þnh nghÜa hai ®¹i lîng tØ lÖ thuËn? Ch÷a bµi tËp 4 SBT/43 Cho biÕt x tØ lÖ thuËn víi y theo hÖ sè tØ lÖ 0,8 vµ y tØ lÖ thuËn víi z theo hÖ sè tØ lÖ 5. H·y chøng tá x tØ lÖ thuËn víi z vµ t×m hÖ sè tØ lÖ. t -2 2 3 4 S 90 -90 -135 -180 3. Bài mới: Tg Hoạt động của thầy và trò Nội dung 15’ 15’ Hoạt động 1 : Bài toán 1. *GV : Yêu cầu học sinh làm bài toán. Hai thanh chì có thể tích là 12 cm3 và 17 cm3. Hỏi mỗi thanh nặng bao nhiêu gam, biết rằng thănh thứ hai nặng hơn thanh thứ nhất là 56,5 g ?. Gợi ý: -Hai đại lượng khối lượng và thể tích có quan hệ gì ?. Từ đó - Áp dụng tính chất dãy tỉ số bằng nhau. *HS : Thực hiện. *GV : Nhận xét. - Yêu cầu học sinh làm ?1. Hai thanh kim loại bằng đồng chất có thể tích là 10 cm3 và 15cm3. Hỏi mỗi thanh nặng bao nhiêu gam ?. Biết rằng khối lượng của cả hai thanh là 222,5 g. *HS : Thực hiện. *GV : Nhận xét và đưa ra chú ý: bài toán ?1. còn được phát biểu đơn giản dưới dạng : Chia số 222,5 thành hai phần tỉ lệ với 10 và 15. *HS : Chú ý nghe giảng và ghi bài. Hoạt động 2 (15’) Bài toán 2. *GV : Yêu cầu học sinh làm bài toán. Tam giác ABC có số đo góc là lần lượt tỉ lệ với 1; 2; 3. Tính số đo các góc của tam giác ABC. *HS : Thực hiện. *GV : Nhận xét và Yêu cầu học sinh làm ?2. Hãy vận dụng tính chất của dãy tỉ số bằng nhau để giải bài toán 2. *HS : Hoạt động theo nhóm lớn. *GV : Yêu cầu các nhóm nhận xét chéo. 1. Bài toán 1. Gọi khối lượng của hai thanh chì tương ứng là m1 và m2 gam. Do m tỉ lệ thuận với V nên: Theo tính chất của dãy tỉ số bằng nhau, ta có: Vậy m2 = 17 .11,3 = 192,1 m1 = 12 .11,3 = 135,6. Trả lời: Hai thanh chì có khối lượng là 192,1g và 135,6 g . ?1. Gọi khối lượng của hai thanh kim loại đồng tương ứng là m1 và m2 gam. Do m tỉ lệ thuận với V nên: Theo tính chất của dãy tỉ số bằng nhau, ta có: Vậy m2 = 15 .8,9 = 133,5 . m1 = 12 .11,3 = 89. Trả lời: Hai thanh kim loại đồng có khối lượng là 133,5 g và 89 g . 2. Bài toán 2. Theo bài ra ra có: Suy ra: (1) mà (2) Thay (1) vào (2) ta có: Vậy : Trả lời: Số đo các góc trong tam giác ABC là: ?2 Áp dụng tính chất của dãy tỉ số bằng nhau, ta có: Vậy : Trả lời: Số đo các góc trong tam giác ABC là: 4. Củng cố: (7’) -§Þnh nghÜa hai ®¹i lîng tØ lÖ thuËn? -Ph¸t biÓu tÝnh chÊt cña hai ®¹i lîng tØ lÖ thuËn? Bµi tËp:5 5. Hướng dẫn dặn dò về nhà : (2’) Häc thuéc ®Þnh nghÜa, tÝnh chÊt cña ®¹i îng tØ lÖ thuËn ¤n l¹i c¸c bµi tËp ®· ch÷a, bµi tËp phµn luþen tËp Chu¶n bÞ tiÕt sau luyÖn tËp V. Rút kinh nghiệm: ....... Tuần 13 Ngày soạn: 05/11/2020 Tiết 25 Ngày dạy: 07/11/2020 luyÖn tËp I. Mục tiêu 1. Kiến thức: - Häc sinh lµm thµnh th¹o c¸c bµi to¸n c¬ b¶n vÒ ®¹i lîng tØ lÑ thuËn vµ chia theo tØ lÖ 2. Kĩ năng: - Cã kÜ n¨ng sö dông thµnh th¹o ®Þnh nghia, tÝnh chÊt cña ®¹i lîng tØ lÖ thuËn, sö dông tÝnh chÊt cña d·y tØ sè b»ng nhau ®Ó gi¶i to¸n. -Th«ng qua giê luyÖn t¹p häc sinh thÊy ®îc to¸n häc cã vËn dông nhiÒu trong ®êi sèng hµnh ngµy 3. Thái độ: - CÈn thËn trong thùc hiÖn c¸c phÐp to¸n vµ cã ý thøc trong ho¹t ®éng nhãm. II.Phương pháp: - Hoạt động nhóm. - Luyện tập thực hành. - Đặt và giải quyết vấn đề. - Thuyết trình đàm thoại. III.Chuẩn bị của thầy và trò. 1. Thầy : SGK, bảng phụ, phấn mầu. 2. Trò : SGK, bảng nhóm, thước kẻ. IV.Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định tổ chức: (1’) 2. Kiểm tra: (5’) Häc sinh:- Ph¸t biÓu ®Þnh nghÜa hai ®¹i lîng tØ lÖ thuËn ViÕt tÝnh chÊt cña hai ®¹i lîng tØ lÖ thuËn Cho ba sè a, b,c chia theo tØ lÖ 1; 2; 3 ®iÒu ®ã cho ta biÕt ®iÒu g×?. 3.Bài mới: Tg Hoạt động của thầy và trò Nội dung 20’ 10’ Ho¹t ®éng 1: Bµi tËp 7/56( 8 phót) HS: ho¹t ®éng c¸ nh©n trong 3 phót Th¶o luËn nhãm nhá trong 2 phót Tr×nh bµy , nhËn xÐt ®¸nh gi¸ trong 3 phót GV: chèt l¹i trong 3 phót ®©y lµ bµi to¸n thùc tÕ vËn dông kiÕn thøc vÒ ®¹i lîng tØ lÖ thuËn ®Ó gi¶i khi lµm c¸c em cÇn –XÐt xem hai ®¹i lîng nµo tØ lÖ thuËn víi nhau §avÒ bµi to¸n ®¹i sè Bµi 9/56(8 phót) GV: Bµi to¸n nµy cã thÓ ph¸t biÓu ®¬n gi¶n nh thÕ nµo? HS:Chia 150 thµnh 3 phÇn tØ lÖ víi 3, 4 vµ 13 GV: em h·y ¸p dông tÝnh chÊt cña d·y b»ng nhau vµ c¸c ®iÒu kiÖn ®· biÕt ë bµi to¸n ®Ó gi¶i bµi to¸n nµy? HS: häat ®éng c¸ nhan trong 6 phót Yªu cÇu 1 häc sinh lªn b¶ng tr×ng bµy NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ 3 phót Ho¹t ®éng 2: Bµi 10 trang 56: Häc sinh ho¹t ®éng nhãm nhá trong 5 phót KiÎm tra ®¸nh gi¸ lÉn nhau gi÷a c¸c nhãm trong 3 phót Gi¸o vÞªn kiÓm tra viÖc ho¹t ®éng nhãm cña mét bµi nhãm, vµi häc sinh HS:Thùc hiÖn t×m chç thiÕu ®Ó cã ®¸p ¸n chuÈn. = = = = =5 Gi¸o viªn chèt l¹i: khi gi¶i bµi tËp to¸n c¸c em kh«ng ®îc lµm t¾t vÝ dô nh bµi to¸n trªn lµm nh v©y lµ cha cã c¬ së suy luËn Bµi tËp 7/56( 8 phót) Tãm t¾t: 2kg d©u cÇn 3 kg ®êng 2,5 kg d©u cÇn ? x kg ®êng Bµi gi¶i: gäi sè kg ®êng cµn t×m ®Ó lµm 2,5 kg d©u lµ x v× khèi lîng d©u vµ ®êngtØ lÖ thuËn víi nhau nªn ta cã: = x= = 3,75 Tr¶ lêi: b¹n H¹nh nãi ®óng Bµi 9/56(8 phót) Bµi gi¶i: Gäi khèi lîng cña niken; kÏm, ®ång lÇn lît lµ x,y,z. Theo ®Ò bµi ta cã: x+y+z= 150 vµ = = Theo tÝnh chÊt cña d·y tØ sè b»ng nhau ta cã: = = == = 7,5 vËy: x= 3. 7,5= 22,5 y= 4. 7,5= 30 z= 13.7,5= 97,5 VËy khèi lîng cña niken, kÏm, ®ång lÇn lît lµ 22,5kg, 30kg, 97,5kg. Bµi 10 trang 56 Gäi c¸c c¹nh cña tam gi¸c lµ x, y, z V× ba c¹nh tØ lÖ cvíi 2. 3. 4 nªn ta cã: = = vµ x+y+z= 45 theo tÝnh chÊt cña d·y b»ng nhau ta cã: = = = =5 x= 2.5= 10 y= 3.5= 15 z= 4.5= 20 4. Củng cố: (7’) Nh¾c l¹i nh÷ng kiÕn thøc ®· ¸p dông vµo bµi. 5. Hướng dẫn dặn dò về nhà : (2’) - Häc thuéc ®Þnh nghÜa, tÝnh chÊt cña ®¹i îng tØ lÖ thuËn - «n l¹i c¸c bµi tËp ®· ch÷a - §äc tríc bµi “ mét sè bµi to¸n vÒ ®¹i lîng tØ lÖ thuËn” V. Rút kinh nghiệm: Tuần 13 Ngày soạn: 05/11/2020 Tiết 26 Ngày dạy:09/11/2020 §¹i lîng tØ lÖ nghÞch I. Mục tiêu 1. Kiến thức: - BiÕt ®îc c«ng thøc biÓu diÔn mèi liªn hÖ gi÷a hai ®¹i lîng tØ lÖ nghÞch - HiÓu ®îc c¸c tÝnh chÊt cña hai ®¹i lîng tØ lÖ nghÞch 2. Kĩ năng: - NhËn biÕt ®îc hai ®¹i lîng cã tØ lÖ nghÞch hay kh«ng.. - BiÕt c¸ch t×m hÖ sè tØ lÖ khi biÕt mét cÆp gi¸ trÞ t¬ng øng cña hai ®¹i lîng tØ lÖ nghÞch t×m gi¸ trÞ cña mét ®¹i lîng khi biÕt hÖ sè tØ lÖ vµ gi¸ trÞ t¬ng øng cña ®¹i lîng kia. 3. Thái độ: TÝch cùc trong ho¹t ®éng nhãm vµ nghiªm tóc trong giê. II.Phương pháp: - Hoạt động nhóm. - Luyện tập thực hành. - Đặt và giải quyết vấn đề. - Thuyết trình đàm thoại. III.Chuẩn bị của thầy và trò. 1. Thầy : SGK, bảng phụ, phấn mầu. 2. Trò : SGK, bảng nhóm, thước kẻ. IV.Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định tổ chức: (1’) 2. Kiểm tra: (5’) Nh¾c l¹i nh÷ng kiÕn thøc vÒ hai ®¹i lîng tØ lÖ nghÞch ë tiÓu häc ? 3.Bài mới: Tg Hoạt động của thầy và trò Nội dung 20’ 10’ Hoạt động 1 Định nghĩa. *GV : Yêu cầu học sinh làm ?1. Hãy viết công thức tính: a, Cạnh y ( cm) theo cạnh x (cm) của hình chữ nhật có kích thước thay đổi nhưng luôn có diện tích bằng 12 cm2; b, Lượng gạo y (kg) trong mỗi bao theo x khi chia đều 500kg vào x bao; c, Vận tốc v (km/h) theo thời gian t (h) của một vật chuyể động đều trên quãng đường 16 km. *HS : Thực hiện. *GV : Các công thức trên có đặc điểm gì giống nhau ?. *HS : Các công thức trên đều có điểm giống nhau là : Đại lượng này bằng một hằng số chia cho đại lượng kia. *GV : Ta nói đại lượng x, y (hoặc v , t) là hai đại lượng tỉ lệ nghịch với nhau. - Thế nào là đại lượng tỉ lệ nghịch ?. *GV : Nhận xét và khẳng định : Nếu đại lượng y liên hệ với đại lượng x theo công thức hay x.y = a ( a là một hằng số khác 0) thì ta nói rằng y tỉ lệ với x theo tỉ lệ a. *HS : Chú ý nghe giảng và ghi bài. *GV : Yêu cầu học sinh làm ?2. Cho biết y tỉ lệ nghịch với x theo tỉ lệ -3,5. Hỏi x tỉ lệ nghịch với y theo tỉ lệ nào ?. *HS : Thực hiện. *GV : Nhận xét. - Nếu x tỉ lệ nghịch với y theo hệ số tỉ lệ a thì y có tỉ lệ nghịch với x không ?. Nếu có thì tỉ lệ với hệ số tỉ lệ nào ?. *HS : t *GV : Nhận xét và khẳng định : Khi y tỉ lệ nghịch với x thì x cũng tỉ lệ nghịch với y và ta nói hai đại lượng đó tỉ lệ nghịch với nhau *HS : Chú ý nghe giảng và ghi bài. Hoạt động : 2. (10’) Tính chất. *GV : Yêu cầu học sinh làm ?3. Cho biết hai đại lượng y và x tỉ lệ nghịch với nhau: x x1 = 2 x2 =3 x3 =4 x4 =5 y y1 =30 y2 =? y3 =? y4 =? a, Tìm hệ số tỉ lệ ; b, Thay dấu “ ? ” trong bảng trên bằng một số thích hợp; c, Có nhận xét gì về hai giá trị tương ứng x1y1; x2y2; x3y3; x4y4 của x và y *HS : Thực hiện. *GV : Nhận xét. Nếu hai đại lượng tỉ lệ nghịch với nhau thì : Tích của hai giá trị tương ứng có thay đổi không ?. *HS : Trả lời. *GV : Nhận xét và khẳng định : Nếu hai đại lượng tỉ lệ nghịch với nhau thì : - Tích của hai giá trị tương ứng của chúng luôn không đổi ( bằng hệ số tỉ lệ). - Tỉ số hai giá trị bất kì của đại lượng này bằng nghịch đảo của tỉ số hai giá trị tương ứng của đại lượng kia. *HS : Chú ý nghe giảng và ghi bài. 1. Định nghĩa. ?1. Các công thức tính: a, Diện tích hình chữ nhật: S = x.y =12 cm2 b, Tổng lượng gạo: y.x =500 kg c, Quãng đường: s = v.t = 16 km *Nhận xét. Các công thức trên đều có điểm giống nhau là : Đại lượng này bằng một hằng số chia cho đại lượng kia. Ta nói đại lượng x, y (hoặc v , t) là hai đại