Giáo án dạy thêm môn Công nghệ Lớp 7 - Chủ đề: Nhận biết sâu bệnh hại cây trông - Năm học 2020-2021

Ngày soạn:6/11/2020 Tuần: từ tuần 10 đến tuần 12
Ngày dạy: từ ngày 9/11/2020 đến ngày:23/11/2020 Tiết: từ tiết 10 đến tiết 12 
 Tên chủ đề: NHẬN BIẾT SÂU BỆNH HẠI CÂY TRỒNG 
Số tiết: 03
Bài 12: Sâu bệnh hại cây trồng
Bài13: Phòng, trừ sâu bệnh hại
Bài 14:Nhận biết một số loại thuốc và nhãn hiệu của thuốc trừ sâu bệnh hại.
I. Mục tiêu của chủ đề
1. Kiến thức:
- Bieát ñöôïc khái niệm taùc haïi cuûa saâu, beänh hại cây trồng 
- Hieåu ñöôïc các nguyên tắc,nội dung của một số biện pháp phòng trừ sâu bệnh
 - Bieát vaän duïng nhöõng caùi ñaõ hoïc vaøo coâng vieäc phoøng tröø saâu beänh
 - Hieåu ñöôïc nhöõng nguyeân taéc vaø bieän phaùp phoøng tröø saâu beänh haïi
2. Kĩ năng:
 - Nhận biết được sâu bệnh hại cây trồng ở địa phương. 
 - Tư duy : Tìm kiếm và xử lí thông tin qua bài viết, hình vẽ, tranh ảnh, mẫu vật thật.
 - Giao tiếp : lắng nghe tích cực trình bày suy nghĩ, ý tưởng giao tiếp, hợp tác khi làm việc nhóm
 - Làm chủ bản thân : Đảm nhận trách nhiệm trước nhóm về công việc được giao ; quản lí thời gian khi trình bày kết quả làm việc trước nhóm và tập thể lớp.
3. Thái độ: 
 Giúp các em nhận biết sâu bệnh hại cây trồng sống ở địa phương,biết bảo vệ cây trồng ở địa phương.
4.Trọng tâm chủ đề:
 -Neâu nhöõng nguyeân taéc phoøng tröø saâu beänh?
 -Neâu taùc haïi cuûa saâu beänh ảnh hưởng đến cây trồng?
5. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực nhận thức, tư duy logic.
- Năng lực chuyên biệt: Biết được khái niệm,tác hại sâu bệnh hại cây trồng
6.Tích hợp
-Chúng ta phải có ý thức bảo vệ côn trùng có ích, trừ côn trùng có hại, bảo vệ mùa màng, cân bằng sinh thái môi trường.
-Khi sử dụng thuốc hóa học phải thực hiện nghiêm chỉnh các qui định về an toàn lao động phun thuốc đúng kĩ thuật góp phần bảo vệ con người và môi trường .
II.Chuẩn bị của GV và HS 
1. Giáo viên:
	- Hình 18, 19, 20,21,22,23 SGK phóng to.
	-Bảng phụ, phiếu học tập.
2. Học sinh:
	Xem trước bài 12,13
III.Tổ chức hoạt động dạy và học
	a. Hoạt động khởi động
Để nhận biết cách phòng trừ sâu bệnh hại cây trồng như thế nào? Chúng ta sang bài học chủ đề hôm nay.
	b. Hoạt động hình thành kiến thức
*Hoạt động 1:Tác hại của sâu, bệnh:
Nội dung
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Sâu, bệnh ảnh hưởng xấu đến sinh trưởng phát triển của cây trồng và làm giảm năng suất, chất lượng nông sản thậm chí không cho thu hoạch.
_ Yêu cầu học quan sát một số hình ảnh về sâu bệnh hại cây trồng.
+ Sâu, bệnh có ảnh hưởng như thế nào cây trồng?
+ Em hãy nêu một vài ví dụ về ảnh hưởng của sâu bệnh hại đến năng suất và chất lượng nông sản mà em biết hay thấy ở địa phương?
_ Giáo viên nhận xét, bổ sung.
_ Giáo viên giảng thêm:
_ Tiểu kết, ghi bảng.
_ Học sinh quan sát
à Sâu, bệnh có ảnh hưởng xấu đến đời sống cây trồng. Khi bị sâu, bệnh phá hại, cây trồng sinh trưởng, phát triển kém, năng suất và chất lượng nông sản giảm thậm chí không cho thu hoạch.
_ Học sinh cho ví dụ:
_ Học sinh lắng nghe.
_ Học sinh ghi bài.
*Hoạt động 2: Khái niệm về côn trùng và bệnh cây:
Nội dung
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
*. Khái niệm về côn trùng:
 _ Côn trùng là lớp động vật thuộc ngành Chân khớp, cơ thể chia làm 3 phần: đầu, ngực, bụng. Ngực mang 3 đôi chân và thường có 2 đôi cánh, đầu có 1 đôi râu.
_Vòng đời của côn trùng là khoảng thời gian từ giai đoạn trứng đến giai đoạn trưởng thành và lại đẻ trứng.
_ Biến thái của côn trùng là sự thay đổi cấu tạo, hình thái của côn trùng trong vòng đời.
 Có 2 loại biến thái:
+ Biến thái hoàn toàn.
+ Biến thái không hoàn toàn.
*. Khái niệm về bệnh cây:
 Bệnh cây là trạng thái không bình thường của cây do VSV gây hại hoặc điều kiện sống bất lợi gây nên.
3. Một số dấu hiệu của cây trồng bị sâu, bệnh phá hại:
 Khi bị sâu bệnh phá hại màu sắc, cấu tạo, hình thái các bộ phận của cây bị thay đổi.
Yêu cầu học sinh đọc mục II.1 và trả lời các câu hỏi:
_ Cho HS quan sát hình ảnh một số côn trùng.
+ Côn trùng là gì? Cho ví dụ minh họa?
+ Vòng đời của côn trùng được tính như thế nào?
+ Trong vòng đời , côn trùng trải qua các giai đoạn sinh trưởng, phát triển nào?
+ Biến thái của côn trùng là gì?
_ Yêu cầu học sinh TLN (3’) nêu những điểm khác nhau giữa biến thái hoàn toàn và biến thái không hoàn toàn?
_ Giáo viên giảng giải thêm về côn trùng có hại và côn trùng có ích.
_ GV giảng giải: chúng ta phải có ý thức bảo vệ côn trùng có ích, trừ côn trùng có hại, bảo vệ mùa màng, cân bằng sinh thái môi trường .
_ Tiểu kết, ghi bảng.
Yêu cầu học sinh đọc thông tin mục II và quan sát một số hình ảnh về bệnh cây
+ Thế nào là bệnh cây?
+ Hãy cho một số ví dụ về bệnh cây ở địa phương em?.
_ Giáo viên nhận xét, bổ sung, cho hs quan sát 1 số hình ảnh.
_ Tiểu kết, ghi bảng.
_ Giáo viên treo tranh, đem những mẫu cây bị sâu, bệnh cho học sinh quan sát, thảo luận nhóm và hỏi:
+ Ở những cây bị sâu, bệnh phá hại ta thường gặp những dấu hiệu gì?
+ Nhìn vào hình cho biết hình nào cây bị sâu và hình nào cây bị bệnh?
+ Khi cây bị sâu, bệnh phá hại thường có những biến đổi gì?
-Giáo viên chốt lại kiến thức cho học sinh.
_ Tiểu kết, ghi bảng
_Học sinh đọc thông tin và trả lời:
_ HS qs và lắng nghe.
à Côn trùng là lớp động vật thuộc ngành Chân khớp, cơ thể chia làm 3 phần: đầu, ngực, bụng. Ngực mang 3 đôi chân và thường có 2 đôi cánh, đầu có 1 đôi râu: cào cào, châu chấu, kiến 
à Vòng đời của côn trùng là khoảng thời gian từ giai đoạn trứng đến giai đoạn trưởng thành và lại đẻ trứng.
à Qua các giai đoạn: trứng – sâu non – nhộng – sâu trưởng thành hoặc trứng – sâu non – sâu trưởng thành.
à Biến thái là sự thay đổi cấu tạo, hình thái cuả côn trùng trong vòng đời.
_ Học sinh chia nhóm và thảo luận , nêu ra sự khác nhau:
+ Biến thái hoàn toàn phải trải qua 4 giai đoạn: trứng – sâu non – nhộng – trưởng thành. GĐ sâu non gây hại mạnh nhất
+ Biến thái không hoàn toàn chỉ trải qua 3 giai đoạn: trứng – sâu non- trưởng thành. GĐ sâu trưởng thành gây hại mạnh nhất
_ Học sinh lắng nghe.