lượng tỉ lệ nghịch với nhau. *Kết luận : Nếu đại lượng y liên hệ với đại lượng x theo công thức hay x.y = a ( a là một hằng số khác 0) thì ta nói rằng y tỉ lệ với x theo tỉ lệ a. ?2. Cho biết y tỉ lệ nghịch với x theo hệ số tỉ lệ -3,5.Thì x tỉ lệ nghịch với y theo hệ số tỉ lệ -3,5. * Chú ý: Khi y tỉ lệ nghịch với x thì x cũng tỉ lệ nghịch với y và ta nói hai đại lượng đó tỉ lệ nghịch với nhau 2. Tính chất. ?3. a, Hệ số tỉ lệ: a = 60. b, x x1 = 2 x2 =3 x3 =4 x4 =5 y y1=30 y2=20 y3=15 y4=12 c, x1y1 = x2y2 = x3y3; *Kết luận : Nếu hai đại lượng tỉ lệ nghịch với nhau thì : - Tích của hai giá trị tương ứng của chúng luôn không đổi ( bằng hệ số tỉ lệ). - Tỉ số hai giá trị bất kì của đại lượng này bằng nghịch đảo của tỉ số hai giá trị tương ứng của đại lượng kia. 4. Củng cố: (7’) -§Þnh nghÜa hai ®¹i lîng tØ lÖ nghÞch, viÕt c«ng thøc liªn hÖ? -Ph¸t biÓu tÝnh chÊt cña hai ®¹i lîng tØ lÖ nghÞch? 5. Hướng dẫn dặn dò về nhà : (2’) Häc thuéc ®Þnh nghÜa, tÝnh chÊt cña ®¹i îng tØ lÖ nghÞch Bµi tËp14,15 sgk+ bµi tËp t¬ng tù s¸ch bµi tËp §äc tríc bµi “ mét sè bµi to¸n vÒ ®¹i lîng tØ lÖ nghÞch” V. Rút kinh nghiệm: Tuần 15 Ngày soạn: 19/11/2020 Tiết 27 Ngày dạy:22/11/2020 Mét sè bµi to¸n vÒ §¹i lîng tØ lÖ nghÞch I. Mục tiêu 1. Kiến thức: -Häc sinh ®îc lµm mét sè bµi to¸n c¬ b¶n vÒ ®¹i lîng tØ lÖ nghÞch 2. Kĩ năng: -BiÐt c¸ch lµm c¸c bµi t¹p c¬ b¶n vÒ ®¹i lîng tØ lÖ nghÞch -RÌn c¸ch tr×mh bµy, t duy s¸ng t¹o 3. Thái độ : CÈn thËn trong viÖc thùc hiÖn c¸c bµi to¸n vµ nghiªm tóc trong giê häc. II.Phương pháp: - Hoạt động nhóm. - Luyện tập thực hành. - Đặt và giải quyết vấn đề. - Thuyết trình đàm thoại. III.Chuẩn bị của thầy và trò. 1. Thầy : SGK, bảng phụ, phấn mầu. 2. Trò : SGK, bảng nhóm, thước kẻ. IV.Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định tổ chức: (1’) 2. Kiểm tra bài cũ: (5’) 3.Bài mới: Tg Hoạt động của thầy và trò Nội dung 10’ 20’ Hoạt động 1 Bài toán 1. *GV : Yêu cầu học sinh làm bài toán 1. Một ô tô đi từ A đến B hết 6 giờ. Hỏi ô tô đó đi từ A đến B hết bao nhiêu giờ nếu nó đi với vận tốc mới bằng 1,2 lần vận tốc cũ Gợi ý: Nếu gọi v1 và v2 lần lượt là vận tốc cũ và vận tốc mới và thời gian tương ứng là t1 và t2. Khi đó: v2 = ? v1; *HS : Thực hiện. *GV : Nhận xét. *HS : Chú ý nghe giảng và ghi bài. Hoạt động 2 Bài toán 2. *GV : Yêu cầu học sinh làm bài toán 2. Bốn đội máy cày có 36 máy ( có cùng năng suất) làm việc trên bốn cánh đồng có diện tích bằng nhau. Đội thứ nhất hoàn thành công việc trong 4 ngày, đội thứ hai trong 6 ngày, đội thứ ba trong 10 ngày và đội thứ tư trong 12 ngày. Hỏi mỗi đội có bao nhiêu máy cày ?. Gợi ý: Gọi số máy cày của bốn đội là x1 ; x2; x3 ; x4 Khi đó: x1 + x2+ x3 + x4 = ? Số máy cày có quan hệ gì với số ngày công ?. *HS : Thực hiện. *GV : Nhận xét. *HS : Chú ý nghe giảng và ghi bài. *GV : Yêu cầu học sinh làm ? Cho ba đại lượng x, y, z. Hãy cho biết mối liên hệ giữa đai lượng x và y và z biết rằng: a, x và y tỉ lệ nghịch, y và z cũng tỉ lệ nghịch; b, x và y tỉ lệ nghịch, y và z tỉ lệ thuận. *HS : Hoạt động theo nhóm. *GV : Yêu cầu học sinh nhận xét chéo. Bài toán 1. Gọi vận tốc cũ và vận tốc mới của ô tô lần lượt là v1 và v2; thời gian tương ứng của ô tô là t1 và t2. Ta có: v2 = 1,2 v1, t1 = 6. Do vận tốc và thời gian của một chuyển động đều trên cùng một quãng đường là hai đại lượng tỉ lệ nghịch nên ta có: mà ; t1 = 6; 1,2 = Vậy : t2 = Trả lời: Nếu đi với vận tốc mới thì ô tô đi từ A đến B hết 5 giờ. 2. Bài toán 2. Gọi số máy của bốn đội lần lượt là: x1 ; x2; x3 ; x4 . Ta có: x1 + x2+ x3 + x4 = 36 Vì số máy tỉ lệ nghịch với số ngày hoàn thành công việc nên ta có: 4x1 = 6x2 = 10x3 = 12x4 Hay: Theo tính chất của dãy tỉ số bằng nhau, ta có: Vậy: Trả lời: Số máy của bốn đội lần lượt là 15, 10, 6, 5. ? a, Hai đại lượng x và z tỉ lệ thuận với nhau. b, Hai đại lượng x và z tỉ lệ nghịch với nhau. 4. Củng cố: (7’) Bµi 16 Hai ®¹i l¬ng x vµ y cã tØ lÖ nghÞch víi nhau kh«ng? x 1 2 4 5 8 y 120 60 30 24 15 x 2 3 4 5 6 y 30 20 15 12.5 10 5. Hướng dẫn dặn dò về nhà : (2’) Häc thuéc ®Þnh nghÜa, tÝnh chÊt cña ®¹i îng tØ lÖ nghÞch «n l¹i c¸c bµi tËp ®· ch÷a, bµi tËp phÇn luyÖn tËp Chu¶n bÞ tiÕt sau luyÖn tËp V. Rút kinh nghiệm: ....... Tuần 15 Ngày soạn: 19/11/2020 Tiết 28 Ngày dạy:24/11/2020 LUYỆN TẬP I. Mục tiêu 1. Kiến thức: - Th«ng qua tiÕt luyÖn tËp, cñng cè c¸c kiÕn thøc vÒ tØ lÖ thuËn, tØ lÖ nghÞch 2. Kĩ năng: - Cã kÜ n¨ng sö dông thµnh th¹o c¸c tÝnh chÊt cña d¸y tØ sè b»ng nhau ®Ó vËn dông gi¶i to¸n nhanh vµ ®óng. 3. Thái độ: - Chú ý nghe giảng và làm theo các yêu cầu của giáo viên. - Tích cực trong học tập, có ý thức trong nhóm. II.Phương pháp: - Hoạt động nhóm. - Luyện tập thực hành. - Đặt và giải quyết vấn đề. - Thuyết trình đàm thoại. III.Chuẩn bị của thầy và trò. 1. Thầy : SGK, bảng phụ, phấn mầu. 2. Trò : SGK, bảng nhóm, thước kẻ. IV.Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định tổ chức: (1’) 2. Kiểm tra: (5’) Hai ngêi x©y 1 bøc têng hÕt 8 h. Hái 5 ngêi x©y bøc têng ®ã hÕt bao nhiªu l©u (cïng n¨ng xuÊt) 3. Bài mới: Tg Hoạt động của thầy và trò Nội dung 10’ 20’ Ho¹t ®éng 1: C©u hái Hai ®¹i lîng x vµ y lµ tØ lÖ thuËn hay tØ lÖ nghÞch ? a) x -1 1 3 5 y -5 5 15 25 b) x -5 -2 2 5 y -2 -5 5 2 c) x -4 -2 10 20 y 6 3 -15 -30 Ho¹t ®éng 2: (20’) Bµi tËp - Y/c häc sinh lµm bµi tËp 19 - HS ®äc kÜ ®Çu bµi, tãm t¾t. ? Cïng víi sè tiÒn ®Ó mua 51 mÐt lo¹i I cã thÓ mua ®îc bao nhiªu mÐt v¶i lo¹i II, biÕt sè tiÒn 1m v¶i lo¹i II b»ng 85% sè tiÒn v¶i lo¹i I - Cho häc sinh x¸c ®Þnh tØ lÖ thøc - HS cã thÓ viÕt sai - HS sinh kh¸c söa - Y/c 1 häc sinh kh¸ lªn tr×nh bµy - HS ®äc kÜ ®Çu bµi ? H·y x¸c ®Þnh hai ®¹i lîng tØ lÖ nghÞch - HS: Chu vi vµ sè vßng quay trong 1 phót - GV: x lµ sè vßng quay cña b¸nh xe nhá trong 1 phót th× ta cã tØ lÖ thøc nµo. - HS: 10x = 60.25 hoÆc - Y/c 1 häc sinh kh¸ lªn tr×nh bµy. BT 19 (12') Cïng mét sè tiÒn mua ®îc : 51 mÐt v¶i lo¹i I gi¸ a ®/m x mÐt v¶i lo¹i II gi¸ 85% a ®/m Vid sè mÐt v¶i vµ gi¸ tiÒn 1 mÐt lµ hai ®¹i lîng tØ lÖ nghÞch : (m) TL: Cïng sè tiÒn cã thÓ mua 60 (m) BT 