_ Học sinh ghi bài.
à Bệnh cây là trạng thái không bình thường về chức năng sinh lí, cấu tạo và hình thái cả cây dưới tác động của VSV gây bệnh và điều kiện sống không bình thường.
_ Học sinh cho một số ví dụ.
_ Học sinh lắng nghe.
_ Học sinh ghi bài.
Học sinh thảo luận nhóm và trả lời:
à Thường có những biến đổi về màu sắc, hình thái,cấu tạo .
_ Yêu cầu nêu được:
+ Bị sâu: a,b,h.
+ Bệnh: c,d,e,g.
à Cây trồng thường thay đổi:
+ Cấu tạo hình thái: biến dạng lá, quả, gãy cành, thối cũ, thân cành sần sùi.
+ Màu sắc: trên lá, quả có đốm nâu, đen, vàng .
+ Trạng thái: cây bị héo rũ.
_ Học sinh lắng nghe.
_ Học sinh ghi bài.
Hoạt động 3:Nguyên tắc phòng trừ sâu bệnh hại:
Nội dung
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
 Cần phải đảm bảo các nguyên tắc:
_ Phòng là chính.
_ Trừ sớm, trừ kịp thời, nhanh chóng và triệt để.
_ Sử dụng tổng hợp các biện pháp phòng trừ.
Yêu cầu học sinh đọc thông tin SGK và trả lời các câu hỏi:
+ Khi tiến hành phòng trừ sâu, bệnh cần đảm bảo các nguyên tắc nào?
+ Nguyên tắc “ phòng là chính” có những lợi ích gì?
+ Em hãy kể một số biện pháp phòng mà em biết?
+ Trừ sớm, trừ kịp thời là như thế nào?
+ Sử dụng tổng hợp các biện pháp phòng trừ là như thế nào?
_ Giáo viên giảng giải thêm cho học sinh hiểu rõ hơn về các nguyên tắc đó.
_ Tiểu kết, ghi bảng.
_ Học sinh đọc và quan sát
à Cần đảm bảo các nguyên tắc sau:
+ Phòng là chính.
+ Trừ sớm, trừ kịp thời, nhanh chóng và triệt để.
+ Sử dụng tổng hợp các biện pháp phòng trừ.
à Ít tốn công, cây sinh trưởng tốt, sâu bệnh ít, giá thành thấp.I1
à Như: làm cỏ, vun xới, trồng giống kháng sâu bệnh, luân canh, 
à Khi cây mới biểu hiện bệnh sâu thì trừ ngay, triệt để để mầm bệnh không có khả năng gây tái phát.
à Là phối hợp sử dụng nhiều biện pháp với nhau để phòng trừ sâu, bệnh hại.
_ Học sinh lắng nghe.
_ Học sinh ghi bài.
*Hoạt động 4: Các biện pháp phòng trừ sâu,bệnh hại 
Nội dung
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
 * Biện pháp canh tác và sử dụng giống chống chịu sâu, bệnh hại:
 Có thể sử dụng các biện pháp phòng trừ như:
_ Vệ sinh đồng ruộng, làm đất.
_ Gieo trồng đúng kỹ thuật.
_ Luân canh.
_ Chăm sóc kịp thời, bón phân hợp lí.
_ Sử dụng giống chống chịu sâu bệnh.
* Biện pháp thủ công:
 Dùng tay bắt sâu hay vợt, bẩy đèn, bả độc để diệt sâu hại.
* Biện pháp hóa học:
 Sử dụng thuốc hóa học để trừ sâu bệnh bằng cách: phun thuốc, rắc thuốc vào đất, trộn thuốc vào hạt giống.
* Biện pháp sinh học:
 Dùng các loài sinh vật như: ong mắt đỏ, bọ rùa, chim, ếch, các chế phẩm sinh học để diệt sâu hại.
* Biện pháp kiểm dịch thực vật: 
 Là sử dụng hệ thống các biện pháp kiễm tra, xử lí những sản phẩm nông lâm nghiệp nhằm ngăn chặn sự lây lan của sâu, bệnh hại nguy hiểm.
_ Giáo viên hỏi:
+ Có mấy biện pháp phòng trừ sâu, bệnh hại?