23 (tr62 - SGK) Sè vßng quay trong 1 phót tØ lÖ nghÞch víi chu vi vµ do ®ã tØ lÖ nghÞch víi b¸n kÝnh. NÕu x gäi lµ sè vßng quay 1 phót cña b¸nh xe th× theo tÝnh chÊt cña ®¹i lîng tØ lÖ nghÞch ta cã: TL: Mçi phót b¸nh xe nhá quay ®îc 150 vßng 4. Củng cố: (7’) ? C¸ch gi¶i bµi to¸n tØ lÖ nghÞch HD: - X¸c ®Þnh chÝnh x¸c c¸c ®¹i lîng tØ lÖ nghÞch - BiÕt lËp ®óng tØ lÖ thøc - VËn dông thµnh th¹o tÝnh chÊt tØ lÖ thøc 5. Hướng dẫn dặn dò về nhà : (2’) - ¤n kÜ bµi - Lµm bµi tËp 20; 22 (tr61; 62 - SGK); bµi tËp 28; 29 (tr46; 47 - SBT) - ChuÈn bÞ bµi «n tËp häc k×. V. Rút kinh nghiệm: Tuần 16 Ngày soạn: 26/11/2020 Tiết 29 Ngày dạy: 29/11/2020 §5 hµm sè I. Mục tiêu 1. Kiến thức: - HS biÕt ®îc kh¸i niÖm hµm sè 2. Kĩ năng: - NhËn biÕt ®îc ®¹i lîng nµy cã ph¶i lµ hµm sè cña ®¹i lîng kia hay kh«ng trong nh÷ng c¸ch cho cô thÓ vµ ®¬n gi¶n (b»ng b¶ng, b»ng c«ng thøc) - T×m ®îc gi¸ trÞ t¬ng øng cña hµm sè khi biÕt gi¸ trÞ cña biÕn sè. 3. Thái độ: - Chú ý nghe giảng và làm theo các yêu cầu của giáo viên. - Tích cực trong học tập, có ý thức trong nhóm. II.Phương pháp: - Hoạt động nhóm. - Luyện tập thực hành. - Đặt và giải quyết vấn đề. - Thuyết trình đàm thoại. III.Chuẩn bị của thầy và trò. 1. Thầy : SGK, bảng phụ, phấn mầu. 2. Trò : SGK, bảng nhóm, thước kẻ. IV.Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định tổ chức: (1’) 2. Kiểm tra: (Lồng ghép vào bài mới) 3.Bài mới: Tg Hoạt động của thầy và trò Nội dung 20’ 15’ Hoạt động 1 : (20’) Một số ví dụ về hàm số. *GV : Yêu cầu học sinh đọc ví dụ 1 (SGK- trang 62) Nhiệt độ T (0C) tại các thời điểm t (giờ) trong cùng một ngày được cho bảng sau: t(giờ) 0 4 8 12 16 20 T(0C) 20 18 22 26 24 21 - Có nhận xét gì về các đại lượng ở trên. *HS : Trả lời. *GV : Yêu cầu học sinh đọc ví dụ 2 (SGK- trang 63) Khối lượng m(g) của một thanh kim loại đồng chất có khối lượng riêng là 7,8g/cm3 tỉ lệ thể tích V(cm3) theo công thức: m = 7,8V. - Có nhận xét gì về các đại lượng ở trên. *HS :Trả lời. *GV : Yêu cầu học sinh làm ?1. Tính giá trị tương ứng của m khi V = 1; 2; 3; 4. *HS : Thực hiện. *GV :Yêu cầu học sinh đọc ví dụ 3(SGK- trang 63) Thời gian t (h) của một chuyển động đều trên quãng đường 50 km tỉ lệ nghịch với vận tốc v(km/h) của nó theo công thức . *HS : Thực hiện. *GV : Yêu cầu học sinh làm ?2. Tính và lập bảng các giá trị tương ứng của t khi v = 5; 10; 25; 50. *HS : Thực hiện. *GV : Nhận xét. *HS : Chú ý nghe giảng và ghi bài. *GV : Qua ba ví dụ trên có nhận xét gì ?. *HS : Trả lời. Hoạt động 2 : Khái niệm hàm số. *GV : Nhận xét và khẳng định : Nếu đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng x sao cho với mỗi giá trị của x ta luôn xác định được chỉ một giá trị tương ứng của y thì y được gọi là hàm số của x và x gọi là biến số. *HS : Chú ý nghe giảng và ghi bài. *GV :Hãy kể tên các hàm số ở mỗi ví dụ trên ?. *HS : Trả lời. *GV : Đưa ra chú ý: - Khi thay đổi mà y luôn nhận một giá trị thì y được gọi là hàm hằng. - Hàm số có thể được cho bằng bảng hoặc cho bằng công thức. - Khi y là hàm số của x ta có thể viết y = f(x) ; y = g(x) ; Nếu x = 3 mà y = 9 thì viết : f(3) = 9 *HS : Chú ý nghe giảng và ghi bài. 1. Một số ví dụ về hàm số. Ví dụ 1: (SGK- trang 62) t(giờ) 0 4 8 12 16 20 T(0C) 20 18 22 26 24 21 Ta thấy đại lượng T(0C) phụ thuộc theo t(giờ) . Ví dụ 2: (SGK- trang 63) m = 7,8V ?1. Ví dụ 3(SGK- trang 63) . ?2. v(km/h) 5 10 25 50 t (h) 10 5 2 1 *Nhận xét. - Có một đại lượng phụ thuộc vào đại lượng còn lại. - Với mỗi giá trị của đại lượng này thì xác định được chỉ một đại lượng còn lại. 2. Khái niệm hàm số. Nếu đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng x sao cho với mỗi giá trị của x ta luôn xác định được chỉ một giá trị tương ứng của y thì y được gọi là hàm số của x và x gọi là biến số. Ví dụ: Ở ví dụ 1: T là hàm số của t; Ở ví dụ 2: m là hàm số của V ; * Chú ý: - Khi thay đổi mà y luôn nhận một giá trị thì y được gọi là hàm hằng. - Hàm số có thể được cho bằng bảng hoặc cho bằng công thức. - Khi y là hàm số của x ta có thể viết y = f(x) ; y = g(x) ; Chẳng hạn, với hàm số được cho bởi công thức y = 2x + 3 hay y= f(x) = 2x + 3. Nếu x = 3 mà y = 9 thì viết : f(3) = 9 4. Củng cố: (7’) - Y/c häc sinh lµm bµi tËp 24 (tr63 - SGK) - Y/c häc sinh ho¹t ®éng theo nhãm lµm bµi tËp 25 (tr64 - SGK) y = f(x) = 3x2 + 1 5. Hướng dẫn dặn dò về nhà : (2’) - N½m v÷ng kh¸i niÖm hµm sè, vËn dông c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó y lµ mét hµm sè cña x. - Lµm c¸c bµi tËp 26 29 (tr64 - SGK) V. Rút kinh nghiệm: Tuần 16 Ngày soạn: 26/11/2020 Tiết 30 Ngày dạy: 01/12/2020 luyÖn tËp I. Mục tiêu 1. Kiến thức: - Cñng cè kh¸i niÖm hµm sè 2. Kĩ năng: - RÌn luyÖn kh¶ n¨ng nhËn biÕt ®¹i lîng nµy cã ph¶i lµ hµm sè cña ®¹i lîng kia kh«ng - T×m ®îc gi¸ trÞ t¬ng øng cña hµm sè theo biÕn sè vµ ngîc l¹i. 3. Thái độ: - Chú ý nghe giảng và làm theo các yêu cầu của giáo viên. - Tích cực trong học tập, có ý thức trong nhóm. II.Phương pháp: - Hoạt động nhóm. - Luyện tập thực hành. - Đặt và giải quyết vấn đề. - Thuyết trình đàm thoại. III.Chuẩn bị của thầy và trò. 1. Thầy : SGK, bảng phụ, phấn mầu. 2. Trò : SGK, bảng nhóm, thước kẻ. IV.Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định tổ chức: (1’) 2. Kiểm tra: (5’) - HS1: Khi nµo ®¹i lîng y ®îc gäi lµ hµm sè cña ®¹i lîng x, lµm bµi tËp 25 (sgk) - HS2: Lªn b¶ng ®iÒn vµo giÊy trong bµi tËp 26 (sgk). (GV ®a bµi tËp lªn MC) 3.Bài mới: Tg Hoạt động của thầy và trò Nội dung 15’ 15’ Ho¹t ®éng 1 - Y/c häc sinh lµm bµi tËp 28 - HS ®äc ®Ò bµi - GV yªu cÇu häc sinh tù lµm c©u a - 1 häc sinh lªn b¶ng lµm bµi, c¶ líp lµm bµi vµo vë - GV ®a néi dung c©u b bµi tËp 28 lªn m¸y chiÕu - HS th¶o luËn theo nhãm - GV thu phiÕu cña 3 nhãm ®a lªn mÊy chiÕu. - C¶ líp nhËn xÐt - Y/c 2 häc sinh lªn b¶ng lµm bµi tËp 29 - c¶ líp lµm bµi vµo vë - Cho häc sinh th¶o luËn nhãm - C¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ - §¹i diÖn nhãm gi¶i thÝch c¸ch lµm. Ho¹t ®éng 2 (15’) - GV ®a néi dung bµi tËp 31 lªn MC - 1 häc sinh lªn b¶ng lµm - C¶ líp lµm bµi ra