_ Chia nhóm học sinh, yêu cầu thảo luận và hoàn thành bảng.
_ Giáo viên tổng hợp ý kiến các nhóm và đưa ra đáp án:
_ Giáo viên nhận xét, ghi bảng.
_ Treo tranh, yêu cầu học 
sinh quan sát và trả lời:
+ Thế nào là biện pháp thủ công?
+ Em hãy nêu các ưu và nhược điểm của biện pháp thủ công trong phòng trừ sâu, bệnh.
_ Giáo viên nhận xét, ghi bảng.
_ Nhóm cũ thảo luận và trả lời các câu hỏi:
+ Nêu lên các ưu và nhược điểm của biện pháp hoá học trong công tác phòng trừ sâu, bệnh?
_ Giáo viên nhận xét 
 giảng giải thêm: Khi sử dụng thuốc hóa học phải thực hiện nghiêm chỉnh các qui định về an toàn lao động phun thuốc đúng kĩ thuật góp phần bảo vệ con người và môi trường .
+ Khi sử dụng biện pháp hóa học cần thực hiện các yêu cầu gì để đảm bảo an toàn khi sử dụng thuốc?
_ Yêu cầu học sinh quan sát hình 23 và trả lời:
+ Thuốc hóa học được sử dụng trừ sâu bệnh bằng những cách nào?
_ Giáo viên tiểu kết, ghi bảng.
_ Yêu cầu 1 học sinh đọc to mục 4 và hỏi:
+ Thế nào là biện pháp sinh học?
+ Nêu ưu, nhược điểm của biện pháp sinh học?
Giáo viên sửa chữa, bổ sung, ghi bảng.
+ Thế nào là biện pháp kiểm dịch thực vật?
_ Giáo viên bổ sung và cho biết: Những năm gần nay, người ta áp dụng chương trình phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng nông nghiệp( IPM), đó là sự kết hợp một cách hợp lí các biện pháp phòng trừ sâu, bệnh lấy biện pháp canh tác làm cơ sở có hiệu quả phòng trừ cao, không gây ONMT.
_ Học sinh trả lời:
à Có 5 biện pháp:
+ Biện pháp canh tác và sử dụng giống chống chịu sâu, bệnh hại.
+ Biện pháp thủ công.
+ Biện pháp hóa học.
+ Biện pháp sinh học.
+ Biện pháp kiểm dịch thực vật.
_ Học sinh thảo luận nhóm và hoàn thành bảng.
_ Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác bổ sung.
_ Học sinh lắng nghe, ghi bài.
_ Học sinh quan sát và trả lời:
à Dùng tay bắt sâu hay cắt bỏ những cành, lá bị bệnh. Ngoài ra còn dùng vợt, bẩy đèn, bả độc để diệt sâu hại.
à Học sinh nêu:
+ Ưu: đơn giản, dễ thực hiện, có hiệu quả khi sâu bệnh mới phát sinh.
+ Nhược: hiểu quả thấp, tốn công, ít ô nhiễm môi trường.
_ Học sinh lắng nghe, ghi bài.
_ Đại diện nhóm trả lời, nhóm khác bổ sung.
à Học sinh nêu:
+ Ưu: diệt sâu, bệnh nhanh, ít tốn công.
+ Nhược: gây độc cho người, cây trồng, vật nuôi, làm ô nhiểm môi trường (đất, nước, không khí), giết chết các sinh vật khác ở ruộng.
_ Học sinh lắng nghe.
à Cần đảm bảo các yêu cầu:
+ Sử dụng đúng loại thuốc, nồng độ và liều lượng.
+ Phun đúng kỹ thuật.
_ Học sinh quan sát và trả lời:
à Được dùng bằng các cách:
+ Phun thuốc: (hình 23a)
+ Rắc thuốc vào đất (hình 23b)
+ Trộn thuốc vào hạt giống ( hình 23c)
_ Học sinh ghi bài.
_ 1 học sinh đọc to và trả lời:
à Sử dụng một số sinh vật như nấm, chim, ếch, các chế phẩm sinh học để diệt sâu hại.
à Biện pháp sinh học:
+ Ưu: hiệu quả cao và không gây ô nhiểm môi trường, an toàn đối với con người, hiệu quả bền vững lâu dài.
+ Nhược: hiệu lực chậm, giá thành cao, khó thực hiện.