giÊy trong. - GV giíi thiÖu cho häc sinh c¸ch cho t¬ng øng b»ng s¬ ®å ven. ? T×m c¸c ch÷ c¸i t¬ng øng víi b, c, d - 1 häc sinh ®øng tai chç tr¶ lêi. - GV giíi thiÖu s¬ ®å kh«ng biÓu diÔn hµm sè Bµi tËp 28 (tr64 - SGK) Cho hµm sè a) b) x -6 -4 -3 2 5 6 12 -2 -3 -4 6 2 1 BT 29 (tr64 - SGK) Cho hµm sè . TÝnh: BT 30 (tr64 - SGK) Cho y = f(x) = 1 - 8x Kh¼ng ®Þnh ®óng lµ a, b BT 31 (tr65 - SGK) Cho x -0,5 -4/3 0 4,5 9 y -1/3 -2 0 3 6 * Cho a, b, c, d, m, n, p, q R a t¬ng øng víi m b t¬ng øng víi p ... s¬ ®å trªn biÓu diÔn hµm sè . 4. Củng cố: (7’) - §¹i lîng y lµ hµm sè cña ®¹i lîng x nÕu: + x vµ y ®Òu nhËn c¸c gi¸ trÞ sè. + §¹i lîng y phô thuéc vµo ®¹i lîng x + Víi 1 gi¸ trÞ cña x chØ cã 1 gi¸ trÞ cña y - Khi ®¹i lîng y lµ hµm sè cña ®¹i lîng x ta cã thÓ viÕt y = f(x), y = g(x) ... 5. Hướng dẫn dặn dò về nhà : (2’) - Lµm bµi tËp 36, 37, 38, 39, 43 (tr48 - 49 - SBT) - §äc tríc 6. MÆt ph¼ng to¹ ®é - ChuÈn bÞ thíc th¼ng, com pa V. Rút kinh nghiệm: ............................................................................................................... Tuần 16 Ngày soạn: 26/11/2020 Tiết 31 Ngày dạy: 02/12/2020 mÆt ph¼ng täa ®é I. Mục tiêu 1. Kiến thức: - ThÊy ®îc sù cÇn thiÕt ph¶i dïng cÆp sè®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ mét ®iÓm trªn mÆt ph¼ng, biÕt vÏ hÖ trôc täa ®é. - ThÊy ®îc mèi liªn hÖ gi÷a to¸n häc vµ thùc tiÔn. 2. Kĩ năng: - BiÕt x¸c ®Þnh 1 ®iÓm trªn mÆt ph¼ng täa ®é khi biÕt täa ®é cña nã. 3. Thái độ: - Chú ý nghe giảng và làm theo các yêu cầu của giáo viên. - Tích cực trong học tập, có ý thức trong nhóm. II.Phương pháp: - Hoạt động nhóm. - Luyện tập thực hành. - Đặt và giải quyết vấn đề. - Thuyết trình đàm thoại. III.Chuẩn bị của thầy và trò. 1. Thầy : SGK, bảng phụ, phấn mầu. 2. Trò : SGK, bảng nhóm, thước kẻ. IV.Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định tổ chức: (1’) 2. Kiểm tra: 3.Bài mới: Tg Hoạt động của thầy và trò Nội dung 5’ 10’ 20’ Hoạt động 1 Đặt vấn đề. *GV : Yêu cầu học sinh đọc ví dụ 1 và ví dụ 2 trong SGK – trang 65. *HS : Thực hiện. *GV : Nhận xét và khẳng định : Trong toán học, để xác định vị trí của một điểm trên mặt phẳng tọa độ người ta thường dùng một cặp gồm hai số. Hoạt động 2 .(10’) Mặt phẳng tọa độ. *GV : Giới thiệu: Trên mặt phẳng, ta vẽ hai trục số Ox , Oy vuông góc với nhau và cắt tại gốc của mỗi trục. Khi đó ta có hệ trục tọa độ Oxy. trong đó: Ox, Oy gọi là các trục tọa độ. Ox gọi là trục hoành. Oy gọi là trục tung. Giao điểm O gọi là gốc tọa độ. Mặt phẳng có hệ trục tọa độ Oxy gọi là mặt phẳng tọa độ Oxy. - Hai trục tọa độ chia mặt phẳng thành bốn góc: Góc phần tư thứ I, II, III, IV. *HS : Chú ý nghe giảng và ghi bài. *GV : Đưa ra chú ý: Các đơn vị dài trên hai trục tọa độ được chọn bằng nhau. *HS :Chú ý nghe giảng và ghi bài. Hoạt động 3 (20’) Tọa độ của một điểm trong mặt phẳng độ. *GV : - Vẽ hệ trục tọa độ Oxy. - Vẽ một đường thẳng đi qua vạch số 3 và
Tài liệu đính kèm:
- giao_an_dai_so_lop_7_chuong_ii_ham_so_va_do_thi_nam_hoc_2020.doc