_ Học sinh lắng nghe, ghi bài.
à Là sử dụng hệ thống các biện pháp kiểm tra, xử lí những sản phẩm nông, lâm nghiệp khi xuất nhập khẩu hoặc vận chuyển từ vùng này sang vùng khác nhằm ngăn chặn sự lây lan của sâu bệnh hại nguy hiểm.
_ Học sinh lắng nghe
_ Học sinh ghi bài
*Hoạt động 5: Nhận biết nhãn hiệu thuốc trừ sâu bệnh hại
NỘI DUNG
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
a. Phân biệt độ độc:
- Nhóm độc 1: rất độc(đầu lâu xương chéo màu đen trên nền trắng trong hình vuông đặt lệch
- Nhóm độc 2: độc cao (chữ thập màu đen trên nền trắng trong hình vuông đặt lệch)
- Nhóm độc 3: cẩn thận (hình vuông đặt lệch có vạch rời)
b. Tên thuốc:
Bao gồm tên sản phẩm, hàm lượng chất tác dụng, dạng thuốc
Ví dụ: padan 95 SP
+ thuốc trừ sâu padan
+ chứa 95% chất tác dụng
+ dạng thuốc bột tan trong nước 
Hoạt động : nhận biết nhãn hiệu thuốc trừ sâu, bệnh hại
- GV yêu cầu HS đọc thông tin sgk
-GV:độ độc của thuốc chia thành mấy nhóm?
- GV đưa ra một số nhãn thuốc
- Yêu cầu HS quan sát phân chia thành nhóm thuốc: rất độc, độc cao, cẩn thận
- GV bổ sung: chúng ta có thể nhận dạng độ độc của thuốc qua vạch màu dưới mỗi nhãn thuốc: màu đỏ(rất độc), màu vàng(độc cao), màu xanh(cẩn thận)
- GV. Tên thuốc bao gồm tên sản phẩm, hàm lượng chất tác dụng, dạng thuốc
- GV đưa ví dụ phân tích như sgk
- GV đưa ra một số nhãn thuốc yêu cầu HS đọc tên thuốc và phân biệt độ độc của thuốc
- GV bổ sung: ngoài ra, trên nhãn thuốc còn ghi công dụng, cách sử dụng, khối lượng hoặc thể tích, quy định về an toàn lao động, 
- Lưu ý khi sử dụng thuốc phải chú ý đọc kỹ hướng dẫn sử dụng, đảm bảo an toàn lao động
- Hs đọc thông tin
- H. độ độc của thuốc chia thành mấy nhóm?
- HS. 3 nhóm: rất độc, độc cao, cẩn thận
- HS độc thông tin đối chiếu biểu tượng thể hiện độ độc của thuốc
- HS trình bày
- HS khác nhận xét, bổ sung
c. Hoạt động luyện tập 
	Nêu lên các ưu và nhược điểm của biện pháp hoá học trong công tác phòng trừ sâu, bệnh?
	Khi tiến hành phòng trừ sâu, bệnh cần đảm bảo các nguyên tắc nào?
IV.CỦNG CỐ VÀ HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC Ở NHÀ:
1. Hoạt động vận dụng 
	1. Em hãy nêu tác hại của sâu, bệnh?.
	2 .Trình bày khái niệm về côn trùng ?Bệnh cây là gì?
	3 . Dấu hiệu nào chứng tỏ cây trồng bị sâu, bệnh phá hại?
	4 . Hãy chọn câu trả lời đúng nhất:
 	*. Điều nào sau đây đúng với côn trùng:
	a. Động vật chân khớp.
	 b. Vòng đời trải qua các giai đoạn sinh trưởng, phát triển khác nhau.
	c. Có 2 kiểu biến thái là biến thái hoàn toàn và biến thái không hoàn toàn.
	d. Tất cả các câu trên.
 	 **. Những biểu hiện khi cây trồng bị sâu bệnh phá hại là:
	a. Màu sắc trên lá, quả thay đổi.
	b. Hình thái lá, quả biến dạng.
	c. Cây bị héo rũ.
	d. Cả 3 câu a, b, c.
	Đáp án: 1.d 	2.d 	
 2. Hoạt động tìm tòi, mở rộng:
	-Nhận xét về thái độ học tập của học sinh.
	-Dặn dò: Về nhà học bài, trả lời các câu hỏi và xem trước bài tiếp theo